Sytuacja epidemiologiczna HIV/AIDS w woj. Podkarpackim Działalno alność PKD Rzeszów, wrzesień 2007 r.
W województwie podkarpackim do 31.08.br. odnotowano : 1. ogółem 189 zakaŝeń HIV potwierdzonych serologicznie, 2. wśród d zakaŝonych : a) 132 męŝm ęŝczyzn, b) 46 kobiet, c) 4 dzieci do lat 15-tu, d) 7 osób b bez podanych danych.
W województwie podkarpackim dominuje grupa wiekowa 21-30 lat, stanowiąc c ok. 60 % wszystkich zakaŝonych. 100 osób b HIV (+) to osoby, które stosowały y lub stosują odurzające środki podawane doŝylnie, wśród w d nich stwierdzono 21 kobiet seropozytywnych.
Niestety liczba osób b HIV(+) znajdujących się w rejestrze nie odzwierciedla problemu epidemiologicznego, przede wszystkim ze względu na odmawianie wykonywania badań przez osoby zachowujące ce się ryzykownie, nawet w formie diagnostyki anonimowej. Stąd d teŝ szacowana liczba zakaŝonych na terenie Podkarpacia wynosi 450-500 500 osób.
Na podstawie rejestrów w Zakładu adu Epidemiologii Państwowego Zakładu adu Higieny na terenie obecnego województwa podkarpackiego zachorowało o na AIDS 34 osoby, z czego zmarło o 17 osób. Dane te wymagają powaŝnej weryfikacji, w większo kszości chorzy hospitalizowani sąs poza woj. podkarpackim, nie podając c miejsca zamieszkania.
W Polsce istnieje kilka stałych punktów testowania, a takŝe e organizowano je okresowo w okolicach Międzynarodowego Dnia Walki z AIDS. Ten model testowania uznany został za jeden z najbardziej efektywnych elementów w działań profilaktycznych w walce z epidemią. Na terenie Polski działa a 17-19 19 punktów. Rocznie wykonuje się ok. 13 tys. badań.
W ciągu ostatnich lat stwierdza się stały odsetek osób b zakaŝonych wynoszący ok. 1%. Najwięcej testów w wykonuje się w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i Szczecinie. Najwięcej wyników w dodatnich odnotowano w Chorzowie, Wrocławiu i Warszawie. Liczba wykonanych testów w zaleŝała a od : -wielkości miasta, -okresu od jakiego działał punkt, -warunków w lokalnych.
W PKD Rzeszów w w 2004 r. 164 osoby; w 2005 r. 218 osób b ; w 2006 r. 334 osoby; od stycznia do maja 2007 r.- 272 osoby.
KTO ZGŁASZA SIĘ DO PKD : Ryzykowne zachowania seksualne - 17-19% 19% osób b zgłaszaj aszających się do PKD nigdy nie stosowała a prezerwatyw, - 46-53% stosowało o prezerwatywy bardzo rzadko, - 11-12% 12% zawsze. Analizując c liczbę partnerów w seksualnych naleŝy y stwierdzić, Ŝe e stale wzrastała a, zarówno u kobiet jak i męŝm ęŝczyzn.
Od roku 2002 utrzymuje się ustalona struktura osób b zgłaszaj aszających się na testy pod względem orientacji seksualnej. Osoby homoseksualne stanowią 6-77 % ogółu wykonujących. Jest to zbliŝone do struktury ogółu u Polaków, odsetek osób b o skłonno onnościach homoseksualnych wynosi 6%. Wydaje się jednak, Ŝe e ze względu na częste zachowania ryzykowne osób homoseksualnych (męŝ ęŝczyzn) ich nadreprezentatywność byłaby porządana dana.
Zmniejszanie się udziału u osób b stosujących narkotyki doŝylne wśród w d osób b wykonujących testy nie jest sytuacją poŝą Ŝądaną. Wśród d osób b testujących się w PKD obserwuje się, Ŝe e coraz mniej osób b zgłasza przejście takich zakaŝeń jak wzw typu B, a coraz więcej zakaŝeń chorobami wenerycznymi. Do punktów w zgłaszaj aszają się przede wszystkim ludzie zdrowi, którzy w ciągu całego Ŝycia byli leczeni szpitalnie 1-21 2 razy (40-44%) 44%) lub nie korzystali z hospitalizacji (36-40%).
Większo kszość osób -59% 59%- zgłaszaj aszających się do punktów w to młodzi m ludzie 20-29 29 lat. Osoby w wieku 18-19 19 lat to 7%. W sumie 68% testujących to osoby, które nie ukończy czyły y 30 roku Ŝycia. Znaczną grupę stanowiły y równier wnieŝ osoby w wieku 30-39 39 lat 19%, a w wieku 40-49 49 7%. Ta duŝa a liczba zgłaszaj aszających się osób młodych wynika przede wszystkim ze wzmoŝonej onej aktywności seksualnej i częstych zmian partnerów.
