Sprawozdanie z debaty Testy genetyczne w ubezpieczeniach 19 grudnia 2017 o godzinie 8.00 na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego ul. Długa 44/50, odbyła się debata w ramach konwersatorium z Mikroekonomii 3 (grupa 205). Panelistami byli: Szymańska Małgorzata (przeciwnicy), Roguska Anna (przeciwnicy), Wrzesiński Michał (przeciwnicy), Smolińska Anna (zwolennicy), Wasilewska Dominika (zwolennicy), Kowalczyk Grzegorz (zwolennicy). Rolę moderatora pełniła Strużyna Konstacja, natomiast sekretarza Woźniak Michał. Prowadzącym zajęcia była dr hab. Kiuila Olga. Temat debaty stanowił problem negatywnej selekcji w ubezpieczeniach. W debacie brały udział dwie strony: zwolennicy i przeciwnicy wykorzystywania testów genetycznych przez ubezpieczycieli. W głównej mierze zadaniem obu grup było opracowanie argumentów ekonomicznych na poparcie swojego stanowiska oraz wyprowadzenie regulacji prawnych umożliwiających realizację zadanych postulatów. Poniżej znajduje się lista argumentów ekonomicznych oraz propozycje rozwiązań prawnych obu grup. Argumenty ekonomiczne zwolenników wykorzystywania testów genetycznych przez Badania genetyczne niwelują asymetrię informacji - Do tej pory możliwość wystąpienia u ubezpieczonego chorób indukowanych genetycznie wykrywana była pośrednio poprzez sprawdzenie, czy nie występowały one dotychczas w rodzinie. Obecnie to samo możliwe jest bezpośrednio poprzez badanie genetyczne kodu osoby ubezpieczonej. Przy faktycznym zaniku ścisłych więzów rodzinnych, a także skomplikowanej sytuacji wielu osób opieranie się dziś na danych kwestionariuszowych ubezpieczeniowych może być mylące. W takich wypadkach prawdziwe wyniki zwracają jedynie testy genetyczne. Badania genetyczne wspierają szybsze wykrycie chorób - Gdy choroba zostaje wykryta wcześniej, wtedy większe są szanse na całkowite i szybsze wyleczenie chorującego. Tym samym obniżają się wszystkie koszty leczenia, co tym samym wpływa korzystnie na stan finansów firmy ubezpieczeniowej. Mniejsze ryzyko wyłudzeń wynikające z braku asymetrii informacji - Nie będzie można oszukiwać i podawać informacji niezgodnych z prawdą, wyniki badań będą rzetelnie odnosiły się do danej osoby. Uniknie się tym samym ubezpieczeń osób z grup wysokiego ryzyka na wysokie kwoty odszkodowań. Indywidualne składki - Osoby z mniejszym ryzykiem nie będą musiały płacić za zwiększone ryzyko choroby innych ubezpieczonych.
Minimalizowanie ryzyka działalności ubezpieczycieli - Ubezpieczyciel przyjmuje tylko takie składki, które są w stanie pokryć jego ewentualne koszty. Może się zdarzyć tak, że osoby bez ryzyka nie będą skłonne zakładać polisy. Jednak osoby z podwyższony ryzykiem będą chciały zainwestować więcej w swoje ubezpieczenie. Niwelowanie pokus nadużycia, związane z wykryciem skłonności do popadania na dane choroby. Likwidacja czarnego rynku to rola dobrego prawa i zabezpieczeń. Argumenty ekonomiczne przeciwników wykorzystywania testów genetycznych przez Badania genetyczne są kosztowne - koszt rozłożony na obie strony, pakiet badań genetycznych przekracza kilka tysięcy złotych, dodatkowo należy brać pod uwagę koszt zatrudnienia naukowców, lekarzy. Pokusa nadużycia - klienci zagrożeni ciężkimi chorobami mogą podejmować wyższe ryzyko, nieweryfikowalne przez ubezpieczyciela. Niektóre jednostki mogłyby stać się nieubezpieczalne, lub zbyt wysokie składki sprawią, że z niego zrezygnują. Ryzyko udostępnienia naszych danych innym instytucją, które mogą ustosunkować się do nich np. banki i możliwości podejmowania kredytu. Dużo osób może poddać się pokusie nadużycia i wyłudzenia darmowego testu genetycznego od towarzystwa ubezpieczeniowego (koszty utopione), natomiast gotowe może być poddane fałszerstwu (pojawienie się czarnego rynku), powstanie asymetrii informacji. Dużo osób będzie skłonnych zrezygnować z ubezpieczenia: strach przed poznaniem wyników badań genetycznych (spadek popytu). Może powstać sytuacja, w której ubezpieczyciel nie będzie w stanie wyestymować składek ze względu na niską dywersyfikację chcących się ubezpieczyć. Powstaje ryzyko dyskryminacji. Propozycje legislacyjne zwolenników wykorzystywania testów genetycznych przez Wprowadzenie prawa: zakaz każdej formy dyskryminacji ze względu na genetyczne dziedziczenie. Ubezpieczający miałby prawo do odmowy wykonania testu, ale automatycznie zostałaby mu podniesiona znacznie składka. Jeśli chcielibyśmy ubezpieczyć się na wysoką kwotę to powinniśmy być prawnie zmuszeni do przeprowadzenia testu genetycznego.
