Warszawa, 15 października 2013 r. Tadeusz Radzięciak Stwarzyszenie Prducentów Cementu Wiceprezes Cemex Plska
Agenda Rla cementwni w gspdarce dpadami Rdzaje stswanych paliw Kntrla prcesu i paliw Metdy stabilizacji jakści paliw i prcesu Bezpieczeństw
Hierarchia pstępwania z dpadami wg Dyrektywy 2008/98/WE Zapbieganie pwstawaniu dpadów Przygtwanie d pnwneg użycia Recykling 100% dzysk materiałwy Instalacja przemysłwa (cementwnia) dbirca paliw z dpadów Odzysk 100% dzysk materiałwy C-prcessing 100% dzysk termiczny Unieszkdliwianie Spalanie/współspalanie z dzyskiem energii Unieszkdliwianie
Paliwa alternatywne dla cementwni krzyści dla śrdwiska i spłeczeństwa Ilść ciepła na prdukcję w 2010 r. - 43 126 917 GJ Prdukcja klinkieru w 2010 r. - 11 703 000 tn Z WĘGLA - 24 192 649 GJ 962 tys.tn węgla - zużyte Z PALIW ALT. - 16 998 611 GJ POZOSTAŁE - 1 935 657 GJ k. 760 tys.tn węgla zaszczędzne
Paliwa alternatywne dla cementwni krzyści dla śrdwiska i spłeczeństwa 1 kg metanu = ekw. 25 kg CO 2
Miejsca dzwania PA w instalacji pieca cementweg Kalcynatr d 1000 C Najlepsza dstępna technika (BAT) w przemyśle cementwym Piece z wymiennikiem cyklnwym i kalcynatrem są najnwszym rzwiązaniem urządzenia technlgiczneg d wypalania klinkieru. Ddatkwe palenisk jakim jest kalcynatr ddane jest d najniższeg stpnia wymiennika
Piec cementwy wyska temperatura płmień - strefa spiekania d 2000 C, materiał 1450 C; temperatura w kalcynatrze 1000-1200 C długi czas przepływu gazów przez system pieca brtweg - pwyżej 1200 C d 10 sekund atmsfera utleniająca - (2-3% tlenu) prces bezdpadwy stabilnść termiczna (duża pjemnść cieplna), w przypadku awaryjneg przerwania spalania paliwa temperatura pwierzchni wymurówki i materiału w piecu nie ulega bniżeniu przez kł pół gdziny; alkaliczny charakter materiału w piecu (dminujący w zestawie CaO) neutralizuje działanie kwaśnych składników gazów; dbre wymieszanie paliwa z utleniaczem - rzprszna faza stała w strumieniu gazów X Seminarium 1450 C
Zużycie paliw alternatywnych w przemyśle cementwym w Plsce 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 tys.tn 201 330 436 489 617 X Seminarium 752 982 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Pzim zastąpienia ciepła w kilku cementwniach w Plsce 400 tys.tn 60% ciepła 400 tys.tn 350 300 50% ciepła 300 250 200 150 100 50 41% ciepła 33% ciepła 35% ciepła 220 150 70 41% ciepła 185 44% ciepła 80 45% ciepła 200 0 2010 2011 2012 2013 Zakład 2 Zakład 3 Zakład 4
Pzim zastąpienia ciepła w wybranej cementwni w Plsce % AF 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 3,5% 2,6% 8,6% 12,7% 31,1% 22,4% 42,6% 71,5% 75,5% 77,1% 78,5% 80,5% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 YTD 2013
Agenda Rla cementwni w gspdarce dpadami Rdzaje stswanych paliw Kntrla prcesu i paliw Metdy stabilizacji jakści paliw i prcesu Bezpieczeństw
Piec Klinkierwy Paliwa Pdstawwe Węgiel kamienny, brunatny Olej lekki, ciężki Paliwa Alternatywne RDF (refuse derived fuel) Mączka mięsn kstna Suszne sady ściekwe Opny całe i rzdrbnine Odpadwe paliwa ciekłe Inne Kalcynatr 12
