SPIS TREŒCI ROZDZIA 1 Postêpowanie lekarsko-stomatologiczne Jadwiga Banach 15 Badanie podmiotowe wywiady 19 Badanie przedmiotowe 21 Rozpoznanie 26 Leczenie 26 Rokowanie 27 ROZDZIA 2 Wa niejsze badania dodatkowe oraz ich interpretacja kliniczna Jadwiga Banach Badanie krwi 28 28 Odczyn opadania krwinek czerwonych odczyn Biernackiego (OB) 31 Badanie sprawnoœci naczyñ 32 Badanie moczu 32 Badanie histopatologiczne 33 Badanie cytologiczne 33 Badanie mikrobiologiczne 34 Mikroskopia fluorescencyjna 35 Próba jodowa Schillera 35 Badanie w œwietle lampy Wooda 35 Badanie elektrometryczne 36 Iloœciowe badanie œliny 36 Sialografia 37 ROZDZIA 3 Wiadomoœci ogólne o przyzêbiu Zbigniew Jañczuk ROZDZIA 4 Epidemiologia chorób przyzêbia Zbigniew Jañczuk 38 43 ROZDZIA 5 Etiopatogeneza chorób przyzêbia Zbigniew Jañczuk 47 Patomechanizm zapaleñ przyzêbia 47 9
Dzia³anie bezpoœrednie bakterii 48 Dzia³anie poœrednie bakterii 5 Obrona gospodarza 52 Odpornoœæ wrodzona 52 Odpornoœæ nabyta Rozwój p³ytki nazêbnej 54 55 Rozwój zapalenia i mechanizmy destrukcji tkanek przyzêbia 58 Czynniki modyfikuj¹ce przebieg chorób przyzêbia Uraz zgryzowy w etiopatogenezie chorób przyzêbia 62 65 Czynniki ogólnoustrojowe modyfikuj¹ce przebieg chorób przyzêbia 66 ROZDZIA 6 Symptomatologia chorób przyzêbia Jadwiga Banach 69 Zmiany histopatologiczne w chorobach przyzêbia 75 ROZDZIA 7 Podzia³ kliniczny chorób przyzêbia Jadwiga Banach 78 Choroby dzi¹se³ 78 Zapalenie dzi¹se³ zwi¹zane z p³ytk¹ bakteryjn¹ 8 Zapalenie dzi¹se³ zwi¹zane z zaburzeniami uk³adu hormonalnego 81 Choroby dzi¹se³ modyfikowane przez leki 82 Zapalenie dzi¹se³ zwi¹zane z doustn¹ antykoncepcj¹ hormonaln¹ 83 Choroby dzi¹se³ zwi¹zane z niedoborami ywnoœciowymi 83 Choroby dzi¹se³ nie zwi¹zane z p³ytk¹ bakteryjn¹ 84 Choroby dzi¹se³ uwarunkowane genetycznie 84 Zmiany w obrêbie dzi¹se³ w przebiegu chorób ogólnoustrojowych 85 Choroby dzi¹se³ pochodzenia alergicznego Choroby dzi¹se³ pochodzenia urazowego 85 85 Zapalenie przyzêbia 85 Zapalenia przyzêbia przewlek³e Zapalenie przyzêbia agresywne 86 87 Zapalenie przyzêbia oporne na leczenie 89 Zapalenie przyzêbia zwi¹zane z chorobami ogólnoustrojowymi 89 Martwicze choroby przyzêbia 97 Choroby przyzêbia zwi¹zane z chorobami miazgi Nabyte lub rozwojowe wady œluzówkowo-dzi¹s³owe 11 11 Zmiany zwi¹zane z wadami œluzówkowo-dzi¹s³owymi w obrêbie bezzêbnego wy- rostka zêbodo³owego 12 Zmiany w przyzêbiu zwi¹zane ze zgryzem urazowym 12 ROZDZIA 8 Zapobieganie chorobom przyzêbia Zbigniew Jañczuk 13 Higiena jamy ustnej 14 Motywacja do higieny jamy ustnej 14 Instrukta higieny jamy ustnej 15 Kontrola higieny jamy ustnej 113 1
