ROCZNIKI HUMANISTYCZNE Tom LVI, zeszyt 7 2008 * XVII-XVIII,, -,,,.,,,,,,..,, -, -, :, -, - -, - -,. - - XVII-XVIII. (, ),,,. -,, -,. -,,,, XVII-XVIII,, -. Mgr TATSIANA NETBAYEVA doktorantka EKPiUU i Zak adu Bia orutenistyki UMCS; adres do korespondencji: Pl. Marii Curie-Sk odowskiej 4, 20-031 Lublin; e-mail: niadbaj@ tut.by
84 XVII- XVIII,, XVII- XVIII ( ),,,.,,, ( ),,,, -.,,,, -..,, -.,, -, -., (,,, ),,,.,,, -, -,, :, / -,. ( ),,.,. -,, ( ),..,,,, ( ),,,,, -
85 :,.. (,, ),,,, ',. -., : -,,,. XVII-XVIII,,,,,,,,,, - (, ).,, -.,., -,,, -.,,.,,,,,,,,, -., -,,, ( ) - ( )
86,.,,,, -., (,,, ),,,,,,. (, ), - ( -, ( ), 1 [1, 283])., -,. (, - - ).,,, -, (, - ),, -,.,, -,, -. :,, -,..,,,,,.,,,, :,, - 1 Choczaj te nie politycznym sensem [...] nieuczony latopisiec, a zw aszcza niektorym zda si iakoby y nie do smaku k cepta moie (prosz nie z orzeczyc), bo to nie do druku podawac [2, 239]
87. ( ) -, (,,, - ).,,,.,,.,, -, " ",,, -. - -.,, -,,,, -, -.,,. ( ),,. ( -,, ), " ", ). -,, -,. -, - - - :,,,,.,,, :,,.,,,, ( -, - ),,.,,,, " ": -,,.
88,?,. 1596. 92 :,,, 2. [1, 234] :, - 3. [1, 235],,,,,,, :,,, -. -,, -., 4. [1, 252-253],,,,,. 2,.,?,!,, 96. 92,,, ; -. [1, 195] 3, [1, 196] 4,,,,,,, ;,.,, [1, 214]
89 ( ) ; : -. -,.,,,,,, -,,,,,,.,,, :,,,,,,,,..,,,,,,,, - 5. [1, 238-239],,, : 5 1599, 27, //157,,, ;,.,,,,,,,,,,., : «,, -,,,,,,,, ;». //157. -,,, -,,,. [1, 200]
90,,,,,.,.,,,,,,,,,,, 6. [1, 239],, -,,, -,.,, -,,,,,,, -,, : 1700..,,,,, -,, 7. [1, 265] :,, -., 6,,,,,,., :,,,,,,,,,,, -,. [1, 200-201] 7 Roku 1700. Miasto Witebskie y mieszczanie uprawowa o sie z ydami witebskimi. Woiewoda chcia by i [ego] w[ielmo no ] pan Kryszpin dwuch ydow, Icka i Meiera, obiesi, wzystkich ydow w mie cie Witebsku y na przedmie ciu a do iodnego wy io c mieszczanom kaza. Mieszczanie witebscy nie odwa yli sie dla tego, ze bendono go tymi wielko summe woiewodzanom winni \.13.\ [1, 197]
91,, ( )..,,,., -., ( - ) (, ),,, -.,. -, -.,, -,. -.,, -, -,,,.., -,,, -,. (, -, )., - -,,,, -,, -. -,.,,,. -,,, -
92,. -,. - : 1318.,, 8 [1, 276]., 9 [1, 262], ".,., :,, : 1606.,,, - 10 [1, 262].,,,,.,. : 1702., -, 1000, 250, :, 11 [1, 267]. :,,,, 12 [1, 277]. -, : 8 [Powietrze by o] Roku 1318 w Prusich, Litwie y Bia ey Rusi, w Witebsku. Teste Schatz. [1, 238-239] ( ) [1, 203] 9 By Szuhaley w pa stwie naszym [1, 194] 10 Roku 1606. Car i [ego] m [o ] Dymitry wzio zamon za siebie Sendomiranke Mniszkowno panne, y gdy z nio nasi polacy na Moskwe przyiechali, tedy tey nocy car i [ego] m [o ] Dymitrz iest \.7.