Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Ewa Szymborska, MRiRW Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu Kluczbork 11-12.04.2012 r.
Programy UE wspierające polskich rolników
Priorytetowe kierunki wsparcia obszarów wiejskich UE Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Oś 4: Leader
Skąd pomysł na finansowanie ochrony przyrody na terenach rolniczych? Zagrożenia: - zubożenie gatunków roślin i zwierząt - degradacja siedlisk (nadmierna intensyfikacja użytkowania siedlisk lub ich marginalizacja) Erozja genetyczna stare odmiany roślin użytkowych zagrożone przez unowocześnianie gospodarki) Masowy zanik chwastów, na skutek masowego stosowania herbicydów Rolnik strażnikiem przyrody!
Działania i instrumenty, które skutecznie i efektywnie przyczyniają się do realizacji celów w zakresie zachowania bioróżnorodności Zasada wzajemnej zgodności (dotycząca zarządzania gospodarstwem zgodnie z ochroną środowiska w ramach systemu płatności bezpośrednich, której spełnienie uzależnia uzyskanie pełnej płatności) Działania osi 2 PROW 2007-2013, w tym głównie PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY
Cele programu rolnośrodowiskowego Poprawa środowiska przyrodniczego i obszarów wiejskich, a w szczególności: przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk użytkowanych rolniczo oraz zachowanie różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich; promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania; odpowiednie użytkowanie gleb i ochrona wód; ochrona zagrożonych lokalnych ras zwierząt gospodarskich i lokalnych odmian roślin uprawnych.
Program rolnośrodowiskowy PROW 2007-2013 1 DZIAŁANIE 9 PAKIETÓW 41 WARIANTÓW Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych
Cele i ukierunkowanie działań rolnośrodowiskowych (1) Cele szczegółowe Pakiet Utrzymywanie stanu siedlisk przyrodniczych użytkowanych rolniczo Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone Pakiet 4. Ochrona zagrożonych
Pakiety przyrodnicze (3., 4. i 5.) Stosowane na trwałych użytkach zielonych i użytkach przyrodniczych O wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych Kluczowe znaczenie dla europejskiej sieci Natura 2000, tworzonej w Polsce 100% kalkulacji płatności rolnośrodowiskowej
Zachowanie różnorodności na trwałych użytkach zielonych Przywrócenie i utrzymanie wypasu zwierząt Dostosowanie obsady zwierząt do powierzchni, siedliska i składu gatunkowego trwałych użytków zielonych (TUZ) Opóźnianie koszenia trawy i wypasu zwierząt Zachowanie ostoi przyrodniczych
Cele i ukierunkowanie działań rolnośrodowiskowych (2) Cele szczegółowe Pakiet Promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne Odpowiednie użytkowanie gleb i ochrona wód Pakiet 8. Ochrona gleb i wód Pakiet 9. Strefy buforowe
Budżet PROW 2007-2013 / Oś 2 ONW 2 448 750 000 PRŚ 2 313 750 000 Zalesienia 653 501 520 Potencjał 140 000 000 Razem 5 556 001 520
Wymagania dla rolnika Zadania określone w ramach poszczególnych pakietów i wariantów Podstawowe wymagania jako niepłatne minimum rolnośrodowiskowe Plan rolnośrodowiskowy doradca Dokumentacja przyrodnicza ekspert przyrodniczy Pakiet 4. i 5. Rejestr działalności rolnośrodowiskowej Zachowanie występujących w gospodarstwie trwałych użytków zielonych oraz elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, tworzących ostoje dzikiej przyrody
Zobowiązanie rolnośrodowiskowe 2007-2013 Dobrowolne Składanie wniosków w terminie 15 marca 15 maja Na okres 5 lat Przestrzeganie wymogów pakietów Łączna powierzchnia działek rolnych min 1 ha Plan działalności rolnośrodowiskowej Weryfikacja płatności w następstwie kontroli przez ARiMR: Przyznanie, Zmniejszenie, Nie przyznane, Podlegająca zwrotowi.
Zobowiązanie rolnośrodowiskowe 2007-2013 WYNAGRODZENIE: płatność w przeliczeniu na 1 ha (średnio ok. 800zł/ha) lub mb lub szt. zwierzęcia satysfakcja!
Zainteresowanie wśród rolników Program rolnośrodowiskowy (wszystkie kampanie):* 216 444 liczba złożonych wniosków 2 451 583 902,56 zł wnioskowana kwota 2 132 694 491,65 wypłacona kwota Kampania 2012: 1 555 liczba złożonych wniosków 22 575 935,21 zł wnioskowana kwota
Realizacja pakietów programu rolnośrodowiskowego 79 229 gospodarstw ogólna liczna w całym PRŚ
Realizacja pakietów programu rolnośrodowiskowego 1 485 035,64 ha ogólna powierzchnia w całym PRŚ
Realizacja pakietów programu rolnośrodowiskowego wg. województw * wg stanu na 29.02.2012 r. Razem 88 523
Atuty programu rolnośrodowiskowego v Ogromna rola edukacyjna, pomagająca przełamać stereotypy myślowe. Program uczy dostrzegania wartości przyrodniczych, dotychczas często lekceważonych. v Dopasowanie wariantów i pakietów do list cennych siedlisk przyrodniczych i gatunków z Dyrektywy Siedliskowej i Dyrektywy Ptasiej. v Możliwość identyfikacji tychże siedlisk na terenie kraju; monitoring. v Możliwość stopniowej restytucji przyrodniczej siedlisk przyrodniczych będących w stanie niezadowalającym. v Zaangażowanie kadr doradczych i naukowych do współpracy z rolnikami.
PROW Priorytety na lata 2014-2020 Państwa członkowskie powinny przeznaczyć co najmniej 25 % całkowitego wkładu EFRROW na każdy PROW na rzecz działań związanych z przeciwdziałaniem zmianie klimatu i przystosowaniem się do niej i zarządzaniem gruntami poprzez środki: o rolnośrodowiskowoklimatyczne, o rolnictwo ekologiczne, o płatności na rzecz obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami.
Program rolnośrodowiskowoklimatyczny Obowiązkowy instrument 5-7-letnie zobowiązanie Cross-compliance Rolnictwo ekologiczne jako oddzielne działanie Program bardziej specjalistyczny, skonkretyzowane cele, ale czy to znaczy, że łatwiejszy? Wprowadzenie w ramach podstawy programu rolnośrodowiskowego elementu tzw. greeningu Usługi doradcze dla rolników lub umożliwienie im korzystania ze szkoleń
Podstawa dla programu rolnośrodowiskowo-klimatycznego Płatnoś ć RŚK Utracony dochód i poniesiony koszt ze wzg. na podjęte zobowiązanie (+ koszty transakcyjne w razie potrzeby) Podsta wa RŚK Odpowiednie minimalne wymagania nawozów i środków ochrony roślin + inne krajowe Wymogi obowiązkowe Zazielenienie (zróżnicowanie upraw, obszary ekologiczne, trwałe użytki zielone) Wzajemna zgodność (SMRs + Dobra kultura rolna zgodna z ochroną środowiska)
Dziękuję za uwagę! Ewa Szymborska