AB Industry S.A. ul. Wojska Polskiego 7, Macierzysz 05-850 Ożarów Mazowiecki tel.: +48 22 212 89 22, fax: +48 22 212 89 23 www.abindustry.com, biuro@abindustry.com Branża: / Section: Mechaniczna Tytuł opracowania / Title: WYTYCZNE TECHNICZNE WYKONANIA APARATÓW Zamawiający / The contracting authority: Faza projektu / Project phase: GRUPA AZOTY Zakłady Azotowe Puławy S.A. al. 10-lecia Państwa Polskiego 13 24-110 Puławy Projekt wykonawczy Projekt ABI / Project ABI PD/0743 Nazwa dokumentu / Dokument name ABI-WTWA-015 Ilość stron / Number of pages 12 Rewizja / Revision Numer / Number : Sprawdził / Checked Paweł Miazga
Spis treści 1 WSTĘP... 3 2 POSTANOWIENIA OGÓLNE... 3 3 PRZEPISY I NORMY... 4 4 NADDATKI NA KOROZJĘ... 5 5 OBCIĄŻENIA DODATKOWE... 5 6 WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE... 6 7 KOŁNIERZE... 7 8 TEMPERATURA I CIŚNIENIE PROJEKTOWE... 7 9 OZNAKOWANIE... 8 10 WYMIENNIKI CIEPŁA... 8 11 BADANIA I ODBIORY... 9 12 DOKUMENTACJA... 10 13 ODSTĘPSTWA... 12 2 of 12
1 Wstęp 1.1 Przedmiot opracowania Przedmiotem niniejszego opracowania są Warunki Techniczne Wykonania Aparatów. 1.2 Cel opracowania Celem niniejszego opracowania jest określenie technicznych warunków wytwarzania, materiałów, badań i odbioru aparatów oraz wszystkich jego elementów, z określeniem norm i specyfikacji technicznych oraz kryteriów akceptacji wyników i dostawy. 2 Postanowienia ogólne 2.1 Materiały do budowy aparatów 2.1.1 Wszystkie materiały winny być zgodne z arkuszami danych aparatów tzw. Data Sheet lub być ich ścisłymi odpowiednikami; 2.1.2 Materiały winny spełniać wszystkie wymagania przyjętych przepisów, rozporządzeń i przynależnych do nich norm materiałowych i norm wyrobu; 2.1.3 Oznaczenia materiałów winno być zgodne z przyjętymi przepisami, normami materiałowymi i normami wyrobu obowiązującymi na terenie RP i UE takimi jak normy PN-EN, DIN lub ASME; 2.1.4 Materiały ze stali kwasoodpornej winny być dostarczane w stanie przesyconym, trawione i pasywowane; 2.1.5 Elementy których pasywacja została uszkodzona a także spoiny oraz elementy obrabiane mechaniczne winny być poddane trawieniu i pasywowaniu; 2.1.6 Zabrania się stosowania do budowy aparatów miedzi i cynku oraz stopów tych materiałów; 2.1.7 Wartości naprężeń dopuszczalnych do projektowania aparatów należy ustalać zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami dotyczącymi wykonawstwa i projektowania; 2.1.8 Powierzchnie elementów ze stali kwasoodpornej winny być zabezpieczone podczas całego procesu wykonawstwa aparatów przed zanieczyszczeniami kontaktu ze stalą węglową, chlorkami i cynkiem. 3 of 12
3 Przepisy i normy 3.1 Projektowanie, konstrukcja, materiały, wyposażenie, wykonawstwo, badania i kontrola techniczna oraz przeprowadzenie prób aparatów winno być zgodne z poniższymi normami i/lub przepisami: 3.1.1 Polskie Normy i przepisy Urzędu Dozoru Technicznego: 3.1.1.1 Materiały według: PN-EN lub WUDT-UC-WO-M 3.1.1.2 Wytwarzanie według: PN-EN 13445 i norm podwładnych WUDT-UC-WO-W 3.1.1.3 Obliczenia wytrzymałościowe według: PN-EN 13445 WUDT-UC-WO-O PN-EN 1993-4-2:29 3.1.1.4 Wymagania i badania według: PN-EN 13445 WUDT-UC-WO-O PN-EN 1993-4-2:29 3.1.2 Przepisami i normami Amerykańskimi: 3.1.2.1 ASME Boiler and Pressure Vessel Code: Section II - Material Specifications albo ASTM; Section V - Non Destructive Examination; Section VIII Pressure Vessels; Section IX Welding Qualifications; API 650 Welded steel Tanks for Oil Storage; API 620 Recommended Rules for Design and Construction of Large, welded, lowpressure Storage Tanks; 4 of 12