\ zabity, a naszych polakow z Mniszkowno z ha bo wypendzono [1, 195] 11 Roku 1702. Na samo Wielkanoc nasi, wpadszy do Wilna, 1000 szwedow zabili, starszych \.17.\ cz eka 250 zgine o, za co krol szwedzki m ci sie nad zakonnikami y mieszczany, nasadziwszy do cieplicy goroncey y tam trupow kaza nanosi i nak a [ ] y zaparo ich s trupami w goroncosci y smrodzie trupow pobitych y smierdzoncych. [1, 198] 12 Powietrze ludne miasta cudzoziemskie y nasze, Krakow, Warszawa, Wilno, Witebsk w iedne mogi e zamieni o po powietrzu iak wymiot o. [1, 203]
93 1677.,,, ; 13 [1, 264].,,,, (, ),,.,, ( ),,,,., -. -, -. -.,,,,, -,, -,,,., -..,,, (, - ), - (,, ).,,,.,, ', -,,,,,,. 13 Roku 1677. Weli, Newel y Siebie odda car l Michay owicz naszym pos om, na ten czas bendoncym xion enciu Czartoryzkiemu y hetmanowi Sapiezie; na swienty Micha polski z tych zamkow ustonpili. [1, 196]
94,,, -., XVII-XVIII - (, ) XVII- XVIII., -, - ( - ),,,, ( (, - ) (,, ). 1. :.,..., 1997. 2.,.32.., 1975. 3.,. 35. - /....., 1980. : ( ) http://litopys. org.ua/psrl3235/lytov12.htm ( http://litopys.org.ua/index.html), http://starbel.narod.ru/pancern_averko.htm ( http://starbel. narod.ru/). http://knihi.com/bk/letapisy/l etapisy8.html ( http://knihi.com/). http://litopys.org.ua/psrl32 35/lytov01.htm#averky ( http://litopys.org.ua/index.html) : 1. // http://litopys.org.ua/psrl3235/lytov11.htm ( - http://litopys.org.ua/index.html) 2. // http://starbel.narod.ru/barkulab.htm ( http://starbel.narod.ru/).
95. : http://litopys.org.ua/psrl3235/lytov01.htm#barkul ( http://lito pys.org. ua/index.html) : http://litopys. org.ua/psrl3235/lytov28.htm ( ), http://litopys.org.ua/psrl3235/lytov29.htm ( ), http://litopys.org.ua/psrl3235/lytov30.htm ( ). ( http://litopys.org.ua/index.html). : http://li topys.org.ua/psrl3235/lytov14.htm#surty ( http://litopys.org. ua/index.html) O NIEKTÓRYCH ASPEKTACH TO SAMO CI LOKALNEJ W BIA ORUSKICH KRONIKACH XVII-XVIII W. S t r e s z c z e n i e W artykule badane s teksty bia oruskich kronik lokalnych XVII-XVIII w. (Kronika Barku abowska, Kronika Mohylewska, Latopis Witebski) przez pryzmat binarnej opozycji swoje-obce. Autorka na przyk adzie Latopisu Witebskiego ukazuje proces kszta towania si to samo ci lokalnej, u którego podstaw le a a wspomniana dychotomia. Na podstawie przeprowadzonej analizy autorka artyku u przybli a te najwa niejsze czynniki, które doprowadzi y do pojawienia si kronik lokalnych na terytorium obecnej Bia orusi Wschodniej. S owa kluczowe: kroniki lokalne, swoje-obce, to samo, tutejszo, cz owiek. :, -,,,. Key words: local chronicles, own-alien, identity, localness, man.