Szkolenie uczestników wymiany Berlin (Niemcy) realizowanej w ramach projektu Leonardo da Vinci Mobility Project 2013-1-PL1-LEO03-37589 Uzawodowienie inżynierskiego kształcenia informatyków na Politechnice Lubelskiej. Marta Juszczyk
Podstawowe fakty Historia Demografia Ustrój Kultura Regiony System szkolnictwa Podstawowe zwroty
Stolica: Berlin Powierzchnia: 357.021 km² Liczba mieszkańców: ok. 81 mln (na 2014r.) Waluta: Euro ( ) od 2002 r. Członkostwo w strukturach międzynarodowych: UE - od 1957 r. (RFN - państwo założycielskie) Strefa Schengen - od 1985 r. (RFN - państwo założycielskie) NATO od 1955 r. (RFN) ONZ od 1973 r. (RFN) OECD od 1961r. (państwo założycielskie) G7 (G8+5, G8, G7+1, G6)* od 1975 r. (od początku) G20 od 1999 r. (od początku)
Położenie: Europa Środkowa i Zachodnia Sąsiedzi bezpośredni: Polska, Czechy (wsch), Austria (pd-wsch), Szwajcaria (pd), Francja, Luksemburg (zach), Belgia, Holandia (pn-zach), Dania (pn) Dostęp do Morza Bałtyckiego i Północnego Powierzchnia: ląd: 349.223 km² woda: 7.798 km² całkowita: 357.021 km² Długość granic: ląd: 3.621 km, Długość wybrzeża: 2.389 km
Ukształtowanie terenu: niziny (Nizina Północnoniemiecka), wyżyny (Wyżyna Bawarska), góry (Średniogórze Niemieckie, Alpy) Strefy klimatyczne: umiarkowana Natura: Flora, fauna, rzeki, wybrzeże wydmowe i klifowe, 15 parków narodowych Dziedzictwo UNESCO: 39 pozycji, w tym 36 budowli (głównie: kościoły, pałace, zespoły architektoniczne, fabryki) Lasy ok. 30% powierzchni kraju
Początki państwowości I w. p.n.e.- migracje plemion germańskich I w. - podbój Germanii przez Rzymian (Germania Górna i Dolna) III w. - przejmowanie terenów przez plemiona germańskie (Frankowie, Sasi) 800 843 r. - Imperium Karolińskie Pierwsza Rzesza 843 1806 r. - Święte Cesarstwo Rzymskie (Heiliges Römisches Reich) 1517 r. - początek reformacji: publikacja 95 tez przez Marcina Lutra w Wittenberdze 1618 1648r. - wojna trzydziestoletnia, zakończona pokojem westfalskim, rzesza staje się związkiem małych państw (ok.1800)
Zjednoczenie Rzeszy 1815 1866r. - Związek Niemiecki (34 państwa i 4 wolne miasta) 1834 r. - Niemiecki Związek Celny 1866-1871r. - Związek Północnoniemiecki (21 państw, stolica: Berlin)
Druga Rzesza 1871 1918 r. - Cesarstwo Niemieckie Dążenia imperialistyczne Kolonie 1914 1918 r. - "Wielka Wojna" (I Wojna Światowa) i przegrana Cesarstwa 1919 r. - pokój wersalski 1918 1933 r. - Republika Weimarska Goldene Zwanziger 1929 r. - Wielki Kryzys Trzecia Rzesza 1933 objęcie rządów przez Hitlera 1934 1938 rozszerzanie terytoriów (Zagłębie Saary, Nadrenia, Kraj Sudecki, Austria) 1939 1945 r. - II Wojna Światowa
Okres rozbicia 1945 1990 r. 1945 r. - Utworzenie stref okupacyjnych 1949 r. - Zimna Wojna, utworzenie RFN - Republiki Federalnej Niemiec (Bundesrepublik Deutschland) ze stolicą w Bonn i NRD - Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Deutsche Demokratische Republik) ze stolicą w Berlinie 1961 r. - zbudowanie Muru Berlińskiego 1968 pełna suwerenność RFN 1989 r. - wielka emigracja z NRD do RFN i zburzenie Muru Berlińskiego 1990 r. Zjednoczenie Niemiec
Liczba ludności całkowita 81 mln gęstość zaludnienia 225 osób/km² problemy demograficzne (niski przyrost urodzeń, wydłużenie się średniej długości życia, starzenie się społeczeństwa) Narodowość Niemcy 91% Turcy 2,4% Inne nacje 6,1% (Grecy, Włosi, Polacy, Rosjanie, Serbowie, Chorwaci, Hiszpanie) Mniejszości narodowe: Duńczycy, Fryzowie, Sinti, Romowie i Łużyczanie Dominujące wyznania: protestantyzm (ok. 32%), katolicyzm (ok. 30%), islam (ok. 5%), brak wyznania (ok. 33%) Średnia życia: kobiety 82 lata, mężczyźni 77 lat
Demokratyczna republika federalna Federacja 16 krajów związkowych (landów), z których każdy posiada własny rząd i parlament System kanclersko parlamentarny Zasady naczelne: o Federalizm o Demokratyzm o Trójpodział w ładzy i samorządność landów o Zasada państwa socjalnego
