Powiatowy Urząd Pracy w Nysie MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE NYSKIM stan na koniec 2012 roku LIPIEC 2013 2013
Wstęp... 3 1. Dane statystyczne na dzień 30 czerwca 2013 roku... 4 1. 1. Poziom i stopa bezrobocia w powiecie nyskim... 4 1.2. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy... 5 1.3. Struktura bezrobotnych wg wieku... 5 1.4. Bezrobotni wg wykształcenia... 6 2. Analiza sytuacji na rynku pracy w powiecie nyskim na koniec 2012 roku... 7 2.1. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie nyskim - stan na 31 grudnia 2012 roku... 7 2.2. Struktura bezrobotnych i ofert pracy wg PKD w powiecie nyskim w 2012 roku... 8 2.3. Bezrobotni według zawodów w powiecie nyskim na koniec 2012 roku... 9 2.4. Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie nyskim w 2012 roku.. 10 2.5. Oferty pracy według zawodów w powiecie nyskim w 2012 roku... 11 2.6. Ranking grupy zawodów (według kodu 2-cyfrowego) zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie nyskim w 2012 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty... 12 2.7. Ranking 43 zawodów deficytowych w powiecie nyskim w 2012 roku... 13 2.8. Ranking 32 zawodów nadwyżkowych w powiecie nyskim w 2012 roku... 14 2.9. Ranking grupy zawodów (według kodu 4-cyfrowego) generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie nyskim w 2012 roku... 16 2.10. Absolwenci szkół powiatu nyskiego wg zawodów w 2012 roku oraz przewidywani absolwenci w 2013 roku... 17 2.11. Studenci /łącznie z cudzoziemcami/ Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie wg grup i kierunków stan na 30.11.2012 roku... 19 2.12. Absolwenci /łącznie z cudzoziemcami/ Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie wg grup i kierunków rok akademicki 2011/2012... 20 3. Podsumowanie i wnioski... 22 2
Wstęp MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych łączy wiedzę z zakresu popytu i podaży siły roboczej w przekroju zawodów. Wymaga to systematycznego śledzenia i analizowania zjawisk oraz procesów zachodzących na lokalnym rynku pracy, procesów dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym, a także formułowania na tej podstawie ocen i wniosków. Informacje o kształcie i poziomie bezrobocia oraz o ofertach pracy, zebrane w syntetycznej formie, służyć mogą jako źródło do prowadzenia prawidłowej polityki rynku pracy, tj.: - doskonalenia jakości usług w zakresie pośrednictwa i poradnictwa zawodowego poprzez dostarczanie szczegółowej informacji dotyczącej zawodów poszukiwanych przez pracodawców oraz profesji, na które wygasa zapotrzebowanie na rynku; - inicjowania kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych zgodnych z potrzebami rynku pracy; - właściwego planowania i prowadzenia działań w zakresie przeciwdziałania bezrobociu przez samorządy oraz instytucje i organizacje zajmujące się problematyką bezrobocia; - racjonalnego gospodarowania środkami Funduszu Pracy; a także do: - planowania kierunków studiów i poziomu kształcenia zawodowego dostosowanego do potrzeb rynku pracy. Analizy rynku pracy, w tym monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jest jednym z zadań samorządu w zakresie polityki rynku pracy (Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - art.8, ust.1, pkt 3 oraz art.9, ust.1, pkt 9). Monitoring zawodów w powiecie nyskim opracowany został w oparciu o: - Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Departamentu Rynku Pracy, Warszawa 2003; - sprawozdanie MPiPS-01 wraz z załącznikami 2 i 3; - tabele wynikowe przetworzone przez system Syriusz dostępne na stronie www.mz.praca.gov.pl 3
Warto wyjaśnić, że przez pojęcie zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje niezaspokojone zapotrzebowanie na rynku pracy. Natomiast zawód nadwyżkowy to zawód, na który na rynku pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 1. Dane statystyczne na dzień 30 czerwca 2013 roku 1. 1. Poziom i stopa bezrobocia w powiecie nyskim W dniu 30 czerwca 2013 roku stopa bezrobocia w powiecie nyskim wyniosła 19,5%. Wykres 1 STOPA BEZROBOCIA 25,0% 20,0% 18,8% 18,9% 19,0% 19,4% 19,5% 20,5% 20,8% 23,1% 23,6% 23,6% 23,2% 21,7% 19,5% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% VI 2012 VII 2012 VIII 2012 IX 2012 X 2012 XI 2012 XII 2012 I 2013 II 2013 III 2013 IV 2013 V 2013 VI 2013 4