11 Profilaktyka profesjonalna w zapobieganiu chorobom przyzêbia 116 Badanie 117 Usuwanie naddzi¹s³owych z³ogów nazêbnych Polerowanie koron, szyjek i korzeni zêbów 117 118 Usuwanie przebarwieñ koron zêbów Lakiery chlorheksydynowe i fluorkowe 119 119 ROZDZIA 9 Planowanie postêpowania profilaktyczno-leczniczego w chorobach przyzêbia Zbigniew Jañczuk 12 ROZDZIA 1 Leczenie chorób przyzêbia Zbigniew Jañczuk 126 Leczenie podstawowe (niechirurgiczne) 126 Zabiegi chirurgiczne w leczeniu chorób przyzêbia 133 Metody resekcyjne zmierzaj¹ce do redukcji lub eliminacji kieszonek przy- zêbnych 134 Metody warunkuj¹ce regeneracjê tkanek przyzêbia 136 Metody plastyczne zapewniaj¹ce poszerzenie dzi¹s³a lub pokrycie recesji korzeni zêbów 14 Korekta zgryzu urazowego w leczeniu chorób przyzêbia 141 Unieruchamianie zêbów w leczeniu chorób przyzêbia 148 Leczenie ogólne Jadwiga Banach 152 Antybiotyko- i chemioterapia w leczeniu chorób przyzêbia 153 Utrzymywanie osi¹gniêtych wyników leczenia Zbigniew Jañczuk 157 Masa dzi¹se³ 158 Zabiegi balneoterapeutyczne 158 ROZDZIA 11 Symptomatologia ogólna chorób b³ony œluzowej jamy ustnej Zbigniew Jañczuk 161 Wykwity pierwotne 169 Wykwity wtórne 172 ROZDZIA 12 Wady rozwojowe Zbigniew Jañczuk 175 Nieprawid³owe wêdzide³ka warg, policzków i jêzyka 175 Wrodzone przetoki warg i spojenia warg 176 Wrodzona warga olbrzymia Warga podwójna rzekoma 177 177 Przemieszczenie gruczo³ów œlinowych Przemieszczenie gruczo³ów ³ojowych 177 178 Wrodzony przerost jêzyka 178 Jêzyk pofa³dowany 179 Zapalenie jêzyka romboidalne œrodkowe 179 Zmiany barwnikowe Plamy piegowate 18 18 Melanoplakia 181 Znamiona o typie leukoplakii 181
ROZDZIA 13 Zapalenie nie ytowe jamy ustnej Zbigniew Jañczuk 183 Nie ytowe zapalenie jêzyka 184 ROZDZIA 14 Choroby jamy ustnej przebiegaj¹ce z wytwarzaniem siê aft Zbigniew Jañczuk 186 Afty przewlekle nawrotowe 186 Afty Suttona 187 Inne rzadziej wystêpuj¹ce aftozy 188 Leczenie 188 ROZDZIA 15 Choroby jamy ustnej o przewadze zmian pêcherzowych Zbigniew Jañczuk 19 Zapalenie jamy ustnej wywo³ane wirusem opryszczki 19 Opryszczka zwyk³a nawrotowa 19 Zapalenie jamy ustnej aftowe 192 Zapalenie dzi¹se³ i jamy ustnej opryszczkowe 192 Aftoid Pospischilla i Feyrtera 194 Wyprysk opryszczkowaty nawrotowy 195 Pó³pasiec 196 Pryszczyca 197 Zespó³ Stevensa i Johnsona 197 Pêcherzyca przewlek³a 2 Pemfigoid b³on œluzowych 21 Zapalenie z³uszczaj¹ce dzi¹se³ 22 ROZDZIA 16 Zmiany martwiczo-wrzodziej¹ce Jadwiga Banach 24 Bia³aczka 24 Agranulocytoza 25 GruŸlica 25 GruŸlica