Europejska Aprobata Techniczna DYWIDAG System Sprężania. DYWIDAG-System prętów sprężających

Europejska Aprobata Techniczna DYWIDAG System Sprężania DYWIDAG-System prętów sprężających System prętów do sprężania konstrukcji nośnych, wewnętrznie z i bez przyczepności oraz zewnętrznie ETA-05/0123 European Organisation for Technical Approvals Europäische Organisation für Technische Zulassungen Organisation Européenne pour l Agrément Technique Okres ważności: 20. Październik 2008-18. Wrzesień 2015

ÖSTERREICHISCHES I N S T I T U T F Ü R B A U T E C H N I K A-1010 Wiedeń, Schenkenstraße 4 Tel.: +43(0)/1/5336550 Faks: +43(0)/1/5336423 E-mail: mail@oib.or.at Upoważniony i notyfikowany zgodnie z artykułem 10 dyrektywy Rady Europy z dnia 21. grudnia 1988 w sprawie dostosowania przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich WE do-tyczących produktów budwlanych (89/106/EWG) Członek EOTA Europejska Aprobata Techniczna ETA-05/0123 Oznaczenie handlowe: Trade name DYWIDAG System prętów sprężających DYWIDAG - Post-tensioning bar tendon System Właściciel aprobaty: Holder of approval DYWIDAG-Systems International GmbH Destouchesstraße 68 80796 München Deutschland Przedmiot aprobaty i cel zastosowania Generic type and use of construction product System prętów do sprężania konstrukcji nośnych, wewnętrznie z i bez przyczepności oraz zewnętrznie Post-tensioning kit for prestressing of structures with bars, internal bonded and unbonded and external Okres ważności Validity od: from do to 19.09.2010 18.09.2015 Producent: Manufacturing plant DYWIDAG-Systems International GmbH Destouchesstraße 68 80796 München Deutschland Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna zawiera This European technical approval contains Przedłuża aprobatę This European technical approval extends 65 stron, w tym 32 załączniki 65 Pages including 32 Annexes ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 ETA-05/0123 with validity from 20.10.2008 to 18.09.2010 European Organisation for Technical Approvals Europejska Organizacja ds. Aprobat Technicznych Organisation Européenne pour l Agrément technique

Strona 2 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA I PODSTAWY PRAWNE I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna udzielana jest przez Austriacki Instytut Techniki Budowlanej (OIB) w zgodności z: 1. Dyrektywą 89/106/EWG Rady Europejskiej z 21 grudnia 1988 w celu dostosowania przepisów prawnych oraz administracyjnych państw członkowskich dot. materiałów budowlanych 1, zmienioną przez dyrektywę 93/68/EWG z 22 lipca 1993 2 ; 2. Salzburską ustawą o materiałach budowlanych, LGBI. nr 11/1995, w wersji LGBI. nr 47/1995, LGBI. nr 63/1995, LGBI. nr 123/1995, LGBI. nr 46/2001, LGBI. nr 73/2001 i LGBI. nr 99/2001; 3. Wspólnymi regułami postępowania dot. składania wniosków, przygotowania oraz udzielania Europejskiej Aprobaty Technicznej zgodnie z załączoną decyzją komisji 94/23/EG 3 ; 4. Wytycznymi dla Europejskiej Aprobaty Technicznej w sprawie technologii sprężania konstrukcji nośnych, ETAG 013, wydanie z czerwca 2002. 2 Austriacki Instytut Techniki Budowlanej (OIB) jest uprawniony do skontrolowania, czy postanowienia Europejskiej Aprobaty Technicznej są dotrzymywane. Kontrola ta może zostać przeprowadzona w zakładzie wytwórczym. Posiadacz Europejskiej Aprobaty Technicznej pozostaje jednak odpowiedzialny za zgodność produktów z Europejską Aprobatą Techniczną oraz za ich przydatność dla przewidzianych celów użycia. 3 Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna nie może być cedowana na innego producenta ani na inne zakłady wytwórcze niż te, które wymienione zostały na pierwszej stronie niniejszego dokumentu. 4 Austriacki Instytut Techniki Budowlanej (OIB) może odwołać niniejszą Europejską Aprobatę Techniczną, w szczególności zgodnie z informacją Komisji na podstawie art. 5 ust. 1 dyrektywy 89/106/EWG. 5 Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna może być odtwarzana, również w przypadku przekazu elektronicznego, tylko w całości. Za pisemną zgodą Austriackiego Instytutu Techniki Budowlanej możliwe jest jednak częściowe odtwarzanie. Częściowe odtwarzanie należy jako takie oznaczyć. Teksty i rysunki w broszurach reklamowych nie mogą być sprzeczne z Europejską Aprobatą Techniczną, ani też nie mogą jej nadużywać. 6 Europejska Aprobata Techniczna przyznawana jest przez instytucję aprobującą w jej języku urzędowym. Niniejsza wersja odpowiada wersji rozpowszechnionej w EOTA. Tłumaczenia na inne języki muszą być oznaczone jako takie. 1 Dziennik urzędowy Wspólnoty Europejskiej nr L 40 z dnia 11.02.1989, strona 12 2 Dziennik urzędowy Wspólnoty Europejskiej nr L 220 z dnia 30.08.1993, strona 1 3 Dziennik urzędowy Wspólnoty Europejskiej nr L 17 z dnia 20.01.1994, strona 34

Strona 3 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA II SZCZEGÓLNE POSTANOWIENIA EUROPEJSKIEJ APROBATY TECHNICZNEJ 1. Opis produktu oraz cele użycia 1.1 Opis produktu Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna 4 (ETA) dotyczy kompletu systemu sprężania DYWIDAG system sprężania prętami, który składa się z następujących części składowych: - Cięgno sprężające - Cięgno prętowe sprężające z przyczepnością, - Cięgno prętowe sprężające bez przyczepności z wolnym kanałem sprężającym, - Cięgno prętowe sprężające bez przyczepności bez wolnego kanału sprężającego, - Zewnętrzne cięgno prętowe, sprężające. - Element rozciągany Pręty gwintowane oraz pręty gładkie z rozciąganej i hartowanej stali sprężającej walcowanej na gorąco, o średnicy oraz wytrzymałości na rozciąganie zgodnymi z tabelą 1. Tabela 1: Pręty rozciągane Nominalna średnica pręta mm 26,5 32 36 40 47 Pręt gwintowany (E) Oznaczenie - 26 E 32 E 36 E 40 E --- Nominalna wytrzymałość na rozciąganie R m N/mm 2 1.030 Pręt gwintowany (WR) Oznaczenie - 26 WR 32 WR 36 WR 40 WR 47 WR Nominalna wytrzymałość na rozciąganie R m N/mm 2 1.050 Pręt gładki (WS) Oznaczenie --- --- 32 WS 36 WS --- --- Nominalna wytrzymałość na rozciąganie R m N/mm 2 1.050 Uwaga: 1 N/mm 2 = 1 MPa - Zakotwienia i łączniki: - Zakotwienia czynne i bierne z pełną kwadratową, prostokątną lub płytą oporową QR i nakrętką sferyczną, - Łącznik ruchomy i stały wraz z mufą lub mufą przejściową, 4 Aprobata Techniczna ETA-05/0123 została wydana po raz pierwszy w 2005 roku z okresem obowiązywania od 19.09.2005, zmieniona w roku 2008 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 oraz w roku 2010 z okresem obowiązywania od 19.09.2010 do 18.09.2015.