1.2. Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy Wykres 2 samotni rodzice osoby dotychczas niepracujące młodzież w wieku do 25 lat osoby bez doświadczenia zawodowego bezrobotni powyżej 50 roku życia osoby bez kwalifikacji zawodowych mieszkańcy wsi długotrwale bezrobotni kobiety osoby bez wykształcenia średniego 10,6% 13,2% 16,5% 20,1% 26,3% 38,4% 46,3% 47,2% 47,6% 59,4% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% Na koniec czerwca 2013 roku w ewidencji Urzędu figurowało 4188 osób długotrwale bezrobotnych, co stanowiło blisko połowę ogółu osób zarejestrowanych. Niepokojącym jest również fakt, że blisko 60% osób bezrobotnych nie posiada średniego wykształcenia oraz, że częściej niż co czwarta osoba bezrobotna to osoba powyżej 50 roku życia. 1.3. Struktura bezrobotnych otnych wg wieku Wykres 3 BEZROBOTNI WG WIEKU 55-59 lat 11% 60-64 lata 4% 18-24 lata 16% 45-54 lata 20% 35-44 lata 21% 25-34 lata 28% 5
Wiek jest jednym z ważniejszych czynników decydujących o sytuacji jednostki na rynku pracy. Na koniec I półrocza 2013r. najliczniejszą grupę wśród zarejestrowanych bezrobotnych stanowiły osoby w przedziale wiekowym 25 34 lata - 28% ogółu bezrobotnych. 1.4. Bezrobotni wg wykształcenia Wykres 4 gimnazjalne i niższe 29% BEZROBOTNI WG WYKSZTAŁCENIA wyższe 10% policealne i średnie zawodowe 20% zasadnicze zawodowe 30% średnie ogólnokształcące 11% Istotną cechą określającą szansę bezrobotnych na pozyskanie pracy jest wykształcenie, które w istotny sposób określa status bezrobotnego na lokalnym rynku pracy oraz jego zdolności do szybkiego reagowania na zmieniające się potrzeby rynku. W powiecie nyskim w najtrudniejszej sytuacji znajdują się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym. Na koniec czerwca 2013 roku w powiecie nyskim blisko 60% osób bezrobotnych nie posiadało wykształcenia średniego. 6
2. Analiza sytuacji na rynku pracy w powiecie nyskim na koniec 2012 roku 2.1. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie nyskim - stan na 31 grudnia 2012 roku Tabela 1 Sekcja PKD Bezrobotni Oferty pracy zarejestrowani stan w końcu zgłoszone w stan w końcu w 2012 roku 2012 roku 2012 roku 2012 roku Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 325 247 116 0 Górnictwo i wydobywanie 28 26 5 0 Przetwórstwo przemysłowe 2257 1618 798 21 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną gaz i parę wodną oraz powietrze do układów klimatyzacyjnych 11 6 42 20 Dostawy wody, gospodarowanie ściekami i odpad. oraz działalność związana z rekultywacją 33 30 14 0 Budownictwo 1044 780 272 1 Handel hurt. i detal.; naprawa pojazdów samochodowych włączając motocykle 1335 1020 649 4 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 253 213 140 2 Transport i gospodarka magazynowa 214 140 76 1 Informacja i komunikacja 67 53 85 1 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 55 43 73 0 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 171 99 87 0 Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 165 104 79 1 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 271 189 159 6 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne 500 375 642 0 Edukacja 252 175 153 0 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 204 145 183 0 Działalność związana z kulturą rozrywką i rekreacją 268 167 180 3 Pozostała działalność usługowa 144 130 55 0 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 7 6 0 0 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 2 0 0 Działalność niezidentyfikowana 3390 2604 0 0 Ogółem 10994 8172 3808 60 Informacje zawarte w powyższej tabeli obrazują sytuację zarejestrowanych osób bezrobotnych na lokalnym rynku pracy w dniu 31 grudnia 2012 roku według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy (doświadczenie zawodowe) w stosunku do ilości ofert pracy w danych zawodach. 7
Największą liczbę (wyłączając osoby, u których odnotowano w miejscu ostatniego zatrudnienia działalność niezidentyfikowaną) stanowiły osoby bezrobotne z doświadczeniem zawodowym w przetwórstwie przemysłowym. W dniu 31 grudnia 2012 roku zarejestrowanych było 1618 takich osób, natomiast wolnych miejsc pracy było jedynie 21. Następną w kolejności grupę stanowiły osoby, które zgodnie z ostatnim miejscem pracy zdobyły doświadczenie zawodowe w dziedzinie handlu hurtowego i detalicznego lub naprawy pojazdów samochodowych włączając motocykle 1020 osób, natomiast tylko 4 wolne miejsca pracy. Stosunek liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w dniu 31 grudnia 2012 roku /tj. 9.567 os./ do liczby wolnych miejsc pracy wykazanych w tym dniu /60/ był drastyczny. Na jedno stanowisko pracy przypadało niespełna 160 osób bezrobotnych. W 2012 roku do nyskiego urzędu pracy łącznie wpłynęło 3808 ofert pracy. Sytuacja wygląda niepokojąco, ponieważ mówiąc o ofertach pracy, należy zaznaczyć, że dużą część ofert stanowią tzw. oferty pracy sezonowej (w okresie przedwakacyjnym, wakacyjnym i jesiennym) oraz oferty subsydiowane (roboty publiczne, prace interwencyjne, staże, itp.), które zamazują rzeczywisty obraz podaży pracy na lokalnym rynku. 