KUJAWSKO-POMORSKIE KURATORIUM OŚWIATY W BYDGOSZCZY DZIAŁANIA INTERWENCYJNE WOBEC MŁODZIEZY UŻYWAJĄCEJ SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PROGRAM FRED GOES NET Robert Rejniak Bydgoszcz 26.10.2009 1
Profilaktyka selektywna FreD goes net Program wczesnej interwencji wobec młodych osób, które po raz zostały odnotowane w związku z narkotykami lub alkoholem Robert Rejniak Bydgoszcz 26.10.2009 2
Badania ESPAD 2007 - Podsumowanie Zahamowanie trendu wzrostowego używania zarówno legalnych jak i nielegalnych substancji Wyższe rozpowszechnienie używania substancji legalnych niż nielegalnych Najbardziej rozpowszechnioną substancją nielegalną są przetwory konopi Używanie narkotyków jest bardziej rozpowszechnione wśród chłopców niż wśród dziewcząt W 2006 policja zanotowała 13 417 przestępstw narkotykowych popełnionych przez nieletnich. Prawie 63% podejrzanych zostało zarejestrowanych w związku z posiadaniem 3
Regulacje prawne szkoła Używanie przez uczniów środków odurzających jest traktowane jako sygnał demoralizacji Prawna wykładnia do podjęcia przez szkolę interwencji Procedury postępowania nauczycieli i współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją i przestępczością (opr.mswia) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 26 poz.226). 4
Prawne regulacje szkoła c.d. Prawny obowiązek dla szkoły: Poinformowanie rodziców o używaniu narkotyków przez ucznia, Rekomendowane- ustalenie kontraktu między szkołą, uczniem i rodzicami dotyczącego rozwiązania problemu używania substancji oraz jego monitorowanie Zawiadomienie sądu rodzinnego lub policji w przypadku: utrzymywania się niepożądanego zachowania, trudności we współpracy z rodziną ucznia i posiadania przez ucznia narkotyków (popełnienie czynu karalnego) 5
Szkolna interwencja profilaktyczna Cele Wsparcie i pomoc uczniowi i jego rodzicom w rozwiązaniu problemu związanego z używaniem narkotyków/alkoholu Zapobieganie rozwojowi problemu na terenie szkoły Procedura interwencji Diagnoza : zaplanowanie adekwatnej interwencji Porada : wyjaśnienie reguł i stanowiska szkoły, zmotywowanie ucznia do zgłoszenie się do PLACÓWKI TERAPEUTYCZNEJ np. Monar, Poradnia Odwykowa, Kontrakt: zmotywowanie ucznia do zmiany zachowania Monitorowanie kontraktu: wsparcie pozytywnych zmian w zachowaniu ucznia Ewaluacja Rezultaty jakościowej ewaluacji wykazały, że program może być efektywny w odniesieniu do rozwiązywania problemu uczniów okazjonalnie wzywających narkotyków lub sporadycznie łamiących inne reguły szkolne W celu osiągnięcia pożądanych efektów rekomendowane jest stosowanie procedury interwencji 6
Badania RAR - brak oferty programowej w tym obszarze Stygmatyzacja jesteś narkomanem, alkoholikiem musisz się leczyć Myśli: Ja nie pójdę do AA Robicie ze mnie narkomana, Nie mam problemu Rodzice: Lęk, obawa, jeszcze więcej się nauczy Postawa: Bunt, opór, niechęć 7
Profilaktyka uniwersalna Działania kierowane do wszystkich, bez względu na stopień ryzyka rozwoju problemów ze zdrowiem psychicznych, na jakie narażone są poszczególne osoby. Profilaktyka selektywna Działania adresowane do jednostek lub grup osób, które są w stopniu wyższym niż przeciętny narażeni na rozwój problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych Profilaktyka wskazująca Działania ukierunkowane na jednostki szczególnie zagrożone rozwojem problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych z powodu uwarunkowań biologicznych, psychologicznych czy społecznych lub u których rozpoznano już pierwsze symptomy zaburzeń 8
Selektywność Profilaktyka selektywna koncentruje się na tych grupach młodzieży, dla których zasadnicze przesłania profilaktyki i abstynencji nie są adekwatne a dodatkowo cechuje je wysoka ekspozycja na czynniki ryzyka. 9