Podział władzy na szczeblu federalnym: Władza ustawodawcza Bundestag izba niższa parlamentu 4-letnia kadencja Wybory mieszane: proporcjonalnowiększościowe z progiem 5% Bundestag (Rada Federalna Niemiec) wyższa izba parlamentu Głównie funkcja kontrolna 68 delegatów rządów landów Inicjatywa ustawodawcza: rząd federalny, Bundesrat, Bundestag
Władza wykonawcza Prezydent federalny Bundespräsident Głównie funkcja reprezentacyjna) Wybierany przez Zgromadzenie Federalne (Bundesversammlung), czyli Bundestag + przedstawiciele landów 5-letania kadencja Kanclerz Bundeskanzleramt (praktyczna władza wykonawcza) Wybierany przez Bundestag 4-letnia kadencja Rząd federalny Bundesregierung Powoływany przez kanclerza na 4-letnią kadencję
Sądy: Zwykłe (lokalne, regionalne, krajowe sądy apelacyjne, sąd najwyższy, czyli Federalny Trybunał sprawiedliwości) Wyspecjalizowane (prawo socjalne, finansowe, administracyjne i patentowe) Konstytucyjne (poziom landu oraz federacji Federalny Trybunał Konstytucyjny)
Dobrze wykształcone, otwarte, pluralistyczne Wysoka stopa życia Problemy demograficzne (starzenie się społeczeństwa), imigracja i różnorodność kulturowa Wartości rodzinne, pluralizm sposobów życia, praca matek, role społeczne, wymagania co do jakości związku i rozwody, modele wychowawcze, wydłużenie okresu mieszkania z rodzicami
Zaangażowanie młodzieży w sprawy społeczne i ekologiczne Aktywność osób starszych Rozbudowany system socjalny Opieka medyczna Nowe modele emerytalne: emerytura Riestera i emerytura Rürupa
Wielka spuścizna i renoma Gospodarka: 4 na świecie, 1 w UE, 2 eksporter na świecie Produkcja towarów i usługi Związki zawodowe a pracodawcy, autonomia taryfowa Innowacyjność Zrównoważona polityka klimatyczna i energetyczna Energia jądrowa i odnawialne źródła energii Przemysł motoryzacyjny (VW, Audi, BMW, Daimler, Porsche i Opel), przemysł budowy maszyn, elektrotechiczny, chemiczny (BASF)
Wielka spuścizna (Goethe, Bach, Beethoven, Brahms, Händel, Strauss, Nietzsche...) Autonomia landów w kwestii kultury do 1999 r. Muzea, teatry, rynek wydawniczy, filharmonie Targi np. Frankfurckie Targi Książki, Lipskie Targi Książki Nobliści Rozwój rynku muzycznego
Punktualność i planowanie Zorganizowanie i porządek Podawanie ręki (kobieta pierwsza podaje rękę) Przedstawianie przez osobę trzecią Dystans i skupienie na meritum Rola autorytetów Formy grzecznościowe
Badenia-Wirtembergia Nadrenia-Palatynat Bawaria Saara Brandenburgia Saksonia-Anhalt Hesja Szlezwik-Holsztyn Meklemburgia-Pomorze Przednie Dolna Saksonia Nadrenia Północna- Westfalia Turyngia Brema Hamburg Berlin
Najlepsza kuchnia Stolica: Stuttdgart Przemysł samochodowy, Jezioro Bodeńskie, Baden-Baden, Schwarzwald, miasta uniwersyteckie (Heidelberg i Tybinga), katedry (Fryburg Bryzgowijski i Ulm), zabytki nad Renem i Dunajem
Największy i najbardziej rozwinięty gospodarczo land Stolica: Monachium Dolina Krzemowa Niemiec, Audi i BMW Octoberfest Kościoły, zamki i pałace
Najwięcej wód śródlądowych Stolica: Poczdam Miasta obronne, zamki i pałace Parki narodowe, rezerwaty i obszary chronionego krajobrazu
Od morza do gór Stolica: Hanower Morze Wattowe i góry Hatz Parki rozrywki
Gopodarka i natura Stolica: Wiesbaden Frankfurt nad Menem Documenta, szlak Limes i rzymska warownia Park narodowy i uzdrowiska
"Amazonia Północy" Stolica: Schwerin Najsłabiej rozwinięta gospodarka Schweriner Schloss, pałace i zamki Kurorty i uzdrowiska
Najgęściej zaludniony land Stolica: Düsseldorf Centrum finansowe i kulturalne Collections Premieren Düsseldorf (CPD)
Kraina wina Stolica: Moguncja (Mainz) Uzdrowiska, Deutsches Eck i baza lotnicza Ramstein
Kraj przemysłowy Stolica: Saarbrücken Zagłębie Saary, Ford i stal
