Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015, za lata 2007-2008

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015, za lata 2007-2008 Łódź, wrzesień 2009

SPIS TREŚCI I. Wstęp 6 II. Najważniejsze cele zawarte w KPGO 2010 i PGOWŁ 2011 w zakresie gospodarki odpadami 7 III. Analiza stanu gospodarki odpadami w województwie łódzkim 10 III.1. Odpady komunalne 10 III.1.1. Źródła powstawania, ilości i sposoby zagospodarowania powstających odpadów komunalnych 10 III.1.2. Systemy zbierania odpadów komunalnych 19 III.1.3. Problemy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi 19 III.1.4. Instalacje do unieszkodliwiania odpadów komunalnych 24 III.2 Odpady inne niż niebezpieczne 32 III.3 Odpady niebezpieczne 39 III.4 Gospodarka wybranymi grupami odpadów 46 IV. Monitoring PGOWŁ 2011 48 V. Ocena realizacji zadań zaplanowanych do realizacji w Planie Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015 51 VI. Podsumowanie i wnioski 69 SPIS TABEL Tab. 1 Ilość wytworzonych i zebranych odpadów komunalnych oraz odsetek mieszkańców objętych zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych w powiatach województwa łódzkiego w latach 2007 i 2008 Tab. 2 Ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych w strumieniu odpadów komunalnych na terenie województwa łódzkiego w latach 2007 i 2008 Tab. 3 Ilość selektywnie zebranych odpadów wielkogabarytowych, niebezpiecznych i ulegających biodegradacji w strumieniu odpadów komunalnych na terenie województwa łódzkiego w latach 2007 i 2008 Tab. 4 Selektywna zbiórka odpadów komunalnych w powiatach województwa łódzkiego w 2008 roku 2

Tab. 5 Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, spełniające wymagania techniczne - stan na dzień 31 grudnia 2008 r. Tab. 6 Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, niespełniające wymagań technicznych i przeznaczone do zamknięcia - stan na dzień 31 grudnia 2008 r. Tab. 7 Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, niespełniające wymagań technicznych i przeznaczone do modernizacji - stan na dzień 31 grudnia 2008 r. Tab. 8 Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których były składowane odpady komunalne, zamknięte w 2007 i 2008 r. Tab. 9 Wykaz istniejących instalacji do sortowania i kompostowania odpadów komunalnych na terenie województwa łódzkiego - stan na dzień 31 grudnia 2008 r. Tab. 10 Struktura gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne wytworzonymi na terenie województwa łódzkiego w latach 2007 2008 (według WBD) Tab. 11 Ilość odpadów innych niż niebezpieczne poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w latach 2007 i 2008 na terenie województwa łódzkiego (według WBD) Tab. 12 Wykaz składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne na terenie województwa łódzkiego stan na dzień 31 grudnia 2008 (według UM w Łodzi) Tab. 13 Ilość i struktura odpadów niebezpiecznych wytworzonych w województwie łódzkim w latach 2007-2008 (według WBD) Tab. 14 Ilość odpadów niebezpiecznych poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w latach 2007 i 2008 na terenie województwa łódzkiego (według WBD) 3

Tab. 15 Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych znajdujących się na terenie województwa łódzkiego wg stanu na dzień 31.12.2008 roku (według WBD) Tab. 16 Ilość i rodzaje odpadów, które podlegają odrębnym przepisom prawnym, wytworzonych i zagospodarowanych na terenie województwa w latach 2007 i 2008 (według WBD) Tab. 17 Wielkości poszczególnych wskaźników monitorujących stan gospodarki odpadami w województwie łódzkim Tab. 18 Stan realizacji planowanych inwestycji z zakresu gospodarki odpadami niebezpiecznymi Tab. 19 Stan realizacji planowanych inwestycji z zakresu gospodarki osadami ściekowymi Tab. 20 Istniejące inwestycje oraz stan realizacji przedsięwzięć z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w poszczególnych rejonach Tab. 21 Stan realizacji zadań zaplanowanych w PGOWŁ 2011 (opracowanie własne) SPIS RYSUNKÓW Rys. 1 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie w poszczególnych powiatach województwa łódzkiego w 2008 roku Rys. 2 Procentowy udział wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne w poszczególnych grupach w 2008 roku (według WBD) Rys. 3 Struktura zagospodarowania odpadów innych niż niebezpieczne na terenie województwa łódzkiego w 2008 roku (według WBD) Rys. 4 Procentowy udział poszczególnych grup odpadów niebezpiecznych wytworzonych na terenie województwa łódzkiego w 2008 roku [%] (według WBD) Rys. 5 Struktura zagospodarowania odpadów niebezpiecznych na terenie województwa łódzkiego w 2008 roku (według WBD) Rys. 6 Proponowane zakłady zagospodarowania odpadów komunalnych z obsługiwanymi obszarami 4

WYJAŚNIENIE SKRÓTÓW WYSTĘPUJĄCYCH W OPRACOWANIU KPGO 2010 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 PGOWŁ 2011 Plan Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015 WBD Wojewódzka Baza Danych dotycząca wytwarzania i gospodarowania odpadami b.d. brak danych 5

I. Wstęp Plan Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015 (PGOWŁ 2011), stanowiący część Programu Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego, opracowany został na przełomie lat 2007 i 2008 oraz przyjęty Uchwałą Sejmiku Województwa Łódzkiego Nr XXIII/549/08 z dnia 31 marca 2008 r. Celem planu jest przedstawienie aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie województwa, kierunku przewidywanych zmian oraz określenie celów i działań krótkoterminowych (do 2011 roku) i długoterminowych (do 2015 roku), w zakresie gospodarki odpadami, zgodnie z celami określonymi w Polityce Ekologicznej Państwa oraz Krajowym planie gospodarki odpadami 2010. Zgodnie z zapisami art. 14 ust. 13 pkt 3 ustawy o odpadach, zarząd województwa przygotowuje sprawozdania z realizacji planów gospodarki odpadami za okres dwóch lat kalendarzowych według stanu na dzień 31 grudnia kończącego okres sprawozdawczy i przedkłada sejmikowi województwa oraz ministrowi właściwemu do spraw środowiska. Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami powinno przedstawiać stopień realizacji zadań zapisanych w planie, wyjaśniać przyczyny zaniechania działań lub ewentualnych opóźnień. Niniejsze opracowanie ocenia realizację zadań zawartych w Planie Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego (PGOWŁ 2011) w latach 2007-2008. Podstawą opracowania sprawozdania wojewódzkiego powinny być sprawozdania z powiatowych planów gospodarki odpadami. Według stanu na dzień 30 września 2009 roku, do Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska wpłynęło tylko 8 opracowań. Ustawowy termin przedkładania sprawozdań z realizacji powiatowych planów gospodarki odpadami, organowi wykonawczemu województwa, upłynął dnia 30 czerwca 2009 roku. W związku z powyższym, niniejsze sprawozdanie przygotowano w oparciu o dane uzyskane z wojewódzkiej bazy danych o odpadach dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z rejestrem udzielanych zezwoleń w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami oraz z ankiet dotyczących gospodarowania odpadami, skierowanych bezpośrednio do gmin województwa łódzkiego oraz z ankiet wypełnionych przez powiaty województwa w zakresie przedsięwzięć dotyczących budowy, przebudowy i modernizacji infrastruktury związanej z gospodarką odpadami, szczególnie odpadami komunalnymi, na ich terenie. 6