Struktura paliw stswanych w przemyśle cementwym w Plsce w 2010 r. Całk. zużycie paliw alternatywnych 982 tys.tn 1000 tys.tn Pzstałe X Seminarium 900 800 700 40,9 62,9 89,5 Odpady gumwe Odpadwa tkanka zwierzęca Odpady drewna 600 Osady ściekwe 500 400 300 Węgiel 962 737,7 Twrzywa sztuczne i guma Odpady z czyszczania kpalin Odpady z elektrwni 200 Zużyte pny 100 0 Paliw alternatywne 191210
Agenda Rla cementwni w gspdarce dpadami Rdzaje stswanych paliw Kntrla prcesu i paliw Metdy stabilizacji jakści paliw i prcesu Bezpieczeństw
Cementwnia t nie spalarnia dpadów Cement musi spełniać surwe nrmy budwlane Prces prdukcji musi być dkładnie mnitrwany i kntrlwany, aby uzyskać klinkier i cement spełniający nrmy. PN-EN-19701 PN-EN-19702 PN-EN-19707
JAKOŚĆ paliw alternatywnych Badania prwadzne w cementwni: wartść pałwa, zawartść wdy, zawartść chlru i siarki, zawartść fsfru (sady), analiza ppiłu p spaleniu. Strumienie przepływająceg materiału w pszczególnych fazach prdukcji kilkaset tn na gdzinę. Wszelkie zaniedbania w kntrli grżą wyprdukwaniem dużej partii prduktu nie spełniająceg wymagań jakściwych.
Prcesy dzysku energetyczneg w cementwniach są całkwicie zautmatyzwane, c pzwala na pełną kntrlę ilści współspalanych dpadów.
Kntrla emisji d pwietrza w cementwni przy współspalaniu paliw z dpadów STANDARDY EMISYJNE Zakład cementwy stsujący dpady jak paliw musi spełniać limity emisyjne zawarte w rzprządzeniu Ministra Śrdwiska w sprawie standardów emisyjnych z instalacji Nazwa substancji Bez współspalania dpadów Współspalanie dpadów Standardy emisyjne w mg/m 3 u Pył całkwity 50 30 (ciągły pmiar) Chlrwdór (HCl) 10 (ciągły pmiar) Flurwdór (HF) 1 (ciągły pmiar) Tlenki aztu (NO x ) dla istniejących instalacji 800 800 (ciągły pmiar) Tlenki aztu (NO x ) dla nwych instalacji 500 Dwutlenek siarki (SO 2 ) 200-400 50 (ciągły pmiar) Substancje rganiczne w pstaci gazów i par 10 (ciągły pmiar) wyrażne jak całkwity węgiel rganiczny Tlenek węgla (CO) Kadm + tal (Cd + Tl) Rtęć (Hg) SUMA (Sb+As+Pb+Cr+C+Cu+Mn+Ni+V) Diksyny i furany, ng/ m 3 u 2000 (ciągły pmiar) 0,05(pmiary kreswe) 0,05 (pmiary kreswe) 0,5 (pmiary kreswe) 0,1(pmiary kreswe) X Seminarium
Kntrla emisji d pwietrza w cementwni przy współspalaniu paliw z dpadów Mnitring ciągły (średnie dbwe): 1 - CO2 (System Handlu Emisjami) 2 - Pył całkwity 3 - Chlrwdór (HCl) 4 - Flurwdór (HF) 5 - Tlenki aztu (NO x ) 6 - Dwutlenek siarki (SO 2 ) 7 - Substancje rganiczne w pstaci gazów i par wyrażne jak całkwity węgiel rganiczny 8 - Tlenek węgla (CO) Mnitring kreswy: 9 - Kadm + tal (Cd + Tl) 10 - Rtęć (Hg) 11 - Antymn+arsen+łów+chrm +kbalt+miedź+mangan+nikiel+wanad (Sb+As+Pb+Cr+C+Cu+Mn+Ni+V) 12 - Diksyny i furany X Seminarium
Agenda Rla cementwni w gspdarce dpadami Rdzaje stswanych paliw Kntrla prcesu i paliw Metdy stabilizacji jakści paliw i prcesu Bezpieczeństw
Metdy stabilizacji jakści RDF i prcesu Segregacja RDF w magazynie w pdziale na jakść, dstawców itp.. Hmgenizacja RDF w magazynie, Użycie multipalników w kalcynatrze z celem stabilizacji spalania AF i temperatur prcesu, Regularna kntrla jakści dstaw Suszenie RDF z wykrzystaniem ciepła dpadweg X Seminarium