Szkolna interwencja profilaktyczna Cele Wsparcie i pomoc uczniowi i jego rodzicom w rozwiązaniu problemu związanego z używaniem narkotyków/alkoholu Zapobieganie rozwojowi problemu na terenie szkoły Procedura interwencji Diagnoza : zaplanowanie adekwatnej interwencji Porada : wyjaśnienie reguł i stanowiska szkoły, zmotywowanie ucznia do udziału w programie FreD goes net Kontrakt: zmotywowanie ucznia do zmiany zachowania Monitorowanie kontraktu: wsparcie pozytywnych zmian w zachowaniu ucznia Ewaluacja Rezultaty jakościowej ewaluacji wykazały, że program może być efektywny w odniesieniu do rozwiązywania problemu uczniów okazjonalnie wzywających narkotyków lub sporadycznie łamiących inne reguły szkolne W celu osiągnięcia pożądanych efektów rekomendowane jest stosowanie procedury interwencji 10
FreD goes net międzynarodowy projekt koordynowany przez Landschaftsverband WestfalenLippe z siedzibą w Münster (Niemcy). Beneficjent programu w Polsce Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Zdrowia Publicznego oraz Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Kraje uczestniczące - Niemcy, Polska, Austria, Belgia, Cypr, Irlandia, Islandia, Łotwa, Szwecja, Słowenia, Rumunia, Dania, Luxemburg, Holandia, Słowacja, Litwa, Wielka Brytania 11
12
Implementacja programu FreD goes net Grupa docelowa Osoby w wieku pomiędzy (13)14 i 21(23) lat Używanie substancji odurzających Zgłoszenie do programu przez szkołę, policję, sąd Ścieżka dostępu / partnerzy Szkoła główny partner Policja / sąd rodzinny / kuratorzy/służba zdrowia Miejsca pilotażowej implementacji programu Bartoszyce (warmińsko-mazurskie) Bydgoszcz (kujawsko-pomorskie) 13
Przebieg programu FreD goes net Narkotyki & alkohol Wymiar Sprawiedliwości, Policja Straż Miejska Poznanie się Informacja nt. zajęć Czy to odpowiednia oferta? Zmotywowanie Wiedza efekty & ryzyko aspekty prawne Refleksja własne używanie wzory, powody Porada ograniczenie, zaprzestanie używania Skierowanie Szkoła Miejsce pracy Wywiad wstępnyindywidualny Zajęcia grupowe 1 / 2 / 3 / 4 1/ 2 / 3 1 / 2 Certyfikat 8 godzin Skierowanie do innego programu 14
Istota podejścia Wywiad Motywacyjny (Miller&Rollnick) Motywacja do zmiany pochodzi od klienta, nie jest w żaden sposób narzucona (strategie jak perswazja, konfrontacja, użycie argumenty typu zagrożenie np. utratą pracy nie są WM) Bezpośrednia perswazja nie jest odpowiednią techniką (opór) Odpowiedni, spokojny styl Partnerstwo Techniki WM Uważne słuchanie Ekspresja zrozumienia i akceptacji Wzmacnianie klienta Monitorowanie stopnia gotowości klienta do zmiany Afirmacja wolności wyborów klienta 15
Dziękuję za uwagę robert.rejniak@op.pl www.ptzn.org.pl Tel: FreD +48 604 810 296 16
A JEŚLI KANDYDAT NIE ZOSTANIE ZAKWALIFIKOWANY DO PROGRAMU FRED? Program Alternatywa dla FREDA 17
PORADNIA PROFILAKTYKI I POMOCY RODZINIE Ul. Dworcowa 23 85-009 Bydgoszcz Tel. 371-19-08 ( 15.00-19.00) e-mail:ptznbyd@op.pl www.ptzn.org.pl 18
Oferta Poradni Alternatywa dla FREDA Oferta skierowana głównie do młodzieży eksperymentującej z narkotykami lub alkoholem oraz we wczesnej fazie uzależnienia oraz dla członków ich rodzin, opiekunów i wychowawców 19
Oferta poradni c.d. Oddziaływania indywidualne: Terapia osób zagrożonych uzależnieniem (problemy rodzinne, związane z kryzysem adolescencji) oraz osób eksperymentujących z narkotykami, Terapia młodzieży uzależnionej od narkotyków Diagnoza i badania psychologiczne Konsultacje lekarskie/psychiatryczne Kierowanie do placówek detoksykacyjnych i stacjonarnych średnio i długoterminowych Poradnictwo psychologiczne i prawne dla rodziców, opiekunów i wychowawców 20
Oferta poradni c.d. Oddziaływania grupowe: Grupa psychoedukacyjna dla rodziców osób uzależnionych od narkotyków lub eksperymentujących Grupa psychoedukacyjna dla osób eksperymentujących z narkotykami Grupa socjoterapeutyczna dla młodzieży z rodzin z problemem uzależnień (zamknięta) Grupa rozwoju osobistego dla młodzieży, grupy szkoleniowe dla studentów 21
Testy na obecność narkotyków w moczu W poradni można przeprowadzić badanie jakościowe na obecność narkotyków w moczu 22
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY 23