URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU PRZEPŁYWY LUDNOŚCI ZAWIĄZANE Z ZATRUDNIENIEM W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU PRZEPŁYWY LUDNOŚCI ZAWIĄZANE Z ZATRUDNIENIEM W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM GDAŃSK 2010

ZESPÓŁ REDAKCYJNY Przewodniczący Jerzy AUKSZTOL Opracowanie i redakcja techniczna Anna KARCZEWSKA Ewa MATHEA Krzysztof NAJMAN Skład komputerowy Małgorzata PASZEK Projekt okładki Małgorzata KLOZ Zdjęcia Monika GRYGA Przy publikowaniu danych GUS prosimy o podanie źródła

PRZEDMOWA Urząd Statystyczny w Gdańsku przekazuje Państwu publikację Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim, mającą szczególne znaczenie zarówno dla statystyki publicznej, jak i dla obszaru województwa pomorskiego. Cechą wyróżniającą powyższe opracowanie jest wykorzystywanie danych pochodzących ze zbiorów systemu podatkowego urzędów skarbowych, gromadzonych w bazie POLTAX. Pracami studialnymi dla obszaru całej Polski zajmował się Ośrodek Statystyki Miast Urzędu Statystycznego w Poznaniu, który przygotował materiał źródłowy umożliwiający opracowanie niniejszej publikacji. Przedmiotem badań Ośrodka był przepływ ludności uzyskującej dochody z pracy najemnej, dla której miejsce zamieszkania było różne od miejsca pracy oraz dla której zadeklarowano koszty uzyskania przychodu powiększone z tytułu dojazdu do pracy. Założenia te umożliwiły przygotowanie zbioru wskazującego na przepływy ludności, a niniejsze opracowanie przybliża zjawiska z nich wynikające. Publikacja ma charakter poglądowy, przez co może stanowić materiał wyjściowy do podejmowania dodatkowych badań statystycznych, socjologicznych i innych ukierunkowanych na wyjaśnienie istoty, barier i czynników determinujących przepływy ludności. Składając na Państwa ręce Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim dziękuję wszystkim osobom uczestniczącym w pracach studialnych za trud włożony w przygotowanie materiałów źródłowych, jak również wszystkim tym, którzy swoją inwencją i pomysłowością przyczynili się do powstania tego nietypowego opracowania. Wyrażam nadzieję, że publikacja stanie się cennym źródłem informacji o zjawiskach zachodzących w województwie pomorskim. Z poważaniem D y r e k t o r Urzędu Statystycznego w Gdańsku Jerzy Auksztol Gdańsk, wrzesień 2010 r.

SPIS TREŚCI Przedmowa... 3 1. Uwagi ogólne charakteryzujące badanie przepływów ludności związanych z zatrudnieniem w 2006 r.... 5 1.1. Wprowadzenie... 5 1.2. Źródła danych i metodyka badania... 5 1.3. Podstawowe pojęcia charakteryzujące przepływy zatrudnionych stosowane w opracowaniach... 5 1.3.1. Definicje pojęć... 5 1.3.2. Prezentowane wskaźniki... 6 2. Ogólna charakterystyka województwa pomorskiego... 7 3. Przepływy ludności związane z zatrudnieniem... 10 3.1. Województwo... 10 3.2. Gdańsk... 15 3.3. Gdynia... 16 3.4. Sopot... 18 3.5. Słupsk... 19 4. Uwagi końcowe... 21 Str.