Wartść pałwa a zawartść wdy w paliwie typu RDF, 2011-2013 Udział paliwa typu RDF (19 12 10) w paliwach alternatywnych w branży stanwi pnad 70%, W statnich 3 latach bserwwany jest znaczny spadek kalrycznści i wzrst zawartści wdy w RDF, Na pgrszenie jakści RDF wpływa craz większy udział dpadów kmunalnych w prdukcji teg paliwa Paliw typu RDF jest wrażliwe na warunki pgdwe seznwa zmiana jakści, H2O % 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 CV vs H2O in RDF 24000 22000 20000 18000 16000 14000 12000 10000 kj/kg RDF H2Oc Qir
METODA POPRAWY JAKOŚCI PALIW ALTERNATYWNYCH: Suszarnia RDF bębnwa pracująca n-line z piecem w jednej z cementwni Skład paliw alternatywnych z mkrym RDF X Seminarium Oczyszczne pwietrze z parą wdną Separatr dyskwy i magnetyczny Suszarnia RDF Odpylacz wrkwy Złże z aktywnym węglem d redukcji dru 50-60 C 260 C 280 C Grące czyszczne pwietrze za dpylaczem chłdnika 350 C Dzwnik sucheg RDF d klacynatra Dzwnik sucheg RDF d pieca CALCAINER C2 C1 C3 Najskuteczniejszą metdą pprawiającą jakść RDF jest suszenie. D suszenia wykrzystywane jest ciepł dpadwe z chłdnika klinkieru. Wysuszne paliwa nie są grmadzne ze względu na niebezpieczeństw pżaru. RDF z suszarni trafiają d razu d dzwników pieca i kalcynatra i są natychmiast spalane.
Suszarnia RDF Ksy mkreg RDF Separatry dyskwy, magnetyczny Waga Suszarnia bębnwa Cykln separujący Odpylacz wrkwy, złże węgla aktywneg
Agenda Rla cementwni w gspdarce dpadami Rdzaje stswanych paliw Kntrla prcesu i paliw Metdy stabilizacji jakści paliw i prcesu Bezpieczeństw
Bezpieczeństw przeciwpżarwe Przykładwa suszarnia RDF na ciepł dpadwe musi współpracwać z autmatycznym systemem przeciwpżarwym ze względu na kntakt RDF z gazami wyskiej temperaturze. System PPOŻ składa się z tryskaczy wdy w magazynach, na przenśnikach raz wewnątrz suszarni raz szereg różneg rdzaju detektrów temperatury, zadymienia, gnia i iskier. System gaszenia: zbirnik wdy pjemnści 1000 m3 z pmpwnią i generatrem prądu, Tryskacze wdy: magazyn RDF, zbirniki paliw, transprtery, suszarnia skład paliw alternatywnych detektry zadymienia i temperatury, suszarnię RDF detektry iskier wewnętrzne, transprtery liniwe i punktwe detektry temperatury, zbirniki paliw płynnych detektry prmieniwania cieplneg X Seminarium
MAGAZYNOWANIE PALIW ALTERNATYWNYCH Magazyn paliw alternatywnych musi mieć dpwiednią wielkść, zapewniającą zgrmadzenie paliwa alternatywneg w ilści zabezpieczającej ciągłe jeg dzwanie d instalacji piecwej przez kres kilkunastu dni. Ilść paliwa alternatywneg pdawaneg d współspalania t zwykle kilka tn na gdzinę. Magazyn musi zapewniać przechwywanie paliwa alternatywneg w spsób chrniący je przed przedstawaniem się d tczenia i musi spełniać wymagania dnśnie zabezpieczenia przeciwpżarweg, bezpieczeństwa bsługi, itp.
Wielpunktwy czujnik temperatury wewnątrz silsu
Bezpieczeństw przede wszystkim Cementwnie w Plsce prawie d 20 lat wykrzystują paliwa alternatywne. Współspalanie paliw alternatywnych w cementwni jest realizwane w spsób dpwiedzialny i nie wpływa negatywnie na śrdwisk, a częst mże przyczyniać się d bniżenia wielkści emisji d pwietrza wpływając na prces spalania w piecu cementwym. kwiecień 2013 r.
Dziękuję za uwagę! X Seminarium