WYśSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA W WARSZAWIE 02-061 WARSZAWA, UL. WAWELSKA 14, TEL (0-22) 825-62-13, FAX (0-22) 825-80-31 SYSTEM ZAPEWNIANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA I WERYFIKACJI JEGO EFEKTÓW 1. Celem systemu jest: Cel systemu. 1.1. Zapewnienie właściwej jakości oferty edukacyjnej Uczelni, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności: 1.1.1. ze standardami nauczania, określonymi przez właściwego Ministra, 1.1.2. z sylwetką absolwenta, 1.1.3. z wymaganiami rynku pracy, 1.1.4. z dąŝeniami i oczekiwaniami studentów. 1.2. Zapewnienie efektywności procesu dydaktycznego. 1.3. Zapewnienie spójnego i efektywnego prowadzenia zajęć i procesu oceniania indywidualnych osiągnięć studenta. Jednoosobowe organy zapewniania jakości. 2. Zadania przewidziane w systemie realizują wszyscy prowadzący zajęcia dydaktyczne Uczelni, wspierani przez studentów i pracowników naukowo-dydaktycznych. 2.1. Nadzór nad procesami zapewniania jakości kształcenia i weryfikacji jego efektów na Uczelni sprawuje Rektor. 2.1.1. Określone powyŝej zadania Rektor moŝe przekazać Pełnomocnikowi ds. Jakości Kształcenia w WSEiZ. 2.1.2. Pełnomocnika ds. Jakości Kształcenia w WSEiZ powołuje i odwołuje Rektor. 2.2. Nadzór nad procesami zapewniania jakości kształcenia i weryfikacji jego efektów na kierunku studiów sprawuje Dziekan Wydziału, na którym kierunek jest prowadzony. 2.2.1. Określone powyŝej zadania Rektor moŝe przekazać Pełnomocnikowi ds. Jakości Kształcenia na określonym kierunku studiów. 2.2.2. Pełnomocników ds. Jakości Kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów powołuje i odwołuje Rektor na wniosek właściwego Dziekana. 2.3. Do sprawowania nadzoru nad procesami zapewniania jakości kształcenia i weryfikacji jego efektów na specjalności studiów moŝe zostać powołany Opiekun Specjalności. 2.3.1. Opiekuna Specjalności powołuje i odwołuje Rektor na wniosek Dziekana właściwego Wydziału. 2.3.2. W przypadku niepowołania Opiekuna Specjalności powyŝsze zadania wykonuje Dziekan lub Pełnomocnik ds. Jakości Kształcenia na Kierunku Studiów. 2.4. Zadania w zakresie zapewniania jakości kształcenia w ramach poszczególnych przedmiotów wykonuje Koordynator Przedmiotu. 1
2.5. Zadania w zakresie monitorowania efektów kształcenia na rynku pracy, w tym ankietowania absolwentów, wykonuje kierownik biura karier. 2.6. Zadania w zakresie badania opinii studentów wykonuje kierownik działu nauczania. Kolegialne organy zapewniania jakości 3. Kolegialne organy zapewniania jakości kształcenia wspierają i doradzają osobom odpowiedzialnym za działanie systemu, wskazanym w rozdziale 2. 3.1. Kolegialne organy zapewniania jakości to: 3.1.1. Uczelniana Komisja ds. Jakości Kształcenia 3.1.2. Wydziałowe Komisje ds. Jakości Kształcenia i ich zespoły 3.1.3. Zespoły Dydaktyczne. 3.2. Uczelniana Komisja ds. Jakości Kształcenia wspiera i doradza Rektorowi w zakresie działania niniejszego systemu, lub Pełnomocnikowi ds. Jakości Kształcenia na WSEIZ. 3.2.1. W skład Uczelnianej Komisji ds. Jakości Kształcenia wchodzą: 3.2.1.1. Rektor lub Pełnomocnik ds. Jakości Kształcenia WSEiZ, 3.2.1.2. Dziekani lub Pełnomocnicy ds. Jakości Kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów, 3.2.1.3. Kierownik biura karier 3.2.1.4. Kierownik działu nauczania 3.2.1.5. Eksperci, powoływani i odwoływani przez Rektora 3.2.1.6. Przedstawiciele studentów w Senacie. 