PLASTIK DO PRZYCIĘCIA

Transkrypt

1 Wojna z gotówką Wojna z gotówką (89) PLASTIK DO PRZYCIĘCIA Sejmowa Komisja Finansów Publicznych przyjęła projekt ustawy, który stanowi, że od 1 stycznia 2014 r. ma obowiązywać stawka opłaty kartowej interchange na poziomie 0,5 proc. Fot. Oznacza to spadek prowizji płaconych przez sklepy akceptantów kart o ponad połowę. Projekt ustawy musi zatwierdzić Senat, a potem Sejm. NBP wyliczył, że tak radykalne obniżenie opłaty interchange spowoduje ubytek dochodów banków o około 1 mld zł z roku na rok. Część kosztów wydawnictwa kart zostanie przerzucona na konsumentów, a każdy użytkownik plastiku zapłaci 50 zł rocznie więcej niż obecnie. NBP chciałby, aby w ustawie pozostał dwuletni okres przejściowy, w którym interchange wynosiłaby 0,7 proc., a banki mogły się przygotować do zmiany. Związek Banków Polskich zapowiedział, że będzie przekonywać polityków do tego, by obniżki opłat kartowych były wprowadzane stopniowo. Karciany duopol Polska byłaby pierwszym krajem w Europie, który uregulował opłaty interchange w drodze ustawowej. Maciej Grelowski, przewodniczący Rady Głównej Business Centre Club uważa, że obecne działania dwóch międzynarodowych organizacji płatniczych, Visa i MasterCard, mają charakter 7 8/

2 BANKOWOŚĆ INTERNETOWA KLIENCI INDYWIDUALNI Zmiana I kw. 2013/ I kw Liczba klientów indywidualnych z dostępem do BI ,86% Liczba aktywnych klientów indywidualnych ,09% Średnia wartość przelewu klienta indywidualnego (w zł) ,10% Średnia wartość rozliczeń na jednego aktywnego klienta (w zł) 6,3 tys. 6,5 tys. 6,3 tys. 6,1 tys. 6,5 tys. 4,18% BANKOWOŚĆ INTERNETOWA PRZEDSIĘBIORCY 2013/I kw Liczba klientów MŚP z dostępem do BI ,92% Liczba aktywnych klientów MŚP ,15% Średnia wartość przelewów jednego klienta MSP (w zł) Średnia wartość rozliczeń na jednego klienta MSP (w zł) ,63% 60 tys. 55 tys. 52 tys. 53 tys. 54 tys. -9,28% karty płatnicze 2013/ I kw Liczba wyemitowanych kart debetowych (tys.) , , , , ,3 8,28% Łączna wartość transakcji kartami debetowymi (mln zł) , , , , ,4 3,16% Liczba transakcji kartami debetowymi (tys.) , , , , ,4 10,88% Liczba wyemitowanych kart kredytowych (tys.) 6 770, , , , ,5-6,89% Łączna wartość transakcji kartami kredytowymi (mln zł) 7 612, , , , ,0 0,53% Liczba transakcji kartami kredytowymi (tys.) , , , , ,4 6,48% karty i infrastruktura zbliżeniowa 2013/I kw Liczba kart zbliżeniowych (w mln) 10,3 11,5 13,4 15,1 16,3 58,25% Udział kart zbliżeniowych w ogólnej liczbie kart 32,16% 35,20% 40,40% 45,36% 48,45% 50,66% Liczba terminali zbliżeniowych (w tys.) ,1% Udział terminali zbliżeniowych w ogólnej liczbie terminali 24,45% 27,07% 30,77% 36,26% 40,24% 24,45% Raport ZBP NET@BANK, dane I kwartał 2013 r. 12 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