1. UWAGI OGÓLNE CHARAKTERYZUJĄCE BADANIE PRZEPŁYWÓW LUDNOŚCI ZWIĄZANYCH Z ZATRUDNIENIEM W 2006 R. 1.1. Wprowadzenie Badanie przepływów ludności związanych z zatrudnieniem zostało zrealizowane przez Ośrodek Statystyki Miast Urzędu Statystycznego w Poznaniu. Metodyka badania została określona na podstawie przeprowadzonych wcześniej prac studialnych nad przepływem ludności w związku z zatrudnieniem w województwie wielkopolskim. Zdobyte doświadczenie wykorzystano w badaniu ogólnopolskim badane były przepływy osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy według stanu w dniu 31 grudnia 2006 r. W obu przypadkach wykorzystano źródła administracyjne, tzn. dane z systemu podatkowego zgromadzone w bazie POLTAX. Celem badania było uzyskanie danych przedstawiających natężenie i kierunki dojazdów do pracy. W niniejszej publikacji przedstawione zostały, głównie w formie kartogramów, wyniki dla województwa pomorskiego, jako integralna część badania ogólnopolskiego. 1.2. Źródła danych i metodyka badania Na potrzeby badania udostępnione zostały informacje znajdujące się na formularzach podatkowych za 2006 r., które wpłynęły do urzędów skarbowych w całym kraju, a sporządzone zostały przez pracodawców: PIT-11/8B Informacja o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, PIT-40 Roczne obliczenie podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym. Urzędy skarbowe, według aplikacji przygotowanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu, utworzyły zbiory odpowiednich informacji, a Ministerstwo Finansów, z zachowaniem wszelkich procedur ochrony danych, przekazały je statystyce publicznej. W strukturze każdego zbioru uwzględniono wszystkie niezbędne informacje pozwalające na realizację badania zgodnie z przyjętą metodologią. Najważniejsze kryteria, w oparciu o które wykonano te prace, to: moment krytyczny badania 31 grudnia 2006 r., objęcie badania wyłącznie pracowników najemnych, podstawowymi jednostkami terytorialnymi, pomiędzy którymi następował przepływ ludności związany z zatrudnieniem były gminy. Kolejne etapy prac prowadzone zgodnie z przyjętymi zasadami metodologicznymi doprowadziły do utworzenia zbioru podatników stanowiącego bazę, z której wyodrębniono zbiorowość osób dojeżdżających do pracy. Zgodnie z przyjętą definicją osoba dojeżdżająca do pracy spełnia następujące warunki: gmina jej zamieszkania jest różna od gminy miejsca pracy, koszty uzyskania przychodu są zwiększone z tytułu dojazdu do pracy. 1.3. Podstawowe pojęcia charakteryzujące przepływy zatrudnionych stosowane w opracowaniu 1.3.1. Definicje pojęć: Zatrudniony (pracownik najemny) osoba, której źródłem przychodu są wynagrodzenia ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i z pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy. Wyjeżdżający do pracy osoba wyjeżdżająca z gminy zamieszkania do innej gminy, która jest jej miejscem pracy. Przyjeżdżający do pracy (dojeżdżający) osoba, której siedziba pracodawcy znajduje się poza granicami administracyjnymi gminy zamieszkania.

6 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim Koszty uzyskania przychodu zgodnie z Ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Osoby dojeżdżające do pracy do innej miejscowości niż zamieszkują, mają prawo do zwiększonych kosztów uzyskania przychodów. 1.3.2. Prezentowane wskaźniki Iloraz przepływów P I W Saldo przepływów S P W gdzie: P liczba przyjeżdżających do pracy (w gminie, powiecie, województwie), W liczba wyjeżdżających do pracy (z gminy, powiatu, województwa). Wartość wskaźnika będącego ilorazem przepływu pracujących określa stosunek liczby przyjeżdżających do pracy względem liczby wyjeżdżających. Iloraz o wartości większej niż 1 wskazuje na nadwyżkę liczby przyjeżdżających w stosunku do liczby wyjeżdżających w danym ośrodku co oznacza, że może być on traktowany jako lokalny rynek pracy. Saldo przepływów jest wskaźnikiem wynikającym z różnicy między liczbą przyjeżdżających a liczbą wyjeżdżających do pracy. Świadczy to o kondycji rynku pracy danego ośrodka, w stosunku do potrzeb. Zaprezentowane w publikacji kartogramy obrazują udział przyjeżdżających/wyjeżdżających do pracy do liczby zatrudnionych w gminie zamieszkania (dane z bazy POLTAX).