Sprawozdanie przygotowano w Wydziale Ochrony Środowiska Departamentu Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi we współpracy z Biurem Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego. II. Najważniejsze cele zawarte w KPGO 2010 i PGOWŁ 2011 w zakresie gospodarki odpadami PGOWŁ 2011 określa najważniejsze cele w zakresie gospodarowania poszczególnymi rodzajami odpadów: Odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji - objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców województwa do końca 2009 roku Odpady ulegające biodegradacji - objęcie mieszkańców (głównie z terenów miejskich) systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do roku 2010; - zmniejszenie ilości wszystkich rodzajów odpadów kierowanych na składowiska, a szczególnie ulegających biodegradacji. Zgodnie z zapisami ustawy o odpadach do 31 grudnia 2010 roku nie można składować więcej niż 75% całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 roku, do 31 grudnia 2013 roku należy ograniczyć ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji o 50% w stosunku do roku 1995, a do dnia 31 grudnia 2020 roku można składować nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji; - zwiększenie wykorzystywania odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako źródła energii odnawialnej (szczególnie przy zastępowaniu paliw kopalnych) w celu osiągnięcia limitów wykorzystania energii odnawialnej. Odpady opakowaniowe - objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych do roku 2009; -zwiększenie ilości pozyskiwanych odpadów opakowaniowych na drodze selektywnej zbiórki poprzez poprawę systemu zbierania selektywnego odpadów opakowaniowych powstających w gospodarstwach domowych. 7

Odpady niebezpieczne - zmniejszenie ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w przedsiębiorstwach; - stosowanie w procesach produkcyjnych najlepszych dostępnych technik BAT; - poprawa świadomości ekologicznej wytwórców odpadów niebezpiecznych, szczególnie z małych i średnich przedsiębiorstw. Odpady niebezpieczne w masie odpadów komunalnych - objęcie mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych do roku 2009; - skuteczne i zgodne z prawem unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych. Odpady mogące zawierać PCB - wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB do 2010 roku; - dążenie do likwidacji odpadów mogących zawierać PCB o stężeniu poniżej 50 ppm. Zużyte baterie i akumulatory - w latach 2007-2009 należy osiągnąć co najmniej poziomy odzysku i recyklingu określone w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej, przy czym w roku: - 2007 poziomy wynikające z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 maja 2005 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych; - 2008 i 2009 poziomy wynikające z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych; - w okresie od 2010 do 2018 roku osiągnięcie poziomów zbierania i recyklingu zdefiniowanych i określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG (Dz. U. WE L 266 z 26.09.2006 r., str. 1), tj. - minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów (w tym akumulatorów Ni-Cd) w wysokości 25% do 2012 r.; 8

- minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów w wysokości 45% do 2016 r.; - minimalnego poziomu wydajności recyklingu w wysokości 65% średniej wagi baterii i akumulatorów ołowiowo-kwasowych, w tym recykling zawartości ołowiu w najwyższym technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2010 r.); - minimalnego poziomu wydajności recyklingu w wysokości 75% średniej wagi baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych, w tym recykling zawartości kadmu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2010 r.); - minimalnego poziomu wydajności recyklingu 50% średniej wagi innych odpadów w postaci baterii i akumulatorów (do 2010 r.). Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny - osiągnięcie w terminie do 31 grudnia 2008 roku poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych, w ilości nie mniejszej niż 4 kg na mieszkańca rocznie. Odpady zawierające azbest - sukcesywne usuwanie azbestu ze środowiska do roku 2032. Przeterminowane środki ochrony roślin - likwidacja mogilników i magazynów zawierających przeterminowane środki ochrony roślin do roku 2010; - wyeliminowanie przeterminowanych środków ochrony roślin ze środowiska; - zmniejszenie zagrożeń powodowanych przez składowiska poprodukcyjnych odpadów środków ochrony roślin, w tym pestycydowych, nie spełniających wymogów ochrony środowiska. 9

III. Analiza stanu gospodarki odpadami w województwie łódzkim III.1. Odpady komunalne III.1.1. Źródła powstawania i sposoby zagospodarowania Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach przez odpady komunalne rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Na terenie województwa łódzkiego, głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty infrastruktury związane z usługami, rzemiosłem, zakładami produkcyjnymi i obiektami użyteczności publicznej w części socjalnej, targowiskami, szczególnie w ośrodkach miejskich, zwłaszcza w Łodzi, ze względu na rozwinięty sektor usług powiązanych ze szkolnictwem, administracją, gastronomią, hotelarstwem czy handlem w wielkopowierzchniowych centrach. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na terenie poszczególnych powiatów wyliczono na podstawie wskaźnika procentowego objęcia mieszkańców zorganizowanym zbieraniem odpadów. Tabela 1. Ilość wytworzonych i zebranych odpadów komunalnych oraz odsetek mieszkańców objętych zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych w powiatach województwa łódzkiego w latach 2007 i 2008. POWIAT Liczba mieszkańców w 2008 r. Ilość odpadów wytworzona [Mg] Odsetek mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym zbieraniem odpadów [%] Roczna ilość odpadów zebranych od mieszkańców w powiecie [Mg] 2007 2008 2007 2008 2007 2008 bełchatowski 112 985 38 231 39 022 67 67 25 615 26 145 brzeziński 30 652 6 248 8 517 50 52 3 124 4 429 kutnowski 102 561 26 016 25 390 70 72 18 211 18 281 łaski 50 770 6 918 7 423 87 87 6 019 6 458 łęczycki 52 607 13 681 14 812 62 64 8 482 9 480 łowicki 81 457 17 728 16 585 68 72 12 055 11 941 łódzki wschodni 66 020 20 073 21 051 60 70 12 044 14 736 opoczyński 78 512 23 283 11 846 60 72 13 970 8 529 10