3.3. Wydziałowa Komisja ds. Jakości Kształcenia wspiera i doradza Dziekanowi w zakresie działania niniejszego systemu oraz Pełnomocnikom ds. Jakości Kształcenia na kierunkach studiów, prowadzonym na Wydziale. 3.3.1. W skład Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia wchodzą: 3.3.1.1. Dziekan i Prodziekani, 3.3.1.2. Pełnomocnicy ds. Jakości Kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów, prowadzonych na Wydziale, 3.3.1.3. Opiekunowie Specjalności, prowadzonych na Wydziale, 3.3.1.4. Eksperci, powoływani i odwoływani przez Dziekana. 3.3.1.5. Przedstawiciele studentów w Radzie Wydziału. 3.3.2. Obradom Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia przewodniczy Dziekan lub Prodziekan. 3.3.3. Wydziałowa Komisja ds. Jakości Kształcenia moŝe obradować w zespołach kierunkowych oraz w zespołach tematycznych, w szczególności ds. dyplomowania i ds. praktyk zawodowych. 3.3.3.1. Obradami zespołów przewodniczy Dziekan, Prodziekan lub upowaŝniony przez Dziekana członek Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia 3.3.3.2. Członkami zespołu kierunkowego są członkowie Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia, związani z danym kierunkiem studiów. 3.3.3.3. Uchwały zespołu nie wymagają zatwierdzenia przez Komisję. 2
3.4. Zespoły Dydaktyczne realizują zadania w zakresie jakości kształcenia w ramach grup przedmiotów pokrewnych, w szczególności uzgadniają treści programowe poszczególnych przedmiotów. Zespoły Dydaktyczne mogą mieć charakter międzywydziałowy. 3.4.1. Zespoły Dydaktyczne wspierają działania Dziekana lub Dziekanów Wydziałów, na których prowadzone są przedmioty z danej grupy. 3.4.2. W skład Zespołu Dydaktycznego wchodzą wszystkie osoby, prowadzące zajęcia z przedmiotów danej grupy. 3.4.3. Zespoły Dydaktyczne są przyporządkowane do poszczególnych Wydziałów. 3.4.4. O przyporządkowaniu przedmiotów do Zespołów Dydaktycznych oraz o przyporządkowaniu Zespołów Dydaktycznych do Wydziałów decyduje Rektor w porozumieniu z Dziekanami zainteresowanych Wydziałów. 3.4.5. Przewodniczących Zespołów Dydaktycznych powołuje i odwołuje odpowiednia Rada Wydziału na wniosek Dziekana. 4. Zajęcia dydaktyczne mogą mieć formę: 4.1. Wykładów, 4.2. Ćwiczeń Formy zajęć 4.2.1. audytoryjnych, w tym seminariów dyplomowych i lektoratów języków obcych, 4.2.2. projektowych, 4.2.3. laboratoryjnych i terenowych. 4.3. Praktyk programowych 4.4. Konsultacji, w tym konsultacji dyplomowych, 4.5. Zajęć kół naukowych 4.6. Prezentacji i prelekcji 4.7. Kursów nieobowiązkowych 4.8. Praktyk pozaprogramowych i staŝy. 5. Cele poszczególnych form zajęć są następujące: 5.1. Wykłady mają na celu przede wszystkim przekazywanie wiedzy, w mniejszym zakresie kształtowanie umiejętności i kompetencji. Pewna część zajęć powinna mieć formę interaktywną. 5.2. Ćwiczenia audytoryjne mają na celu przede wszystkim przekazywanie umiejętności, drogą rozwiązywania zadań praktycznych, oraz kształtowanie kompetencji, m. in. poprzez inicjowanie samodzielnie skonstruowanych wypowiedzi, udział w dyskusjach. Ćwiczenia audytoryjne są interaktywną formą zajęć. 5.3. Seminaria dyplomowe, jako szczególna forma ćwiczeń audytoryjnych, mają na celu przekazanie umiejętności komponowania pracy dyplomowej, korzystania ze źródeł i ich dokumentowania oraz posługiwania się metodami analizy danych, odpowiednimi dla kierunku i specjalności studiów. Ponadto seminaria dyplomowe winny kształtować kompetencje w zakresie prezentowania samodzielnie zbudowanych tez i wniosków. 5.4. Ćwiczenia projektowe mają na celu kształtowanie kompetencji samodzielnego rozwiązywania problemów decyzyjnych i obliczeniowych na podstawie wiedzy i umiejętności zdobytych podczas wykładów i ćwiczeń audytoryjnych. 3