Strona 4 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA - Zbrojenie dodatkowe w obszarze zakotwienia, - Tymczasowy system ochrony przeciwkorozyjnej oraz stały system ochrony przeciwkorozyjnej dla prętów, łączników i zakotwień. 1.2 Cel zastosowania System sprężający przeznaczony jest do sprężania betonowych konstrukcji nośnych. Kategoria zastosowania zgodnie z typem pręta sprężającego oraz materiałem budowlanym konstrukcji nośnej: - Wewnętrzne cięgno sprężające z przyczepnością dla betonowych i zespolonych konstrukcji nośnych oraz dla murów. - Wewnętrzne cięgno sprężające bez przyczepności do betonowych, zespolonych, stalowych oraz drewnianych konstrukcji nośnych, a także dla murów. - Zewnętrzne cięgno sprężające dla betonowych, zespolonych, stalowych oraz drewnianych konstrukcji nośnych, a także dla murów. Wymagania niniejszej Europejskiej Aprobaty Technicznej opierają się na założeniu planowanego okresu użytkowania systemu sprężającego wynoszącego 3 lata przy zastosowaniu tymczasowej ochrony przeciwkorozyjnej oraz 100 lat przy zastosowaniu stałej ochrony przeciwkorozyjnej. Wskazania dotyczące okresu użytkowania systemu sprężającego nie można interpretować jako gwarancji producenta czy urzędu dopuszczającego, należy je traktować jedynie jako środek pomocniczy przy wyborze właściwego produktu względem oczekiwanego, ekonomicznie odpowiedniego okresu użytkowania konstrukcji nośnej. Pręty sprężające z przyczepnością system sprężania Niniejszy rozdział opisuje system sprężający przy użyciu prętów z przyczepnością. Dodatkowe informacje dot. systemów sprężających przy użyciu cięgien prętowych bez przyczepności oraz zew. prętów sprężających można znaleźć w rozdziale 4. 2 Cechy produktu 2.1 Zakres i oznaczenia zakotwień oraz łączników Części pojedyncze zakotwień oraz łączników oznaczane są pierwszymi dwoma cyframi nominalnej średnicy prętów w mm, oraz oznaczeniem E lub WR" dla prętów gwintowanych lub WS" dla prętów gładkich a także numerem typu detalu, np. płyta kotwiąca lub mufa. Przegląd różnych typów można znaleźć w załączniku 1. 2.1.1 Zakotwienia 2.1.1.1 Zakotwienie czynne Zakotwienie czynne składa się z płyty kotwiącej i nakrętki sferycznej z rowkiem iniekcyjnym, patrz załącznik 8. Płyta kotwiąca przymocowywana jest na placu budowy do szalunku lub do kosza z pustką na montaż. Pręt przymocowywany jest do płyty kotwiącej za pomocą nakrętki sferycznej i nakrętki kontrującej. Zakotwienie czynne może być używane jako zakotwienie bierne. W takim wypadku można użyć nakrętki sferycznej bez rowka iniekcyjnego. W miejscu kotwienia prowadzenie cięgna sprężającego musi stanowić prosty odcinek o długości min. 0,3 m po kraniec płyty QR lub pełnej.

Strona 5 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 2.1.1.2 Zakotwienie bierne 2.1.2 Łączniki Zakotwienie bierne składa się z płyty kotwiącej oraz nakrętki sferycznej z lub bez rowka iniekcyjnego, patrz załącznik 8. Nakrętka sferyczna z rowkiem jest pionowo spawana do płyty kotwiącej w zakładzie. Jeśli zakotwienie bierne nie będzie od razu całkowicie zabetonowane, należy użyć nakrętki z rowkiem. W miejscu kotwienia prowadzenie cięgna sprężającego musi stanowić prosty odcinek o długości min. 0,3 m po kraniec płyty QR lub pełnej. 2.1.2.1 Łączniki ruchome D Łącznik ruchomy D łączy dwa pręty za pomocą mufy. Pręty są jednocześnie sprężane, patrz załączniki 9 i 14. 2.1.2.2 Łączniki ruchome G Łączniki ruchome G umożliwiają bezpośrednie połączenie pręta z zakotwieniem czynnym pręta już sprężonego, ale jeszcze nie zainiektowanego, patrz załącznik 14. Równoczesne sprężanie prętów jest możliwe. 2.1.2.3 Łączniki stałe z osłoną iniekcyjną Łącznik stały umożliwia bezpośrednie połączenie pręta z zakotwieniem czynnym już naprężonego oraz zainiektowanego pręta, patrz załączniki 9 i 15. 2.2 Zakres i oznaczenia cięgien sprężających Siły sprężające i przeciągające można znaleźć w normach i przepisach obowiązujących w miejscu użycia. Największa zastosowania siła przeciągające nie może, jak podano w tabeli 2 przekroczyć 0,95 f p0,1k. W tabeli 2 zestawiono wartości maksymalne oraz oznaczenia cięgien sprężających. Oznaczenia cięgien sprężających znajdują się w tabeli 2, a specyfikacja prętów i symbole dot. właściwości mocujących prętów znajduje się w załącznikach 30a oraz 30b. Tabela 2: Maksymalne siły sprężające i przeciągające Oznaczenie Nominalna średnica pręta Nominalna powierzchnia przekroju Maksymalna siła sprężająca Maksymalna siła przeciagająca 1 Pręt gwintowany --- d s S n 0,9 f p0,1k S n 0,95 f p0,1k --- mm mm 2 kn kn 26E 26,5 552 415 438 32E 32 804 605 638 36E 36 1.018 765 808 40E 40 1.257 944 997

Strona 6 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Oznaczenie Nominalna średnica pręta Nominalna powierzchnia przekroju Maksymalna siła sprężająca Maksymalna siła przeciagająca 1 Pręt gwintowany --- d s S n 0,8 F pk 0,95 F p0,1k --- mm mm² kn kn 26 WR 26,5 552 464 499 32 WR 32 804 676 722 36 WR 36 1 018 856 912 40 WR 40 1 257 1 056 1 131 47 WR 47 1 735 1 457 1 566 Pręt gładki --- d s S n 0,8 F pk 0,95 F p0,1k --- mm mm² kn kn 32 WS 32 804 676 722 36 WS 36 1 018 856 912 1 Podane wartości to wartości maksymalne zgodnie z Eurocodem 2, tzn. obowiązuje min. (k 1. f pk. k 2. f p0.1k ). Spełnienie kryterium stabilizacji i wymagań dot. szerokości rys przy próbach przenoszenia obciążenia zostały sprawdzone przy 0,8 F pk. F pk = S n. f pk F pk = S n. F p0.1k 2 Ponadwymiarowe naprężenie jest dozwolone, jeśli prasy sprężającej może być zmierzona z dokładnością do ± 5% wartości końcowej. Wytrzymałość zmęczeniowa została sprawdzona przy paśmie naprężenia od 80 N/mm 2 do 2 10 6 zmian obciążenia. 2.3 Straty na tarcie Przy obliczeniu strat siły sprężającej spowodowanych tarciem stosuje się prawo tarcia Coulomb a. Straty na tarcie wyliczane są przy pomocy równania: -μ (Θ + k x) P x = P o e gdzie: P x...kn... siła sprężenia w odległości x wzdłuż kabla sprężającego P o...kn... siła sprężenia dla x = 0 m μ...rad -1... współczynnik tarcia, μ = 0,50 rad -1 dla stali gwintowanej, μ = 0,25 rad -1 dla stali gładkiej