toczniowa 26 GruŸlica wrzodziej¹ca w³aœciwa b³ony œluzowej jamy ustnej 26 Ki³a jamy ustnej 27 Zapalenie jamy ustnej zgorzelinowe 27 Owrzodzenie odle ynowe 27 Zapalenie jamy ustnej toksyczne 28 ROZDZIA 17 Choroby jamy ustnej o przewadze zmian wytwórczych Zbigniew Jañczuk 21 Rozrost zapalny brodawkowaty podniebienia 21 Ziarniniak szczelinowaty Ziarniniak naczyniasty Brodawki pospolite 211 211 212 Zapalenie wargi ziarniniakowe 213 12
ROZDZIA 18 Choroby jamy ustnej przebiegaj¹ce z zanikiem b³ony œluzowej Jadwiga Banach 215 Zapalenie k¹tów ust Niedobór witaminy B 2 Niedobór witaminy PP 216 217 217 Niedokrwistoœæ Addisona i Biermera 218 Niedobór elaza 218 Zespó³ Plummera i Vinsona 218 Cukrzyca 219 ROZDZIA 19 Zapalenie jamy ustnej protetyczne Zbigniew Jañczuk 221 ROZDZIA 2 Zapalenie jamy ustnej uczuleniowe Zbigniew Jañczuk 223 Uczulenie na tworzywa akrylanowe 223 Obrzêk naczynioruchowy Quinckego 224 Zapalenie ods³oneczne wargi 225 ROZDZIA 21 Zapalenie jamy ustnej elektrogalwaniczne Zbigniew Jañczuk 226 ROZDZIA 22 Dro d yca jamy ustnej Jadwiga Banach 227 ROZDZIA 23 Choroby jamy ustnej przebiegaj¹ce z przewag¹ zaburzeñ w kr¹ eniu Zbigniew Jañczuk 229 Gnilec 229 Choroba Moellera i Barlowa 23 ROZDZIA 24 Choroby jamy ustnej przebiegaj¹ce z zaburzeniami w rogowaceniu lub z³uszczaniu nab³onka Zbigniew Jañczuk 232 Leukoplakia 232 Liszaj p³aski Wilsona Toczeñ rumieniowaty 236 24 Zapalenie warg z³uszczaj¹ce 242 Jêzyk geograficzny 242 Jêzyk czarny w³ochaty 243 13
ROZDZIA 25 Choroby jamy ustnej zwi¹zane z zaburzeniami wydzielania œliny Zbigniew Jañczuk 245 Zmniejszone wydzielanie œliny 245 Kserostomia prawdziwa 246 Zespó³ Sjögrena 248 Choroba Mikulicza 249 Kserostomia rzekoma 252 Zwiêkszone wydzielanie œliny 252 Œlinotok prawdziwy Œlinotok rzekomy 252 252 ROZDZIA 26 Choroby ma³ych gruczo³ów œlinowych Zbigniew Jañczuk 253 Zapalenie warg gruczo³owe zwyk³e Zapalenie warg gruczo³owe ropne 253 254 Torbiel zastoinowa gruczo³ów œlinowych 255 ROZDZIA 27 Stomatodynia Zbigniew Jañczuk 256 ROZDZIA 28 Stany przedrakowe i raki b³ony œluzowej jamy ustnej Jadwiga Banach 259 Stany przedrakowe b³ony œluzowej jamy ustnej 259 Choroba Bowena 261 Erytroplazja Queyrata 261 Leukoplakia 262 Brodawczak 263 Owrzodzenia nieswoiste 263 Zapalenie swoiste 264 Raki b³ony œluzowej jamy ustnej 264 Rak wargi dolnej Rak dna jamy ustnej 265 265 Rak jêzyka Rak dzi¹s³a 266 266 Rak b³ony œluzowej policzka 266 ROZDZIA 29 Stomatolog a profilaktyka onkologiczna jamy ustnej Zbigniew Jañczuk 267 ROZDZIA 3 Objawy AIDS w jamie ustnej Jadwiga Banach 27 Skorowidz 274 14