5.5. Ćwiczenia laboratoryjne i terenowe mają na celu przekazanie umiejętności realizowana zadań, o charakterze badawczym lub związanym z praktyką gospodarczą, oraz kompetencji dokonywania analizy wyników i przebiegu realizowanych zadań. 5.6. Praktyki programowe maja na celu weryfikację zdobytej wiedzy z praktyką gospodarczą oraz zastosowanie zdobytych umiejętności i kompetencji. 5.7. Konsultacje mają charakter indywidualny i słuŝą uzupełnieniu oraz pogłębieniu wiedzy, umiejętności i kompetencji. W szczególności w ramach konsultacji dyplomowych promotor winien wspierać dyplomanta w poznawaniu najnowszej i rozległej wiedzy w zakresie tematu dyplomowania, umiejętności jej stosowania i kompetencji w zakresie rozwiązywania złoŝonych problemów, będących przedmiotem pracy dyplomowej. 5.8. Pozostałe formy zajęć dydaktycznych mają charakter nieobowiązkowy, zindywidualizowany, dostosowany do potrzeb i oczekiwań poszczególnych studentów i ich grup. Weryfikacja indywidualnych efektów kształcenia 6. Weryfikacja indywidualnych efektów kształcenia odbywa się poprzez: 6.1. Przyznawanie ocen z: 6.1.1. Egzaminu. 6.1.2. Zaliczenia wykładów. 6.1.3. Zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych, w tym seminariów dyplomowych. 6.1.4. Zaliczenia ćwiczeń projektowych. 6.1.5. Zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych i projektowych. 6.2. Zaliczenia praktyki zawodowej bez określenia oceny. Plan i program studiów moŝe określić inne przedmioty, podlegające zaliczeniu bez określenia oceny. 6.3. Określa się następujące oceny i ich liczbowe odpowiedniki: 6.3.1. Oceny pozytywne: 6.3.1.1. Bardzo dobry (5), 6.3.1.2. Dobry plus (4.5), 6.3.1.3. Dobry (4) 6.3.1.4. Dostateczny plus (3.5) 6.3.1.5. Dostateczny (3). 6.3.2. Ocena negatywna niedostateczny (2). 6.4. Zajęcia, określone w punktach 4.4 4.8 nie podlegają zaliczeniu. 7. Podstawą uzyskania oceny z egzaminu jest sprawdzian, wykonany w warunkach kontrolowanej samodzielności. 7.1. Sprawdzian egzaminacyjny moŝe mieć formę: 7.1.1. Ustnego omówienia zagadnień problemowych, 7.1.2. Pisemnego rozwiązania zagadnień problemowych, 7.1.3. Testu otwartego. 7.1.4. Testu zamkniętego wielokrotnego wyboru. 7.2. Formę sprawdzianu egzaminacyjnego określa prowadzący. 4
7.3. Pozytywną ocenę z egzaminu moŝna uzyskać wyłącznie na podstawie sprawdzianu, wykonanego w warunkach kontrolowanej samodzielności, pod nadzorem Koordynatora Przedmiotu. W szczególności nie jest moŝliwe uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu na podstawie oceny z zaliczenia ćwiczeń. 8. Podstawą uzyskania oceny z zaliczenia mogą być 8.1. Sprawdziany, wykonywane w warunkach kontrolowanej samodzielności, 8.2. Zindywidualizowane prace, wykonywane w warunkach niekontrolowanej samodzielności, 8.3. Wykonanie zadań praktycznych, przewidzianych w programie zajęć. 8.4. Sporządzanie sprawozdań z przebiegu i wyników wykonania powyŝszych zadań. 8.5. Aktywne uczestniczenie w zajęciach, przy czym warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na co najmniej 80% zajęć. 9. Podstawą zaliczenia praktyki zawodowej moŝe być: 9.1. Uczestniczenie w zajęciach praktycznych, organizowanych przez Uczelnię pod nadzorem wyznaczonej przez Uczelnię osoby, która podejmuje decyzję w sprawie zaliczenia praktyki. 