pabianicki 119 127 60 978 63 400 60 63 36 587 39 942 pajęczański 52 979 8 460 12 345 38 44 3 215 5 432 piotrkowski 90 394 15 425 14 712 71 77 10 952 11 328 poddębicki 41 850 13 606 15 557 68 73 9 252 11 357 radomszczański 117 831 42 009 46 820 57 61 23 945 28 560 rawski 49 295 15 954 14 909 77 85 12 285 12 673 sieradzki 120 219 24 221 23 119 71 73 17 197 16 877 skierniewicki 37 644 5 519 5 942 68 73 3 753 4 338 tomaszowski 120 386 38 521 25 707 65 70 25 039 17 995 wieluński 77 943 12 060 11 131 76 77 9 166 8 571 wieruszowski 42 212 11 047 9 371 47 49 5 192 4 592 zduńskowolski 67 685 16 540 23 757 67 69 11 082 16 392 zgierski 161 415 49 470 37 993 79 82 39 081 31 154 m. Łódź 747 152 313 378 360 899 100 100 313 378 360 899 m. Skierniewice 49 016 14 132 15 555 100 100 14 132 15 555 m. Piotrków Tryb. 78 149 25 634 26 026 71 78 18 200 20 300 razem/średnia 2 548 861 819 132 851 889 68 72 651 975 705 965 źródło: opracowanie na podstawie ankiet Ilość odpadów komunalnych wytworzonych, zebranych oraz odsetek mieszkańców objętych zorganizowanym zbieraniem w poszczególnych powiatach województwa w roku 2008, ilustrują umieszczone mapki na stronach 12, 13 i 14. 11

12

13

14

Na terenie województwa łódzkiego w 2007 roku wytworzono 819 132 Mg odpadów komunalnych, a w 2008 roku ilość ta wzrosła do 851 025 Mg. W porównaniu do roku 2006, nastąpił znaczy wzrost ilości wytwarzanych odpadów, gdyż w ciągu dwóch lat ilość ta zwiększyła się o 163 845 Mg. W 2008 roku na terenie województwa łódzkiego zebrano od mieszkańców 705 101 Mg odpadów komunalnych przy czym 72% ludności województwa objęta była zorganizowanym zbieraniem odpadów. Dla porównania, w roku wcześniejszym ilości te wynosiły odpowiednio 651 975 Mg co stanowi 68%. Wynika z tego, iż wzrasta liczba ludności objęta zorganizowanym zbieraniem, a w konsekwencji także ilość odpadów komunalnych odbieranych od mieszkańców województwa. W dalszym ciągu, 100% mieszkańców województwa nie jest objęta zorganizowanym zbieranym odpadów, jedynie w dwóch miastach w województwie, tj. w Łodzi i w Skierniewicach, 100% mieszkańców objęta jest zorganizowanym zbieraniem odpadów. Warto zaznaczyć, iż w 2006 roku dotyczyło to jedynie miasta Skierniewice. W latach 2007 i 2008 nastąpił wzrost masy odpadów opakowaniowych zbieranych selektywnie od mieszkańców. W 2007 roku, w wyniku selektywnej zbiórki na terenie województwa łódzkiego zebrano 14 031 Mg odpadów opakowaniowych, co stanowiło 1,71% ogółu wytworzonych odpadów komunalnych. W roku następnym, tj. 2008, wartości te wynosiły odpowiednio 18 893 Mg co stanowi 2,22%. Dla porównania, w roku 2004 zebrano selektywnie jedynie 7 840 Mg odpadów opakowaniowych, co stanowiło 1,42% ogółu wytworzonych odpadów. Wynika z tego, że w 2008 roku zebrano selektywnie 11 053 Mg odpadów opakowaniowych więcej. Jednocześnie, biorąc pod uwagę tempo wzrostu ilości ogółu wytwarzanych odpadów komunalnych, wskaźnik procentowy ilości wszystkich odpadów opakowaniowych, zebranych selektywnie, wzrósł tylko nieznacznie. Szczegółowe informacje przedstawia Tabela 2. Tabela 2. Ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych w strumieniu odpadów komunalnych na terenie województwa łódzkiego w latach 2007 i 2008 Metale [Mg] Szkło [Mg] Papier i tektura [Mg] Tworzywa sztuczne [Mg] POWIAT 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 bełchatowski 1,95 4,51 565,08 856,01 198,44 234,34 231,16 264,85 15

brzeziński 0,00 0,00 29,00 56,76 0,70 0,80 9,20 11,91 kutnowski 0,00 0,00 245,97 280,96 1840,00 1678,00 157,60 142,16 łaski 0,00 0,00 293,72 408,77 408,77 12,44 99,94 133,78 łęczycki 0,16 0,15 159,24 152,57 121,89 77,50 60,95 41,65 łowicki 0,48 0,46 135,38 187,56 11,99 237,53 72,55 92,62 łódzki wschodni 0,00 0,00 199,78 187,27 30,51 29,05 50,96 47,71 opoczyński 10,60 15,70 110,55 250,80 116,18 102,40 89,39 66,89 pabianicki 0,00 0,00 922,17 903,81 158,97 101,95 382,97 387,77 pajęczański b.d. b.d. 113,84 111,47 b.d. b.d. 60,36 66,45 piotrkowski b.d. b.d. 400,39 564,60 113,82 105,60 132,60 217,10 poddębicki 6,30 0,40 32,50 80,30 21,30 98,40 17,69 32,70 radomszczański 54,90 50,25 498,32 710,74 84,34 165,73 324,95 507,14 rawski 0,20 2,00 10,00 98,60 54,12 66,20 28,32 35,20 sieradzki 0,50 1,50 218,90 270,22 40,30 32,63 32,18 36,66 skierniewicki 7,02 34,11 74,62 114,52 9,71 15,30 20,28 33,18 tomaszowski 0,40 b.d. 438,10 356,17 90,83 257,53 73,71 57,87 wieluński 1,30 1,30 235,20 258,10 7,30 24,69 28,29 37,08 wieruszowski 1,29 1,80 62,10 100,45 4,35 10,28 11,60 16,85 zduńskowolski 0,37 1,06 106,10 205,05 22,81 33,17 21,55 24,99 zgierski 342,00 300,00 328,60 506,77 84,89 138,92 130,78 165,02 m. Łódź 1,40 0,00 641,00 1841,00 493,00 1189,00 746,00 1370,00 m. Skierniewice 27,00 38,60 264,00 415,50 163,00 211,20 106,60 91,60 m. Piotrków Tryb. 0,00 0,00 157,40 351,11 134,68 234,58 232,28 233,97 razem 455,87 451,83 6241,96 9269,11 4211,90 5057,24 3121,90 4115,15 źródło: opracowanie na podstawie ankiet Ilość zebranych selektywnie odpadów wielkogabarytowych, niebezpiecznych i ulegających biodegradacji przedstawia poniższa tabela: Tabela 3. Ilość selektywnie zebranych odpadów wielkogabarytowych, niebezpiecznych i ulegających biodegradacji w strumieniu odpadów komunalnych na terenie województwa łódzkiego w latach 2007 i 2008 POWIAT Odpady wielkogabarytowe [Mg] Odpady niebezpieczne [Mg] Odpady ulegające biodegradacji [Mg] 2007 2008 2007 2008 2007 2008 bełchatowski 216,82 263,86 36,56 53,36 680,8 810,5 brzeziński b.d. 11,44 1,90 5,38 b.d. b.d. kutnowski b.d. b.d. 1,06 2,40 508 1546 łaski 76,85 137,70 7,13 11,64 b.d. b.d. łęczycki b.d. b.d. 0,42 0,34 b.d. b.d. łowicki 75,00 102,00 3,50 0,59 b.d. 172,2 16

