czerwiec 2014 Polska: opłaty interchange w oczach dużych detalistów Detaliści w Europie uważają, że w rozporządzeniu Komisji Europejskiej w sprawie opłaty interchange karty American Express i Diners Club powinny być traktowane w ten sam sposób, co Visa, MasterCard i systemy krajowe Sprzedawcy detaliczni w Europie, działający w branżach, charakteryzujących się wysokim wykorzystaniem kart płatniczych 1 popierają postulat równego uregulowania przez prawo europejskie kosztów akceptacji wszystkich systemów kart płatniczych. Ostatnio przeprowadzone badanie wykazało, że 55% sprzedawców detalicznych reprezentujących branże o wysokiej wartości transakcji przeprowadzonych za pomocą 1 Badanie przeprowadzono w formie 901 rozmów telefonicznych z prezesami i właścicielami spółek działających w wybranych branżach na sześciu rynkach europejskich (Wielka Brytania, Francja, Niemiec, Hiszpania, Włochy i Polska). Branże wybrano na podstawie prawdopodobieństwa przeprowadzania transakcji kartami kredytowymi o stosunkowo wysokiej wartości i wielkości. Obejmują one: sprzedaż biletów lotniczych, agencje wynajmu samochodów, domy towarowe, hotele lub domy wypoczynkowe, sklepy jubilerskie, stacje benzynowe, restauracje, teatry, muzea i galerie, firmy zajmujące się organizacją wyjazdów/ biura podróży oraz inne sklepy przeprowadzające wysokiej wartości transakcje. Informacje zbierano w okresie od 15 kwietnia do 9 maja 2014 roku. Na każdym rynku przeprowadzono wiele wywiadów w tych sektorach oraz w różnej wielkości spółkach.respondentów przebadano za pomocą kwestionariusza opierającego się na ich znajomości codziennych transakcji realizowanych w ich branży lub punkcie sprzedaży, oraz na ich wiedzy dotyczącej procesów dokonywania opłat za pomocą kart płatniczych. 1
kart kredytowych w 6 państwach europejskich uważa, że nowa regulacja będąca obecnie przedmiotem prac na forum Unii Europejskiej, a nakładająca limit na wysokość opłat pobieranych od akceptantów, powinna mieć zastosowanie do wszystkich sieci kart kredytowych, w tym American Express i Diners Club. W Polsce obserwuje się mniejsze zróżnicowanie pomiędzy odpowiedziami: 44% ankietowanych akceptantów twierdzi, że poparłoby nowe prawo tylko wtedy, gdyby ograniczenie wysokości opłat miało zastosowanie do wszystkich typów kart płatniczych, a 50% twierdzi, że poparłoby nowe prawo nawet, jeśli nie będzie miało ono zastosowania do niektórych systemów - takich jak American Express czy Diners Club. Badanie przeprowadzone przez globalną firmę badawczą Ipsos na zlecenie MasterCard Worldwide jest publikowane w momencie, gdy europejscy legislatorzy debatują nad nową regulacją, która wiązałaby się z wdrożeniem w Europie reżimu sztywnych stawek opłaty interchange i zmieniłaby sposób korzystania z kart płatniczych przez konsumentów oraz ich akceptowania przez detalistów. Badanie przeprowadzono telefonicznie na próbie 901 detalistów obsługujących dużą liczbę transakcji kartowych, w dniach od 15 kwietnia do 9 maja 2014 roku w 6 państwach: Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, we Włoszech, Polsce i Hiszpanii 2. Świadomość stawek opłat interchange wśród respondentów jest stosunkowo wysoka; więcej niż trzech na czterech (79%) sprzedawców detalicznych przeprowadzających transakcje wysokiej wartości twierdzi, że wie "dużo" lub "całkiem dużo" na temat różnych opłat pobieranych w przypadku różnych metod płatności. Poziom wiedzy w 2 Proszę zapoznać się z metodologią, by poznać definicję "sprzedawcy detalicznego przeprowadzającego wysokiej wartości transakcje" 2