9.2. Odbycie praktyki w organizacji (przedsiębiorstwie, urzędzie), wyznaczonej przez Uczelnię lub innej, zgodnej z wystawionym przez Uczelnie Skierowaniem, na podstawie Dziennika Praktyki, potwierdzonego przez opiekuna praktyki ze strony organizacji, w której praktyka jest realizowana. Decyzję w sprawie zaliczenia praktyki podejmuje Dziekan lub osoba przez niego upełnomocniona. Charakter działalności organizacji, w której praktyka jest realizowana, oraz charakter zadań powierzonych praktykantowi musi odpowiadać kierunkowi studiów praktykanta. 9.3. Praca zawodowa, realizowana na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej lub zgłoszenia działalności gospodarczej, o ile charakter wykonywanych zadań jest w wystarczającym stopniu zgodny z kierunkiem studiów praktykanta. 9.4. W przypadkach 9.2 i 9.3. udokumentowanie przebiegu praktyki jest obowiązkiem studenta, który przedkłada Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia za pośrednictwem Dziekana: 9.4.1. W przypadku 9.2 - zaświadczenie z organizacji, w której odbyto praktykę, wraz z dziennikiem praktyk, w którym opisano zadania, stawiane studentowi podczas odbywania praktyki. 9.4.2. W przypadku 9.3 dokument, potwierdzające faktyczne wykonywanie czynności, będących podstawą zaliczenia praktyki i sprawozdanie wg ustalonego przez Dziekana wzoru. 9.5. Zaliczenia praktyk dokonuje Dziekan na podstawie pozytywnej opinii Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia 10. JeŜeli ocena została wystawiona na podstawie pracy pisemnej, prowadzący jest zobowiązany przechowywać prace do końca następnego semestru i udostępniać je do wglądu: 10.1. Odpowiednim organom zapewniania jakości. 10.2. Studentowi autorowi pracy, o ile ten zgłosił wniosek o udostępnienie pracy w ciąg 14 dni od dnia ogłoszenia wyników. 5
Ocena jakości kształcenia 11. Oceny jakości kształcenia dokonuje się na podstawie: 11.1. Analizy zgodności planu i programu studiów oraz sylabusów z obowiązującymi standardami kształcenia i zaleceniami organizacji zawodowych. 11.2. Analizy zgodności i spójności treści programowych poszczególnych przedmiotów na podstawie sylabusów 11.3. Hospitacji zajęć 11.4. Systematyczne przeprowadzanych ankiet wśród studentów i ich analizy. 11.5. Wyników okresowej oceny nauczycieli akademickich, określonej w Art. 132 Prawa o szkolnictwie wyŝszym. 11.6. Analizy ocen na podstawie protokołów. 11.7. Analizy prac zaliczeniowych, o ile miały one charakter pisemny. 11.8. Uwag i wniosków, przekazywanych przez studentów, w szczególności przez organy samorządu studenckiego i przewodniczących kół naukowych. 11.9. Analizy zatrudnienia i kariery zawodowej absolwentów. 11.10. Badań opinii przedstawicieli pracodawców. WdraŜanie Systemu 12. System zostaje wprowadzony uchwała Senatu WSEiZ z dnia 16 września 2008 roku i wchodzi w Ŝycie z dniem 1 października 2008, z tym Ŝe: 12.1. Powołanie jednoosobowych organów zapewnienia jakości kształcenia nastąpi do dnia 28 lutego 2009 roku 12.2. Ukonstytuowanie kolegialnych organów zapewnienia jakości kształcenia nastąpi do 31 marca 2009 roku. 12.3. Organy zapewniania jakości kształcenia dokonają oceny jakości kształcenia wg zasad, ujętych w Systemie, do 30 czerwca 2009 roku. 12.4. Rektor lub Pełnomocnik ds. Jakości Kształcenia przedłoŝy Senatowi sprawozdanie z działania Systemu do 30 września 2009 roku wraz z ewentualnymi wnioskami o dokonanie zmian zapisów Systemu. 6