2.2. Struktura bezrobotnych i ofert pracy wg PKD w powiecie nyskim w 2012 roku Tabela 2 Sekcja PKD Zarejestrowani w 2012 r. Bezrobotni Stan na koniec 2012 r. Zgłoszone w 2012 r. Oferty pracy Stan na koniec 2012 r. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i 2,9562 3,0225 3,0462 0 rybactwo Górnictwo i wydobywanie 0,2547 0,3182 0,1313 0 Przetwórstwo przemysłowe 20,5294 19,7993 20,9559 34,9999 Wytwarzanie i zaopatrywanie w 0,1001 0,0734 1,1029 33,3333 energię elektryczną gaz i parę wodną oraz powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawy wody, gospodarowanie 0,3002 0,3671 0,3676 0 ściekami i odpad. oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 9,4961 9,5448 7,1429 1,6667 Handel hurt. i detal.; naprawa 12,143 12,4816 17,0431 6,6667 pojazdów samochodowych włączając motocykle Działalność związana z 2,3013 2,6065 3,6765 3,3333 zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa 1,9465 1,7132 1,9958 1,6667 Informacja i komunikacja 0,6094 0,6486 2,2321 1,6667 Działalność finansowa i 0,5003 0,5262 1,917 0 ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku 1,5554 1,2115 2,2847 0 nieruchomości Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 1,5008 1,2726 2,0746 1,6667 8
Działalność w zakresie usług 2,465 2,3128 4,1754 10 administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona 4,5479 4,5888 16,8592 0 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne Edukacja 2,2922 2,1415 4,0179 0 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 1,8556 1,7744 4,8057 0 Działalność związana z kulturą 2,4377 2,0436 4,7269 5 rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa 1,3098 1,5908 1,4443 0 Gospodarstwa domowe zatrudniające 0,0637 0,0734 0 0 pracowników gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0,0245 0 0 Działalność niezidentyfikowana 30,8347 31,8647 0 0 Ogółem 100 100 100 100 2.3. Bezrobotni według zawodów w powiecie nyskim na koniec 2012 roku Tabela 3 Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Kobiety Absolwenci w tym Powyżej 12 miesięcy razem kobiety razem kobiety "000000" Bez zawodu 2108 1064 168 84 309 173 "522301" Sprzedawca* 652 587 31 29 225 212 "711202" Murarz* 289 0 11 0 67 0 "722204" Ślusarz* 265 2 8 0 77 2 "753105" Krawiec* 209 205 1 1 75 73 Robotnik "515303" gospodarczy 187 62 2 1 63 23 Technik "331403" ekonomista* 178 158 10 10 43 40 Robotnik "931301" budowlany 141 2 1 0 31 0 "751201" Cukiernik* 137 107 1 0 45 37 "751204" Piekarz* 123 31 5 1 23 5 *zawody szkolne Tabela nr 3 prezentuje najliczniej reprezentowane zawody w naszym powiecie, stan na koniec 2012 roku. Struktura bezrobotnych pod względem posiadanego zawodu umożliwia wykazanie zawodów, na które jest największe zapotrzebowanie. Osoby zarejestrowane jako bezrobotne w 10 przedstawionych zawodach (najliczniejsze grupy) stanowią ponad 45% ogółu osób bezrobotnych (tj. 9.567 osób) zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Nysie na koniec grudnia 2012 roku. 9
2.4. Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie nyskim w 2012 roku Tabela 4 Lp. Kod Nazwa zawodu Bezrobotni w tym Absolwenci zawodu ogółem Kobiety razem kobiety 1. "000000" Bez zawodu 3212 1399 404 193 2. "522301" Sprzedawca* 719 645 64 57 3. "711202" Murarz* 419 0 14 0 4. "722204" Ślusarz* 372 0 14 0 5. "515303" Robotnik gospodarczy 259 85 3 2 6. "331403" Technik ekonomista* 240 210 19 19 7. "753105" Krawiec* 238 236 1 1 8. "931301" Robotnik budowlany 187 4 2 0 9. "751204" Piekarz* 173 38 8 1 10. "751201" Cukiernik* 171 125 9 7 11. "512001" Kucharz* 156 130 12 9 12. "722314" Tokarz w metalu 156 16 0 0 13. Mechanik samochodów "723105" osobowych 150 0 3 0 14. Mechanik pojazdów "723103" samochodowych* 148 0 21 0 15. "311504" Technik mechanik* 139 8 5 0 16. "752205" Stolarz* 135 22 1 0 17. "911207" Sprzątaczka biurowa 109 108 3 3 18. "311204" Technik budownictwa* 104 20 9 1 19. "411004" Technik prac biurowych* 102 95 4 4 20. "753303" Szwaczka 102 102 0 0 21. "432103" Magazynier 101 20 0 0 22. "314207" Technik rolnik* 91 55 0 0 23. Mechanik maszyn i urządzeń "723307" przemysłowych 91 1 0 0 24. "514101" Fryzjer* 90 82 19 18 25. "334306" Technik administracji* 84 73 10 9 26. Robotnik pomocniczy w "932911" przemyśle przetwórczym 82 36 0 0 27. Elektromonter (elektryk) "741207" zakładowy 81 2 0 0 28. "752208" Stolarz meblowy 78 31 0 0 29. "932101" Pakowacz 75 52 5 3 30. "263102" Ekonomista 74 55 7 6 31. "721306" Blacharz samochodowy* 68 0 1 0 32. Kierowca samochodu "833203" ciężarowego 67 0 1 0 33. "613003" Rolnik* 62 40 0 0 *zawody szkolne Bardzo istotną kwestią w celu uzyskania pełniejszego obrazu oraz zaobserwowania tendencji obecnie panujących na lokalnym rynku pracy jest napływ bezrobotnych. Najliczniejszą grupą osób rejestrujących się w 2012 roku stanowiły osoby bez zawodu, aż 3212 osób, w następnej kolejności usytuowały się grupy osób z zawodami: sprzedawca, murarz, ślusarz, robotnik gospodarczy, technik ekonomista, krawiec, itd. 10