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Województwo pomorskie zajmuje 18314 km 2, tj. 5,9% obszaru Polski, co plasuje je na 8 miejscu w kraju. W końcu 2006 r. w województwie zamieszkiwało 2203,6 tys. osób, tj. 5,8% ogółu ludności Polski. Gęstość zaludnienia w przeliczeniu na 1 km 2 wyniosła 120 osób. Większość ludności województwa mieszkała w miastach, a co trzecia osoba żyła na wsi. Województwo pomorskie charakteryzuje silne zróżnicowanie rozmieszczenia ludności. W 2006 r. Trójmiasto skupiało 34,0% mieszkańców województwa. Pod względem liczby ludności i gęstości zaludnienia województwo pomorskie zajmowało odpowiednio 7 i 6 miejsce w kraju. Drogi publiczne o twardej nawierzchni na obszarze województwa w 2006 r. miały długość 11582 km, a na 100 km 2 przypadało ok. 63 km takich dróg. Łączna długość eksploatowanych linii kolejowych wyniosła 1259 km, co oznacza blisko 7 km linii na 100 km 2 powierzchni. W 2006 r. łączna długość linii krajowych komunikacji autobusowej wyniosła 74940 km, z czego 47,0% stanowiły linie podmiejskie, 33,1% linie regionalne, a pozostałą część linie dalekobieżne. Strukturę przestrzenną województwa w 2006 r. tworzyło 16 powiatów ziemskich i 4 miasta na prawach powiatu (tzw. powiaty grodzkie) oraz 123 gminy, w tym 25 miejskich, 17 miejsko-wiejskich i 81 wiejskich. W 2006 r. w województwie pomorskim, według bilansu zasobów mieszkaniowych, było 728,8 tys. mieszkań co oznaczało, że na 1000 osób przypadało średnio 331 mieszkań. Do użytkowania oddano 4,6 mieszkań na 1000 osób, co uplasowało województwo na 2 miejscu w kraju, po województwie mazowieckim. Tabl. 1. WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWACH W 2006 R. Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓLNIENIE Powierzchnia w km 2 Ludność w tys. Ludność na 1 km 2 Pracujący w tys. Stopa bezrobocia rejestrowanego w % Mieszkania oddane do użytkowania na 1000 ludności Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności Polska... 312683 38125,5 122 12905,4 14,8 3,0 954 Dolnośląskie... 19947 2882,3 145 916,5 16,6 3,2 1051 Kujawsko-pomorskie... 17972 2066,4 115 667,3 19,2 2,4 905 Lubelskie... 25122 2172,8 86 741,4 15,5 2,2 693 Lubuskie... 13988 1008,5 72 302,9 19,0 2,9 1047 Łódzkie... 18219 2566,2 141 921,0 14,7 1,9 940 Małopolskie... 15183 3271,2 215 1048,6 11,3 3,8 885 Mazowieckie... 35557 5171,7 145 2116,1 11,8 5,2 1179 Opolskie... 9412 1041,9 111 301,9 16,2 1,3 891 Podkarpackie... 17846 2097,6 118 654,3 16,4 2,2 671 Podlaskie... 20187 1196,1 59 394,4 13,3 2,5 744 Pomorskie... 18314 2203,6 120 690,8 15,3 4,6 1039 Śląskie... 12334 4669,1 379 1543,3 12,7 1,8 911 Świętokrzyskie... 11710 1279,8 109 443,2 17,7 1,3 831 Warmińsko-mazurskie... 24173 1426,9 59 406,1 23,6 3,1 780 Wielkopolskie... 29827 3378,5 113 1257,7 11,7 3,1 1023 Zachodniopomorskie... 22892 1692,8 74 499,9 21,5 3,0 1237

