Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych Kronika związkowa 19 marca 2008 Nr 52(1352)/2008 http://kronika.opzz.org.pl Rok XIII Redaktor: Grzegorz Ilka e-mail: ilka@opzz.org.pl tel.: (0-22) 551-55-04, fax: 551-55-24 00-924 Warszawa, ul. M. Kopernika 36/40 OPZZ WOBEC BIAŁEGO SZCZYTU KOMUNIKAT W SPRAWIE ZAKOŃCZENIA BIAŁEGO SZCZYTU Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych nie podpisało Rekomendacji Konferencji Białego szczytu z dnia 19 marca 2008 roku, gdyŝ do większości zawartych tez zgłosiliśmy zdanie odrębne i uzupełniające. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych deklaruje gotowość dalszej pracy nad podejmowanymi zagadnieniami zgodnie z zasadami dialogu społecznego. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych Warszawa, 19 marca 2008 r. REKOMENDACJE KONFERECJI BIAŁEGO SZCZYTU ORAZ ZDANIE ODRĘBNE I UZUPEŁNIAJĄCE OPZZ 19 marca 2008 r. odbyło się plenarne posiedzenie Konferencji,,Białego Szczytu w ochronie zdrowia pod patronatem premiera Donalda Tuska i minister zdrowia Ewy Kopacz, kończące i podsumowujące 2 miesięczną debatę na temat zmian systemowych w ochronie zdrowia. W czasie 2 miesięcznej pracy zespołów roboczych, uczestnicy obrad dyskutowali na temat wielu aspektów związanych z przyszłością systemu, w szczególności: statusu zakładów opieki zdrowotnej i przekształceń szpitali w spółki prawa handlowego, spraw pracowniczych, ustawowych gwarancji praw pacjenta, dodatkowych dobrowolnych ubezpieczeń zdrowotnych i finansowania systemu. Przed posiedzeniem plenarnym uczestnicy,,białego Szczytu otrzymali projekt Rekomendacji Konferencji Białego Szczytu, przygotowany przez komitet redakcyjny złoŝony z przewodniczących zespołów roboczych. Zgodnie z ustaleniami, kaŝda z organizacji biorąca udział w obradach miała moŝliwość zgłoszenia zdań odrębnych do treści Rekomendacji. OPZZ zgłosiło wiele zastrzeŝeń w formie zdania odrębnego i uzupełniającego do dokumentu projektu Rekomendacji, których treść w całości przedstawiamy poniŝej. Nasza opinia (oparta o wielokrotne konsultacje ze związkami zrzeszonymi w OPZZ) została przekazana przewodniczącemu Komitetu Sterującego,,Białego Szczytu prof. Markowi Safjanowi. Niestety, Ŝaden z elementów odrębnych naszego stanowiska nie został uwzględniony przez komitet redakcyjny. Nie podpisaliśmy dokumentu końcowego Rekomendacji Białego Szczytu w Ochronie Zdrowia, zarówno z powodu nieuwzględnienia naszych zdań odrębnych, jak przede wszystkim dlatego, Ŝe dokument końcowy zawierał szereg kierunków niezgodnych z postulatami OPZZ i niebezpiecznych dla pacjentów (jak choćby elementy współpłacenia) czy szpitali (zagroŝenia wynikające z przekształceń szpitali w spółki prawa handlowego). Nie oznacza to końca dialogu - OPZZ jest otwarte na dialog nad pakietem ustaw z zakresu ochrony zdrowia, który w najbliŝszej przyszłości będzie miał miejsce w Sejmie RP Zgłosiliśmy nasze opinie w ustawowym trybie m.in. do projektów poselskich z obszaru ochrony zdrowia rekomendowanych przez Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej, omawianych równieŝ w zespołach roboczych Białego Szczytu. Mamy nadzieję, Ŝe w parlamencie głos naszego środowiska związkowego będzie lepiej słyszalny. (RG)
