OPIEKA NAD CHORYMI PO TRANSPLANTACJI WĄTROBY W OPARCIU O STOSOWANE STANDARDY AKREDYTACYJNE W SPWSZ SZCZECINIE Edyta Kensik Z KART HISTORII w 2000 roku pierwsza transplantacja wątroby pod kierownictwem doktora Romana Kostyrki jedyny nie kliniczny szpital w Europie; w 2002 roku utworzenie Pododdziału Chirurgii Hepatobiliarnej kierownictwo nad zespołem transplantacyjnym obejmuje doktor Maciej Wójcicki; szpital jako pierwsza placówka w Szczecinie otrzymuje Certyfikat Akredytacyjny Centrum Monitorowania Jakości w 2002 roku wykonano 12 transplantacji, w 2009 55 zabiegów, W latach 2002 2012 ponad 350 przeszczepień wątroby WARUNKI LOKALOWE - obecnie pododdział chirurgii wątroby i trzustki w strukturze oddziału chirurgii ogólnej, - wydzielona jednołóżkowa sala intensywnej terapii czas pobytu w zależności od stanu ogólnego pacjenta, respirator, monitor z możliwością pomiarów RR inwazyjnego, tętna, saturacji krwi, OCŻ, temperatury, liczby oddechów, aparat do prowadzenia CVVH + MARS - kolejne doby pooperacyjne w wydzielonych salach dla pacjentów po transplantacji, PIERWSZE KROKI PIERWSZE KROKI Wiedza teoretyczna i praktyczna: w trakcie szkoleń wewnątrz oddziałowych: W NIEDALEKIEJ PRZYSZŁOŚCI
- wytyczne dla zespołu pielęgniarskiego, - schematy postępowania w poszczególnych stanach w trakcie dyżurów od członków zespołu pielęgniarskiego, lekarskiego, wyciągnięcie wniosków modyfikowanie podejmowanych działań. PIERWSZE KROKI W związku z tym iż szpital ubiegał o Certyfikat Jakości spełnienie standardów akredytacyjnych wyzwoliło w zespole chęć podnoszenia kwalifikacji: - ukończenie studiów I i/lub II stopnia - kursy kwalifikacyjne - specjalizacji - studia podyplomowe STANDARDY POSTĘPOWANIA W SPWSZ Obecnie w placówce obowiązuje 18 standardów. Postępowanie p/w odleżynowe Zapobieganie zapaleniom związanym z kaniulacją żył obwodowych Postępowanie pielęgniarskie podczas napadu epilepsji Postępowanie przy hiperglikemii Postępowanie przy hipoglikemii Cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet Cewnikowanie pęcherza moczowego u mężczyzn Stosowanie przymusu bezpośredniego Postępowanie po ekspozycji na krew i inne potencjalne materiały zakaźne Profilaktyka zakrzepowo zatorowa Nie mniej ważne od wyżej wymienionych jest przestrzeganie w opiece nad chorym procedur : - zapobieganie zdarzeń niepożądanych - monitorowania bólu - umożliwienia kontaktu z rodziną lub osobą bliską
SCHEMAT OPIEKI NAD CHORYM PO TRANSPLANTACJI W opiece nad chorym po transplantacji poza ogólnymi zasadami intensywnej terapii należy uwzględnić indywidualną specyfikę pacjenta, jego stan przed przeszczepem,,,jakość przeszczepionego narządu oraz powikłania występujące w bezpośrednim okresie pooperacyjnym. Zakres monitorowania pacjenta po transplantacji powinien być bardzo szeroki, ponieważ przeoczenie jakichkolwiek zaburzeń może być przyczyną ciężkich następstw aż do utraty przeszczepu i zgonu włącznie. OPIEKA PO TRANSPLANTACJI WĄTROBY Opieka nad pacjentem w oparciu: stan zdrowia przed zabiegiem - czas trwania choroby - choroby współistniejące - deficyty ze strony poszczególnych układów/narządów czynnik etiologiczny marskości/niewydolności wątroby np.: - WZW - alkohol - leki świadome przedawkowanie - choroby genetyczne - nowotwór - toksyny wsparcie rodziny i osób bliskich motywacja powrotu do zdrowia aktywność: szkolna, zawodowa, społeczna SCHEMAT OPIEKI NAD CHORYM PO TRANSPLANTACJI leczenie immunosupresyjne nie ma działania terapeutycznego, jego zadanie polega na zaakceptowaniu obcego narządu przez ciało biorcy. Stosowanie immunospupresji wywołuje w zespole opiekującym się odpowiednie reakcje wzmożona uwaga nad podopiecznym: obniżenie odporności,: izolacja chorych, ograniczenie wizyt, reżim sanitarny, ryzyka zakażeń bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych cukrzyca,
