Skala depopulacji polskich miast i zmiany struktury demograficznej - wnioski ze spisu ludności i prognozy demograficznej do 2035 roku Konferencja Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020 dr Grażyna Marciniak Wiceprezes Głównego Urzędu Statystycznego
Ludność zamieszkała na obszarach miejskich w 2011 r. Wielkość miast Liczba mieszkańców w tys. Udział w ogólnej liczbie ludności miejskiej 2000 2011 2000 2011 różnica 2011-2000 Ogółem 23670,3 23385,8 100,0 100,0 x poniżej 20000 4894,5 4975,7 20,7 21,3 0,6 20000-49999 4118,3 4264,0 17,4 18,2 0,8 50000-99999 3235,0 3250,4 13,7 13,9 0,2 100000-199999 3118,9 3005,6 13,2 12,9-0,3 200000-499999 3834,4 3512,6 16,2 15,0-1,2 500000 i więcej 4469,2 4377,5 18,9 18,7-0,2 2
Stopień urbanizacji województw 2000 r. 2011 r. 3
Zmiany liczby mieszkańców miast w latach 2000-2011 Wielkość miast Przyrosty/ubytki liczby mieszkańców w latach 2000 2011 w tysiącach w % Ogółem -284,4-1,2 poniżej 20000 81,2 1,7 20000-49999 145,7 3,5 50000-99999 15,4 0,5 100000-199999 -113,3-3,6 200000-499999 -321,7-8,4 500000 i więcej -91,7-2,1 4
Największe miasta Polski zmiany liczby mieszkańców w latach 2000-2011 Miasta Liczba mieszkańców w tys. Przyrosty/ubytki liczby mieszkańców w latach 2000-2011 2000 2011 w tysiącach w % Miasta ogółem 23670,3 23385,8-284,4-1,2 w tym: m.st. Warszawa 1689,2 1708,5 19,3 1,1 Kraków 758,7 759,1 0,4 0,1 Łódź 798,4 725,1-73,4-9,2 Wrocław 640,6 631,2-9,4-1,5 Poznań 582,3 553,6-28,7-4,9 Podregion Trójmiejski 758,7 748,0-10,7-1,4 Podregion Katowicki 809,2 762,1-47,1-5,8 5
Dynamika zmian ludności miejskiej w latach 2000-2011 według grup wielkości miast (przyrosty/ubytki w % w poszczególnych latach w stosunku do 2000 r.) 6
Dynamika zmian w wybranych miastach w latach 2000-2011 (przyrosty/ubytki w % w poszczególnych latach w stosunku do 2000 r.) 7
Zmiana liczby ludności miejskiej w latach 2000-2011 Polska = +0,7% Miasta= -1,2% Podregion M. st. Warszawa Wzrost/spadek w porównaniu do 2000 r. +1,1% M. Kraków +0,1% M. Łódź -9,2% M. Wrocław -1,5% M. Poznań -4,9% Trójmiejski -1,4% Katowicki -5,8% 8
Wyludnianie się miast polskich i jego uwarunkowania powstawanie rodzin i dzietność, emigracje ludności z miast na tereny wiejskie, napływ ludności do miast (zmiana formy imigracji z imigracji na stałe na migracje wahadłowe), sytuacja na rynku pracy jako determinanta przemieszczeń ludności, rozwój budownictwa mieszkaniowego (wielomieszkaniowe i jednorodzinne) 9
Dojazdy do pracy Udział przyjeżdżających do pracy w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w 2006 r. Warszawa Kraków 10
Ceny nieruchomości Średnia cena powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego w 2011 r. Źródło: na podstawie informacji pozyskanych z Rejestru Cen i Wartości Nieruchomości (RCiWN) 11
Migracje Saldo migracji wewnętrznych na 1000 osób 2000 r. 2011 r. 12