3 Wojna z gotówką OPŁATA INTERCHANGE duopolu, który poprzez niedopuszczanie do rynku nowych podmiotów ogranicza zasadę wolnej konkurencji oraz stanowi barierę dla rozwoju obrotu bezgotówkowego. Utrzymywanie przez oba podmioty stawek opłaty interchange na poziomie prawie dwukrotnie wyższym od średniej UE (1,3 proc. versus 0,7 proc.) przyczynia się do drastycznej zwyżki kosztów transakcyjnych, które przy marżach detalicznych na poziomie kilku procent stanowią dla małych i średnich przedsiębiorców połowę ich zysku z tytułu sprzedaży. Ponadto wysoki próg wejścia na rynek powoduje, że niemożliwe jest powstanie i efektywne działanie systemu krajowego usług płatniczych. Zdaniem BCC główną korzyścią dla przedsiębiorców akceptantów, wynikającą z obniżenia interchange, jest zmniejszenie kosztów działalności gospodarczej. Koszty działania czterostronnego systemu płatności kartowych w Polsce są zbyt wysokie i wynoszą 2 mld zł rocznie. Pole bitwy Operatorzy, a także banki należą do przeciwników ingerencji w system. Rynek wymaga dalszych inwestycji, a te finansowane są z opłat za transakcje kartowe. ZBP i operatorzy kartowi ostrzegają, że ustawowe ograniczenie opłat powstrzyma rozwój płatności elektronicznych. Mec. Jerzy Bańka, wiceprezes ZBP uważa, że część banków może zdecydować się na podniesienie opłat za wydawanie i obsługę kart, ograniczone zostaną także programy bonusowe za e-transakcje. Joanna Sanchez z Master Card przypomina, że w innych krajach administracyjne Fot. BCC Opłata interchange jest to prowizja pobierana od akceptanta i wypłacana przez agenta rozliczeniowego na rzecz banku wydawcy karty płatniczej od każdej transakcji przy użyciu karty płatniczej. W 2012 r. średnia stawka interchange fee wynosiła ok. 1,6 proc., od 2013 r. spadła do średnio 1,3 proc. Dzięki przychodom z tej prowizji (blisko 2 mld zł rocznie) banki mogą prowadzić inwestycje infrastrukturalne i oferować karty czy konta za darmo, a nawet oferować bonusy za częste płacenie plastikowymi pieniędzmi. Business Centre Club i Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego zorganizowały debatę ekspercką na temat opłaty interchange i perspektyw krajowego rynku płatniczego. uregulowanie rynku spowodowało straty dla użytkowników kart płatniczych. W Hiszpanii, w Australii i w USA doprowadziło to do wzrostu kosztów ponoszonych przez konsumentów. Zdaniem BCC sprzeciw wobec polityki dwóch największych operatorów kartowych już teraz stymuluje rozwój alternatywnych, innowacyjnych form płatności. Ponad 1/5 firm deklaruje, że byłaby skłonna zacząć przyjmować płatności telefonem komórkowym, o ile bezpieczeństwo transakcji byłoby na poziomie podobnym do kart płatniczych, a koszt akceptacji byłby niższy. W przypadku opłat interchange mamy do czynienia z dwoma graczami na rynku, którzy, wykorzystując swoją pozycję, dyktują ceny i reszta uczestników nie bardzo ma cokolwiek do powiedzenia, a za wszystko płaci klient. Państwo powinno LICZBA TERMINALI W PRZELICZENIU NA MILION MIESZKAŃCÓW PROJEKT SENACKI pierwotnie zakładał, że prowizja interchange nie będzie mogła być wyższa niż 0,5 proc. Przewidziano jednak okresy przejściowe do końca 2013 r. miała wynosić 1 proc., a w latach ,7 proc Finlandia Hiszpania Francja UE Litwa Bułgaria Polska Źródło: Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego, dane z 2010 r. 7 8 /

4 ZDANIEM EKSPERTÓW obniżka prowizji interchange dla małych sklepów i punktów usługowych jest o wiele mniej istotna niż redukcja kosztów stałych związanych z utrzymaniem terminali płatniczych. Sama obniżka interchange sprzyja jedynie dużym sieciom handlowych, mającym wysokie obroty i zyski. Fot. dbać o to, żeby ta siła duopolistyczna nie była tak bezwzględnie egzekwowana i w tym właśnie dostrzegam interes publiczny mówi dr Bohdan Wyżnikiewicz, dyrektor IBnGR. Za mało terminali Rynek usług płatniczych ma ogromny potencjał i jest otwarty na rozwiązania innowacyjne. Stworzenie nowego, niskokosztowego systemu krajowego, ponad podziałami, w oparciu o płatności mobilne i dzięki wykorzystaniu wszystkich atrybutów dostawców wydaje się naturalnym i koniecznym krokiem zauważa Robert Łaniewski, prezes Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego. Polska pod względem liczby kart przypadających na jednego mieszkańca (0,84 karty) wyprzedza jedynie Rumunię (0,59 karty), przy średniej UE na poziomie 1,45. Na milion Polaków przypada niecałe 6,6 tys. terminali POS, za pomocą których można dokonywać transakcji kartami płatniczymi. Średnia w UE wynosi aż 17,6 tys. Powstanie w Polsce sieci terminali POS o gęstości na obecnym poziomie UE wymagałoby 2,7-krotnego wzrostu liczby takich urządzeń, z 251,8 tys. do ok. 670 tys. Liczba transakcji kartami płatniczymi w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi w Polsce jedynie 21,5 w Europie jest to aż 67,5 transakcji. Jednocześnie jednak Polacy chętnie płacą kartą, jeśli jest to możliwe. Liczba transakcji przypadających na jeden terminal (POS) kształtuje się na poziomie średniej UE i wynosi ponad 3,2 tys. operacji rocznie. Badanie zlecone przez FROB w 2012 r. wykazało, że prawie połowa firm, które obecnie nie akceptują kart byłaby skłonna wprowadzić tę formę płatności przy spadku opłaty akceptanta do poziomu 0,25 proc. 0,5 proc. wartości transakcji. Oznaczałoby to konieczność zmniejszenia interchange, jako części składowej tej opłaty, do poziomu 0,2 proc. Po obniżkach MasterCard i Visy ze stycznia br. wysokość opłat interchange wynosi średnio 1,3 proc. wartości każdej transakcji kartowej. To wciąż jednak prawie dwukrotnie więcej niż średnia stawek ze wszystkich państw UE (0,7 proc.). LICZBA TRANSAKCJI PRZYPADAJĄCA NA JEDEN TERMINAL POS AGENDA LEGISLACJI Trzecie czytanie projektu ustawy lipiec 2013 r. Przyjęcie przez Senat na ostatnim posiedzeniu przed przerwą wakacyjną: lipca lub we wrześniu 2013 r. Prezydent RP ma 21 dni na podpisanie ustawy, prawdopodobny termin październik 2013 r Holandia Francja Finlandia UE Polska Litwa Hiszpania Bułgaria Grecja Źródło: FROB, dane z 2010 r. 14 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

5