2.5. Oferty pracy według zawodów w powiecie nyskim w 2012 roku Tabela 5 Lp. Nazwa zawodu zgłoszone w 2012 roku Oferty pracy na koniec 2012 roku 1 Robotnik gospodarczy 509 0 2 Bez zawodu 469 1 3 Sprzedawca* 245 0 4 Technik prac biurowych* 164 1 5 Magazynier 84 3 6 Szwaczka 82 0 7 Kucharz* 68 1 8 Kierowca samochodu ciężarowego 66 0 9 Przedstawiciel handlowy 65 20 10 Sprzątaczka biurowa 60 0 11 Meliorant 60 0 12 Monter sprzętu radiowego i telewizyjnego 59 0 13 Robotnik budowlany 46 0 14 Telemarketer 44 0 15 Murarz* 42 1 16 Kierowca samochodu dostawczego 41 0 17 Opiekunka dziecięca* 39 0 18 Ślusarz* 33 3 19 Doradca klienta 30 0 20 Kelner* 29 1 21 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 29 0 22 Sekretarka 28 1 23 Pomoc kuchenna 26 0 24 Księgowy 23 0 25 Konserwator budynków 23 0 26 Stolarz* 23 0 27 Technik administracji* 22 0 28 Mechanik pojazdów samochodowych* 20 0 29 Pakowacz 19 0 30 Doradca finansowy 18 0 31 Opiekun w domu pomocy społecznej* 18 0 *zawody szkolne Powyższa tabela przedstawia ranking 31 zawodów wyszczególnionych po analizie ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Nysie w 2012 roku, w których odnotowano największe zainteresowanie ze strony potencjalnych pracodawców. Najwięcej ofert pracy zgłoszono w zawodzie robotnik gospodarczy (509) następnie bez wymagań zawodowych (469), dalej w kolejności malejąco w zawodzie sprzedawca (245), 11
technik prac biurowych (164), magazynier (84). Łącznie w 2012 roku zgłoszono 3808 ofert pracy z czego na koniec grudnia 2012 roku zostało 60 ofert. Podczas analizy powyższej tabeli należy pamietać, iż oferty w niej przedstawione zawierają: wolne miejsca zatrudnienia zgłoszone przez pracodawców, prace w ramach umów zlecenia, oferty stażowe oraz tzw. prace subsydiowane ze środkow Funduszu Pracy lub EFS. 2.6. Ranking grupy zawodów (według kodu 2-cyfrowego) zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie nyskim w 2012 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty Tabela 6 Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik szansy uzyskania oferty "63" Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0 "92" Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0 "03" Żołnierze szeregowi 0 "73" Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,0038 "31" Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0,0072 "61" Rolnicy produkcji towarowej 0,0098 Specjaliści do spraw technologii informacyjnokomunikacyjnych "25" 0,0104 "26" Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0146 "72" Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,0173 "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,0195 "74" Elektrycy i elektronicy 0,0222 "42" Pracownicy obsługi klienta 0,0244 "21" Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,0254 "23" Specjaliści nauczania i wychowania 0,0259 "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 0,0304 "22" Specjaliści do spraw zdrowia 0,0305 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach "14" usługowych 0,0333 "62" Leśnicy i rybacy 0,0343 "24" Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0,0343 "96" Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,0351 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,0371 "35" Technicy informatycy 0,0379 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,0397 "33" Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,0425 "32" Średni personel do spraw zdrowia 0,044 "52" Sprzedawcy i pokrewni 0,0481 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,0538 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 0,0613 12