Kronika związkowa nr 52(1352)/2008 strona 2 SPIS TREŚCI: REKOMENDACJE KONFERENCJI BIAŁEGO SZCZYTU I. Zasady systemu ochrony zdrowia II. Biały szczyt w pierwszej kolejności objął swoją analizą cztery obszary tematyczne konieczne do realizacji celów określonych w punkcie pierwszym obejmujące: 1. Status zakładów opieki zdrowotnej Przekształcenia własnościowe Restrukturyzacja zadłuŝenia Przenoszenie własności sp zoz na szczebel wojewódzki Równość podmiotów publicznych i niepublicznych 2. Finanse i ubezpieczenia. Dopłaty do świadczeń SprzedaŜ świadczeń w ramach wolnych mocy Koszyk świadczeń gwarantowanych Prywatne ubezpieczenia zdrowotne Ubezpieczenie zdrowotne rolników Rejestrowanie zdarzeń medycznych 3. Prawa pacjenta. Rzecznik praw pacjenta Podstawowe prawo pacjentów Prawo do informacji Inne prawa pacjentów 4. Pracownicy słuŝby zdrowia Gwarancje wynagrodzeń pracowników medycznych Jedno miejsce zatrudnienia Czas pracy pracowników medycznych III. Konieczność zwiększania publicznych nakładów na ochronę zdrowia REKOMENDACJE KONFERENCJI BIAŁEGO SZCZYTU I. Zasady systemu ochrony zdrowia 1. Pacjent znajduje się w centrum systemu ochrony zdrowia; bezpieczeństwo pacjenta jest podstawowym priorytetem reformy i zasadniczym celem dalszych prac ustawodawczych. 2. Konieczne jest uczynienie z reformy ochrony zdrowia jednego z głównych kierunków polityki społecznej państwa. 3. NaleŜy stworzyć transparentne zasady obowiązujące w systemie ochrony zdrowia. Realizacją tego zadania będzie m.in. wprowadzenie jednakowych reguł postępowania wobec sektora publicznego i prywatnego. 4. Niezbędne jest zbudowanie mocnych podstaw finansowych systemu ochrony zdrowia. Jest to warunek prawidłowego funkcjonowania systemu, dostępności i jakości udzielanych świadczeń oraz zapewnienia godziwych warunków pracy i płacy jego pracownikom. 5. Warunkami prawidłowego funkcjonowania systemu są takŝe precyzyjne określenie zakresu gwarancji powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz opracowanie zgodnych z zasadami gospodarki i ekonomii form organizacji i zarządzania zakładami opieki zdrowotnej. II. Biały szczyt w pierwszej kolejności objął swoją analizą cztery obszary tematyczne konieczne do realizacji celów określonych w punkcie pierwszym obejmujące: 1. Status zakładów opieki zdrowotnej. 2. Finanse i ubezpieczenia. 3. Prawa pacjenta. 4. Pracowników słuŝby zdrowia. 1. Status zakładów opieki zdrowotnej Przekształcenia własnościowe Dominujący pogląd wyraŝony w dyskusji wskazywał, iŝ formy organizacyjne publicznych zoz nie przystają do obecnych realiów i wyczerpały swoje moŝliwości. Udecydowana większość uczestników widzi konieczność umo- Ŝliwwienia przekształcania publicznych zoz w spółki prawa handlowego. Przyszła regulacja ustawowa powinna wyraźnie określać ramy prawno-organizacyjne przekształceń. WyraŜono przekonanie, Ŝe przepisy prawa powinny zapewniać, aby prowadzenie publicznych zoz przez spółki prawa handlowego nie pozostawało w sprzeczności z podstawową misją zakładów opieki zdrowotnej. OPZZ: Zdanie odrębne i uzupełniające: Po pierwsze: Zdaniem organizacji członkowskich OPZZ naleŝałoby doprecyzować ten obszar poprzez podkreślenie, iŝ przekształcenia własnościowe w ochronie zdrowia nie powinny mieć obligatoryjnego charakteru. W obecnej, bardzo zróŝnicowanej kondycji finansowej zakładów opieki zdrowotnej katastrofalną w skutkach byłaby decyzja o obligatoryjności przekształcenia zoz w spółki kapitałowe. Po drugie: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych akceptuje formułę fakultatywności przekształceń oraz moŝliwości prowadzenia zakładów opieki zdrowotnej w róŝnych formach właścicielskich. Niemniej jednak zdaniem OPZZ - dopuszczenie funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej w formie spółek prawa handlowego (z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych) jest moŝliwe do zaakceptowania wyłącznie pod warunkiem utrzymania większościowego udziału podmiotu publicznego Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego wraz z zagwarantowaniem akcji