3.1.2.2 Standard of the Tubular Exchanger Manufactures Association TEMA; TEMA Class R TEMA Class C 3.1.2.3 Normy ASTM i ANSI 3.1.3 Przepisami i normami Niemieckimi: 3.1.3.1 DIN-EN 13445; 3.1.3.2 DIN 4119; 3.1.3.3 AD-Merkblatter; 4 Naddatki na korozję 4.1 Dla aparatów ze stali kwasoodpornej naddatek na korozję zgodny z założeniami projektowymi, a jeżeli nie podano naddatek na korozję nie mniejszy niż 0.5mm lub 15 lat pracy; 4.2 Dla aparatów ze stali czarnej naddatek na korozję zgodny z założeniami projektowymi, a jeżeli nie podano naddatek na korozję nie mniejszy niż 1mm lub 15 lat pracy; 5 Obciążenia dodatkowe 5.1 Dla aparatów zamontowanych na wolnym powietrzu należy przyjąć obciążenia od wiatru przyjmując obciążenie wywołane działaniem wiatru według PN-EN 1991-1-4:28 5.2 Obliczenia obciążenia wiatrowego winny uwzględniać całą powierzchnię urządzenia podlegającą działaniu wiatru z uwzględnieniem izolacji i podestów; 5.3 Dla aparatów zamontowanych na wolnym powietrzu należy przyjąć obciążenia od śniegu przyjmując obciążenie wywołane działaniem śniegu według PN-EN 1991-1-3:25; 5.4 Obciążenia od podestów obsługowych dla aparatów w podesty wyposażonych przyjąć 15 N/m 2 jeżeli w założeniach projektowych nie podano inaczej; 5 of 12
6 Wymagania konstrukcyjne 6.1 Dla aparatów izolowanych należy przewidzieć odpowiednie podesty obsługowe, gdyż chodzenie po osłonie izolacji jest zabronione; 6.2 Dla aparatów, wymienników ciepła, kolumn, mieszalników przyjąć minimalną grubość ścianki s zgodną z obliczeniami wytrzymałościowymi jednakże nie mniejszą niż: Dla stali węglowych i niskostopowych s=min. 3mm; Dla stali austenitycznej s=min. 2mm; 6.3 Wszystkie króćce aparatów winny być zaprojektowane zgodnie z normą PN-EN 13445; 6.4 Każdy aparat winien być wyposażony w odpowiednie uchwyty transportowe aby zapewnić bezpieczny montaż podczas robót montażowych i obsługowych. 6.5 Każdy wymiennik ciepła z demontowalnym wkładem rurowym o masie powyżej 8kg winien zostać wyposażony w odpowiednie ślizgi oraz uchwyty do demontażu i montażu wkładów; 6.6 Włazy o masie powyżej 20kg winny zostać wyposażone w odpowiednie żurawiki; 6.7 Aparaty dla których wyspecyfikowano izolację winny zostać dostarczone z uchwytami do mocowania izolacji; 6.8 Każdy aparat winien być wyposażony w odpowiednią liczbę otworów kontrolnych o odpowiednich wymiarach umożliwiających przeprowadzenie kontroli wewnętrznej i czyszczenie. 6.9 Króćce kontrolne nie są wymagane dla: aparatów z demontowalnymi pokrywami; wymienników płaszczowo-rurowych z dnami sitowymi; płaszczy grzewczych i chłodzących aparatów; 6.10 W dwa włazy winny zostać wyposażone aparaty o pojemności powyżej 80m 3 jak również aparaty których długość/ wysokość przekracza 10 metrów; 6.11 Średnica włazów dla aparatów winna wynosić 6mm jeżeli w dokumentacji nie podano inaczej; 6 of 12
6.12 Aparaty winny być wykonane w układzie metrycznym; 6.12.1 Próby hydrauliczne aparatów ze stali kwasoodpornej należy wykonywać przy użyciu wody o zawartości chlorków do 1ppm albo 20ppm jednakże w drugim przypadku po próbie należy przemyć aparat wodą o zawartości chlorków do 1 ppm; 6.13 Tolerancja odchyłek winna być zgodna z wymaganiami przyjętymi w przepisach do projektowania i wykonawstwa oraz: Klasa B i F wg. PN-EN ISO 13920:20; Dla wymienników ciepła BN-68/2250-02; Klasa B i F wg. DIN-EN ISO 13920 i DIN 285; ASME, ANSI i TEMA 7 Kołnierze 7.1 Wszystkie wymiary połączeń kołnierzowych króćców aparatów niezależnie od przepisów wybranych do projektowania urządzeń winny być zgodne z normą PN-EN 1092-1; 7.2 Wymiary uszczelek do kołnierzy winny być zgodne z normą PN-EN 1514; 7.3 Dla połączeń wpust/wpust przylgę E należy stosować na króćcu aparatu; 8 Temperatura i