Strona 7 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA θ...rad... suma niezamierzonych zmian kąta na odcinku x, niezależnie od kierunku i znaku k...rad/m... współczynnik niezamierzonego kąta zmiany kierunku k = 8,7 * 10-3 m -1, co odpowiada wartości niezamierzonego kąta β= 0,5 /m x...m... odległość wzdłuż kabla sprężającego od punktu, w którym działa siła sprężająca = Po UWAGA 1 rad = 1 m/m = 1 Jeśli w prętach gwintowych wprowadzone zostaną drgania podłużne, można zmniejszyć współczynnik tarcia μ do zredukowanego współczynnika tarcia redμ. Drgania podłużne można wprowadzać po osiągnięciu siły sprężającej ponad wielkość obliczoną. Zredukowany, przez wprowadzenie drgań podłużnych, współczynnik tarcia można określić przy pomocy poniższego równania: α + β l red μ = μ < μ 60 Przy czym: Redμ...rad -1... Zredukowany współczynnik tarcia Μ...rad -1... Współczynnik tarcia, μ = 0,50 rad -1 dla prętów gwintowanych α...... Suma kątów zmian kierunków na długości pręta sprężającego, niezależnie od kierunku czy znaku liczby ß... /m... Współczynnik dla niezamierzonego kąta zmiany kierunku, ß = 0,5 /m I... m... Długość pręta sprężającego UWAGA 1 rad = 1 m/m = 1 Jeśli drgania podłużne wprowadzane są do prętów gładkich a długość pręta sprężającego nie przekracza 30 m, to zredukowany współczynnik tarcia wynosi redμ = 0,15 rad -1. Straty na tarcie w zakotwieniu są niewielkie i nie trzeba uwzględniać ich przy wymiarowaniu i realizacji. 2.4 Podparcie rur osłonowych Rury osłonowe należy stabilizować. Odległość podparcia osłony może wynosić do 2,5 m. 2.5 Poślizg przy zakotwieniach i łącznikach Przy wymiarowaniu oraz przy ustalaniu trasy kabli należy uwzględniać poślizg przy zakotwieniach i łącznikach. W tabeli 3 zestawiono wartości poślizgu, których należy uwzględnić w obliczeniach.

Strona 8 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Tabela 3: Wartości poślizgu Nominalna średnica pręta Płyta kotwiąca Poślizg przy zakotwieniu czynnym Poślizg, który należy uwzględnić wliczając trasę kabli Poślizg przy przenoszeniu obciążenia z prasy naciągowej na zakotwienie Poślizg przy zakotwieniu biernym Poślizg przy łączniku Poślizg, który należy uwzględnić wyliczając trasę sprężenia mm --- mm mm mm mm Pręt gwintowany 26,5 32 36 40 Kwadratowa płyta pełna Prostokątna płyta pełna, płyta QR 1,5 3,2 1,7 1,0 2,7 2,0 47 Kwadratowa płyta pełna 1,0 1,4 2,4 3,0 Pręt gładki 32 36 Kwadratowa płyta pełna Prostokątna płyta pełna, płyta QR 1,5 2,2 0,7 1,0 1,7 1,0 2.6 Rozstaw osi i krawędzi, otulina betonu. Należy zachować podane w załącznikach od 10 do 13 rozstawy osi oraz krawędzi zakotwień cięgien sprężających, w zależności od rzeczywistej średniej wytrzymałości betonu na ściskanie walca w czasie sprężania f cm,0,cyl. Podane w tych załącznikach wartości rozstawu osi oraz krawędzi zakotwień można zmniejszyć w jednym kierunku do 15 %, jednak nie mogą one być mniejsze niż wymiary zewnętrzne zbrojenia dodatkowego ani niż wymiary płyty kotwiącej. Jeśli rozstawy w jednym kierunku zostaną zredukowane, to rozstawy osi oraz krawędzi będące w kierunku prostopadłym do nich muszą zostać powiększone procentowo o taką samą wielkość. Przeprowadzanie dowodu przekazywania sił sprężających na beton nie jest wymagane, jeśli dotrzymywany jest rozstaw osi oraz krawędzi cięgien sprężających oraz klasa stali i wymiary zbrojenia dodatkowego, patrz załączniki 12 i 13. Siły pojawiające się poza obszarem zbrojenia dodatkowego należy wykazać i ewentualnie pokryć odpowiednim zbrojeniem. Zbrojenie konstrukcji nośnej nie może służyć jako zbrojenie dodatkowe. Zbrojenie, które przekracza statycznie wymagane zbrojenie konstrukcji nośnej, można zaliczyć do zbrojenia dodatkowego, jeśli da się je ułożyć w odpowiedni sposób.

Strona 9 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Jeśli jest to konieczne dla konstrukcji danego projektu, można zmienić podane w załącznikach 12 i 13 zbrojenie dodatkowe zgodnie z obowiązującymi w miejscu użycia regulacjami oraz z odpowiednią zgodą miejscowego urzędu oraz właściciela aprobaty. Otulina betonu cięgien sprężających nie może być mniejsza niż 20 mm ani mniejsza niż otulina betonu zbrojenia w tym samym przekroju. Otulina zakotwień powinna wynosić przynajmniej 20 mm. Należy przestrzegać norm i przepisów dotyczących otuliny betonu obowiązujących w miejscu stosowania. 2.7 Promień krzywizny, moduł pracy Najmniejszy promień krzywizny wynosi min R el bez wymaganego gięcia na zimno, a najmniejsze gięte na zimno promienie krzywizny wynoszą min R kv, patrz tabela 4. Przy czym należy stosować maksymalne siły sprężające zgodnie z tabelą 2. Tabela 4: Najmniejszy elastyczny i gięty na zimno promień krzywizny Oznaczenie Najmniejszy elastyczny promień krzywizny Najmniejszy gięty na zimno promień krzywizny --- min R el min R kv --- m m Pręt gwintowany 200 d 26 E 65 5,3 32 E 75 6,4 36 E 85 7,2 40 E 100 8,0 Pręt gwintowany 200 d 26 WR 40 5,3 32 WR 40 6,4 36 WR 50 7,2 40 WR 60 8,0 47 WR 80 9,4 Pręt gładki 150 d 32 WS 40 4,8 36 WS 50 5,4