Kraina zabytków Stolica: Drezno Zamki i pałace Porcelana miśnieńska, koronki, instrumenty muzyczne, serbołużyczanie Domy przysłupowe, tor Formuły I, Bastei i Saska Szwajcaria
Kolebka historii Niemiec Stolica: Magdeburg Przemysł przetwórczy Marcin Luter, festiwale, szlaki
Kraina morza Stolica: Kilonia Morze wattowe, złoża ropy naftowej, kąpieliska nadmorskie
Mekka piechurów i kraina pałaców Stolica: Erfurt Zamki i pałace, zamek Wartburg Uzdrowiska
Wolne Hanzeatyckie Miasto Brema Najmniejszy kraj związkowy Powierzchnia 94 km² Ok. 108 tys. mieszkańców Obejmuje miasta Brema i Bremerhaven oddalone od siebie o 53 km
Wolne i Hanzeatyckie Miasto Hamburg Powierzchnia 755 km² ok. 1,74 mln mieszkańców, z tego ponad 1/4 stanowią obcokrajowcy Największy port morski Niemiec Wielki ośrodek przemysłowy Metropolia handlowa i komunikacyjna (węzeł komunikacyjny) Ponad 100 konsulatów (2 mce na świecie)
Stolica, największe miasto w Niemczech, trzecie w UE Powierzchnia 892 km² 3,4 mln mieszkańców Metropolia, ośrodek finansowy, gospodarczy, handlowy, węzeł komunikacyjny
Brama Brandenburska i Plac Paryski (w muzeum "The Kennedy s" przy Placu Paryskim 4A jest obecnie festiwal Europejski Miesiąc Fotografii: 16.10-16.11.2014) Alexanderplatz Reichstag Mur Berliński Park Tiergarten (Zamek Bellevue, Siegessäule czyli kolumna zwycięstwa)
Wyspa Muzeów: Muzeum Pergamońskie, Stare Muzeum, Muzeum im. Bodego, Nowe Muzeum, Stara Galeria Narodowa Muzeum Żydowskie Pałac Charlottenburg Nowa Synagoga Ewangelicki Kościół Pamięci cesarza Wilhelma I
Hotel Radisson Blue: Aqua Dom akwarium o poj. 1 mln litrów (Karl- Liebknecht-Strasse 3) Aleja gwiazd (Potsdamer Strasse) Rejsy po kanałach sprewy i Haneli Sony Center Nocne kluby
Centra handlowe np. KaDeWe Oryginalne sklepy np.: Ręcznie wytwarzane słodycze (Bonbonmacherei przy Oranienburger Strasse 32) Słodycze z lukrecji (Kado przy Graefestrasse 20), Muzyka dla koneserów (Hard Wax przy Paul Lincke Ufer 44a ) Pchli targ (Mauer Park w niedziele do godz. 12-13) Sklep z zabawkami także spoza głównego nurtu (Big Brobot przy Kopernikusstrasse 19 )
Niejednolity (szkolnictwo podlega landom nie władzy centralnej) Różne modele kształcenia, charakterystyczne dla landu Obowiązek szkolny od 6 do18 roku życia Bezpłatne szkoły publiczne, częściowo płatne studia Edukacja przedszkolna i dorosłych
Etapy edukacji: podstawówka (Grundschule) 4-6 lat, wybór dalszej ścieżki edukacji (Orientugungsstufe), szkoła średnia I stopnia warunkująca dalszą karierę: 9-letnie Gimnasium (praktycznie szkoła średnia I i II stopnia) studia uniwersyteckie; 6-letnie Realschule wyższa szkoła zawodowa 5-letnia Hauptschule wyższa szkoła zawodowa lub wyuczenie zawodu, Gesamtschule szkoła całościowa, która umożliwia przesunięcie decyzji dot. dalszego kształcenia szkoła średnia II stopnia (Berufschule, Berufsfachhochschule, Fachoberschule) szkoła wyższa
Uniwersytet Politechnika Wyższa szkoła pedagogiczna Wyższa szkoła artystyczna Wyższa szkoła muzyczna Wyższa szkoła zawodowa Akademia zawodowa
Wyższe szkoły zawodowe kształcenie użytkowe przez okres 3-4 lat, egzamin dyplomowy, często łączą się z praktyką; kończą się uzyskaniem kwalifikacji (FH) Akademie zawodowe kształcenie we współpracy z przedsiębiorstwami przez okres 3-4 lat; studia kończą się uzyskaniem kwalifikacji (BA)
Dla kierunków nauczycielskich oraz medycyny, weterynarii, farmacji, stomatologii, prawa itp.: Studia jednolite magisterskie (5-6 lat), Egzamin państwowy, PhD (3-4 lata) Pozostałe kierunki: Bachelor (3-4 lata), Master (1-2lata), PhD (3-4 lata)
Witam - hallo Dzień dobry - guten Morgen Dobry wieczór - guten Abend Dobranoc - gute Nacht Do widzenia - Auf Wiedersehen Proszę - Bitte Dziękuję - Danke Nie ma za co - Gar nicht Tak - ja Nie - nicht Przepraszam - Entschuldigung