RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 204536 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 354698 (22) Data zgłoszenia: 24.06.2002 (51) Int.Cl. A61K 38/38 (2006.01) A61K 9/06 (2006.01) A61P 37/00 (2006.01) (54) Zastosowanie białka zasadowego mieliny świnki morskiej (GPMBP) do wytwarzania leku, do podawania naskórnego, do zapobiegania lub leczenia choroby stwardnienia rozsianego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 29.12.2003 BUP 26/03 (76) Uprawniony i twórca wynalazku: Szczepanik Marian,Kraków,PL Selmaj Krzysztof,Łódź,PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.01.2010 WUP 01/10 (74) Pełnomocnik: Tabor Wojciech, Rzecznik Patentowy, Kancelaria Prawno-Patentowa PL 204536 B1
2 PL 204 536 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie białka zasadowego mieliny świnki morskiej (GPM -BP) do wytwarzania leku, do podawania naskórnego do zapobiegania lub leczenia choroby stwardnienia rozsianego (SM). Białko zasadowe mieliny (MBP) jest substancją naturalnie występującą w tkance nerwowej ludzi i zwierząt. MBP izolowane z rdzenia kręgowego i mózgu świnek morskich (GPMBP) oraz bydła (BM -BP) podawane razem z kompletnym adiuwantem Freud'a (CFA) i toksyną Bordetella pertussis (PTX) są powszechnie stosowane do wywoływania modelu zwierzęcego stwardnienia rozsianego (EAE) u genetycznie predysponowanych zwierząt laboratoryjnych. Ponadto, w modelu zwierzęcym podano doustnie BMBP przed wywołaniem EAE w celu zapobieżenia rozwoju choroby. O ile metoda ta była skuteczna w modelu zwierzęcym o tyle w badaniach klinicznych nie obserwowano różnic pomiędzy grupą chorych na stwardnienie (SM) karmionych BMBP a grupą otrzymującą placebo. Nieoczekiwanie okazało się, że pozytywny efekt zapobiegania i leczenia (SM) można uzyskać podając naskórnie białko zasadowe mieliny. Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie białka zasadowego mieliny świnki morskiej (GPM -BP) do wytwarzania leku, do podawania naskórnego do zapobiegania lub leczenia choroby stwardnienia rozsianego (SM). Korzystnie stosuje się białko zasadowe mieliny świnki morskiej i ilości dawkowej wynoszącej 1 do 1000 mg. Fig. 1 jest wykresem przedstawiającym przebieg rozwoju chronicznej choroby u myszy immunizowanych i toleryzowanych Fig. 2 jest wykresem przedstawiającym rozwój nawracającej postaci choroby u myszy immunizowanych i toleryzowanych Fig. 3 jest wykresem przedstawiającym rozwój choroby u myszy leczonych, immunizowanych i toleryzowanych W przeprowadzonych badaniach posłużono się GPMBP do zapobiegania rozwoju EAE u myszy - przykład I i leczenia myszy, u których nastąpiły objawy kliniczne - przykład II P r z y k ł a d I Badania przeprowadzono na dwóch szczepach myszy B10.PL (rozwijają postać chroniczną choroby) - fig 1 oraz SJL/B10.PL (rozwijają postać nawracającą choroby) - fig. 2. Myszom podano w dniu O na ogoloną skórę grzbietu opatrunek z gazy nasączony 100 milogramów/mysz GPMBP w 100 mikrolitrach DPBS (zbuforowany chlorek sodowy solami Na HPO i NaH PO). Całość mocowano przy pomocy plastra. W dniu +4 usuwano stary opatrunek a w jego miejsce zakładano świeży zawierający tę samą dawkę GPMBP. W dniu +7 usuwano opatrunki, a następnie u tych zwierząt wywoływano EAE poprzez podanie podskórne 200 mikrogramów MBP + CFA w objętości 100 mikrolitrów. Ponadto, w dniu immunizacji oraz 2 dni po, podawano dożylnie PTX. W kontroli pozytywnej, myszom przed wywołaniem choroby zakładano opatrunki z gazy zawierające sam DPBS. Następnie dokonywano obserwacji klinicznej. Wyniki uzyskane na szczepie myszy B10.PL (rozwijają postać chroniczną choroby) przedstawione na fig. 1 wskazują, że podanie GPMBP przed wywołaniem choroby prowadzi do jej opóźnienia w stosunku do kontroli pozytywnej (zwierzęta, u których