Strona 10 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Promień krzywizny R może być mniejszy niż najmniejszy elastyczny promień krzywizny R el, patrz tabela 4. W takim wypadku należy giąć pręty na zimno. Gięcie na zimno może być konieczne także przy większych promieniach, jeśli pręt nie jest dopasowany do planowanej krzywizny, np. dla bardzo krótkich cięgien sprężających lub poziomego prowadzenia pręta sprężającego. Promienie krzywizny gięte na zimno R kv mniejsze niż najmniejszy gięty na zimno promień krzywizny min R kv, patrz tabela 4, mogą być stosowane tylko wtedy, gdy odpowiednio udokumentowano takie zastosowanie. Jeśli pręty są gięte na zimno, należy stosować moduł A podczas ustalania trasy kabli: - A = 195.000 N/mm² przy 500 d R kv - A = 185.000 N/mm² przy 200 d R kv 500 d (dla prętów gwintowanych) - A = 185.000 N/mm² przy 150 d R kv 500 d (dla prętów gładkich) Do gięcia na zimno używać można tylko przyrządów, wyrabiających równomierne krzywizny i nie powodujących powstawania uszkodzeń, przetarć itp. na pręcie. 2.8 Wytrzymałość betonu Należy używać betonu zgodnie z EN 206-1 5. Rzeczywista średnia wytrzymałość walca na ściskanie betonu w chwili sprężania f cm,0,cyl musi odpowiadać przynajmniej wartościom podanym w załącznikach od 10 do 13. 2.9 Zwiększone straty siły sprężającej przy łącznikach Przy przeprowadzaniu dowodu ograniczenia rozwarcia rysy oraz amplitudy naprężeń należy uwzględniać przy łącznikach podwyższoną utratę siły sprężających spowodowaną pełzaniem oraz skurczem betonu. Ustalone bez uwzględnienia łączników straty siły sprężające cięgien należy w obszarach łączników stałych przemnożyć przez współczynnik 1,5. Przy łącznikach ruchomych nie ma potrzeby uwzględniać zwiększenia strat sił sprężających. 2.10 Łączniki Łączniki powinny być ułożone przy giętych na zimno prętach w prostych odstępach cięgien tak, aby po każdej stronie na długości przynajmniej 0,3 m ułożone były proste odcinki. Dokładne pozycje prostych odcinków cięgien sprężających należy zabezpieczyć starannie podporami. 2.11 Pręty sprężające z przyczepnością w murze przenoszenie obciążenia na konstrukcję nośną Przeniesienie siły sprężania na mur musi następować poprzez części konstrukcji betonowej i stalowej, wymiarowane zgodnie z rozdziałem 2.6 lub Eurokodem 3. Betonowe i stalowe części konstrukcji powinny być wymiarowane w taki sposób, aby siła 1,1 F pk mogła być wprowadzana w mur. Należy to wykazać zgodnie z Eurokodem 6 oraz zgodnie z obowiązującymi w miejscu zastosowania normami oraz przepisami. 5 Zestawienie norm i wytycznych do których odsyła niniejsza Europejska Aprobata Techniczna znajdują się w załącznikach 32a oraz 32b.

Strona 11 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Pręty sprężające z przyczepnością detale Niniejszy rozdział dotyczy detali prętów sprężających z przyczepnością. Dodatkowe informacje dot. detali prętów sprężających bez przyczepności oraz zewnętrznych cięgien sprężających znaleźć można w rozdziale 4. 2.12 Pręty Własności prętów podano w załącznikach 30a oraz 30b. Pręty - pręty gwintowane bądź pręty gładkie z okrągłymi powierzchniami przekroju poprzecznego ze stali sprężającej Y1030H lub Y1050H zgodnie z pren 10138-4, walcowane na gorąco, poddane odpuszczaniu po hartowaniu, rozciągnięte i hartowane. 2.12.1 Pręt gwintowany Nominalne średnice prętów gwintowanych wynoszą 26,5, 32, 36, 40 oraz 47 mmmm. Pręty gwintowane mają walcowane na gorąco żebra, które tworzą prawoskrętny gwint. 2.12.2. Pręt gładki Nominalne średnice prętów gładkich wynoszą 32 oraz 36 mm. Pręty gładkie mają na obu końcach specjalny, zwijany na zimno gwint. 2.13 Zakotwienia i łączniki Detale zakotwień i łączników powinny odpowiadać danym zawartym w załącznikach i dokumentacji technicznej 6 niniejszej Europejskiej Aprobaty Technicznej. Podane są tam wymiary, materiały, parametry materiałów do identyfikacji detali z tolerancjami oraz materiały do ochrony przeciwkorozyjnej. 2.13.1 Płyty kotwiące Płyty kotwiące to kwadratowe płyty pełne zgodnie z załącznikiem 3, prostokątne płyty pełne zgodnie z załącznikiem 4 oraz płyty QR zgodnie z załącznikiem 5. Wszystkie płyty kotwiące posiadają stożkowy otwór. 2.13.2 Nakrętki sferyczne 2.13.3 Mufy Przy zakotwieniu czynnym z reguły używa się nakrętki sferycznej z rowkiem iniekcyjnym, aby móc przez rowek wtłaczać iniekt oraz odpowietrzać, patrz załącznik 2. Jeśli zakotwienie czynne używane jest jako zakotwienie bierne, można zastosować nakrętkę sferyczną bez rowka. Przy zakotwieniu biernym można używać nakrętki sferycznej z lub bez rowka wpustowego. Nakrętka jest w wytwórni spawana na stałe prostopadle do płyty kotwiącej zakotwienia biernego. Mufy należy używać zgodnie z załącznikiem 6. Mufy przejściowe, patrz załącznik 7, umożliwiają połączenie prętów gwintowanych z prętami gładkimi o tej samej średnicy nominalnej. 2.14 Zbrojenie dodatkowe Należy przestrzegać gatunku stali zgodnie z tabelą 5, oraz wymiarów zbrojenia dodatkowego, patrz załączniki 12 i 13,. Wycentrowane położenie zbrojenia dodatkowego do osi cięgien sprężających należy odpowiednio zabezpieczyć. 6 Dokumentacja techniczna niniejszej Europejskiej Aprobaty Technicznej zdeponowana jest w Austriackim Instytucie Techniki Budowlanej (OIB). Może ona zostać przekazana zatwierdzonemu urzędowi, jeśli jest to istotne dla informacji przy procesie poświadczania zgodności.

Strona 12 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 2.15 Rury osłonowe Używane są rury osłonowe z taśmy stalowej zgodnie z EN 523 lub z tworzywa sztucznego zgodnie z ETAG 013, załącznik C.3. Ogólnie przez ułożeniem pręty sprężające powinny być umieszczone w rurach osłonowych. Rury z taśmy stalowej są łączone za pomocą muf C zgodnie EN 523. W obszarze łącznika używana jest rura kielichowa z taśmy stalowej zgodnie z EN 523. 2.16 Spawanie przy zakotwieniach Nakrętki sferyczne mogą być spawane do płyt kotwiących tylko w formie seryjnej. Po montażu prętów nie można przeprowadzać żadnych prac spawalniczych przy zakotwieniach ani w bezpośrednim sąsiedztwie prętów. 2.17 Parametry materiałów zastosowanych elementów Tabela 5: Parametry materiałów Element Normy / specyfikacja Kwadratowa płyta pełna EN 10025 Prostokątna płyta pełna EN 10025 Płyta QR EN 10083-2 Nakrętka sferyczna, Ø 26,5, 32, 36 mm Nakrętka sferyczna, Ø 40, 47 mm Nakrętka sferyczna z rowkiem iniekcyjnym, Ø 26,5, 32, 36 mm Nakrętka sferyczna z rowkiem iniekcyjnym, Ø 40 mm Mufy, Ø 26,5, 32, 36 mm Mufy, Ø 40 mm Zbrojenie dodatkowe Powłoka rury z taśmy stalowej, mufka łącząca C, rura kielichowa Nakrętka przytrzymująca EN 10025 EN 10293 EN 10025 EN 10293 EN 10083-2 Złożone w Austriackim Instytucie Techniki Budowlanej (OIB) Żebrowana stal zbrojeniowa, R e 500 N/mm 2 EN 10139 Złożone w Austriackim Instytucie Techniki Budowlanej (OIB)