pracowniczych dla uprawnionych pracowników. Udział publicznego podmiotu w kapitale zakładowym (bez moŝliwości zbywania akcji lub udziałów) szpitala będącego spółką ustalonym na poziomie nie mniej niŝ 51% jest niezbędnym minimum i dalsza dyskusja w tym zakresie powinna być kontynuowana wyłącznie pod kątem ewentualnego zwiększenia tego progu procentowego, nie zaś jego obniŝania. Po trzecie: Warunkiem jakichkolwiek przekształceń zoz powinno być wynegocjowanie i podpisanie pakietów gwarancyjnych i osłon socjalnych z pracownikami przekształcanych placówek w sytuacjach łączenia, przekształcania bądź likwidacji zakładów opieki zdrowotnej.
Kronika związkowa nr 52(1352)/2008 strona 3 Restrukturyzacja zadłuŝenia Warunkiem przekształceń własnościowych publicznych zoz jest systemowe rozwiązanie problemu zadłuŝenia sp zoz. Przenoszenie własności sp zoz na szczebel wojewódzki WyraŜono powszechną zgodę co do tego, Ŝe nie naleŝy wprowadzać obowiązkowego przekazania szpitali powiatowych marszałkom województw. OPZZ: Zdanie odrębne: ZałoŜenie, Ŝeby szpitale były tworzone wyłącznie przez samorząd województwa, a nie jak dotychczas przez wszystkie szczeble samorządu terytorialnego jest słuszne i od dawna podkreślane w stanowiskach wielu organizacji branŝowych ochrony zdrowia zrzeszonych w OPZZ. W naszej ocenie uporządkowanie ilości organów załoŝycielskich wzmocni nadzór i odpowiedzialność za organizację prowadzenia opieki zdrowotnej w regionie oraz za zarządzanie szpitalami. Równość podmiotów publicznych i niepublicznych Kontraktowanie świadczeń opieki zdrowotnej powinno przebiegać na tych samych zasadach bez względu na formę własności świadczeniodawców. Docelowo, zasadą powinno być zastąpienie konkursu ofert dopuszczeniem do udzielania świadczeń wszystkich świadczeniodawców spełniających określone prawem wymagania i przyznanie pacjentowi prawa do swobodnego wyboru miejsca leczenia (środki od płatnika podąŝałyby za pacjentem). JuŜ dziś uczestnicy Białego szczytu widzą moŝliwość rozszerzenia listy świadczeń opieki zdrowotnej, które nie są limitowane. 2. Finanse i ubezpieczenia Dopłaty do świadczeń W celu racjonalizacji zachowań pacjentów i świadczeniodawców wymagane jest wprowadzenie niewielkiej odpłatności przynajmniej za część zdrowotnych świadczeń gwarantowanych oraz za świadczenia towarzyszące (m.in. koszty zakwaterowania i wyŝywienia pacjentów). Jednocześnie naleŝy stworzyć system pomocy finansowej osobom, dla których dopłaty mogłyby stanowić barierę dostępu do świadczeń. Rozwiązanie to pozwoli równieŝ na dopływ dodatkowych środków finansowych do systemu. OPZZ: Zdanie odrębne: Po pierwsze w ocenie OPZZ forma dopłat za usługi hotelowe w stacjonarnych zakładach opieki zdrowotnej jest ewentualnie do przyjęcia w rozumieniu ich jako usługi ponadstandardowe (czyli usługi hotelowe za wyŝszy standard). NaleŜałoby jednak uszczegółowić takie regulacje m.in. poprzez określenie procentowego wskaźnika pomieszczeń ponadstandardowych w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej z zachowaniem uprawnień świadczeniobiorców w zakresie równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, a zwłaszcza wyeliminowania zjawiska ograniczania liczby łóŝek standardowych dla chęci osiągnięcia większego zysku. Nie ma natomiast akceptacji OPZZ dla wprowadzenia systemu niewielkiej, powszechnej partycypacji w kosztach świadczeń zdrowotnych przez pacjentów na poziomie świadczeń opieki podstawowej, porad lekarzy specjalistów, podstawowych badań laboratoryjnych w ramach limitu świadczeń z NFZ w systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Po drugie akceptowalne jest wprowadzenie