Wpływ na to ma równier wnieŝ stosunkowo duŝy poziom wiedzy odnośnie nie HIV/AIDS w tych grupach wiekowych. Do ludzi młodych m kierowane były y i sąs kampanie społeczne, namawiające do wykonania testu. NaleŜy y podkreśli lić, Ŝe e większo kszość zgłaszaj aszających się do badań stanowili męŝczyźni 57%.
Co ciekawe większo kszość osób b do 19 r.ŝ. stanowią kobiety, natomiast w wieku 20 lat i powyŝej ich udział maleje. Wydaje się, Ŝe e wobec potrzeby wykonywania testów w w kierunku HIV przez kobiety w ciąŝ ąŝy zauwaŝona prawidłowo owość wymaga skorygowania. W analizowanym okresie większo kszość zgłaszaj aszających się osób b stanowiła a ludność miejska w granicach 81-93 %.
Znacznie odbiega to od struktury ludności Polski tylko 61,2 % to ludność miejska. Struktura wykształcenia powyŝej 50% to ludzie z wykształceniem średnim, wzrasta odsetek ludzi z wykształceniem wyŝszym, maleje z wykształceniem poniŝej średniego. RóŜni się to od struktury wykształcenia ogółu u Polaków: - poniŝej średniego 56%, -średnie - 29%, - powyŝej średniego i wyŝsze 16%.
Struktura osób b zgłaszaj aszających się na testy pod względem ich stanu zdrowia: -51-5858 % to osoby dobrze oceniające swój j stan zdrowia, -19-22 % jako średni, -16 1919 % jako bardzo dobry, -3-44 % jako zły. z Ten fakt jest pozytywny, gdyŝ wskazuje na duŝą powszechność testowania się ludzi zdrowych, co pozwala na utrwalanie w świadomości społecznej, Ŝe problem HIV moŝe e dotyczyć kaŝdego, w tym osób b w dobrej formie.
Struktura osób b zgłaszaj aszających się na testy pod względem statusu rodzinnego jest stabilna. Zdecydowana większo kszość to osoby stanu wolnego (panna, kawaler) 64-70 %. Odsetek zamęŝ ęŝnych i Ŝonatych 17-22%. NaleŜy y zaznaczyć, Ŝe e znaczna nadreprezentatywność osób b stanu wolnego związana zana jest ze strukturą wiekową testujących się osób.
Znacznie odbiega od struktury wśród w d ogółu Polaków w : -osoby zamęŝ ęŝne i Ŝonate 60 %, -kawalerowie i panny - 28 %. Terminy wykonywania testów najwięcej testów w wykonywanych jest w listopadzie i grudniu. Wśród d osób b wykonujących badania najwięcej było o osób, którzy oceniali swoją sytuację materialną jako średnią 41-46 46 %.
Nieco mniej jako dobrą 38-40 %. Co dziesiąta osoba oceniała a swoją sytuację jako złąz łą. Dla porównania wśród w d ogółu u Polaków w : -14 % jako dobrą, -60 % jako średnią, -18 % jako złąz łą, -66 % jako bardzo złąz łą. NaleŜałoby podjąć działania ania zwiększaj kszające świadomość wśród d osób b, które słabiej s oceniają swoją sytuację materialną.
Odsetek osób, które wcześniej wykonywały test wynosił 23-27 27 %. Większo kszość osób wykonuje w PKD test pierwszy raz. W omawianych latach zaobserwowano zmniejszający się udział osób b, które kiedykolwiek miały y transfuzję krwi z 6 do 3%. Osoby stosujące narkotyki doŝylne: -w w latach 2002-2003 2003 10 i 9%, -w w 2004 r. 5 %.
W kontekście powyŝszych danych naleŝy y zwróci cić uwagę na dwie istotne sprawy : -struktura wykształcenia związana zana była a z wiekiem i statusem zawodowym- większo kszość to ludzie młodzi m, w znacznej mierze nadal uczący cy się lub studiujący, -poziom wiedzy nt HIV/AIDS jest wyraźnie powiązany z poziomem wykształcenia, stąd d mniej osób badających się w kierunku HIV z grupy osób b z wykształceniem niŝszym niŝ średnie, stąd d teŝ są one bardziej potencjalnie naraŝone na zakaŝenie.
Główne działania ania wykonywane sąs przez: 1. Krwiodawstwo. 2.SłuŜbę zdrowia naprawczą : zakaźnictwo nictwo, dermatologię,, transplantologię,, połoŝnictwo. 3.Państwow stwową Inspekcję Sanitarną. 4.Administrację rządow dową i samorządow dową. 5.Organizacje pozarządowe. Bardzo celowanymi celowanymi są działania ania : - PKD, -Harm Reduction.
Stosowane jest : -postępowanie powanie poekspozycyjne, -prowadzenie kobiet (HIV+) w ciąŝ ąŝy, -leczenie HAART. Polska przyjęł ęła, razem z ponad 170 krajami, Deklarację zobowiąza zań w sprawie HIV/AIDS podczas Sesji Specjalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ w czerwcu 2001 roku.