Strona 13 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Element Rura osłonowa PE, Mufka łącząca A, Mufka łącząca B, Osłona PE, nakrętka sześciokątna z nasadką, element dystansowy Pierścień uszczelniający Pierścień pasa o profilu okrągłym Normy / specyfikacja EN ISO 1872-1 Naturalny kauczuk Neopren Czapka iniekcyjna EN 10130 Pręty sprężające z przyczepnością - założenia Niniejszy rozdział opisuje założenia dla prętów sprężających z przyczepnością. Dodatkowe warunki dla prętów sprężających bez przyczepności oraz dla zewnętrznych prętów sprężających znaleźć można w rozdziale 5. 3 Założenia, przy których podana jest przydatność produktu dla przewidzianego celu zastosowania 3.1 Produkcja DYWIDAG system prętów sprężających" wytwarzany jest zgodnie z wytycznymi niniejszej Europejskiej Aprobaty Technicznej. Zestawienie oraz metody produkcji zostały zdeponowane w Austriackim Instytucie Techniki Budowlanej (OIB). 3.2 Wymiarowanie 3.2.1 Informacje ogólne Konstrukcja oraz zbrojenie w obszarze zakotwień muszą umożliwiać prawidłowe ułożenie i zagęszczanie betonu. Projekt konstrukcji nośnej musi umożliwiać zgodne z przepisami procesy montażu, sprężania oraz iniekcji. Należy pamiętać, że średnice łączników są większe niż średnice wewnętrzne osłony przy zakotwieniach. 3.2.2 Łączniki ruchome Długość rury kielichowej oraz jej pozycja względem łącznika powinna być taka, aby ruch mufy oraz rury kielichowej mógł następować na długość 1,2 ΔL, a przynajmniej ΔL + 40 mm, bez zakłóceń, z ΔL jako droga wydłużenia, z prawej i lewej strony, łącznika. 3.2.3 Łączniki stałe Przy wszystkich możliwych kombinacjach obciążeń siła sprężająca po stronie łącznika drugiego etapu budowy w żadnym momencie, ani w stanie budowy ani w stanie końcowym, nie może być większa niż po stronie łącznika pierwszego etapu budowy. 3.2.4 Ochrona przed brudem i wodą Jeśli przed iniekcją przy łączniku istnieje niebezpieczeństwo wniknięcia wody powierzchniowej bądź brudu, należy zamocować przy pomocy nakrętki sześciokątnej na zakotwieniu czapkę ochronną wyposażoną w pierścień uszczelniający.

Strona 14 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 3.3 Montaż 3.3.1 Informacje ogólne Złożenie i montaż cięgien sprężających przeprowadzać mogą tylko wykwalifikowane przedsiębiorstwa zajmujące się technikami sprężania, dysponujące wymaganą wiedzą i doświadczeniami w dziedzinie systemu prętów sprężających DYWIDAG, patrz ETAG 013, załącznik D.1. Należy przestrzegać norm i przepisów obowiązujące w miejscu użycia. Odpowiedzialny za montaż na miejscu przedstawiciel przedsiębiorstwa musi posiadać zaświadczenie posiadacza aprobaty, z którego wynika, że został on/ona przeszkolony przez posiadacza aprobaty i posiada wymagane kwalifikacje oraz doświadczenie z zakresu systemu prętów sprężających DYWIDAG. 3.3.2 Kontrola cięgien sprężających Podczas zabudowy należy zapewnić staranne obchodzenie się z prętami sprężającymi. Przed betonowaniem osoba odpowiedzialna powinna przeprowadzić kontrolą zamontowanych cięgien sprężających. 3.3.3 Zakotwienia 3.3.3.1 Zakotwienie czynne Zakotwienie czynne dostarczane jest na plac budowy w luźnych częściach i składana na miejscu. Nisza zakotwienia musi być wbudowana w szalunek, jeżeli jest to przewidziane w projekcie. Montaż na miejscu obejmuje następujące czynności: - Najpierw na gwint pręta przykręcana jest nakrętka przytrzymująca z tworzywa sztucznego. Płyta kotwiąca, kwadratowa, prostokątna lub płyta QR, wkładana jest na nakładkę nakrętki przytrzymującej i zaciskana przy pomocy nakrętki sferycznej, która powinna być ustawiona prostopadle. Podkładka musi być ustawiona prostopadle do osi pręta - Nakrętka sferyczna jest dokręcana, przy czym należy unikać ścinania gwintu nakrętki przytrzymującej. Proces sprężania obejmuje następujące czynności: - Mufa sprężająca nakręcana jest do połowy na końcu pręta. - Hydrauliczna prasa do naciągu, opierająca się na płycie zakotwienia jest nakładana i do pręta przykręcane są części osprzętu dla prasy. - Pręt jest naprężany. - Podczas procesu sprężania nakrętka sferyczna jest na bieżąco dokręcana. Obroty nakrętki przenoszone są na mechanizm liczący, z których ustalić można wydłużenie pręta. Siła kontrolowana jest przez odczyty manometru; ustalane jest również wydłużenie pręta przed i po procesie sprężania. - Wartości mierzone spisywane są w protokole sprężania. - Jeśli konieczne jest wprowadzenie drgań podłużnych, to są one wprowadzane po osiągnięciu siły sprężającej ponad wielkość obliczoną, np. przez uderzenia w stronę czołową pręta. 3.3.3.2 Zakotwienie bierne Montaż na miejscu obejmuje następujące czynności: - Mufa łącząca B, przykręcana jest na pręt i do mufy łączącej C oraz uszczelniana przy użyciu taśmą klejącej nie zawierającej chlorku. - Zakotwienie bierne, składające się z płyty kotwiącej oraz przyspawanej do niej prostopadle nakrętki sferycznej, przykręcana jest do pręta. Pozycja zakotwienia biernego powinna być tak zabezpieczona, aby nie było możliwe jej poluzowanie.

Strona 15 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 3.3.4 Łączniki Łączniki przedstawiono w załącznikach 14 oraz 15. Montaż na miejscu obejmuje następujące czynności: - Przed wbudowaniem należy oznaczyć pręt gwintowany bądź pręt gładki w taki sposób, aby można było kontrolować głębokość wkręcania pręta. - Jeśli łącznik zabezpieczony jest przez połączenie klejowe końców pręta oraz mufy, można rozpocząć sprężanie, kiedy środek klejący wystarczająco stwardnieje. - Rurę kielichową przy łączniku należy uszczelnić przy pomocy taśmy klejącej nie zawierającej chlorku. 3.3.5 Orurowanie Orurowanie składa się z powłok rurowych z mufami łączącymi C. Podczas montażu na miejscu należy pamiętać: - Wszystkie przejścia elementów łączących, np. nakrętki przytrzymujące, nakrętki łączące oraz powłoki rur, należy zabezpieczyć przed wilgocią uszczelniając je nie zawierającą chlorku taśmą klejącą. - Przy mocowaniu rury osłonowej nie można dopuścić, aby jej ścianki się ze sobą ścisnęły. - Przyłącza do odpowietrzania oraz wtłaczania należy zamontować tak, aby były odporne na rozciąganie. - Orurowanie łączników powinno być zabezpieczone w pozycji, aby uniknąć niezamierzonych przesunięć. - Jeśli istnieje niebezpieczeństwo pomylenia, należy jednoznacznie oznaczyć węże wtłaczania, np. tabliczkami z numerami. - Przed betonowaniem należy skontrolować orurowanie pod kątem uszkodzeń. 3.3.6 Proces sprężania i protokół sprężania 3.3.6.1 Proces sprężania Po osiągnięciu wymaganej średniej wytrzymałości na ściskanie betonu f cm,0,cyl w obszarze zakotwień można przeprowadzać pełne sprężanie, patrz załączniki od 10 do 13. Przy sprężeniu częściowym siłą o wartości 30% pełnej siły sprężania, średnia wartość wytrzymałości na ściskanie betonu powinna wynosić min. 0,5 f cm0,cyl. Wartości pośrednie należy interpolować zgodnie z Eurokodem 2. Należy przestrzegać obowiązujących w miesjcu zastosowania norm i przepisów. Doprężanie cięgien przed ostatecznym odcięciem końców prętów lub przed iniekcją jest dozwolone. Podczas procesu sprężania należy uwzględnić następujące wskazówki: - Aż do czasu przeprowadzenia iniekcji kanałów zaczynem cementowym, można skontrolować lub skorygować siłę napinającą pręta poprzez powtórne nałożenie prasy. - Proste pręty sprężające naciągane są z jednej strony. Przy prętach sprężających, które są zakrzywione, wskazane jest szczególnie w celu uniknięcia większych strat siły sprężających spowodowanych tarciem, sprężanie z obu stron. - Gwint nakrętki przytrzymującej jest odkształcany podczas procesu sprężania. Nakrętka sferyczna wyposażona jest w rowek iniekcyjny tak, aby iniekt mógł wypełnić czapkę iniekcyjną. 3.3.6.2 Protokół sprężania Wszystkie operacje sprężania dla każdego pręta muszą być protokołowane. Ogólnie spręża się do wymaganej siły. Droga sprężania jest mierzona i porównywana z wyliczonymi wartościami.