Struktura ludności według płci i wieku w miastach w latach 2000 i 2011 Ogółem Mężczyźni Kobiety Grupy wieku 2000 2011 2000 2011 2000 2011 w odsetkach Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-17 lat 22,4 16,9 24,1 18,2 20,9 15,7 18-59/64 63,3 64,8 66,7 70,3 60,2 59,8 w tym: 18-44 40,5 39,8 42,1 42,0 39,2 37,8 45-59/64 22,8 25,0 24,7 28,3 21,0 22,1 60/65 lat i więcej 14,3 18,3 9,2 11,5 18,9 24,5 0-14 lat 17,1 13,9 18,4 15,0 16,0 12,8 15-64 71,1 71,7 72,4 73,6 70,0 70,1 65 lat i więcej 11,7 14,4 9,2 11,5 14,1 17,1 13
Struktura ludności według wieku w miastach w latach 2000 i 2011 14
Struktura ludności według wieku w największych miastach w 2011 r. Grupy wieku m.st. Warszawa Kraków Łódź Wrocław Poznań w odsetkach 0-17 lat 15,5 15,4 14,1 14,7 15,3 18-59/64 63,0 64,7 63,3 65,2 64,9 w tym: 18-44 39,8 41,9 37,3 41,3 41,6 45-59/64 23,1 22,8 26,0 23,9 23,3 60/65 lat i więcej 21,5 19,9 22,6 20,2 19,8 0-14 13,3 12,9 11,6 12,3 12,9 15-64 69,1 71,0 70,5 71,7 71,5 65 lat i więcej 17,6 16,1 17,9 16,0 15,6 15
Struktura ludności według wieku w największych miastach w 2011 r. 16
Piramida wieku ludności zamieszkałej w miastach w latach 2000 i 2011 17
Piramidy wieku ludności zamieszkałej w m. st. Warszawa oraz Łodzi w roku 2011 18
Starzenie się ludności miast i determinanty kształtowania się tego procesu malejąca dzietność rodzin wydłużanie się trwania życia ludności 19
Współczynnik dzietności ogólnej w latach 2000-2011 20
Dzietność na obszarach miejskich województw w 2011 r. Pomorskie Zachodniopomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie 2011 1,23 do 1,3 (5) 1,18 do 1,23 (3) 1,13 do 1,18 (5) 1,08 do 1,13 (3) Śląskie Małopolskie Podkarpackie 21
Ludność w wieku 13 lat i więcej zamieszkała w miastach według poziomu wykształcenia w 2011 r. 22
Trwanie życia mężczyzn w miastach w 2011r. Polska mężczyźni - 72,4 lat Miasta 73 lata Podregion Lata M. Warszawa 75,4 M. Kraków 75,6 M. Łódź 70,2 M. Wrocław 74,0 M. Poznań 74,9 Trójmiasto 75,1 Katowicki 70,6 23
Trwanie życia kobiet w miastach w 2011 r. Polska kobiety - 80,9 lat Miasta 80,9 lat Podregion Lata M. Warszawa 82,0 M. Kraków 81,9 M. Łódź 78,4 M. Wrocław 81,6 M. Poznań 81,4 Trójmiasto 81,8 Katowicki 78,5 24
Perspektywy rozwoju demograficznego miast do 2035 roku (wg prognozy ludności GUS z 2008 r.)
Zmiany liczby ludności na obszarach miejskich w latach 2015-2035 (wg prognozy GUS z 2008 r.) Lata Ubytek (w tys.) Średnioroczne tempo zmian (w %) 2015-247,8-0,22 2020-248,0-0,22 2025-350,7-0,31 2030-499,5-0,45 2035-584,4-0,54 26
Prognozowane tempo zmian ludności miejskiej oraz w największych miastach w latach 2015-2035 (2015 = 100) 27
Prognozowane zmiany w strukturze wieku ludności miejskiej w latach 2015-2035 (w tys.) Wiek 2015 2020 2025 2030 2035 0-17 -42 71-77 -320-344 18-59/64-929 -961-579 -232-333 18-44 -315-660 -830-753 -444 45-59/64-613 -301 251 521 111 60+/65+ 723 642 306 52 92 0-14 87 89-169 -324-287 15-64 -937-1 053-707 -282-276 65+ 601 716 526 106-21 75+ 139 28 431 516 328 80+ 133 80 12 339 380 85+ 96 67 42 9 229 28
Piramida wieku ludności miejskiej w 2035 roku 29
Dziękuję za uwagę Opracowanie: Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy Departament Badań Regionalnych i Środowiska 30