Polsce jest podobny, przy czym 83% twierdzi, że wie "dużo" lub "całkiem dużo" na temat opłat interchange. Poparcie dla ograniczenia stawek opłaty interchange Dużych detalistów poproszono o konsultację nowego projektu, który nałożyłby we wszystkich państwach UE limit na wysokość stawek opłaty interchange za korzystanie z kart Visa i MasterCard, co nie dotyczyłoby jednak American Express i Diners Club. Zasadniczo proponowane przepisy prawne oznaczałyby ograniczenie opłat pobieranych od akceptantów za korzystanie tylko z wybranych kart płatniczych. Podejście to nie jest popularne pośród większości badanych dużych europejskich detalistów. W skali Europy 55% respondentów wskazało, że poparłoby przepisy UE, które uregulowałyby koszty związane z przyjmowaniem kart kredytowych tylko wtedy, gdy dotyczyłyby one wszystkich systemów kartowych. 34% respondentów poparłoby natomiast prawo nawet, jeżeli wyłączone z niego byłyby transakcje wykonywane niektórymi kartami płatniczymi (takimi jak American Express czy Diners Club). Jeśli chodzi o Polskę, 44% pytanych detalistów poparłoby nowe przepisy prawne tylko wtedy, gdyby ograniczenie kosztów dotyczyło wszystkich kart płatniczych, a 50% poparłoby nowe przepisy prawne, które wyłączałyby określone systemy (takie jak American Express czy Diners Club). 4% respondentów nie poparłoby nowych przepisów bez względu na marki, których by one dotyczyły, a 2% nie ma zdania na temat proponowanych przepisów. 3
Poparcie dla objęcia nową regulacją wszystkich systemów płatniczych jest najwyższe w Niemczech (66%), następnie w Hiszpanii (65%), we Włoszech (59%), Francji (53%), Polsce (44%) i Wielkiej Brytanii (42%). Ponad połowa (53%) dużych detalistów w Polsce uważa, że Parlament Europejski powinien nałożyć ograniczenie na stawki opłaty interchange. Jedna trzecia (33%) uważa, że stawki powinny być ustalane przez uczestników rynku, a 10% - że to rządy krajowe powinny ustalać wysokość stawek opłaty interchange. 5% nie ma zdania na ten temat. Korzystanie z kart płatniczych i związane z tym opłaty Około dwie trzecie (63%) spośród badanych dużych detalistów w 6 państwach europejskich akceptuje karty American Express. W Polsce w próbie badawczej odsetek ten był podobny (64%). W Polsce 67% respondentów ocenia opłaty American Express za "bardzo lub stosunkowo wysokie", a 57% uważa opłaty MasterCard i Visa za wysokie. Uważa się również, że American Express ma najwyższe opłaty za dokonywanie płatności w 6 przebadanych państwach europejskich; 69% wszystkich respondentów ocenia opłaty American Express jako "bardzo lub stosunkowo wysokie", 47% uważa opłaty MasterCard za wysokie, a 46% za takie uważa opłaty Visa. Pomimo zgody, że stawki American Express są ogólnie wyższe niż w przypadku MasterCard czy Visa, ci sami sprzedawcy detaliczni nie są bardziej zadowoleni z usług i 4
obsługi American Express, niż przypadku kart innych systemów, których opłaty są uważane za niższe, jak na przykład MasterCard i Visa. Poziom zadowolenia w przypadku American Express jest minimalnie niższy niż w przypadku Visa oraz zbliżony do MasterCard; 57% sprzedawców detalicznych przeprowadzających wysokiej wartości transakcje twierdzi, że są bardzo lub umiarkowanie zadowoleni z procesów i wsparcia uzyskiwanego od American Express, a 60% jest zadowolonych ze wsparcia ze strony MasterCard i 61% ze strony Visa. Akceptacja kart płatniczych po wprowadzeniu europejskiej regulacji Zgodnie z wyrażoną w badaniu opinią, także po wejściu w życie proponowanych przepisów 50% dużych detalistów w Europie będzie nadal akceptować wszystkie sposoby płatności. Zarazem 31% respondentów twierdzi, że przestanie przyjmować najdroższe karty płatnicze. W Polsce wyniki badań są podobne, przy czym 58% twierdzi, że będzie nadal akceptować wszystkie sposoby płatności, a 30% - że przestanie przyjmować najdroższe karty. Zainteresowanie dalszą edukacją i szkoleniem Dwóch na pięciu (40%) dużych detalistów w Europie chętnie wzięłoby udział w szkoleniu na temat zapobieganiu oszustwom, by pomóc w lepszym zrozumieniu 5