Strona 16 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 3.3.6.3 Sprzęt do sprężania, zapotrzebowanie przestrzenne oraz ochrona pracy Przy procesie sprężania stosowane są prasy hydrauliczne. Informacje na temat sprzętu do sprężania zostały przekazane do Austriackiego Instytutu Techniki Budowlanej (OIB). Do naprężania cięgien należy zachować bezpośrednio za zakotwieniami około 1 metra wolnej przestrzeni. Należy przestrzegać przepisów BHP oraz ochrony zdrowia. 3.3.7 Iniekcja cięgien sprężających 3.3.7.1 Zaprawa iniekcyjna 3.3.7.2 Iniekcja Zazwyczaj stosuje się zaprawę do iniekcji zgodnie z EN 447. Dla procesu iniekcji obowiązuje EN 446. Należy utrzymać prędkość iniekcji pomiędzy 5 a 15 m/min. Przy długościach cięgien sprężających ponad 50 m należy zaplanować dodatkowe otwory iniekcyjne. Przy prowadnicach cięgien sprężających z widocznymi punktami wysokościowymi należy w celu uniknięcia miejsc pustych w związanym iniekcie zastosować iniekcję wtórną. Przy projektowaniu konstrukcji nośnej należy uwzględnić odpowiednie procedury. W puste przestrzenie pomiędzy prętem a powłoką rury po sprężaniu wtłaczany jest iniekt. W ten sposób pręt łączy się z betonem. Aby zapewnić bezproblemowe wypełnianie pustych przestrzeni, należy poza EN 446 pamiętać również o: - Należy używać tylko zatwierdzonych przez posiadacza aprobaty urządzeń mieszających oraz pomp do iniekcji. - Wszystkie miejsca odpowietrzenia i wtłaczania należy uszczelnić od razu po wtłoczeniu, aby zapobiec wyciekaniu zaprawy iniekcyjnej. Aby stwierdzić prawidłowe wypełnienie iniektem przy zakotwieniu czynnym oraz przy nie zabetonowanym zakotwieniu biernym aż do nakrętki sferycznej, przez rowek iniekcyjny nakrętki sferycznej musi wypłynąć zaprawa. Dopiero wtedy można zamknąć punkty odpowietrzania, np. przy pomocy zatyczek. - Zatkane, nie zainiektowane kanały sprężające należy niezwłocznie zgłosić osobie odpowiedzialnej za montaż na miejscu. - Należy protokołować dokładnie wszystkie prace iniekcyjne. Należy przestrzegać norm i przepisów obowiązujących w miejscu użycia. 3.3.8 Łączniki Przy łączniku stałym należy pomiędzy czapką iniekcyjną a kształtką kielichową umieścić uszczelkę pierścieniową (kauczuk, CR) i zamocować go płaską nakrętką sześciokątną. Pręt w obszarze uszczelki pierścieniowej, płaskiej nakrętki sześciokątnej oraz czapki iniekcyjnej, patrz załącznik 15, należy zabezpieczyć środkiem Denso-Jet lub równorzędną, nieniszczącą gumy, substancją przeciwkorozyjną.

Strona 17 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Pręty sprężające bez przyczepności i zewnętrzne pręty sprężające system sprężania Niniejszy rozdział opisuje pręty sprężające bez przyczepności oraz zewnętrzne pręty sprężające. Cechy prętów sprężających z przyczepnością opisane zostały w rozdziale 2 i obowiązują zasadniczo również dla prętów sprężających bez przyczepności oraz zewnętrznych prętów sprężających. 4. Cechy produktu 4.1 Zakres oraz oznaczenie zakotwień oraz łączników Detale zakotwień oraz łączników oznaczane są przez pierwsze dwie cyfry średnicy nominalnej pręta w mm, następnie podany jest symbol E, WR" dla prętów gwintowanych lub WS" dla prętów gładkich oraz numer typu detalu, np. płyta kotwiąca lub mufa. Przegląd różnych typów znajduje się w załączniku 1. 4.1.1 Zakotwienia 4.1.1.1 Zakotwienia czynne i bierne Zakotwienia czynne i bierne składają się z płyty kotwiącej oraz nakrętki sferycznej, patrz załącznik 16. 4.1.2 Łączniki łączniki ruchome D Łącznik ruchomy D łączy dwa pręty za pomocą mufy, pręty są naprężane jednocześnie, patrz załączniki 17 oraz 20. 4.2 Zakres oraz oznaczenie cięgien sprężających Siły sprężające oraz przeciągające podane są w obowiązujących w miejscu użycia normach oraz przepisach. W tabeli 2 zestawiono maksymalne wartości oraz oznaczenia cięgien sprężających. Specyfikację prętów podano w załącznikach 30a oraz 30b. 4.3 Straty na tarcie Pręty sprężające bez przyczepności oraz pręty zewnętrzne, mogą być realizowane jedynie jako cięgna proste. Straty siły sprężającej spowodowane tarciem ogólnie nie muszą być uwzględniane. 4.4 Rozstaw osi oraz krawędzi, otulina betonu. Podane w załącznikach 18 oraz 19 rozstawy osi oraz krawędzi zakotwień cięgien sprężających należy zachować w zależności od rzeczywistej średniej wytrzymałości na ściskanie betonu w momencie sprężania fcm,0,cyl. 4.5 Przenoszenie obciążenia na konstrukcję nośną 4.5.1 Zewnętrzne pręty sprężające w konstrukcjach nośnych ze stali oraz w konstrukcjach nośnych zespolonych. Przeniesienie siły sprężającej na konstrukcję nośną stalową bądź zespoloną należy wymiarować zgodnie z Eurokodem 3 oraz zgodnie z obowiązującymi w miejscu prac normami i przepisami. Obszar wprowadzenia obciążenia powinien być tak ukształtowany, że siła z 1,1 F pk może być wprowadzona do konstrukcji nośnej stalowej lub zespolonej. 4.5.2 Pręty sprężające bez przyczepności oraz zewnętrzne pręty sprężające w budowach murów Przeniesienie siły sprężającej na konstrukcję muru, należy przeprowadzać za pomocą betonowych bądź stalowych elementów konstrukcji, wymiarowanych zgodnie z punktem 4.4 lub Eurokodem 3. Betonowe lub stalowe elementy konstrukcji powinny być zwymiarowane w taki sposób, aby siła 1,1 F pk mogła być wprowadzona do konstrukcji muru. Należy to sprawdzić zgodnie z Eurokodem 6 oraz zgodnie z obowiązującymi w miejscu użycia normami oraz przepisami.