dodatkowych, dobrowolnych ubezpieczeń zdrowotnych, jednak precyzyjne określenie zakresu i warunków udzielania świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (koszyk i standard) jest podstawowym warunkiem, od spełnienia którego moŝliwa jest dyskusja na temat ich wprowadzenia uszczegółowienie obszaru ubezpieczeń dodatkowych w dalszej części materiału. SprzedaŜ świadczeń w ramach wolnych mocy Publiczne i niepubliczne podmioty opieki zdrowotnej powinny mieć równe prawo wolnej sprzedaŝy świadczeń. Nie moŝe to naruszać praw osób korzystających ze świadczeń gwarantowanych w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. OPZZ: Zdanie odrębne i uzupełnienie: OPZZ z ostroŝnością podchodzi do kwestii zrównania publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej w zakresie moŝliwości pobierania środków finansowych uzyskanych od pacjentów za świadczenia opieki zdrowotnej, choć nie ulega wątpliwości, iŝ pozycja publicznych zoz - ów w tym zakresie jest nieporównywalnie gorsza. Społeczna akceptacja jest moŝliwa pod warunkiem wyraźnego doprecyzowania, iŝ: chodzi wyłącznie o zakres sprzedaŝy świadczeń opieki zdrowotnej wykonanych ponad limit z NFZ oraz tych znajdujących się poza koszykiem świadczeń gwarantowanych nie będzie to naruszało praw osób korzystających ze świadczeń oferowanych w ramach ubezpieczenia powszechnego i przepisów o listach oczekujących na świadczenia zdrowotne Koszyk świadczeń gwarantowanych W celu ustalenia zakresu i warunków udzielania świadczeń niezbędne jest jak najszybsze określenie kryteriów kwalifikowania świadczeń oraz ich standardu (w tym maksymalnego dopuszczalnego czasu oczekiwania), a następnie stworzenie wykazów świadczeń bezpłatnych, częściowo odpłatnych i odpłatnych, a takŝe opisanie gwarantowanych warunków ich wykonywania. Wymaga to w pierwszym rzędzie określenia kryteriów kwalifikacji świadczeń z uwzględnieniem aspektów społecznych, medycznych i moŝliwości finansowych systemu. Zdaniem uczestników obrad prace w tym zakresie powinny się zakończyć się w terminie do końca czerwca 2008 r. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne System prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych moŝe przybierać kształt zarówno ubezpieczeń dodatkowych - komplementarnych w stosunku do powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (obejmujące to, co nie jest zagwarantowane w jego ramach), jak i ubezpieczeń alternatywnych dla ubezpieczenia powszechnego w Narodowym Funduszu Zdrowia. Docelowo, uczestnicy widzą potrzebę budowania takiego systemu który pozwalałby na przejmowanie zadań powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego przez konkurujących ubezpieczycieli publicznych i niepublicznych z zachowaniem zasady solidaryzmu społecznego. Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne powinny obejmować finansowanie świadczeń spoza zakresu gwarantowanego oraz ponadstandardowe (w tym udzielanie świadczeń w czasie krótszym niŝ zagwarantowany), a zatem powinny
Kronika związkowa nr 52(1352)/2008 strona 4 mieć charakter komplementarny. Nie moŝe to wpływać na sytuację osób korzystających wyłącznie z zakresu gwarantowanego powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Dodatkowe ubezpieczenia nie powinny obejmować swoim zakresem tego, co jest juŝ zagwarantowane przez płatnika publicznego, ani prowadzić do zrzekania się uprawnień nabytych w ramach obowiązkowo opłacanego ubezpieczenia. OPZZ: Zdanie odrębne: Zasadniczym obszarem naszych wątpliwości odnośnie całościowej koncepcji dobrowolnych dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych jest załoŝenie, na jakim