SCHEMAT OPIEKI NAD CHORYM PO TRANSPLANTACJI zmniejszona zdolność do gojenia się ran, ostra niewydolność nerek zaburzenia snu zaburzenia nastroju drżenie rąk wykonywanie czynności piel higienicznych encefalopatia wątrobowa: zaburzenia rytmu snu i czuwania, - zaburzenia koncentracji SCHEMAT OPIEKI NAD CHORYM PO TRANSPLANTACJI - nieadekwatne zachowania - brak orientacji co do miejsca i czasu - lęk, - drażliwość, - urojenia, - agresja, - gniew, - słowotok, - letarg, - śpiączka. SCHEMAT OPIEKI NAD CHORYM PO TRANSPLANTACJI ZESPOŁ TERAPEUTYCZNY: zespół lekarzy: chirurg, anestezjolog, hepatolog, diabetolog, radiolog, mikrobiolog, chorób zakaźnych, zespół pielęgniarek: chirurgicznych, anestezjologicznych rehabilitant psycholog dietetyk MONITORING OBSERWACJA POMIARY układu krążenia
układu oddechowego układu pokarmowego funkcji nerek rany pooperacyjnej temperatury ciała nasilenia bólu poziomu glikemii w surowicy krwi POSTĘPOWANIE PRZECIW ODLEŻYNOWE Czynniki sprzyjające: - wyniszczenie organizmu spowodowane długotrwałą chorobą - obniżony poziom białka i albumin w surowicy krwi - ciepłe i wilgotne środowisko oraz długotrwały ucisk w trakcie zabiegu chirurgicznego ( około 12 17 23 godzin), - unieruchomienie w pierwszych godzinach /dobach pooperacyjnych POSTĘPOWANIE PRZECIW ODLEŻYNOWE Postępowanie pielęgniarskie: - ocena pod kątem zagrożenia odleżyną w chwili przyjęcia w oddział, ponowna ocena po powrocie z bloku operacyjnego oraz zawsze gdy stan ogólny chorego ulegnie pogorszeniu - prowadzenie działań profilaktycznych jeśli chory otrzyma 14 punktów w skali D.Norton, - stosowanie profilaktyki w warunkach bloku operacyjnego - ustalenie indywidualnego planu działania, - rzetelne prowadzenie dokumentacji - edukacja chorego i jego rodziny DOŚWIADCZENIA WŁASNE PIERWSZE KROKI DOŚWIADCZENIA WŁASNE PIERWSZE KROKI
Sytuacje te miały miejsce kiedy nie stosowano standardu akredytacyjnego dotyczącego postępowania p/w odleżynowego. konsekwencją jest: - cierpienie pacjenta - straty moralne chorego - niezadowolenie chorego i jego rodziny niska ocena pracy zespołu - frustracja w zespole - koszty na jakie narażony jest oddział/ szpital DOŚWIADCZENIA WŁASNE PIERWSZE KROKI Obecnie takie zdarzenia nie mają miejsca. Zawdzięczamy to nie tylko ciężkiej pracy całego zespołu terapeutycznego ale przede wszystkim wynika z przestrzegania standardów akredytacyjnych, które wymuszają na zespole określony sposób działania w danym zakresie. DOŚWIADCZENIA WŁASNE MATERAC KTÓRY ELIMINUJE W WARUNKACH BLOKU OPERACYJNEGO POWSTANIE ODLEŻYN. POSTĘPOWANIE PRZECIW ODLEŻYNOWE Korzyści: - zmniejszyła się liczba chorych z odleżynami - mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań bakteryjnych - krótszy czas hospitalizacji chorych - pacjent i jego rodzina opuszczają oddział w pełni wyedukowani co do dalszego postępowania w warunkach domowych, - wzrost oceny profesjonalizmu dla zespołu opiekującego się chorym STANDARD STOSOWANIA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO Czynniki sprzyjające: - encefalopatia wątrobowa przed transplantacją, - powikłania immunosupresji, - osobnicze występowanie zaburzeń psychicznych wywołane zmianą miejsca pobytu, koniecznością,,podporządkowania się drugiej osobie, odizolowanie od bliskich itp. STANDARD STOSOWANIA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