8 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim W rejestrze REGON na koniec 2006 r. zarejestrowanych było 229,0 tys. podmiotów gospodarki narodowej, w tym 42,8% na terenie Trójmiasta. W przeliczeniu na 10 000 mieszkańców województwa działalność prowadziło średnio 1039 jednostek. PRACUJĄCY W 2006 R. (Polska = 100) Stan w dniu 31 XII Mazowieckie 16,4 Śląskie 12,0 Wielkopolskie 9,7 Małopolskie 8,1 Dolnośląskie Łódzkie 7,1 7,1 Lubelskie Pomorskie 5,7 5,4 Kujawsko-pomorskie 5,2 Podkarpackie 5,1 Zachodnio-pomorskie 3,9 Świętokrzyskie Podlaskie 3,4 3,1 Warmińsko-mazurskie 3,1 Lubuskie 2,4 Opolskie 2,3 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 Liczba pracujących w gospodarce narodowej według stanu na koniec 2006 r. wyniosła 690,8 tys. osób. Pracujący stanowili 31,3% ogółu mieszkańców województwa pomorskiego i 5,4% ogólnej liczby pracujących w kraju. W województwie pomorskim wystąpił jeden z niższych w kraju wskaźników natężenia bezrobocia. W końcu 2006 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 15,3%, przy czym wskaźnik ten przedstawiany w skali województwa nie prezentuje zróżnicowania, jakie istnieje na poziomie powiatowych rynków pracy. Najniższą stopę bezrobocia rejestrowanego odnotowano w Sopocie 5,0%, a najwyższą w powiecie nowodworskim 33,0%. a PRACUJĄCY I BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI OGÓŁEM W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM WEDŁUG POWIATÓW W 2006 R. Stan w dniu 31 XII 126,0 PUCKI LĘBORSKI SŁUPSK SŁUPSKI WEJHE- ROWSKI KARTUSKI GDAŃSKI GDYNIA SOPOT GDAŃSK NOWO- DWORSKI 518929 BYTOWSKI CZŁU- CHOWSKI KOŚCIERSKI CHOJNICKI STARO- GARDZKI TCZEWSKI MALBORSKI KWI- DZYŃSKI SZTUMSKI Pracujący ogółem 0,0-10000 10001-20000 20001-30000 30001 i więcej Bezrobotni zarejestrowani ogółem w tys. 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 a Według faktycznego miejsca pracy i rodzaju działalności; bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób; z pracującymi w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie (dane szacunkowe).

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 9 W 2006 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w województwie pomorskim wyniosło 2472 zł. W porównaniu z innymi województwami wyższe wynagrodzenie wystąpiło tylko w województwach: mazowieckim i śląskim. Najlepiej wynagradzane były osoby zatrudnione w sekcjach PKD: pośrednictwo finansowe i administracja publiczna i obrona narodowa, gdzie przeciętne wynagrodzenie przewyższało średnią płacę w województwie, odpowiednio o 65,3% i 26,0%. Natomiast najniższe wynagrodzenie otrzymywali zatrudnieni w sekcji: hotele i restauracje o 43,0% mniej niż średnia w województwie. PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIE BRUTTO W ZŁ W 2006 R. 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Mazowieckie Śląskie POLSKA Pomorskie Dolnośląskie Małopolskie Wielkopolskie Opolskie Zachodnio-pomorskie Podlaskie Lubelskie Kujawsko-pomorskie Łódzkie Warmińsko-mazurskie Świętokrzyskie Lubuskie Podkarpackie

3. PRZEPŁYWY LUDNOŚCI ZWIĄZANE Z ZATRUDNIENIEM W 2006 R. 3.1. Województwo pomorskie W 2006 r. dla województwa pomorskiego saldo przepływów ludności związanych z zatrudnieniem było ujemne i wyniosło 1182 osoby osób przyjeżdżających do pracy było 133145, a wyjeżdżających 134327. Przepływy w obrębie województwa pomorskiego w obu przypadkach stanowiły blisko 60% ogółu przemieszczeń między gminami województwa oraz pozostałymi gminami w kraju a województwem pomorskim. Tabl. 1. PRZEPŁYWY LUDNOŚCI W PODZIALE NA WOJEWÓDZTWA WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba osób przyjeżdżających do pracy Liczba osób wyjeżdżających do pracy Saldo przepływów Iloraz przepływów P O L S K A... 2339743 2339743 0 1,00 Dolnośląskie... 178823 175946 2877 1,02 Kujawsko-pomorskie... 86657 92916-6259 0,93 Lubelskie... 92254 103966-11712 0,89 Lubuskie... 55507 57406-1899 0,97 Łódzkie... 130242 145225-14983 0,90 Małopolskie... 223006 235294-12288 0,95 Mazowieckie... 335897 265373 70524 1,27 Opolskie... 55252 59862-4610 0,92 Podkarpackie... 163040 170048-7008 0,96 Podlaskie... 30571 33451-2880 0,91 Pomorskie... 133145 134327-1182 0,99 Śląskie... 399755 394073 5682 1,01 Świętokrzyskie... 67745 74011-6266 0,92 Warmińsko-mazurskie... 53665 60823-7158 0,88 Wielkopolskie... 271822 269192 2630 1,01 Zachodniopomorskie... 62362 67830-5468 0,92 Najwyższe salda przepływów odnotowano dla miast: Gdańsk i Gdynia dodatnie oraz dla powiatu wejherowskiego ujemne. RANKING POWIATÓW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO WEDŁUG SALDA PRZEPŁYWÓW wejherowski m..gdańsk m..gdynia m..słupsk m..sopot lęborski kwidzyński człuchowski bytowski sztumski chojnicki nowodworski kościerski pucki malborski starogardzki kartuski tczewski słupski gdański 2562 2232-139 -242-800 -808-853 -1011-1249 -1484-1791 -1830-2682 -2855-3135 -3183-3378 -10470-15000 -10000-5000 0 5000 10000 15000 20000 osób 11440 18494