oparto podział na poszczególne zakresy świadczeń opieki zdrowotnej mające objąć dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne tj. gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej, z których korzystania ubezpieczony zrzekł się na zasadach określonych w ustawie, częściowo gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej oraz niegwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej. W ocenie OPZZ podstawy budowania ustawowej koncepcji dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych na zasadzie dobrowolności powinny opierać się na jasnych i czytelnych zasadach. Punktem wyjścia do określenia płaszczyzny funkcjonowania dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych powinno być określenie koszyka gwarantowanych świadczeń zdrowotnych czyli katalogu procedur finansowanych w ramach obowiązkowego bezpieczenia zdrowotnego. Przy czym naleŝy wyraźnie podkreślić, iŝ o wiele bardziej istotnym jest określenie zasad i kryteriów będących podstawą do włączania lub wyłączania określonych procedur medycznych z koszyka gwarantowanego niŝ enumeratywny (choć równie istotny) katalog tych procedur. Koszyk świadczeń gwarantowanych w ramach sytemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego powinien być wiodący i podstawowy (wraz z wyceną, standardami i kryteriami włączania tych świadczeń do koszyka). Przestrzenią, w której mogłyby funkcjonować dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne byłby ten katalog świadczeń, który znalazłby się poza koszykiem świadczeń gwarantowanych ze środków publicznych przy jednoczesnym zabezpieczeniu i uszczelnieniu regulacji, iŝ korzystanie ze świadczeń dodatkowych nie będzie naruszać praw osób korzystających wyłącznie ze świadczeń gwaranto-wanych i przepisów o listach oczekujących na świadczenia zdrowotne. Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne przynajmniej w początkowym etapie ich wprowadzania powinny być rozumiane jako: ponadstandardowe (za wyŝszy standard - usługi hotelowe oraz np. za wyŝszą jakość świadczeń) lub jako uzupełniające (na zakres świadczeń nieobjętych gwarancją powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego czyli znajdujących się poza koszykiem świadczeń gwarantowanych). Ubezpieczenia dodatkowe nie powinny prowadzić do zrzekania się prawa do świadczenia gwarantowanego w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Docelowe wprowadzenie konkurencji płatnika świadczeń jest dopuszczalne jednak w naszej Ocenie obecna kondycja organizacyjno finansowa systemu ochrony zdrowia jak teŝ dojrzałość społeczeństwa nie stanowią przyzwolenia, aby juŝ teraz prywatne zakłady ubezpieczeniowe zarządzały środkami publicznymi w ramach systemu powszechnego. Ubezpieczenie zdrowotne rolników Rolnicy powinni płacić składkę tak jak inni obywatele. Dopóki składki za nich opłacane są ze środków budŝetu państwa, nie ma Ŝadnego uzasadnienia, aby były one średnio niŝsze od płaconej przez obywateli za siebie. Wszyscy powinni uczestniczyć w tworzeniu funduszu ubezpieczenia zdrowotnego na takich samach zasadach. BudŜet państwa powinien pokrywać składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne jedynie za te osoby, które nie mają moŝliwości samodzielnego opłacania składek. Rejestrowanie zdarzeń medycznych Istnieje konieczność wprowadzenia przejrzystego systemu elektronicznej ewidencji zachorowań i rejestracji świadczeń zdrowotnych z jednoczesnym zachowaniem zasady szczególnego poszanowania ochrony danych medycznych obywateli. Zdaniem OPZZ naleŝałoby teŝ jak najszybciej przygotować, uchwalić i wdroŝyć Rejestr Usług Medycznych. 