Stosujemy go w celu: zapewnienia bezpieczeństwa chorego, personelu i otoczenia wykonania zabiegów leczniczych wykonania zabiegów pielęgnacyjnych STANDARD STOSOWANIA PRZYMUSU BEZPOSREDNIEGO Postępowanie pielęgniarskie: - o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz, - jeśli to w danej chwili nie jest to możliwe decyzję podejmuje pielęgniarka, która niezwłocznie o tym fakcie powiadamia lekarza, - prowadzona jest karta stosowania przymusu bezpośredniego, która stanowi część historii choroby, - chory wobec którego zastosowano przymus podlega ciągłej i wnikliwej obserwacji co 15, chwilowe zwolnienie przynajmniej 1x 4 godziny, - rodzina informowana jest przez lekarza o celowości podjętych działań STANDARD STOSOWANIA PRZYMUSU BEZPOSREDNIEGO Korzyści: - zapewnienie bezpieczeństwa pacjentowi i innym zabezpieczenie go przed możliwością wykonania krzywdy, - brak pochopnie podjętych decyzji przez personel podejmowanie wyważonych decyzji przez personel - określenie skali stosowania w poszczególnych oddziałach oraz w szpitalu - wskazanie przyczyn stosowania unieruchomienia - monitorowany przez zespół ds. jakości ZAPOBIEGANIA ZAPALENIOM ZWIĄZANYM Z KANIULACJĄ Standardem objęto wszystkich pacjentów u których wykonano kaniulację żył obwodowych. Postępowanie pielęgniarskie: - pielęgniarka informuje chorego o celowości i czasie trwania zabiegu - postępuje zgodnie z algorytmem kaniulacji naczyń obwodowych - prowadzi dokumentację zabiegu - ocenia miejsce wkłucia oraz jakość opatrunku 1x12 godzin - zespół pielęgniarski prowadzi miesięczny arkusz ewidencji kaniulacji żył, który przekazuje zespołowi ds. zakażeń
ZAPOBIEGANIA ZAPALENIOM ZWIĄZANYM Z KANIULACJĄ Aby zmniejszyć niebezpieczeństwo wystąpienia zapalenia żył: - kaniula w naczyniu może przebywać do 72 godzin - stosowany jest sprzęt jednorazowego użytku - nie,,garażujemy koreczków w porcie kaniuli - stosowane są jałowe opatrunki przezroczyste lub z okienkiem w celu łatwej oceny okolicy wkłucia ZAPOBIEGANIA ZAPALENIOM ZWIĄZANYM Z KANIULACJĄ Zespół ds. zakażeń: - poddaje analizie uzyskane wyniki - ocenia czy realizowany standard przynosi pożądane efekty, - ocenia czy należy wprowadzić zmiany w sposobie/metodzie pracy ZAPOBIEGANIA ZAPALENIOM ZWIĄZANYM Z KANIULACJĄ W grupie chorych po transplantacji: - każde wkłucie to podwójne ryzyko infekcji oraz dodatkowe źródło zakażenia - decyzję o usunięciu po ocenie układu krzepnięcia i konsultacji z lekarzem. ZAPOBIEGANIA ZAPALENIOM ZWIĄZANYM Z KANIULACJĄ Korzyści: - zmniejszona liczba pacjentów z powikłaniami po wkłuciach - skrócenie pobytu chorego w oddziale - zadowolony pacjent PODSUMOWUJĄC Postępowanie zgodnie ze standardami akredytacyjnymi to podnoszenie jakości w opiece nad pacjentem a szczególnie nad chorym po transplantacji: - ryzyka powikłań - skrócenie czasu hospitalizacji - kosztów leczenia - satysfakcji wśród pacjentów i ich rodzin
- satysfakcji zespołu terapeutycznego