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 11 Największa liczba osób wyjeżdżających do pracy z gminy zamieszkania dotyczyła powiatu wejherowskiego i miast: Gdańska i Gdyni. Z kolei dla powiatów nowodworskiego i sztumskiego liczba ta stanowiła wartość najmniejszą. Liczba osób przyjeżdżających do pracy z gminy zamieszkania osiągnęła najwyższe wartości dla Gdańska i Gdyni, natomiast najmniejsza liczba osób dotyczyła powiatów nowodworskiego i sztumskiego. Tabl. 2. DOJAZDY DO PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Liczba osób przyjeżdżających Liczba osób do Liczba osób WYSZCZEGÓLNIENIE przyjeżdżających pracy w granicach wyjeżdżających do pracy województwa pomorskiego do pracy Liczba osób wyjeżdżających do pracy w granicach województwa pomorskiego Saldo przepływów Iloraz przepływów Pomorskie... 133145 79421 134327 79421-1182 0,99 Powiaty: bytowski... 3698 566 4506 1197-808 0,82 chojnicki... 4047 441 5058 1525-1011 0,80 człuchowski... 2663 370 3463 698-800 0,77 gdański... 5555 3444 8933 6677-3378 0,62 kartuski... 5630 1915 8485 4643-2855 0,66 kościerski... 3206 658 4690 1979-1484 0,68 kwidzyński... 3849 232 4091 576-242 0,94 lęborski... 3402 1353 3541 1343-139 0,96 malborski... 1677 619 3507 2140-1830 0,48 nowodworski... 976 179 2225 1133-1249 0,44 pucki... 4651 1888 6442 3395-1791 0,72 słupski... 5915 2937 9098 6062-3183 0,65 starogardzki... 5478 858 8160 3040-2682 0,67 sztumski... 1615 466 2468 921-853 0,65 tczewski... 5698 2362 8833 4972-3135 0,65 wejherowski... 10429 3406 20899 13419-10470 0,50 Miasta na prawach powiatu: Gdańsk... 30744 27125 12250 9975 18494 2,51 Gdynia... 21878 19855 10438 9296 11440 2,10 Słupsk... 6171 5427 3609 3110 2562 1,71 Sopot... 5863 5320 3631 3320 2232 1,61 W przypadku ilorazu przepływów odnotowano, że najbardziej przyciągającymi na swój rynek pracy w 2006 r. były miasta: Bytów, Łeba, Kwidzyn, Gdańsk i Gdynia. Natomiast najbardziej wypychające zamieszkujących pracowników najemnych ze swego rynku pracy były gminy: Dziemiany, Przywidz, Smętowo Graniczne i Koczała. Rankingi gmin województwa pomorskiego ze względu na liczbę osób przyjeżdżających i wyjeżdżających do pracy przedstawiono poniżej.

12 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim Udział przyjeżdżających do pracy do Gdańska, Gdyni, Sopotu oraz Słupska w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania umiejscowionej poza województwem pomorskim wyniósł 5,0% i mniej w każdym z tych miast. Wyjątkiem od zaprezentowanej prawidłowości była gmina Radziemice w powiecie proszowickim (województwo małopolskie), gdzie odsetek osób przyjeżdżających do pracy do Gdyni oscylował w granicach 5,1%-10,0%.