ciśnienie projektowe 8.1 Jeżeli w założeniach projektowych nie podano inaczej należy przyjąć projektowe nadciśnienie dla aparatów o wartości co najmniej 10% wyższej od maksymalnego nadciśnienia roboczego; 8.2 Dla aparatów zabezpieczonych tzw. płytką bezpieczeństwa nadciśnienie projektowe winno być wyższe o 20% od maksymalnego nadciśnienia roboczego; 8.3 Temperaturę projektową dla aparatów pracujących w temperaturach powyżej 0 C należy przyjąć temperaturę o 15 C wyższą od najwyższej temperatury roboczej chyba że w założeniach projektowych określono inaczej; 8.4 Dla aparatów pracujących w temperaturach niższych od 0 C należy przyjąć temperaturę projektową równą najniższej temperaturze roboczej i temperaturze otoczenia; 7 of 12
9 Oznakowanie 9.1 Każdy aparat winien posiadać tabliczkę znamionową z następującymi danymi: Nazwa wytwórcy; Symbol technologiczny; Numer fabryczny; Rok produkcji budowy; Nadciśnienie projektowe; Ciśnienie robocze; Temperaturę projektową; Temperaturę roboczą; Nadciśnienie próbne; Pojemność; Powierzchnię wymiany ciepła (dla wymienników ciepła); Medium robocze; 9.2 Tabliczka winna być w sposób trwały przymocowana do wspornika przyspawanego do ściany aparatu w takim miejscu aby była dostępna i widoczna w czasie eksploatacji aparatu. Wspornik winien być wysokości większej o 50mm od grubości izolacji. Miejsce usytuowania tabliczki winno być zaznaczone na rysunku. Tabliczka winna być ocechowana znakiem przedstawiciela Kontroli Technicznej Wytwórcy przeprowadzającego odbiór techniczny aparatu; 9.3 Ponadto na najgrubszej nierozbieralnej części aparatu oraz na głównych jego rozłączalnych elementach winny być wybite następujące dane: Numer fabryczny; Rok produkcji; Nazwa producenta; 10 Wymienniki ciepła 10.1 Rury w ścianach sitowych winny być mocowane za pomocą spawania i rozwalcowania; 10.2 Tolerancje rur i otworów w ścianach sitowych i przegrodach winny spełniać wymagania przepisów TEMA; 8 of 12
10.3 W wymiennikach poziomych z przegrodami poprzecznymi należy zastosować na dole przegród otwory spustowe; 10.4 W wymiennikach ze stali kwasoodpornej dna sitowe winny być wykonane z pełnego materiału kwasoodpornego z odkuwek lub blach; 10.5 Dla wymienników ciepła należy stosować rury bezszwowe; 10.6 Dla kompensatorów należy przyjąć ilość cykli nie mniejszą niż 15 lat użytkowania lecz nie mniej niż 30 cykli; 10.7 Do obliczeń doboru kompensatorów wymienników ciepła należy przyjąć ekstremalne wartości różnicy temperatur między płaszczem i rurkami określone dla następujących przypadków ruchowych: Normalnej pracy; Zatrzymania; Uruchomienia; 10.8 Wszystkie elementy wymienników ciepłą nie objęte przepisami UDT i normami PN-EN, BN albo przepisami niemieckimi AD-Merkblatter i normami DIN winny spełniać wymagania przepisów TEMA Class R dla procesowych wymienników ciepła albo TEMA Class C dla innych rodzajów wymienników; 11 Badania i odbiory 11.1 Odbiór materiałów będzie przeprowadzony zgodnie z wymaganiami przyjętych przepisów/ norm przez Kontrolę Techniczną Wytwórcy; 11.2 Materiały zostaną dostarczone z atestami zgodnymi z PN-EN 10204+A1 albo EN10204 lub ASME; 11.3 Odbiór badań międzyoperacyjnych oraz końcowy odbiór badania budowy i prób aparatów zostanie przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami oraz niniejszymi wymaganiami technicznymi wytwarzania aparatów przez Kontrolę Techniczną Wytwórcy i przez Zamawiającego; 9 of 12