łódzki wschodni 2,00 14,85 b.d. b.d. b.d. b.d. opoczyński 28,30 24,90 b.d. b.d. Brak danych b.d. pabianicki 341,14 b.d. 18,76 57,40 564 414 pajęczański b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. piotrkowski 92,40 54,80 34,10 0,10 b.d. b.d. poddębicki b.d. b.d. b.d. b.d. 1357 1705 radomszczański 46,70 59,99 5,60 39,37 317,06 255,66 rawski 54,50 37,80 0,10 4,94 b.d. b.d. sieradzki 33,46 43,96 0,65 3,08 1,7 2 skierniewicki 61,00 45,82 0,01 52,81 b.d. b.d. tomaszowski 34,04 69,52 57,05 90,91 b.d. b.d. wieluński 50,80 72,75 2,18 1,40 b.d. b.d. wieruszowski 25,52 74,50 1,12 2,03 b.d. b.d. zduńskowolski 5,15 17,64 0,01 0,28 b.d. b.d. zgierski 42,40 94,08 2,23 3,02 321,6 b.d. m. Łódź 3023,00 1323,90 43,40 100,60 2668 8917 m. Skierniewice 70,00 48,90 b.d. b.d. b.d. b.d. m. Piotrków Tryb. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. razem 4279,08 2498,41 215,79 429,64 6418,16 13822,36 źródło: opracowanie na podstawie ankiet Z powyższej tabeli wynika, że generalnie w województwie istnieje tendencja wzrostowa w zakresie ilości selektywnie zbieranych odpadów wielkogabarytowych, niebezpiecznych i ulegających biodegradacji w strumieniu odpadów komunalnych. Jednakże, z uwagi na liczne braki danych w tym zakresie, niemożliwe jest określenie faktycznych ilości zebranych ww. rodzajów odpadów (szczególnie odpadów ulegających biodegradacji), a tym samym sformułowania trafnych i prawidłowych wniosków. Ilość odpadów komunalnych zebranych selektywnie w powiatach województwa w roku 2008, ilustruje mapka umieszczona na kolejnej stronie. 17

18

III.1.2. Systemy zbierania odpadów komunalnych Odpady komunalne na terenie województwa łódzkiego odbierane są głównie w systemie u źródła przez firmy posiadające odpowiednie zezwolenia gmin i mające podpisane umowy na odbiór odpadów z właścicielami posesji i gospodarstw domowych. Najczęściej, właściciele nieruchomości używają pojemników o pojemności 120 lub 240 dm 3. W niewielu gminach istnieje system segregacji odpadów u źródła. W tym celu, mieszkańcy otrzymują odpłatnie lub bezpłatnie, worki foliowe na tworzywa sztuczne, papier i tekturę oraz szkło. W wielu gminach istnieją tzw. wysepki ekologiczne, służące do selektywnego zbierania odpadów. Składają się one najczęściej z dwóch pojemników typu dzwon o pojemności 1,5 m 3 jeden na szkło, a drugi na papier i tekturę oraz pojemnik siatkowy na odpady typu PET o pojemności 2,5 m 3. Odpady komunalne zmieszane przekazywane są do unieszkodliwiania metodą składowania na składowiskach odpadów, a tylko niewielka ich część podlega sortowaniu, a następnie jest przeznaczana do odzysku i recyklingu. Na podstawie ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu porządku i czystości w gminie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta uprawniony jest do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy w zakresie zgodności wykonywanej działalności z udzielonym zezwoleniem. W latach 2007 i 2008, tylko 33 gminy z terenu województwa łódzkiego przeprowadzały kontrole w zakresie spełniania wymogów zezwoleń na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Polegały one na sprawdzaniu zgodności deklaracji złożonych we wniosku o wydanie zezwolenia ze stanem faktycznym oraz zgodności prowadzonej działalności z wydanymi zezwoleniami. Zakres kontroli obejmował również bazę transportową i wyposażenie techniczne firm, oznakowanie pojazdów, prawidłowość prowadzonej dokumentacji oraz terminowość wykonywanych usług. III.1.3. Problemy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi Podstawowym problemem w zakresie gospodarki odpadami na terenie województwa łódzkiego jest brak kompleksowych, zintegrowanych systemów zagospodarowywania odpadów komunalnych, co jest preferowane w Krajowym planie gospodarki odpadami. W skład takich systemów wchodzą Zakłady 19