"11" MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0784 "94" Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,0825 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,0828 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji "43" materiałowej 0,091 "51" Pracownicy usług osobistych 0,1117 "95" Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,1274 "54" Pracownicy usług ochrony 0,136 "82" Monterzy 0,1519 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,1522 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury "34" i pokrewny 0,1696 "41" Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,1794 "12" Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,1961 "13" Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,28 2.7. Ranking 43 zawodów deficytowych w powiecie nyskim w 2012 roku Tabela 7 Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności deficytu zawodów 1 "524404" Telemarketer 44 2 "821305" Monter sprzętu radiowego i telewizyjnego 29,5 3 "811104" Operator koparki 15 4 "751203" Karmelarz 9 5 "341201" Asystent osoby niepełnosprawnej* 8 6 "341202" Opiekun osoby starszej* 7,5 7 "343203" Florysta* 7 8 "832202" Kierowca samochodu dostawczego 6,8333 9 "962105" Goniec 6,5 10 "241202" Doradca finansowy 6 11 "531202" Asystent nauczyciela przedszkola 6 12 "541307" Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 5,8 13 "412001" Sekretarka 5,6 14 "325905" Opiekunka dziecięca* 5,5714 15 "243305" Specjalista do spraw sprzedaży 5 16 "342301" Instruktor fitness 5 17 "431103" Technik rachunkowości* 5 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów 18 "816090" spożywczych i pokrewni 5 19 "821905" Monter wyrobów z drewna 5 20 "411003" Pracownik kancelaryjny 4,5 21 "522304" Sprzedawca w branży spożywczej 4,5 22 "532904" Sanitariusz szpitalny 4,5 23 "721204" Spawacz metodą MAG 4 24 "721205" Spawacz metodą MIG 4 25 "524902" Doradca klienta 3,75 26 "132301" Kierownik budowy 3,5 13
27 "331203" Referent (asystent) bankowości 3,5 28 "343901" Animator kultury* 3,5 29 "524302" Konsultant / agent sprzedaży bezpośredniej 3,5 30 "911203" Pokojowa 3,5 31 "931203" Meliorant 3,1579 32 "228502" Logopeda 3 33 "235301" Lektor języka angielskiego 3 34 "235502" Instruktor tańca 3 35 "251401" Programista aplikacji 3 36 "311405" Kontroler jakości wyrobów elektronicznych 3 37 "332101" Agent ubezpieczeniowy 3 38 "342306" Instruktor rytmiki 3 39 "524502" Sprzedawca w stacji paliw 3 40 "524904" Hostessa 3 Operator maszyn i urządzeń do produkcji okien z tworzyw 41 "814204" sztucznych 3 42 "911208" Sprzątacz pojazdów 3 Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i 43 "911290" podobne 3 *zawody szkolne 2.8. Ranking 32 zawodów nadwyżkowych w powiecie nyskim w 2012 roku Tabela 8 Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów 1 "331403" Technik ekonomista* 0,0042 2 "311204" Technik budownictwa* 0,0096 3 "753105" Krawiec* 0,0126 4 "263102" Ekonomista 0,0135 5 "311504" Technik mechanik* 0,0144 6 "228903" Kosmetolog 0,0213 7 "721207" Spawacz ręczny gazowy 0,0222 8 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0,0244 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, 9 "242222" hotelarskich i turystycznych 0,025 10 "228204" Specjalista zdrowia publicznego 0,0256 11 "751201" Cukiernik* 0,0292 12 "741207" Elektromonter (elektryk) zakładowy 0,037 13 "723390" Pozostali mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 0,0385 14 "311303" Technik elektryk* 0,0392 15 "242190" Pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 0,0435 16 "723307" Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,044 17 "721306" Blacharz samochodowy* 0,0441 14
18 "723105" Mechanik samochodów osobowych 0,0467 19 "711401" Betoniarz 0,05 20 "711503" Stolarz budowlany 0,05 21 "251902" Specjalista zastosowań informatyki 0,0526 22 "311924" Technik technologii odzieży* 0,0556 23 "711301" Kamieniarz* 0,0556 24 "261990" Pozostali specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 0,0588 25 "753402" Tapicer* 0,0667 26 "961302" Robotnik placowy 0,069 27 "241306" Specjalista do spraw finansów 0,0714 28 "722301" Frezer 0,0714 29 "713203" Lakiernik samochodowy 0,0769 30 "722314" Tokarz w metalu 0,0769 31 "441203" Listonosz 0,0833 32 "818205" Palacz kotłów centralnego ogrzewania wodnych rusztowych 0,0833 *zawody szkolne Najistotniejszą częścią analizy rynku pracy jest identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Warto pamiętać, że zawody deficytowe, to te, na które występuje na rynku pracy większe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W tabeli nr 7 ujęto ranking 43 zawodów deficytowych sporządzony w oparciu o przyjęty wskaźnik intensywności deficytu (nadwyżki) zawodu. W przypadku zawodów deficytowych wskaźnik intensywności deficytu jest większy od 1,1 (W>1,1). Nie ujęto w tym zestawieniu zawodów, dla których wskaźnik intensywności deficytu osiągną wartość MAX. Natomiast w grupie zawodów o najwyższym wskaźniku intensywności deficytu znalazły się takie zawody jak: telemarketer, monter sprzętu radiowego, operator koparki. Tabela nr 8 zawiera natomiast zestawienie 32 zawodów nadwyżkowych w powiecie nyskim, czyli zawodów, na które występuje mniejsze zapotrzebowanie na rynku pracy niż liczba osób poszukujących pracy w tych zawodach (W<0,9). Osoby posiadające zawody z powyższej tabeli mają największe trudności ze znalezieniem pracy na lokalnym rynku. Należy pamiętać, że na rynku pracy znajdują się również zawody wykazujące równowagę tzw. zrównoważone, są to zawody dla których wskaźnik intensywności deficytu (nadwyżki) mieści się w przedziale: 0,9 W 1,1. 15