3. Prawa pacjenta Rzecznik praw pacjenta Wobec istniejących wielu instytucji stojących na straŝy praw pacjentów naleŝy uporządkować ten stan rzeczy poprzez wyodrębnienie niezaleŝnej instytucji Rzecznika Praw Pacjenta. Ochrona praw pacjentów powinna być przedmiotem stałego monitoringu prowadzonego przez rzecznika praw pacjenta funkcjonującego w ramach urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich w systemowym kontakcie z organizacjami pacjentów. NaleŜy rozwaŝyć moŝliwość zasięgania opinii w sprawie obsadzenia funkcji rzecznika praw pacjenta u organizacji zrzeszających pacjentów. Istnieje potrzeba instytucjonalizacji ochrony praw pacjenta obejmującej zarówno monitorowanie sytuacji pacjenta w systemie ochrony zdrowia, reprezentację pacjenta przed organami władzy publicznej, jak i występowanie do władz publicznych w sprawach systemowych rozwiązań poprawiających ochronę i egzekwowanie praw pacjenta. Biały szczyt rozwaŝał dwa warianty instytucjonalizacji ochrony praw pacjenta: w drodze utworzenia autonomicznego urzędu Rzecznika Praw Pacjenta oraz w drodze wzmocnienia aktywności Rzecznika Praw Obywatelskich w tej sferze. OPZZ popiera ustanowienie nowej, niezaleŝnej i autonomicznej instytucji Rzecznika Praw Pacjenta, z utrzymaniem nazwy instytucji wytyczającej tym samym kierunek działalności Rzecznika Praw Pacjenta, a więc osoby instytucji funkcjonującej w ramach ustanowionego porządku prawnego i stojącej na straŝy ustawowych praw pacjentów. Zwracamy w tym miejscu uwagę na konieczność doprecyzowania przepisów w zakresie współpracy, obszarów działalności i wzajemnych relacji Rzecznika Praw Pacjenta, Biura Praw Pacjenta działającego przy Ministerstwie Zdrowia czy teŝ rzeczników praw pacjenta przy NFZ. Niezbędne jest takŝe by określić wymagania, jakie ma spełniać osoba pretendująca do funkcji Rzecznika.
Kronika związkowa nr 52(1352)/2008 strona 5 Podstawowe prawo pacjentów Podstawowe prawa pacjenta wymagają jasnej wyraźnej i jednoznacznej regulacji normatywnej. Dodatkowej regulacji wymaga przyznanie pacjentom korzystającym ze świadczeń gwarantowanych prawa do postępowania medycznego uzaleŝnionego wyłącznie od stanu ich zdrowia. Wymaga to przedstawienia precyzyjnie określonego według przejrzystych kryteriów i zasad tzw. koszyka świadczeń gwarantowanych. OPZZ zdecydowanie opowiada się za ustawowym uregulowaniem praw pacjenta, ale ujmujących je kompleksowo. Obowiązująca Karta Praw Pacjenta mogłaby być przykładową podstawą do uzupełnienia tej części ustawy. Na wstępie rozpatrywania katalogu praw pacjenta naleŝałoby bardzo precyzyjnie przejrzeć obowiązujące unormowania prawne, w których prawa pacjenta są fragmentarycznie zawarte, choćby praw pacjenta wynikających z ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów czy obszaru związanego z eksperymentem medycznym. OPZZ proponuje, by rozwaŝyć, czy część ustawy regulującej obszar praw pacjenta nie powinna rozpoczynać Preambuła nawiązującej do praw pacjenta wynikających z bezpośredniego stosowania Konstytucji RP: kaŝdy obywatel ma prawo do ochrony zdrowia (art.68. ust.1) kaŝdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonych w ustawie. Nie ulega wątpliwości, iŝ są to dwa podstawowe prawa pacjenta wynikające z ustawy zasadniczej i one powinny otwierać katalog praw pacjenta zawartych w przedmiotowej ustawie. Zasadne wydaje się wyodrębnienie obszaru odnoszącego się do praw dziecka pacjenta, respektującego jego prawa szczególne, w tym zagwarantowanie prawa stałej nad nim - dzieckiem (pacjentem) opieki. Prawo do informacji Korzystając z coraz lepszych moŝliwości elektronicznej prezentacji informacji naleŝy zapewnić pacjentom dostęp do informacji o świadczeniodawcach i świadczeniach udzielanych w systemie. Inne prawa pacjentów W związku z postępem nauk medycznych i zwiększającą się świadomością społeczną istnieje konieczność wszczęcia publicznej debaty na temat nowych gwarancji dotyczących praw pacjentów. 