Zagospodarowania Odpadów posiadające następujące instalacje: sortownie, kompostownie, składowiska balastu, kwatery na odpady wielkogabarytowe, odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych. PGOWŁ 2011 zakłada podział województwa na rejony, w których powinny funkcjonować ww. kompleksowe systemy. Województwo łódzkie podzielone zostało na 10 rejonów obsługi, w których podstawą powinny stać się ZZO o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i zagospodarowywania odpadów z obszaru zamieszkałego minimum przez 150 tys. mieszkańców, spełniające w zakresie technicznym kryteria najlepszej dostępnej techniki BAT. Gminy wchodzące w skład rejonów powinny tworzyć Celowe Związki Gmin w celu prowadzenia wspólnych działań w zakresie gospodarowania odpadami. Na terenie województwa łódzkiego, w ramach regionalizacji, istnieje tylko Związek Międzygminny Bzura zrzeszający 24 gminy z obszaru województwa łódzkiego, działający w obrębie rejonu II obsługi, pretendujący o środki Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 w ramach realizacji Projektu Kompleksowy system gospodarki odpadami komunalnymi i niebezpiecznymi dla obszaru Podregionu Północnego województwa łódzkiego wraz z budową zakładu zagospodarowania odpadów, w Piaskach Bankowych gm. Bielawy. W województwie łódzkim istnieją również inne związki gminne, nie działają one jednak w ramach regionalizacji zaproponowanej w PGOWŁ 2011 i nie prowadzą działalności w ramach tworzenia zakładów zagospodarowania odpadów tak jak Związek Międzygminny Bzura (np. Związek Gmin Regionu Kutnowskiego). Miasto Sieradz, gminy Warta, Goszczanów oraz Wróblew należą do Związku Komunalnego Gmin Czyste Miasto, Czysta Gmina skupiającego 19 samorządów z województwa wielkopolskiego i łódzkiego z Zakładem Zagospodarowania Odpadów Orli Staw zlokalizowanym na terenie gminy Ceków Kolonia w województwie wielkopolskim. Do tego zakładu, ww. gminy powiatu sieradzkiego dostarczają zebrane na swoim terenie odpady komunalne. Innym problemem w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie województwa łódzkiego jest nieobjęcie 100% mieszkańców zorganizowanym zbieraniem odpadów. Wynika to zarówno ze zbyt wysokich, zdaniem mieszkańców, kosztów odbioru odpadów jak również niskiego stopnia świadomości ekologicznej. W niektórych gminach występują także trudności ze zorganizowaniem zbiórki 20

z uwagi na występowanie miejscowości o charakterze rekreacyjno-wypoczynkowym z rozproszoną zabudową. Na terenie województwa istnieje niski stopień selektywnej zbiórki odpadów u źródła oraz powolny postęp w tej dziedzinie. Objęcie mieszkańców (głównie z terenów miejskich) systemem selektywnego zbierania odpadów ulegających biodegradacji powinno nastąpić do roku 2010, jednak wykonanie tego zadania już teraz wydaje się niemożliwe do zrealizowania w tym terminie. Na terenach wiejskich istnieje słabo rozwinięte zbieranie odpadów opakowaniowych, co może prowadzić do poważnego deficytu odpadów opakowaniowych przeznaczonych do odzysku. W selektywne zbieranie słabo zaangażowane są organizacje odzysku, nie budują one systemów zbierania oraz nie wspierają gminnych systemów selektywnego zbierania odpadów oraz nie rozwijają bazy recyklingowej. Poniższa tabela przedstawia stosunek odpadów zebranych selektywnie do ogółu odpadów komunalnych zebranych w poszczególnych powiatach województwa łódzkiego. Tabela 4. Selektywna zbiórka odpadów komunalnych w powiatach POWIAT województwa łódzkiego w 2008 roku Ilość odpadów komunalnych zebranych w 2008 r. [Mg] Ilość odpadów komunalnych zebranych selektywnie w 2008 r. [Mg] Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie w 2008 r. [%] bełchatowski 26 145 2 487 9,51 brzeziński 4 429 86 1,94 kutnowski 18 281 3 649 19,96 łaski 6 458 704 10,9 łęczycki 9 480 272 2,87 łowicki 11 941 793 6,64 łódzki wschodni 14 736 279 1,89 opoczyński 8 529 461 5,41 pabianicki 39 942 1 865 4,67 pajęczański 5 432 178 3,28 piotrkowski 11 328 942 8,32 poddębicki 11 357 1 917 16,88 radomszczański 28 560 1 789 6,26 rawski 12 673 245 1,93 sieradzki 16 877 390 2,31 skierniewicki 4 338 296 6,82 tomaszowski 17 995 832 4,62 wieluński 8 571 395 4,61 wieruszowski 4 592 206 4,49 zduńskowolski 16 392 282 1,72 zgierski 31 154 1 208 3,88 21

m. Łódź 360 899 14 741 4,08 m. Skierniewice 15 555 806 5,18 m. Piotrków Tryb. 20 300 812 4 razem/średnia 705 964 35 635 5,04 źródło: opracowanie na podstawie ankiet Największy odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie do ogółu odpadów komunalnych zebranych w 2008 r. występuje w powiatach kutnowskim oraz poddębickim. Ilości te to odpowiednio 19,96% oraz 16,88%. Najmniej zebrano, poprzez selektywną zbiórkę, w powiatach: brzezińskim, rawskim oraz zduńskowolskim (poniżej 2%). Trzy największe miasta w województwie tj. Łódź, Piotrków Trybunalski oraz Skierniewice zebrały selektywnie w 2008 roku odpowiednio: 4,08%, 4% oraz 5,18% odpadów komunalnych. Powyższe zestawienie wskazuje na bardzo słabo rozwinięty system selektywnego zbierania odpadów komunalnych w województwie. W zakresie tym, niezbędne jest podjęcie intensywnych działania w celu radykalnej poprawy tej formy zbierania odpadów. odsetek odpadów zebranych selektywnie [%] 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 9,51 bełchatowski 1,94 brzeziński 19,96 kutnowski 10,9 łaski 2,87 łęczycki 6,64 łowicki 1,89 łódzki wschodni 5,41 4,67 opoczyński pabianicki 3,28 pajęczański 8,32 piotrkowski 16,88 poddębicki 6,26 radomszczański powiat 1,93 2,31 rawski sieradzki 6,82 skierniewicki 4,62 4,61 4,49 tomaszowski wieluński wieruszowski 1,72 zduńskowolski 3,88 4,08 5,18 zgierski m. Łódź m. Skierniewice 4 m. Piotrków Tryb. Rys. 1. Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie w poszczególnych powiatach województwa łódzkiego w 2008 r. 22