2.9. Ranking grupy zawodów (według kodu 4-cyfrowego) generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie nyskim w 2012 roku Tabela 9 Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia "4131" Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu 1 "3344" Sekretarze medyczni i pokrewni 1 "3321" Agenci ubezpieczeniowi 1 "5222" Kierownicy sprzedaży w marketach 1 "1221" Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży 1 "2441" Specjaliści do spraw rynku nieruchomości 1 "3413" Pracownicy z zakresu działalności religijnej 1 Praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne "3230" metody terapii 1 "3422" Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi 1 Urzędnicy państwowi do spraw nadzoru gdzie indziej "3359" niesklasyfikowani 1 "3251" Asystenci dentystyczni 1 "5411" Strażacy 1 "3436" Muzycy i pokrewni 1 "6221" Hodowcy ryb 1 "9111" Pomoce domowe i sprzątaczki 1 "9212" Robotnicy pomocniczy przy hodowli zwierząt 1 "7133" Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni 1 Operatorzy urządzeń pakujących, do napełniania butelek i "8183" urządzeń znakujących 1 "9122" Czyściciele pojazdów 1 "7317" Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów 1 "3214" Technicy medyczni i dentystyczni 0,6667 "3432" Plastycy, dekoratorzy wnętrz i pokrewni 0,6667 "2412" Doradcy finansowi i inwestycyjni 0,6667 "5245" Pracownicy stacji obsługi pojazdów 0,6667 "1120" Dyrektorzy generalni i wykonawczy 0,6667 "8311" Maszyniści kolejowi i metra 0,6667 "4120" Sekretarki (ogólne) 0,625 "3240" Technicy weterynarii 0,6 "2433" Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) 0,6 "8181" Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych 0,6 "7234" Mechanicy pojazdów jednośladowych 0,5714 "3111" Technicy nauk chemicznych, fizycznych i pokrewni 0,5455 "6129" Hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani 0,5385 Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej "3259" niesklasyfikowany 0,5385 "6210" Robotnicy leśni i pokrewni 0,5333 16
"3323" Zaopatrzeniowcy 0,5 "3143" Technicy leśnictwa 0,5 "3117" Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni 0,5 "1211" Kierownicy do spraw finansowych 0,5 "3333" Pośrednicy pracy i zatrudnienia 0,5 "4419" Pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 0,5 Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni "5329" gdzie indziej niesklasyfikowani 0,5 "7413" Monterzy linii elektrycznych 0,5 "7122" Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy 0,5 "7544" Robotnicy zwalczania szkodników i chwastów 0,5 "8172" Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna 0,5 "8141" Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 0,5 "8121" Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji i przetwórstwa metali 0,5 "8160" Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewni 0,5 W analizie rynku pracy bardzo istotną kwestią dotyczącą bezrobocia jest długość (okres) pozostawania osób bezrobotnych bez pracy. W powyższej tabeli przedstawiono ranking grup zawodów (według kodu 4-cyfrowego) generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie nyskim stworzony w oparciu o wskaźnik długotrwałego bezrobocia (liczymy stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy według stanu na koniec 2012 roku do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie według stanu na koniec 2012 roku). Ujęto jedynie te grupy zawodów o największym wskaźniku długotrwałego bezrobocia, te w których jest on większy lub równy 0,5. 2.10. Absolwenci szkół powiatu nyskiego wg zawodów w 2012 roku oraz przewidywani absolwenci w 2013 roku Tabela 10 Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2012 Przewidywani absolwenci w roku 2013 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe "311204" Technik budownictwa* 51 41 "311303" Technik elektryk* 0 23 "311410" Technik mechatronik* 43 27 "311504" Technik mechanik* 17 39 "311513" Technik pojazdów samochodowych* 36 30 "314202" Technik architektury krajobrazu* 18 38 "314207" Technik rolnik* 33 30 "314403" Technik technologii żywności* 18 10 "321301" Technik farmaceutyczny* 17 19 17