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 13 MIASTO GDAŃSK UDZIAŁ PRZYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 20,1 i więcej 15,1-20,0 10,1-15,0 5,1-10,0 5,0 i mniej Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin MIASTO GDYNIA UDZIAŁ PRZYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 20,1 i więcej 15,1-20,0 10,1-15,0 5,1-10,0 5,0 i mniej Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin

14 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim MIASTO SOPOT UDZIAŁ PRZYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 20,1 i więcej 15,1-20,0 10,1-15,0 5,1-10,0 5,0 i mniej Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 15 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem są jednym z kryteriów delimitacyjnych przestrzeni. Informacje o dojazdach do pracy (w postaci ilorazu przepływów) stanowią miernik aktywności społecznogospodarczej i świadczą o występowaniu zbioru relacji w obrębie danej przestrzeni. Ośrodki o silnej funkcji miejsca pracy (według W. Maika, 1976), z wysoką wartością wskaźnika ilorazu przepływów, mają znaczny zasięg oddziaływania i wysoki poziom aktywności społeczno-gospodarczej. Taka sytuacja dotyczy Trójmiasta i Słupska, w których iloraz przepływów osiąga wartość od 1,61 w Sopocie do 2,51 w Gdańsku. 3.2. Gdańsk Najwyższy udział wyjeżdżających do pracy z miasta Gdańska do gmin leżących poza województwem pomorskim, w liczbie zatrudnionych w tym mieście, dotyczył Warszawy (ponad 0,50%) i Wrocławia (0,06%-0,10%). MIASTO GDAŃSK UDZIAŁ WYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 0,51 i więcej 0,11-0,50 0,06-0,10 0,01-0,05 poniżej 0,01 Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin Udział przyjeżdżających do pracy do Gdańska, w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim wyniósł ponad 20% w następujących gminach: Kolbudy, Przywidz, Trąbki Wielkie, Pruszcz Gdański, Pszczółki, Cedry Wielkie, Ostaszewo i w mieście Sopot. Udział wyjeżdżających do pracy z Gdańska w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim osiągnął najwyższą wartość (ponad 0,50%) dla miast: Gdynia, Sopot oraz Pruszcz Gdański. Dla gminy Żukowo, Pruszcz Gdański oraz miasta Tczew odsetek ten przyjmował wartość mieszczącą się w przedziale 0,11%-0,50%.

16 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim MIASTO GDAŃSK UDZIAŁ PRZYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 20,1 i więcej 15,1-20,0 10,1-15,0 5,1-10,0 5,0 i mniej Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin MIASTO GDAŃSK UDZIAŁ WYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 0,51 i więcej 0,11-0,50 0,06-0,10 0,01-0,05 poniżej 0,01 Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin 3.3. Gdynia Największy udział wyjeżdżających do pracy z miasta Gdyni do gmin leżących poza województwem pomorskim w liczbie zatrudnionych w tym mieście dotyczył Warszawy (ponad 0,50%), Poznania i Krakowa (0,06%-0,10%). Najwyższy odsetek przyjeżdżających do pracy (ponad 20%) do Gdyni w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim zaobserwowano w gminach: Kosakowo, Reda oraz Rumia. Natomiast w gminie Szemud mieścił się on w granicach 15,1%-20,0%.

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 17 MIASTO GDYNIA UDZIAŁ WYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 0,51 i więcej 0,11-0,50 0,06-0,10 0,01-0,05 poniżej 0,01 Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin Najwyższy odsetek wyjeżdżających do pracy (ponad 0,50%) z Gdyni w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim zarejestrowano dla miast ościennych: Rumia, Wejherowo, Sopot oraz Gdańsk. W przypadku gmin: Reda, Kosakowo, Szemud oraz Żukowo udział ten mieścił się w granicach 0,11%-0,50%. MIASTO GDYNIA UDZIAŁ PRZYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 20,1 i więcej 15,1-20,0 10,1-15,0 5,1-10,0 5,0 i mniej Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin

18 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim MIASTO GDYNIA UDZIAŁ WYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 0,51 i więcej 0,11-0,50 0,06-0,10 0,01-0,05 poniżej 0,01 Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin 3.4. Sopot Najwyższy udział wyjeżdżających do pracy z miasta Sopotu do gmin leżących poza województwem pomorskim w liczbie zatrudnionych w tym mieście zarejestrowano dla Warszawy (ponad 0,50%) oraz Wrocławia (0,11%-0,50%). Udział przyjeżdżających do pracy do Sopotu w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim wyniósł 5,0% i mniej. MIASTO SOPOT UDZIAŁ WYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 0,51 i więcej 0,11-0,50 0,06-0,10 0,01-0,05 poniżej 0,01 Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 19 MIASTO SOPOT UDZIAŁ PRZYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 20,1 i więcej 15,1-20,0 10,1-15,0 5,1-10,0 5,0 i mniej Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin Najwyższy udział wyjeżdżających do pracy (ponad 0,50%) z Sopotu w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim dotyczył Gdyni oraz Gdańska. Dla miast: Wejherowo, Rumia, Tczew oraz gmin: Kartuzy, Żukowo, Pruszcz Gdański udział ten przyjmował wartość mieszczącą się w przedziale 0,11%-0,50%. MIASTO SOPOT UDZIAŁ WYJEŻDŻAJĄCYCH DO PRACY W LICZBIE ZATRUDNIONYCH W GMINIE ZAMIESZKANIA W %: 0,51 i więcej 0,11-0,50 0,06-0,10 0,01-0,05 poniżej 0,01 Obszar analizowanej jednostki terytorialnej Granica administracyjna województwa Granice administracyjne gmin 3.5. Słupsk Najwyższy odsetek osób wyjeżdżających do pracy (ponad 0,50%) z miasta Słupska do gmin leżących poza województwem pomorskim w liczbie zatrudnionych w tym mieście dotyczył Warszawy, Szczecina i Koszalina. Najwyższy udział przyjeżdżających do pracy (ponad 20%) do Słupska w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim odnotowano w gminach graniczących z miastem, tj.: Smołdzino, Słupsk, Kobylnica, Damnica oraz Dębnica Kaszubska. W przypadku gmin: Główczyce, Potęgowo, Trzebielino i miasta Kępice udział ten mieścił się w granicach 15,1%-20,0%.

20 Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim Najwyższy odsetek osób wyjeżdżających do pracy (ponad 0,50%) ze Słupska w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania w województwie pomorskim dotyczył następujących gmin: Ustka, Słupsk, Kobylnica oraz miast: Gdańsk i Ustka. Dla gmin: Damnica, Dębnica Kaszubska oraz miasta Gdynia udział ten przyjmował wartość z przedziału 0,11%-0,50%.

Przepływy ludności związane z zatrudnieniem w województwie pomorskim 21 4. UWAGI KOŃCOWE Wyniki badania przepływów ludności związanych z zatrudnieniem w 2006 r. zostały zaprezentowane w publikacji wydanej przez Urząd Statystyczny w Poznaniu. W niniejszej publikacji przedstawiono natomiast informacje o przepływach z tytułu zatrudnienia, jakie miały miejsce w województwie pomorskim. Zaprezentowane w obu publikacjach wyniki badania odnoszą się tylko do pracowników najemnych co oznacza, że uwzględniają zdecydowaną większość dojeżdżających do pracy, ale nie wszystkich. Zjawisko przepływów w związku z zatrudnieniem badane było między gminą zamieszkania a gminą miejsca pracy zatrudnionego. Ze względu na metodologię badania dane należy traktować jako szacunkowe. Uzyskane wyniki badania opisujące mobilność ludności związaną z pracą mogą być wykorzystane przez administrację samorządową i państwową m.in. do: wyznaczania granic obszarów metropolitalnych, delimitacji przestrzeni w celu ustalenia rynków pracy, analizy komunikacyjnych powiązań międzyregionalnych, ustalania przyczyn i skutków dojazdów do pracy. Eksperyment rozpoczęty w Poznaniu należałoby kontynuować, ponieważ dane zgromadzone w rejestrach Ministerstwa Finansów, odpowiednio pozyskane i zagregowane do celów statystycznych, poszerzą wiedzę o ludności migrującej (płeć, wiek, klasyfikacja miejsca pracy itd.) w związku z pracą, przyczyniając się jednocześnie do rozwoju badań regionalnych. Systemowe ujęcie badania pozwoliłoby zautomatyzować proces gromadzenia danych o dojazdach do pracy, stworzyłoby warunki do uchwycenia dojazdów w gminach i dużych miastach, ułatwiając analizę i interpretację wyników w powiązaniu z innymi dziedzinami statystyki. Należy podkreślić, że w polskiej statystyce publicznej doświadczeniem pionierskim było wykorzystanie przez autorów badania źródeł administracyjnych do opisania migracji wahadłowych, jakimi są dojazdy ludności do miejsc pracy, przy wykorzystaniu na tak dużą skalę metodologii GIS (Geographical Information System).