wywołano tylko chorobę) o 4 dni, natomiast przebieg choroby w grupie myszy tolerowanej był przeciętnie o 50% niższy niż w kontroli pozytywnej. Uzyskane wyniki badań zostały w pełni potwierdzone przy zastosowaniu myszy SJL/B10.PL (rozwijają postać nawracającą choroby) (fig. 2). W grupie myszy toleryzowanych (myszy otrzymujące GPMBP na skórę przed wywołaniem choroby) dochodziło do opóźnienia wystąpienia objawów choroby o około 6 dni w odniesieniu do kontroli pozytywnej (zwierzęta, u których wywołano tylko chorobę) a ponadto przebieg choroby w grupie toleryzowanej był przeciętnie o 50-70% niższy niż w kontroli pozytywnej. P r z y k ł a d II W przykładzie I wykazano, iż podanie GPMBP na skórę w postaci opatrunku przed wywołaniem choroby, prowadzi do opóźnienia rozwoju EAE oraz zmniejszenia objawów klinicznych w przypadku ich wystąpienia. W niniejszym przykładzie sprawdzono czy naskórne podanie GPMBP w momencie wystąpienia choroby doprowadzi do złagodzenia objawów klinicznych. Ponadto, GPMBP podawano po uprzednim zawieszeniu w obojętnym nośniku. Tak jak w przykładzie I myszom podawano przez 7 dni na ogoloną skórę grzbietu GPMBP w 100 mikrolitrów obojętnym nośniku. Pierwsza dawka zawierała 100 mikrogramów GPMBP/ mysz a kolejne dawki po 20 mikrogramów/mysz.
PL 204 536 B1 3 Następnie myszy z grupy traktowanej GPMBP na skórę oraz samym obojętnym nośnikiem (kontrola pozytywna) immunizowano w sposób analogiczny jak w przykładzie I. W dalszym etapie dokonywano oceny klinicznej w obu grupach. Ponadto, połowę z pośród myszy kontrolowanych (traktowanych samym obojętnym nośnikiem) leczono podając GPMBP w obojętnym nośniku od chwili pojawienia się pierwszych objawów klinicznych i kontynuowano przez dwa tygodnie. Pierwsza dawka zawierała 100 mikrogramów GPMBP/mysz w 100 mikrolitrach obojętnego nośnika, a kolejne dawki 20 mikrogramów/mysz. Fig. 3 przedstawia wyniki doświadczenia. W kontroli pozytywnej (myszy traktowane samym nośnikiem obojętnym a następnie immunizowane) choroba rozwijała się w 15 dni od immunizacji, a maksymalne objawy kliniczne oceniano na 2,5 jednostek (100%). W grupie myszy tolerowanych (traktowanych GPMBP przed immunizacją) choroba rozwijała się o 7 dni później niż kontrola pozytywna, a objawy kliniczne oceniono maksymalnie na 1,4 jednostki (przebieg choroby łagodniejszy o 44% niż kontrola pozytywna). W grupie myszy leczonych, to jest gdzie podawanie GPMBP w obojętnym nośniku wprowadzano w momencie wystąpienia choroby, po upływie dwóch tygodni stosowania maksymalne objawy kliniczne wynosiły 1,8 jednostek (przebieg choroby łagodniejszy o 22% niż kontrola pozytywna), a następnie stale zmniejszały się osiągając średnio 1 jednostkę (przebieg choroby łagodniejszy o 55% niż kontrola pozytywna), podczas gdy w tym samym czasie w kontroli pozytywnej objawy oceniono na 2,2 jednostek. Białko zasadowe mieliny świnki morskiej (GPMBP) stosowane do zapobiegania lub leczenia choroby stwardnienia rozsianego (SM) podaje się naskórnie korzystnie w postaci opatrunku (plastra) lub w innych postaciach farmakologicznie dopuszczalnych lub z przynajmniej jednym nośnikiem lub rozcieńczalnikiem farmaceutycznym. Korzystnie stosuje się ilość w zakresie od 1 do 1000 mg/pacjenta podawaną od momentu wystąpienia objawów do momentu ich ustąpienia z możliwością prowadzenia leczenia podtrzymującego, rozciągniętego na okres remisji. Podanie (GPMBP) w postaci naskórnej łagodzi i opóźnia objawy występowania choroby stwardnienia rozsianego. Zastrzeżenie patentowe Zastosowanie białka zasadowego mieliny świnki morskiej (GPMBP) do wytwarzania leku, do podawania naskórnego, do zapobiegania lub leczenia choroby stwardnienia rozsianego.
4 PL 204 536 B1 Rysunki
PL 204 536 B1 5
6 PL 204 536 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.