Strona 18 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 4.5.3 Pręty sprężające bez przyczepności oraz zewnętrzne pręty sprężające w drewnianych konstrukcjach nośnych Przeniesienie siły sprężającej na drewnianą konstrukcję nośną należy przeprowadzać za pomocą stalowych elementów konstrukcji, które wymiarowane są zgodnie z Eurokodem 3. Stalowe elementy konstrukcji należy zwymiarować w taki sposób, aby siła 1,1 F pk mogła być wprowadzona do drewnianej konstrukcji nośnej. Należy przedłożyć dowody zgodnie z Eurokodem 5 oraz zgodnie z obowiązującymi w miejscu użycia normami oraz przepisami. Pręty sprężające bez przyczepności i zewnętrzne pręty sprężające - detale Niniejszy rozdział opisuje pręty sprężające bez przyczepności oraz zewnętrzne pręty sprężające. Cechy prętów sprężających z przyczepnością opisane zostały w rozdziale 2 i obowiązują zasadniczo również dla prętów sprężających bez przyczepności oraz zewnętrznych prętów sprężających. 4.6 Zakotwienia i łączniki 4.6.1 Płyty kotwiące Płyty kotwiące są kwadratowymi płytami pełnymi zgodnie z załącznikiem 3 oraz prostokątnymi płytami pełnymi zgodnie z załącznikiem 4. Wszystkie płyty kotwiące posiadają stożkowaty otwór. Do płyt kotwiących w zakładzie spawane są przyłącza rurowe nieprzepuszczające wody, patrz załącznik 16. 4.6.2 Nakrętki sferyczne 4.6.3 Łączniki Przy zakotwieniach czynnych oraz biernych można używać nakrętki sferycznej z lub bez rowka iniekcyjnego, patrz załącznik 2. Łączniki zgodnie z załącznikiem 6 należy zabezpieczyć przed poluzowaniem. Można to zrobić używając odpowiedniego zabezpieczenia, np. nakrętki zabezpieczającej przy prętach gładkich oraz przekroju skośnego przy prętach gwintowanych. Na wypadek, gdyby pręt gwintowany z przekrojem skośnym miał być wykonany, używana jest mufa L typu 3303, patrz załącznik 6. 4.7 Zbrojenie dodatkowe Należy zachować klasę stali, patrz tabela 5, wymiary, patrz załącznik 19, zbrojenia dodatkowego. Jeśli jest to konieczne dla konkretnego projektu, można zmienić podane w załączniku 19 zbrojenie dodatkowe zgodnie z regulacjami obowiązującymi w miejscu użycia oraz wymaganym zezwoleniem miejscowego urzędu oraz posiadacza aprobaty. Należy zabezpieczyć centryczną pozycję zbrojenia dodatkowego wobec osi pręta sprężającego używając odpowiednich środków.

Strona 19 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA 4.8 Orurowanie Dla orurowania pręta używane są rury gładkie PE lub rury stalowe. Podane w załącznikach od 21 do 25b wymiary są wymiarami standaryzowanymi. Minimalna nominalna grubość ściany wynosi dla rury PE 2 mm, dla rury stalowej 2 mm lub, przy użyciu węża termokurczliwego jako ochrony mechanicznej - 1mm. Rury stalowe muszą być zgodne z EN 10305-1. Dla wyrównania tolerancji można zwiększyć grubość ścianek rur. Jeśli dla uzyskania stałej ochronie przeciwkorozyjnej cięgien sprężających używane są rury stalowe, które jeszcze przed montażem wypełnione zostały zaprawą cementową, patrz załącznik 22, można używać tylko rur stalowych o maksymalnej długości 12 m i bez złączy spawanych. W zakładzie powinny one zostać od wewnątrz pokryte środkiem RUST-BAN 393 lub 397. 4.9 Ochrona przeciwkorozyjna 4.9.1 Informacje ogólne Pręty sprężające bez przyczepności z wolnym kanałem sprężania oraz zewnętrzne pręty sprężające wyposażone są w stałą ochronę przeciwkorozyjną albo w tymczasową ochronę przeciwkorozyjną. Pręty sprężające bez przyczepności bez wolnego kanału posiadają tylko stałą ochronę przeciwkorozyjną. Zakotwienia końcowe oraz łączniki należy całkowicie wypełnić przeznaczonym do tego środkiem ochrony przeciwkorozyjnej. Wszystkie przejścia oraz przyłącza należy uszczelnić odpowiednimi materiałami. Należy dotrzymywać podanych długości wsuwania oraz zakładu, patrz załączniki od 21 do 28. Pręt przed nałożeniem powłok lub przed obkurczaniem węża termokurczliwego powinien być suchy, czysty i bez rdzy. Wytwarzanie ochrony przeciwkorozyjnej należy przeprowadzać w suchym otoczeniu. Wąż termokurczliwy jest obkurczany przez gorące powietrze lub promieniowanie podczerwone. Grubość ścian powinna wynosić przynajmniej 1 mm. Przy prętach sprężających bez przyczepności z wolnym kanałem sprężania należy zastosować odpowiednie środki w celu zachowania suchości. Ochrona przeciwkorozyjna zakotwień, rur stalowych oraz wszystkich innych odsłoniętych części stalowych przy prętach sprężających ze stałą ochroną przeciwkorozyjną osiągana jest w następujący sposób: Wszystkie odsłonięte lub wszystkie zewnętrzne powierzchnie części stalowych np. rury łączące, detale zakotwień oraz osłon, które nie wykazują dostatecznej grubości otuliny betonu, należy chronić jednym z poniższych systemów ochrony przeciwkorozyjnej: - System powlekania bez powłoki metalicznej EN ISO 12944-5/S5.12, /S5.13, /S5.15, /S5.16 oraz /S8.08 - System powlekania z ocynkowaniem ogniowym EN ISO 12944-5/S9.10, /S9.11, /S9.12 oraz /S9.13 Przygotowanie powierzchni należy przeprowadzać zgodnie z EN ISO 12944-4. Podczas wykonywania prac pokryciowych należy przestrzegać EN ISO 12944-7. W przypadku cięgien z tymczasową ochrona antykorozyjną, można ze względów estetycznych zrezygnować z osłony wolnych elementów, poza stalą sprężającą. Przy rurach PE środki ochrony przeciwkorozyjnej nie są konieczne.