"322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 35 34 "324002" Technik weterynarii* 30 44 "325509" Technik bezpieczeństwa i higieny pracy* 16 61 "331403" Technik ekonomista* 79 46 "333107" Technik logistyk* 10 9 "334306" Technik administracji* 38 39 "343203 Florysta* 0 52 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 0 0 "343602" Muzyk* 17 33 "351203" Technik informatyk* 38 73 "411004" Technik prac biurowych* 0 10 "422103" Technik obsługi turystycznej* 0 18 "422402" Technik hotelarstwa* 60 47 "431103" Technik rachunkowości* 3 0 "514207" Technik usług kosmetycznych* 6 3 "522305" Technik handlowiec* 10 8 "532990" Pozostali pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 12 10 Wykształcenie średnie ogólnokształcące "000000" Bez zawodu 773 1083 Wykształcenie zasadnicze zawodowe "512001" Kucharz* 6 0 "512002" Kucharz małej gastronomii* 30 34 "514101" Fryzjer* 27 23 "522301" Sprzedawca* 58 60 "611303" Ogrodnik* 0 1 "711202" Murarz* 31 31 "711402" Betoniarz - zbrojarz* 0 2 "711501" Cieśla* 3 1 "712101" Dekarz* 0 2 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 4 5 "712902" Monter suchej zabudowy 0 0 "712904" Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 1 3 "713201" Lakiernik* 5 0 "721306" Blacharz samochodowy* 3 6 "722204" Ślusarz* 53 8 "722307" Operator obrabiarek skrawających* 0 0 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 42 45 "723310" Mechanik - monter maszyn i urządzeń* 12 0 "741103" Elektryk* 10 9 "741203" Elektromechanik pojazdów samochodowych* 9 28 "751105" Rzeźnik - wędliniarz* 0 1 "751201" Cukiernik* 9 17 "751204" Piekarz* 16 10 "752205" Stolarz* 13 5 "753105" Krawiec* 0 0 "834103" Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 2 2 18
Zawartość powyższej tabeli obrazuje prognozowaną sytuację na rynku pracy w powiecie nyskim w 2013 roku zawodach. w zakresie siły roboczej /absolwentów szkół/ w poszczególnych Analizując zestawienie można zaobserwować, że na wielu kierunkach /w wielu zawodach/, np. technik mechanik, czy technik informatyk, prognozowana jest tendencja wzrostowa liczby absolwentów. 2.11. Studenci /łącznie z cudzoziemcami/ Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie wg grup i kierunków stan na 30 listopada 2012 roku Tabela 11 Lp. 1. 2. 3. 4. Grupa, podgrupa, kierunek studiów Liczba studentów ogółem Na studiach stacjonarnych Na studiach niestacjonarnych w tym w tym w tym ogółem razem razem kobiety kobiety kobiety 3280 1986 2340 1442 940 544 Grupa - Nauki humanistyczne i sztuka 315 210 294 193 21 17 humanistyczna 257 184 236 167 21 17 Filologia ogółem 257 184 236 167 21 17 Filologia angielska (specjalność lub kierunek) 117 82 100 69 17 13 Filologia germańska (specjalność lub kierunek) 33 32 29 28 4 4 Język biznesu (specjalność) 107 70 107 70 0 0 artystyczna 58 26 58 26 0 0 Jazz i muzyka estradowa 58 26 58 26 0 0 Grupa - Nauki społeczne, gospodarka i prawo 303 234 213 158 90 76 ekonomiczna i administracyjna 303 234 213 158 90 76 Finanse i rachunkowość 303 234 213 158 90 76 Grupa - Nauka 180 7 143 7 37 0 informatyczna 180 7 143 7 37 0 Informatyka 180 7 143 7 37 0 Grupa - Zdrowie i opieka społeczna 985 707 538 378 447 329 medyczna 985 707 538 378 447 329 Pielęgniarstwo 316 292 98 89 218 203 Ratownictwo medyczne 285 87 170 60 115 27 Zdrowie publiczne 46 40 46 40 0 0 Dietetyka 338 288 224 189 114 99 19
5. 6. Grupa - Technika, przemysł i budownictwo 668 291 454 229 214 62 produkcji i przetwórstwa 291 61 169 42 122 19 Zarządzanie i inżynieria produkcji 291 61 169 42 122 19 architektury i budownictwa 377 230 285 187 92 43 Architektura i urbanistyka 377 230 285 187 92 43 Grupa - Usługi 829 537 698 477 131 60 usług dla ludności 236 235 218 217 18 18 Kosmetologia 236 235 218 217 18 18 ochrony i bezpieczeństwa 593 302 480 260 113 42 Bezpieczeństwo wewnętrzne 593 302 480 260 113 42 Powyższa tabela przedstawia liczbę studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie, w rozbiciu na poszczególne grupy, podgrupy i kierunki studiów. Zestawienie to informuje o wielkości podaży siły roboczej (+/-) w poszczególnych zawodach w perspektywie najbliższych kilku lat. 2.12. Absolwenci /łącznie z cudzoziemcami/ Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie wg grup i kierunków rok akademicki 2011/2012 Tabela 12 Lp. 1. 2. Grupa, podgrupa, kierunek studiów Liczba absolwentów ogółem Na studiach stacjonarnych Na studiach niestacjonarnych w tym w tym w tym ogółem razem razem kobiety kobiety kobiety 1118 796 721 513 397 283 Grupa - Nauki humanistyczne i sztuka 148 94 132 82 16 12 humanistyczna 124 83 108 71 16 12 Filologia ogółem 100 71 84 59 16 12 Filologia angielska (specjalność) 36 29 30 24 6 5 Filologia germańska (specjalność) 33 26 23 19 10 7 Język biznesu (specjalność) 31 16 31 16 0 0 Historia 24 12 24 12 0 0 artystyczna 24 11 24 11 0 0 Jazz i muzyka estradowa 24 11 24 11 0 0 Grupa - Nauki społeczne, gospodarka i prawo 107 92 82 70 25 22 20