funkcjonowania systemów płatniczych opartych na kartach debetowych lub kredytowych. Państwa, w których uznano takie szkolenia za najbardziej użyteczne to, w kolejności, Niemcy (49%), Francja (46%), Polska (41%), Wielka Brytania (34%), Włochy (33%) i Hiszpania (33%). 6
Metodologia *Poniżej przedstawiono wyniki badania przeprowadzonego przez firmę badawczą Ipsos MORI o zasięgu globalnym w imieniu MasterCard Worldwide. Badanie przeprowadzono telefonicznie wśród sprzedawców detalicznych przeprowadzających wysokiej wartości transakcje, uznanych za: osoby podejmujące decyzje w sprawie transakcji przy wykorzystaniu kart płatniczych współpracujące z sektorem detalicznym powiązanym z podróżami, rozrywką lub towarami luksusowymi, takimi jak sprzedaż biletów lotniczych, agencje wynajmu samochodów, hotele/domy wczasowe, firmy zarządzające podróżami/ biura podróży, stacje benzynowe, restauracje, teatry, muzea/galerie, sklepy jubilerskie, domy towarowe i inne sklepy przeprowadzające wysokiej wartości transakcje w których pojedyncze transakcje o wysokiej wartości są często realizowane w oddziale za pomocą kart płatniczych Daty prac w terenie i wielkości prób w każdym państwie są następujące: Kraj Data rozpoczęcia Data zakończenia Wielkość prac w terenie prac w terenie próby Wielka Brytania 15 kwietnia 7 maja n=151 Francja 15 kwietnia 9 maja n=150 Hiszpania 15 kwietnia 1 maja n=150 Niemcy 15 kwietnia 5 maja n=150 Włochy 15 kwietnia 5 maja n=150 Polska 15 kwietnia 9 maja n=150 Respondentom przedstawiono wprowadzenia dotyczące stawek opłaty interchange. "Jak Panu/Pani zapewne wiadomo, sprzedawca ponosi pewien koszt związany ze wszystkimi typami płatności, niezależnie od tego, czy są dokonywane gotówką, kartami płatniczymi, czy czekami. Podejmując decyzję o umożliwieniu klientom płacenia kartą kredytową, debetową lub przedpłaconą, sprzedawca negocjuje z bankiem warunki umowy na obsługę tych transakcji poprzez zabezpieczoną sieć, za opłatą znaną jako tzw. opłata interchange. Opłata interchange wspomaga opłacanie zabezpieczonej sieci, ochronę przed oszustwami, udzielanie gwarancji, a sprzedawca zyskuje korzyść w postaci możliwości przyjmowania płatności kartą, stałych innowacji i wyższego standardu obsługi klienta. Firmy, które rozwijają i utrzymują infrastrukturę sieci płatniczych ustalają domyślne stawki za korzystanie z ich systemów." O Ipsos Ipsos to niezależna firma zajmująca się badaniami rynku, którą kontrolują i zarządzają profesjonalni badacze. Założona we Francji w 1975 roku firma Ipsos wyrosła na globalną grupę badawczą, która mocno podkreśla swoją obecność na wszystkich rynkach. W październiku 2011 roku Ipsos zakończyła przejęcie spółki Synovate. Razem tworzą trzecią na świecie pod względem wielkości firmę zajmującą się badaniem rynku. Posiadając biura w 85 państwach Ipsos zapewnia dogłębną wiedzę w ramach sześciu specjalizacji badawczych: reklama, lojalność klienta, marketing, media, badanie public affairs i zarządzanie badaniami. Badacze Ipsos oceniają potencjał rynku i interpretują trendy rynkowe. Opracowują i budują marki. Pomagają klientom w budowaniu długoterminowych 7
relacji z ich klientami. Testują reklamy i badają reakcje odbiorców w różnych mediach oraz opinię publiczną na całym świecie. Ipsos jest notowana na paryskiej giełdzie papierów wartościowych od 1999 roku, a w 2012 roku wygenerowała przychody na świecie w wysokości 1,789 mld EUR (2,300 mld USD). Aby dowiedzieć się więcej o ofercie i możliwościach Ispos, proszę odwiedzić stronę www.ipsos.com. 8