Strona 20 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA Przy wykorzystaniu wężów termokurczliwych używana jest stalowa rura cynkowana ogniowo, zgodnie z załącznikiem 24. Obustronne cynkowanie ogniowe rury stalowej następuje zgodnie z EN ISO 1461. Przy użyciu zaprawy do iniekcji, patrz załączniki 22 i 23, zaprawa powinna odpowiadać EN 446. Iniekcję należy przeprowadzać zgodnie z EN 447 oraz dokumentacją techniczną Europejskiej Aprobaty Technicznej. Należy przestrzegać norm oraz przepisów obowiązujących w miejscu zastosowania. Tabela 6: Materiały dla systemu przeciwkorozyjnego w zależności od temperatury konstrukcji nośnej podczas okresu użytkowania Temperatura konstrukcji nośnej w obszarze pręta sprężającego do + 45 C ponad + 45 C Taśmy do ochrony zabezpieczenia antykorozyjnego dla pręta zgodnie z stosownymi ustępami normy EN 12068 Taśma Densoflex firmy Denso, Leverkusen Taśma Kebu KF Spezial" firmy Kebulin-Gesellschaft, Kettler Densocal-Binde von Denso, Leverkusen Substancje przeciwkorozyjne dla zakotwień oraz łączników Denso-Jet i Denso-Cord firmy Denso, Leverkusen Petro Plast firmy Neuber, Rheinbach Denso-Fill firmy Denso, Leverkusen Visconorust 2889 firmy Viscosity Oil Company, Chicago 4.9.2 Pręty sprężające bez przyczepności z wolnym kanałem sprężania oraz zewnętrzne pręty sprężające 4.9.2.1 Tymczasowa ochrona przeciwkorozyjna Pręt należy zaopatrzyć w powłokę przeciwkorozyjną np. DYWIPOX TE, zgodnie z EN 12944-5, o grubości wynoszącej przynajmniej 200 μm, i zabudować w gładkiej rurze PE zgodnie z DIN 8074, patrz załącznik 21. 4.9.2.2 Stała ochrona przeciwkorozyjna Można używać dwóch systemów ochrony przeciwkorozyjnej. 4.9.2.2.1 Ochrona przeciwkorozyjna z zaprawą do wstrzykiwania Pręt okładany jest rurą PE lub rurą stalową i przy użyciu elementu dystansowego centrowany jest w odległości 1 m. Przestrzeń pusta pomiędzy prętem a powłoką rury wytłaczana jest zaprawą do iniekcji, zgodnie z EN 446. Grubość zaprawy do iniekcji powinna wynosić, co najmniej 5 mm. Wtłaczanie można przeprowadzać przed montażem cięgien sprężających lub po procesie sprężania. Jeśli iniekcja przeprowadzone zostanie przed montażem, należy użyć muf łączących B na obu końcach orurowania i na odcinku około 100 mm należy nałożyć pokrycie przeciwkorozyjne np. DYWIPOX TE na pręt, patrz załącznik 22. Długość odcinka wtłaczania z rurą PE nie może przekraczać 50 m. Przy prętach sprężających o długości ponad 50 m należy zaplanować dodatkowe otwory do wykonywania iniekcji. Iniekcję po procesie sprężania należy stosować tylko dla prętów gładkich, do tego używane są nakrętki sferyczne z rowkiem wpustowym.

Strona 21 Europejskiej Aprobaty Technicznej ETA-05/0123 Obowiązuje od 19.09.2010 do 18.09.2015, przedłużając Aprobatę Techniczną ETA-05/0123 z okresem obowiązywania od 20.10.2008 do 18.09.2010 Mitglied der EOTA - Wtłaczanie przed zabudowaniem pręta sprężającego, patrz załącznik 22: Rury stalowe nie mogą mieć żadnych złączeń spawanych i nie mogę być dłuższe niż 12 m. Rury stalowe po nałożeniu zewnętrznej warstwy ochrony przeciwkorozyjnej należy przepłukać używając środka RUST-BAN 393 lub 397, które przed włożeniem pręta muszą zostać wysuszone. Przy iniekcji należy ustawić cięgno sprężające lekko na ukos, tak, aby było odporne na wstrząsy oraz chronić przez bezpośrednim nasłonecznieniem, zanim wystarczająco się nie zwiąże i zaprawa cementowa nie stwardnieje. Zaprawa do iniekcji wtłaczana jest przez dolną mufę łączeniową. - Iniekcja po procesie sprężania, patrz załącznik 23: Przy prętach gładkich zaprawa do iniekcji, analogicznie do cięgien sprężających z przyczepnością, wtłaczana jest przy pomocy nakrętki iniekcyjnej przez rowki wpustowe nakrętki sferycznej. Iniekcja wtórna jest z reguły konieczna, szczególnie przy nachyleniu pręta większym niż 30. 4.9.2.2.2. Ochrona przeciwkorozyjna z rękawem termokurczliwym Przed zabudową na pręcie obkurczany jest rękaw termokurczliwy pokryty wewnątrz środkiem SATM lub CPSM, patrz załącznik 31. Jako ochrona mechaniczna, na pręt z nałożonym rękawem termokurczliwym nakładana jest gładka, z obu stron cynkowana ogniowo rura stalowa, zgodnie z EN 10305-1 lub gładka rura PE zgodnie z EN 12201-1, patrz załącznik 24. 4.9.3 Pręty sprężające bez przyczepności bez wolnych kanałów sprężających Bezpośrednio przed zabetonowaniem zakotwień biernych pręt chroniony jest przez beton. Ochronę przeciwkorozyjną pręta stanowią: rękaw termokurczliwy oraz rura PE nałożone na całej długości pręta. Zabezpieczeniem pręta jest nałożona na całej długości rura PE. Rękaw termokurczliwy, nakłada się tak, jak opisano to w punkcie 4.9.1. Rura PE kończy się przy zakotwieniu stałym 100 mm przed zakończeniem rękawa termokurczliwego i należy ją uszczelnić przy rękawie termokurczliwym za pomocą nie zawierającej chlorku taśmy klejącej lub rękawa termokurczliwego, patrz załączniki 25a oraz 25b. Przy zakotwieniu biernym rurę PE należy w taki sam sposób uszczelniać jak przy rękawie termokurczliwym. 4.9.4 Zakotwienia Wszystkie płyty kotwiące łącznie z rurami przyłączanymi pokrywane są od zewnątrz, jeśli nie ma wystarczającej otuliny betonu, odpowiednią powłoką, patrz rozdział 4.9.1. Przy tymczasowej ochronie przeciwkorozyjnej jest to konieczne jedynie ze względów estetycznych. Pusta przestrzeń pomiędzy rurą przyłączoną a prętem wypełniana jest środkami ochrony przeciwkorozyjnej lub opaską przeciwkorozyjną. Przy prętach sprężających z wolnym kanałem sprężania oraz prętach gładkich nie jest to konieczne, jeśli po procesie sprężania wtłoczona zostanie zaprawa do iniekcji, patrz rozdział 4.9.2.2.1. Nakrętki sferyczne są chronione osłonami wypełnionymi substancją przeciwkorozyjną, ochronną taśmą przeciwkorozyjną lub zaprawą do iniekcji, patrz załącznik 28. Jeśli nie oczekuje się żadnego, bądź tylko niewielkiego obciążenia mechanicznego, to osłona PE mocowana jest przy pomocy nakrętki sześciokątnej na pręcie i uszczelniana dwoma pierścieniami uszczelniającymi. Przy silnym mechanicznym obciążeniu, np. przy dostępnych zakotwieniach, do płyty kotwiącej mocowana jest - za pomocą śrub - grubościenna osłona stalowa chroniąca przed korozją, grubości t 4 mm, z pierścieniem uszczelniającym.