3. 4. 5. 6. ekonomiczne i administracyjna 107 92 82 70 25 22 Finanse i rachunkowość 107 92 82 70 25 22 Grupa - Nauka 43 4 30 4 13 0 informatyczna 43 4 30 4 13 0 Informatyka 43 4 30 4 13 0 Grupa - Zdrowie i opieka społeczna 462 347 205 149 257 198 medyczna 462 347 205 149 257 198 Pielęgniarstwo 209 199 27 27 182 172 Zdrowie publiczne 49 19 31 14 18 5 Dietetyka 93 33 55 27 38 6 Grupa - Technika, przemysł i budownictwo 111 96 92 81 19 15 produkcji i przetwórstwa 165 66 115 51 50 15 Zarządzanie i inżynieria produkcji 76 17 46 9 30 8 architektury i budownictwa 76 17 46 9 30 8 Architektura i urbanistyka 89 49 69 42 20 7 Grupa - Usługi 89 49 69 42 20 7 usług dla ludności 193 193 157 157 36 36 Kosmetologia 193 193 157 157 36 36 Powyższa tabela przedstawia liczbę absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie z roku akademickiego 2011/2012 w rozbiciu na poszczególne grupy, podgrupy i kierunki studiów. Zestawienie to informuje o wielkości podaży siły roboczej (+/-) w postaci młodych ludzi z wyższym wykształceniem w poszczególnych zawodach. 21
3. Podsumowanie i wnioski Sprawozdanie w zakresie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest niezbędnym narzędziem w warunkach gospodarki rynkowej stanowiącym ważne źródło informacji i dającym ogólny obraz reakcji zachodzących w obrębie rynku pracy w danym rejonie. W rezultacie daje podstawę do przeciwdziałania bezrobociu. Należy jednak pamiętać, że nie powinno ono stanowić jedynego źródła informacji przy podejmowaniu decyzji w zakresie ustalania kierunków szkolenia osób bezrobotnych lub poszukujących pracy, czy też przy podejmowaniu przez absolwentów decyzji o wyborze kierunku ewentualnego, dalszego kształcenia. Opracowany ranking nie daje pełnego obrazu, nie stanowi kompleksowej analizy rynku pracy. Opiera się on wyłącznie na danych pochodzących z bazy danych zgromadzonej w Powiatowym Urzędzie Pracy bazy osób bezrobotnych oraz bazy ofert pracy. Do sporządzenia tabel dotyczących zawodów deficytowych i nadwyżkowych użyto tabel wynikowych przetworzonych przez system Syriusz dostępnych na stronie www.mz.praca.gov.pl. Należy pamiętać, że powyższe bazy nie zawierają informacji o wszystkich osobach bezrobotnych bądź poszukujących pracy, brak w nich informacji o osobach niezarejestrowanych. Często osoby poszukujące pracy korzystają z szeregu równorzędnych możliwości znalezienia zatrudnienia, np.: Internet, prywatne agencje, polecenie, itd. Natomiast w przypadku ofert pracy dane dotyczą jedynie ofert zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Nysie. Należy też zwróć uwagę na fakt, że duży odsetek ofert zgłoszonych do tut. Urzędu należy do grupy tzw. ofert subsydiowanych (roboty publiczne, prace interwencyjne, staże), które dają jedynie gwarancję zatrudnienia na krótkie okresy i jednocześnie w jakimś stopniu zakłamują rzeczywisty obraz zachowań na rynku pracy. Często zdarza się także, że do Urzędu trafiają oferty od tych samych pracodawców, powtarzające się nawet kilka razy w krótkim przedziale czasu, na te same stanowiska tzw. oferty trudne, które również niekorzystnie wpływają na rzetelność analizy. Następnym istotnym problemem w analizie rynku pracy wynikającym z mechanizmów rynkowych popytu i podaży na pracę jest szereg czynników trudnych do ujęcia, tj.: - wysokość proponowanego przez pracodawcę wynagrodzenia za pracę, - motywacja do podjęcia starań w celu pozyskania zatrudnienia, - chęć i możliwości finansowe lub rodzinne do podnoszenia kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych lub poszukujących pracy, - mobilność. 22
Wnioski z analizy przeprowadzonej przez Powiatowy Urząd Pracy w Nysie: stopa bezrobocia w powiecie nyskim na koniec I półrocza 2013 roku ukształtowała się na poziomie 19,5%; osoby długotrwale bezrobotne stanowiły blisko 50% ogółu zarejestrowanych stan na koniec I półrocza 2013 roku; niespełna 60% ogółu wszystkich osób bezrobotnych to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub gimnazjalnym i niższym stan na koniec I półrocza 2013 roku; wg stanu na koniec 2012 roku na jedno stanowisko pracy przypadało 160 osób bezrobotnych; najliczniej reprezentowanym zawodem (z pominięciem kategorii bez zawodu ) w strukturze osób bezrobotnych był zawód sprzedawca stan na koniec 2012 roku; największa liczba ofert pracy skierowana była do osób w zawodzie robotnik gospodarczy (509). zidentyfikowano 43 zawody deficytowe o najwyższym wskaźniku intensywności i 32 zawody nadwyżkowe; wyselekcjonowano 49 grup (kod 4-cyfrowy) zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. 23