11.4 Badania i ich zakres będą przeprowadzone zgodnie z wymaganiami części technicznej kontraktu, dokumentacji złożeniowej, niniejszych wytycznych wytwarzania aparatów i przepisów i norm obowiązujących na terenie UE; 12 Dokumentacja 12.1 Dokumentacja paszportowa aparatu niedozorowego winna zawierać rysunek złożeniowy zawierający (rysunki złożeniowe zawierające): 12.1.1 Dane ogólne dla każdej przestrzeni aparatu: symbol technologiczny; przepisy budowy; medium robocze; nadciśnienie projektowe; maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia (dla filtrów); nadciśnienie robocze; nadciśnienie próbne; temperaturę projektową; temperaturę roboczą; objętość, m 3 ; powierzchnię wymiany ciepła; naddatek na korozję; masę pustego aparatu; masę w czasie pracy; masę w czasie próby wodnej 12.1.2 Wykaz króćców zawierający: średnice nominalne; ciśnienia nominalne; przeznaczenie króćców; typy kołnierzy i ich normy; przylgi kołnierzy i ich normy; klasy dokładności wykonania przylg; 10 of 12
12.1.3 Wszystkie współczynniki złączy spawanych przyjętych do obliczeń wytrzymałościowych; 12.1.4 Specyfikacje złączy spawanych oraz ich wymiary i rozmieszczenie; 12.1.5 Wszystkie wymiary niezbędne do sprawdzenia obliczeń wytrzymałościowych; 12.1.6 Wymagany rodzaj i zakres obróbki cieplnej; 12.1.7 Informacje o zabezpieczeniu antykorozyjnym i izolacji termicznej; 12.1.8 Wymagany zakres badań i specjalne wymagania dotyczące wytwarzania określone przez projektanta; 12.1.9 Wykaz elementów z wykazem gatunków materiałów, norm materiałowych i norm wyrobu; 12.1.10 Tabele z danymi określającymi momenty dokręcania nakrętek dla wszystkich śrub w połączeniach kołnierzowych z wartościami: Maksymalne dopuszczalne dla połączenia; Minimalnymi dla zapewnienia szczelności w ruchu i w czasie próby hydraulicznej; 12.2 Obliczenia wytrzymałościowe aparatów; 12.3 Rysunki warsztatowe (konstrukcyjne) dla każdego elementu aparatu; 12.4 Atesty materiałowe zawierające wyniki badań dla wszystkich zastosowanych materiałów, drutów spawalniczych, materiałów spawalniczych itp. 12.5 Dla każdego zaworu bezpieczeństwa wchodzącego w zakres dostawy Sprzedający winien dostarczyć atesty z prób i badań potwierdzone przez odpowiednie władze Dozoru Technicznego; 12.6 Atesty dla zaworu bezpieczeństwa winny zawierać: numer typu zaworu bezpieczeństwa oraz numer badania lub znak dopuszczenia; wzrost ciśnienia od początku otwarcia do uzyskania pełnej przepustowości rodzaj czynnika roboczego; wymagany spadek ciśnienia dla zamknięcia zaworu bezpieczeństwa; ciśnienie nastawy i ciśnienie otwarcia; średnicę nominalną i ciśnienie nominalne; najmniejszą średnicę kanału przepływowego króćca dolotowego; temperaturę dopuszczalną; 11 of 12
rok budowy; gatunki materiałów części zaworu; dopuszczalny współczynnik wypływu dla całego zakresu ciśnień roboczych i mediów; 12.7 Wyniki badań złączy spawanych; 12.8 Poświadczenia wykonania i zbadania aparatu dla każdego aparatu wystawione przez Kontrolę Jakości Wytwórcy; 12.9 Wykaz materiałów głównych użytych do budowy aparatu; 12.10 Dokumentację techniczno ruchową obejmującą wytyczne: Uruchomienia; Eksploatacji z określeniem dopuszczalnych parametrów; Czyszczenia lub regeneracji; Wymiany wkładów, wypełnień jeżeli takowe występują; 12.11 Deklarację zgodności wg. PN-EN ISO/IEC 17050-1:2010 wystawioną przez wytwórcę; 12.12 Wyżej wymieniona dokumentacja winna być wykonana w języku polskim i angielskim; 12.13 Finalna dokumentacja dla każdego aparatu winna zostać dostarczona do Zamawiającego po odbiorze aparatu; 12.14 Pliki elektroniczne winny być dostarczone z rozszerzeniami.dwg,.dng,.dxf; 12.15 Dokumentacja winna być dostarczona w pełnych kompletach; 13 Odstępstwa Wszelkie odstępstwa od projektowej dokumentacji technicznej, w tym zmiany materiałowe, oraz od postanowień niniejszych opracowania wymagają zgody AB Industry S.A. 12 of 12