4. Pracownicy słuŝby zdrowia Gwarancje wynagrodzeń pracowników medycznych Wynagrodzenia personelu medycznego gwarantujące realizację postulatu systematycznego wzrostu płac powinny odzwierciedlać uzasadnione koszty procedur medycznych i stanowić jedną z podstaw koszyka świadczeń gwarantowanych, a w konsekwencji wysokości kontraktów zawieranych ze świadczeniodawcami. Powinna powstać ustawowa regulacja gwarantująca stopniowo wzrastające w ciągu dwóch lat minimalne wynagrodzenia pracowników medycznych. Gwarancje minimalnych wynagrodzeń powinny obejmować cały sektor ochrony zdrowia. Organizacje związkowe branŝy ochrony zdrowia zrzeszone w OPZZ podtrzymują postulat o konieczności systemowej regulacji gwarantującej wszystkim pracownikom sektora ochrony zdrowia wzrost płac na godziwym poziomie. Systemowe uregulowanie zasad wynagradzania w ochronie zdrowia powinno dotyczyć wszystkich rodzajów zakładów opieki zdrowotnej. Propozycją wyjściową moŝe być np. powrót do dyskusji podjętej w ub. roku w ramach Międzyresortowego Zespołu do Spraw Opracowania Zasad Zatrudniania i Wynagradzania w Ochronie zdrowia tj. próby określenia płacy minimalnej dla poszczególnych grup zawodowych w ochronie zdrowia, uwzględniając relacje pomiędzy tymi grupami oraz poziom przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Podtrzymujemy stanowisko, iŝ niezbędna jest rzetelna wycena kosztów pracy w ochronie zdrowia jako integralna część świadczenia zdrowotnego. Jedno miejsce zatrudnienia W obecnej sytuacji nie naleŝy ograniczać moŝliwości pracy pracowników medycznych do jednego miejsca. Byłoby to niesprawiedliwe w stosunku do nich oraz groźne dla pacjentów. Nie oznacza to jednak moŝliwości stosowania ograniczeń wynikających z zasady unikania działalności konkurencyjnej w umowach zawieranych przez pracowników z placówkami opieki zdrowotnej. Czas pracy pracowników medycznych Kwestie czasu pracy i dyŝurowania powinny być uregulowane w zgodzie z przepisami dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy oraz orzeczeniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w tej sprawie. Obszar ten potraktowano bardzo ogólnie nie nawiązano do propozycji zmian w zakresie czasu pracy, które zostały przedstawione w poselskim projekcie ustawy o szczególnych uprawnieniach pracowników zakładów opieki zdrowotnej, przekazanej do zaopiniowania, jak teŝ częściowo dyskutowanych na forum zespołu ds. pracowniczych i placowych,,białego Szczytu. W tej kwestii w szczególności chodzi m.in. o kontrowersyjną propozycję likwidacji skróconego czasu pracy pracowników komórek organizacyjnych (zakładów i pracowni) radiologii, radioterapii, medycyny nuklearnej jak teŝ o wyłączenie dotychczas obowiązujących regulacji w zakresie czasu pracy takich grup pracowników jak: logopedzi oraz instruktorzy gimnastyki leczniczej. Ponadto naleŝy jednoznacznie podkreślić, iŝ Biały Szczyt rekomenduje do realizacji w dalszych pracach w tym obszarze wnioski wypracowane w trakcie prac zespołu ds. pracowniczych i płacowych.