Bardzo istotnym problemem w zakresie gospodarki odpadami jest ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwiana poprzez składowanie. Zgodnie z ustawą o odpadach, do 31 grudnia 2010 roku nie można składować więcej niż 75% całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w roku 1995 tj. 236 tys. Mg. Do 31 grudnia 2013 roku należy ograniczyć ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji o 50% w stosunku do roku 1995 co stanowi 157 tys. Mg. Natomiast do końca 2020 roku można składować nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji, co stanowi 110 tys. Mg. W województwie łódzkim w 2007 roku składowano 357,34 Mg, a w 2008 roku 587,81 Mg odpadów ulegających biodegradacji (według WBD). Są to niewielkie wartości, jednakże wynikają one z faktu, że większość odpadów ulegających biodegradacji nie jest wydzielana ze strumienia odpadów komunalnych zmieszanych i jako takie trafiają na składowiska odpadów. Aby osiągnąć wyżej wymienione wartości, należy rozwijać selektywne zbieranie odpadów ulegających biodegradacji, wydzielać je ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych, realizować planowane inwestycje w zakresie budowy kompostowni w celu zwiększania wykorzystywania odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako źródła energii odnawialnej, zachęcać ludność wiejską do kompostowania tego rodzaju odpadów we własnym zakresie oraz do skarmiania zwierząt gospodarskich. Słabo rozwinięty system selektywnego zbierania odpadów komunalnych u źródła, nieobjęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym zbieraniem odpadów, w tym odpadów wielkogabarytowych, przyczyniają się do powstawania tzw. dzikich wysypisk, które są olbrzymim problemem, gdyż przedostają się z nich do gleby oraz wód podziemnych substancje toksyczne, stanowiące zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców. W 2007 roku na terenie województwa Urzędy Gmin przeprowadziły 1183 akcji usuwania dzikich wysypisk. Podczas nich usunięto 41 907 Mg odpadów, a ich koszt to 3 073 699 zł. W roku 2008 przeprowadzono 1420 akcji, usunięto 24 811 Mg odpadów, a koszt to 3 698 119 zł. Wynika z tego, że w 2007 roku koszt usunięcia 1 Mg odpadów z dzikiego wysypiska wynosił ponad 73 zł, a w 2008 roku niespełna 149 zł. Urzędy Gmin jako problemy z gospodarką odpadami komunalnymi wskazują także na zbyt małe środki przeznaczane na selektywną zbiórkę, a co jest z tym związane, niski postęp w zbieraniu selektywnym. W obecnie istniejącym systemie prawnym, odbierający 23

odpady pobiera opłaty od mieszkańców, a nie gmina, która powinna zapewniać warunki funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych. Powoduje to, że gminy pozbawione są środków finansowych na budowę systemu selektywnego zbierania, a tym samym koniecznej infrastruktury. Ten system prawny, istniejący od kilkunastu lat, nie rozwinął selektywnej zbiórki, ponieważ przewoźnicy nie prowadzą takiej formy zbierania odpadów oraz nie budują koniecznej infrastruktury z tym związanej. Ponadto, niski stopień świadomości ekologicznej, brak działań w zakresie edukacji ekologicznej wpływa negatywnie na rozwój selektywnego zbierania odpadów komunalnych od mieszkańców. Problemem jest również mała liczba punktów odbioru odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów budowlanych oraz brak instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Odpady wielkogabarytowe odbierane są najczęściej w formie tzw. wystawek jeden raz w ciągu roku. III.1.4. Instalacje do unieszkodliwiania odpadów komunalnych Na terenie województwa łódzkiego według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. istniały: - składowiska odpadów komunalnych 24 składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane były odpady komunalne, spełniające wymagania techniczne; 9 składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane były odpady komunalne, niespełniające wymagań technicznych i przeznaczone do modernizacji; 17 składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane były odpady komunalne, niespełniające wymagań technicznych i przeznaczone do zamknięcia; 3 składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których były składowane odpady komunalne, zamknięte w latach 2007 i 2008; - 7 sortowni odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych; - 5 kompostowni. W roku 2008 na składowiskach odpadów w województwie łódzkim poddano unieszkodliwieniu poprzez składowanie 502 745 Mg odpadów komunalnych. 24

Należy zaznaczyć, że część składowisk przyjmuje odpady spoza terenu województwa. Wykaz ww. instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych poprzez składowanie zawierają tabele 5, 6, 7 i 8. Wykaz istniejących instalacji do sortowania i kompostowania odpadów znajduje się w tabeli 9. Graficzne przedstawienie rozmieszczenia instalacji do składowania odpadów komunalnych na terenie województwa łódzkiego przedstawia mapka umieszczona na stronie 31. 25

Tabela 5. Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, spełniające wymagania techniczne stan na dzień 31 grudnia 2008r Lp. Nazwa składowiska Lokalizacja (Powiat) Adres składowiska Pojemność całkowita [m 3 ] Pojemność wykorzystana [m 3 ] Masa odpadów zeskładowanych (unieszkodliwionych) w 2008 r. [Mg] 1 Składowisko Odpadów Wola Kruszyńska bełchatowski 2 3 Składowisko Odpadów Komunalnych w Brzezinach Skladowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Krzyżanówku Wola Kruszyńska gm. Bełchatów 1 000 000 510 000 44 389,300 brzeziński Brzeziny ul.łódzka 11 285 700 209 098 4 253,000 Krzyżanówek gm. Krzyżanów 397 846 334 541 37 237,100 4 Składowisko odpadów w Żychlinie kutnowski Żychlin 36 000 31 300 1 873,650 5 6 7 8 9 10 11 Skladowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne we Frankach Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Borek Składowisko Odpadów dla Łowicza w Jastrzębi Składowisko balastu odpadów posortowanych Składowisko Odpadów Komunalnych Różanna Karwice Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dylowie "A" Składowisko odpadów komunalnych w Łochyńsku Franki gm.krośniewice 1 856 250 1 547 935 79 643,490 łęczycki Borek 99-142 Leźnica Mała 117 000 69 660 4 500,280 łowicki Jastrzębia gm. Łowicz 115 650 32 000 7 717,850 grodzki, m.łódź Łódź, ul. Zamiejska 928 481 41 600 57 992,590 opoczyński Różanna Karwice gm. Opoczno 414 600 363 200 5 745,650 pajęczański Dylów A gm. Pajęczno 346 446 172 793 27 786,750 Łochyńsko gm. Rozprza 23 507 11 553 979,000 Składowisko odpadów innych niż 12 Sulejów 450 000 429 477 1 345,812 niebezpieczne i obojętne w Sulejowie piotrkowski 13 Składowisko Odpadów w Młynarach Młynary gm. Wolbórz 31 690 24 566 1 563,750 14 Gminne Składowisko Odpadów w Moszczenicy Moszczenica 185 000 70 000 2 731,000 15 AMEST Kamieńsk Sp. z o.o. ul. Wieluńska 50 97-360 Kamieńsk 2 167 800 1 462 600 296 405,480 Składowisko odpadów inne niż radomszczański 16 niebezpieczne i obojętne Jadwinówka Jadwinówka gm. Radomsko 1 665 500 1 602 960 34 082,100 k/radomska 17 Składowisko Odpadów w Pukininie rawski Pukinin gm. Rawa Maz. 125 300 22 960 10 222,720 18 Składowisko Odpadów Komunalnych w Bartochowie sieradzki Bartochów gm. Warta 285 000 252 000 9 816,400 26