Kronika związkowa nr 52(1352)/2008 strona 6 III. Konieczność zwiększania publicznych nakładów na ochronę zdrowia Uczestnicy konferencji, widząc konieczność przeprowadzenia wymienionych, a takŝe innych zmian poprawiających efektywność systemu ochrony zdrowia, stwierdzają jednocześnie, Ŝe nowoczesny system nie moŝe funkcjonować normalnie, jeśli poziom nakładów publicznych na ochronę zdrowia jest poniŝej 6% produktu krajowego brutto. W związku z tym istnieje konieczność przedstawienia drogi dojścia do takich nakładów przede wszystkim poprzez stopniowy wzrost wymiaru składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne odliczanej w całości od podatku dochodowego. Bez spełnienia tego warunku szybka poprawa bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów, równowagi finansowej placówek opieki zdrowotnej i całego systemu oraz spokoju społecznego w sektorze ochrony zdrowia nie jest moŝliwe. OPZZ: Zdanie uzupełnienia: OPZZ wyraŝa akceptację stopniowego, etapowego wzrostu składki na ubezpieczenie zdrowotne odliczanej w całości od podatku dochodowego, z uwzględnieniem realnych moŝliwości finansów publicznych. Nie wyraŝamy zgody by wzrost składki dokonywał się kosztem dalszej partycypacji pacjentów i podnoszeniu ukrytego podatku (obecnie 1,25%) przy jej opłacaniu. OPZZ jednoznacznie i niezmiennie od lat opowiada się za systematycznym zwiększaniem nakładów na ochronę zdrowia. Jednak oceniając zasadność wzrostu składki na ubezpieczenie zdrowotne naleŝy udzielić odpowiedzi na następujące pytania: czy zwiększenie przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia, poprzez podniesienie poziomu składki na ubezpieczenie zdrowotne, daje rzeczywiście gwarancję lepszej dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej oraz przyczyni się do wzrostu wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia? które z działań przyniesie lepsze rezultaty: kontynuowanie zmian systemowych czy dofinansowanie ochrony zdrowia? Które z tych działań naleŝy podjąć jako pierwsze? czy osiągnięcie postulowanego i oczekiwanego poziomu 6% PKB w finansowaniu ochrony zdrowia powinno odbywać wyłącznie wysiłkiem obywateli poprzez prosty mechanizm podnoszenia składki zdrowotnej? W ocenie OPZZ bez połączenia podwyŝki składki zdrowotnej z innymi zmianami systemu ochrony zdrowia, w szczególności racjonalizacji wydatkowania środków finansowych i ich efektywnej kontroli - istnieje uzasadniona obawa nieefektywnej dystrybucji środków finansowych, a wręcz ich roztrwonienia. PodwyŜszenie składki zdrowotnej to tylko jeden z elementów zmian, jakich wymaga system lecznictwa. IV. Dodatkowe opinie i uwagi Ze względu na rozległość i poziom skomplikowania problemów systemu ochrony zdrowia oraz dróg wiodących do ich rozwiązania część uczestników konferencji Białego szczytu zgłosiła opinie i uwagi uzupełniające, które będą udostępnione wraz z powyŝszymi rekomendacjami. V. Zakończenie Uczestnicy konferencji Białego szczytu w poczuciu odpowiedzialności za podniesienie poziomu opieki zdrowotnej i zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego oraz praw pacjentów przedkładają Rekomendacje Marszałkowi Sejmu, Prezesowi Rady Ministrów oraz Ministrowi Zdrowia w głębokim przekonaniu, Ŝe stanowić będą one istotny punkt odniesienia dla wszystkich dalszych działań ustawodawczych, organizacyjnych oraz decyzji finansowych zmierzających do zreformowania systemu ochrony zdrowia. Warszawa, 19 marca 2008 r. NASZ KOMENTARZ: Po zgłoszeniu zdań odrębnych przez poszczególne organizacje komitet redakcyjny Białego szczytu uzupełnił ostateczny dokument Rekomendacji Białego Szczytu o niŝej przedstawione punkty IV i V. W punkcie IV nie wymieniono organizacji, które zgłosiły zdania odrębne, co jest naszym zdaniem oczywistą manipulacją. Nie są to części merytoryczne, zmieniające całościowo charakter dokumentu, a raczej punkty o charakterze deklaratywnym, które nie wpłynęły na zmianę naszego stanowiska do całości dokumentu. (RG)