19 Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętne w Julkowie skierniewicki Julków gm.skierniewice 1 663 000 1 618 000 42 466,200 20 Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętne w Lubochni Górkach tomaszowski Lubochnia Górki gm. Lubochnia 307 000 239 317 33 732,900 21 Składowisko odpadów w Rudzie wieluński Ruda gm. Wieluń 511 350 360 000 7 577,230 22 Składowisko odpadów komunalnych w Teklinowie wieruszowski Teklinów gm.wieruszów 35 000 32 500 2 297,150 23 Składowisko odpadów w Mostkach zduńskowolski Mostki gm. Zduńska Wola 1 032 500 564 983 13 324,910 24 Składowisko Odpadów w Modlnej zgierski Modlna gm. Ozorków 287 750 259 052 8 541,260 źródło: WBD 27

Tabela 6. Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, niespełniające wymagań technicznych i przeznaczone do zamknięcia - stan na dzień 31 grudnia 2008 r. Lp. Nazwa składowiska Lokalizacja (Powiat) Adres składowiska 1 2 3 4 5 6 Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Piaski gm. Kleszczów Gminne Składowisko Odpadów Stałych w Rudzisku Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Brodni Górnej Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Czatolinie Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Sławnie Kolonii Składowisko Odpadów Obojętnych i Innych niż Niebezpieczne w Domasznie 7 Skladowisko odpadów w Mąkolicach 8 9 10 11 12 13 14 15 Składowisko odpadów komunalnych w Krzemieniewicach Składowisko Odpadów Komunalnych w Czarnocinie Gminne składowisko odpadów komunalnych w Starym Gostkowie Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętne w Kraczynkach Gminne składowisko odpadów komunalnych w Zygrach Składowisko odpadów komunalnych "Złota Góra" w Pławnie Składowisko Odpadów stałych Rokszyce Nowe Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętnych w Brzustowie bełchatowski Pojemność całkowita [m 3 ] Pojemność wykorzystana [m 3 ] Masa odpadów zeskładowanych (unieszkodliwionych) w 2008 r. [Mg] Piaski gm. Kleszczów 31 500 30 000 674,439 Rudzisko gm. Szczerców 5 990 5 930 95,000 łaski Brodnia Górna gm. Buczek 26 000 16 900 641,000 łowicki Czatolin gm. Łyszkowice 25 400 19 815 227,840 opoczyński piotrkowski poddębicki Sławno 25 320 19 542 1 127,290 Domaszno gm. Drzewica 72 000 47 550 1 320,270 Mąkolice gm. Wola Krzysztoporska Krzemieniewice gm.gorzkowice 21 826 7 484 179,745 15 618 12 000 404,230 Czarnocin 17 497 14 925 657,000 Stary Gostków gm. Wartkowice 20 160 12 297 184,270 Kraczynki gm. Pęczniew 43 800 10 953 1 853,000 Zygry gm.zadzim 106 026 35 342 0,000 radomszczański Pławno gm. Gidle 4 250 3 800 92,000 rawski Rokszyce Nowe gm. Biała Rawska 171 600 105 222 1 585,970 tomaszowski Brzustów gm.inowłódz 10 530 858,370 N 16 Składowisko Odpadów Stałych w Mokrsku wieluński Mokrsko 44 400 12 307 69,750 17 Gminne Składowisko Odpadów w Kluskach wieruszowski Kluski gm.lututów 180 000 64 301 1 284,000 źródło: WBD 28

Lp. Tabela 7. Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, niespełniające wymagań technicznych i przeznaczone do modernizacji - stan na dzień 31 grudnia 2008 r. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 źródło: WBD Nazwa składowiska Składowisko Odpadów Komunalnych w Sławęcinie Składowisko Odpadów Komunalnych w Rzgowie Składowisko Odpadów Komunalnych w Kruszowie Składowisko odpaów komunalnych w Studziennicy Składowisko Odpadów Stałych w Roszkowej Woli Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Strobinie Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Marężach Składowisko Odpadów Komunalnych w Łubnicach Składowisko Odpadów Stałych Niesegregowanych w Krzyżu Lokalizacja (Powiat) Adres składowiska Pojemność całkowita [m 3 ] Pojemność wykorzystana [m 3 ] Masa odpadów zeskładowanych (unieszkodliwionych) w 2008 r. [Mg] łęczycki Sławęcin gm.grabów 23 000 9 250 63,208 łódzki wschodni Rzgów 60 370 31 339 1 704,880 Kruszów gm. Tuszyn 85 744 76 525 1 592,130 pajęczański Studziennica gm. Kiełczygłów 19 725 9 000 29,030 tomaszowski Roszkowa Wola gm.rzeczyca 13 600 13 068 150,000 wieluński wieruszowski Strobin 1 gm. Konopnica 15 440 10 586, 3 205,540 Maręże gm. Skomlin 17 500 5 035 142,770 Łubnice 39 600 13 470 509,950 Krzyż gm. Czastary 56 800 3 934 26,450 Tabela 8. Wykaz instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których były składowane odpady komunalne, zamknięte w 2007 i 2008 roku Lp. Nazwa składowiska Powiat Adres składowiska 1 2 Składowisko Odpadów Komunalnych dla Miasta Piotrkowa Tryb w Dołach Brzeskich Składowisko Odpadów Komunalnych w Poddębicach Gminne Składowisko Odpadów w 3 Sokołówce źródło: WBD piotrkowski poddębicki tomaszowski Doły Brzeskie gm. Grabica ul. Łódzka 95 99-200 Poddębice Sokołówka gm. Żelechlinek Pojemność całkowita [m 3 ] Masa odpadów zeskładowanych (unieszkodliwionych) w 2008 r. [Mg] Czy składowisko spełniało wymagania techniczne? [T/N] 996 804 1 913,450 T 610 000 454,600 N 26 210 0 N 29

Tabela 9. Wykaz istniejących sortowni i kompostowni na terenie województwa łódzkiego (stan na 31.12.2008 r.) L.p. Nazwa i lokalizacja instalacji Rodzaj instalacji 1 2 3 4 5 6 Zakład Robót Komunalnych Sp. z o.o. w Łodzi, ul. Swojska 4 Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Łódż Sp. z o.o.; ul. Tokarzewskiego 2; Sortownia przy ul. Zamiejskiej 1 w Łodzi Eko-Region Sp. z o.o. Bełchatów, ul. Bałwełniana 18 - sortownia na składowisku w Julkowie (gm. Skierniewice) Eko-Region Sp. z o.o. Bełchatów, ul. Bawełniana 18 - sortownia na składowisku w Dylowie "A" (gm. Pajęczno) EKO SERWIS Sp. z o.o. Kutno, ul. Łąkoszyńska 127 Miasto Bełchatów - linia sortownicza w Woli Kruszyńskiej, gm. Bełchatów 7 Mostki, gm. Zduńska Wola 8 9 10 11 Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o., Zgierz, ul. Aleksandrowska 123/125 Eko-Region Sp. z o.o. Bełchatów, ul. Bawełniana 18 - kompostownia przyzmowa na składowisku w Dylowie "A" (gm. Pajęczno) Łódzki Zakład Usług Komunalnych, Łódź, ul. Nowe Sady 19; kompostownia przy ul. Sanitariuszek 70/72 w Łodzi - kompostowanie w biokontenerach Przedsiębiorstwo Komunalne Sanikom Sp. z o.o. Bełchatów, ul. Staszica 5 na składowisku w Woli Kruszyńskiej 12 Ruda, gm. Wieluń źródło: WBD Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych Sortownia odpadów selektywnie zebranych Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych Sortownia odpadów zebranych selektywnie Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych Kompostowanie w pryzmach energetycznych Kompostowanie w pryzmach energetycznych Kompostowanie w biokontenerach Moc przerobowa [Mg/rok] 50 000 83 000 50 000 50 000 12 000 50 000 150 000 14 000 3 000 19 000 Płyta kompostowa 2 400 Kompostowanie w pryzmach energetycznych 2 900 30

31

III.2. Odpady inne niż niebezpieczne Odpady inne niż niebezpieczne stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w województwie łódzkim. Odpady te powstają głównie w tzw. sektorze gospodarczym, za który uważa się poszczególne branże przemysłu, rolnictwa, rzemiosła i niektórych usług. Ogółem w 2008 roku na terenie województwa łódzkiego wytworzono 6 622 066 Mg odpadów innych niż niebezpieczne. W porównaniu do roku 2007 nastąpił spadek o ok. 9%. Największe ilości odpadów innych niż niebezpieczne zostały wytworzone w przemyśle energetycznym 73%, z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych 9%, w sektorze budowlanym 8%, przy wydobyciu i przeróbce rud oraz innych kopalin - 8% w przemyśle rolno-spożywczym 5%. Procentowy udział wszystkich grup odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne przedstawia Rysunek 2. 16 1% 17 8% 18 0% 19 9% 01 8% 02 5% 03 3% 11 0% 15 2% 04-09 0% 12 1% 10 73% Rysunek 2. Procentowy udział wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne w poszczególnych grupach w 2008 roku (według WBD). Objaśnienia do Rysunku 2: 32

01 - Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin 02 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności 03 - Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury 04 - Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego 05 - Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla 06 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej 07 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej 08 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych 09 - Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych 10 - Odpady z procesów termicznych 11 - Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych 12 - Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 15 - Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach 16 Odpady nieujęte w innych grupach 17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 18 Odpady medyczne i weterynaryjne 19 Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych Poniżej przedstawiono ilość i strukturę gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne wytworzonymi w województwie łódzkim w latach 2007 i 2008 (Tabela 10 ). Tabela 10. Ilość odpadów innych niż niebezpieczne wytworzonych na terenie województwa łódzkiego w latach 2007 2008 (według WBD) Kod odpad ów 01 02 03 04 05 06 07 08 Nazwa grupy odpadów Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych Ilość wytworzonych odpadów [Mg] 2007 2008 391 022,2 388 272,5 406 629,2 265 488,9 157 093,6 125 792,1 4 918,1 4 016,7 25,5 25,9 1 532,3 756,1 15 343,7 13 670,6 4 856,3 4 725,8 09 Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych 1,1 16,9 10 Odpady z procesów termicznych 4 990 944,3 4 830 000,4 11 Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii 232,6 591,3 metali nieżelaznych Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej 12 obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych 40 957,4 42 283,7 Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, 15 materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych 104 200,1 88 867,1 grupach 16 Odpady nieujęte w innych grupach 36 231,1 30 340,2 33

17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej 1 006 156,7 374 428,8 18 Odpady medyczne i weterynaryjne 10,7 55,7 19 Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych 265 448,6 452 733,3 Razem 7 425 603,5 6 622 066,0 W 2008 roku w stosunku do lat ubiegłych można zaobserwować spadek ilości odpadów wytwarzanych w rolnictwie i przetwórstwie żywności, przemyśle chemicznym, w pracach budowlano remontowych. Wzrost ilości wytwarzanych odpadów nastąpił głównie w grupie 19 tj. w instalacjach i urządzeniach służących zagospodarowaniu odpadów, w szczególności z sortowania i obróbki ręcznej odpadów. W 2008 roku na terenie województwa łódzkiego procesom odzysku podano łącznie 2 692 477,6 Mg odpadów innych niż niebezpieczne, co stanowi około 40,7% ogółu wytworzonych odpadów innych niż niebezpieczne (wzrost ilości odpadów poddanych odzyskowi w stosunku do roku 2007 o około 25%). Procesom unieszkodliwiania poddano łącznie 4 919 764,6 Mg odpadów, co stanowi około 74% wytworzonych odpadów innych niż niebezpieczne (spadek ilości odpadów unieszkodliwionych o około 8% w stosunku do 2007 roku). Najczęściej stosowanym sposobem unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne jest ich składowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. W 2008 roku poprzez składowanie unieszkodliwiono 4 860 280,5 Mg odpadów innych niż niebezpieczne (73,4% ogółu wytworzonych odpadów innych niż niebezpieczne) a w 2007-5 131 340,2 Mg (69,1% ogółu wytworzonych odpadów tego rodzaju). Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku, na terenie województwa istniało 101 instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne. Tabela 11. Ilość odpadów innych niż niebezpiecznych poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w latach 2007 i 2008 na terenie województwa łódzkiego (według WBD) Rok w instalacjach Ilość odpadów innych niż niebezpieczne poddanych procesom odzysku [Mg] poza instalacjami przekazane osobom fiz. w celu wykorzystania łącznie Ilość odpadów innych niż niebezpieczne poddanych procesom unieszkodliwiania [Mg] w instalacjach poza instalacjami łącznie 2007 1 896 272,8 140 371,3 112 221,4 2 148 865,5 5 199 555,5 1 887,6 5 201 443,1 2008 1 717 957,0 808 852,3 165 668,3 2 692 477,6 4 885 159,3 34 605,3 4 919 764,6 34