Nasz test genetyczny, nie może wpływać na ubezpieczenie naszych krewnych. Aby zabezpieczyć się przed czarnym rynkiem, powinniśmy wprowadzić system laboratoriów genetycznych, które byłby szczegółowo wyselekcjonowane. Dzięki powyższemu rozwiązaniu, jedno badanie i jego analiza byłaby respektowana we wszystkich towarzystwach. Przechowywanie danych osobowych powinno stać na wyższych poziomie. Ale to zagwarantuje nam wchodząca w nowym roku ustawa RP. Powstanie mnożnika, który sprawi, że ubezpieczalnie nie będą mogły sztucznie zawyżać stawek ubezpieczeń. Wprowadzenie wewnętrznego kodeksu ubezpieczycieli w Polsce. Jeśli już wcześniej przeprowadziliśmy testy to trzeba się nimi zawsze legitymować u ubezpieczyciela. Propozycje legislacyjne prawnych przeciwników wykorzystywania testów genetycznych przez Należałoby znowelizować Ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty, tak aby lekarz nie miał obowiązku informowania rodziny pacjenta, o fakcie ich potencjalnego zagrożenia śmiertelną chorobą (prawo do niewiedzy) Polska na wzór USA powinna wprowadzić uchwałę, która ochrania osoby, poddane testom genetycznym, tak aby one nie były dyskryminowane przy zawieraniu ubezpieczeń (na wzór Aktu niedyskryminacji z powodu informacji genetycznych ). Znowelizowanie prawa o ochronie danych osobowych, w celu doprecyzowania zagadnienia testów genetycznych. Niniejsze prawo powinno zawierać informacje jakie kroki postępowania powinna wszcząć poszkodowana osoba w wyniku wycieku danych. Wprowadzenie do ustawy RP zapisu na wzór prawa UE o niedyskryminacji ze względu na cechy genetyczne. Ustawa o testach genetycznych w ubezpieczeniach powinna być wprowadzona, żeby nie było wątpliwości, że lekarz musi dotrzymać tajemnicy lekarskiej, w przypadku gdy domaga się tego ubezpieczyciel. Rozszerzenie kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich (nowelizacja ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich) o możliwość interweniowania w sytuacji wycieku danych genetycznych.
Trafne pytania i argumenty z sali, wraz z ewentualnymi odpowiedziami Część 1 debaty: o Argumenty: Odwołanie do szacunkowych danych przeciwników na temat znacznej grupy osób, która po poznaniu wyników testów genetycznych, ucieszona dobrymi wynikami porzuci ubezpieczenie na życie. Założenia, są błędne według zwolenników -> zbyt pesymistyczne założenia, odejdzie znacznie mniej osób niż zakładają to przeciwnicy. Przeciwnicy: zostajemy przy swoim zdaniu. Część osób straci skłonność do płacenia, gdy odejdzie im prawdopodobieństwo zachorowań na choroby genetyczne. Część 2 debaty: o Argumenty: Zwolennicy mówią, że przeciwnicy sami sobie przeczą: wyłudzanie ubezpieczeń, a niechęć do poznawania wyników przez ubezpieczonych. Przeciwnicy mówią: spadek zaufania do firm ubezpieczeniowych załatwiających cały proces badań wewnątrz firmy. Zwolennicy: podniesienie sprawy lekarza i jego roli. Możliwość niwelowania oszustw lekarskich jeśli podejdziemy do sprawy internistycznie. Przeciwnicy podnoszą sprawę prawa do braku informacji na temat własnej osoby. Zwolennicy mówią, że regularne badania i testy genetyczne stanowią świetną predykcję co do naszego stanu zdrowia za kilka lat i powinniśmy promować tą postawę. Widownia: Przecież koszty zostaną przeniesione dla ubezpieczonego! Przeciwnicy: To się zgadza, spadnie popyt na ubezpieczenia. Widownia: Dopóki medycyna będzie na stosunkowo niskim poziomie jeśli chodzi o genetykę to nie ma sensu ich wykonywać. Zwolennicy: Jeśli chodzi o koszt przeprowadzenia badań genetycznych, jeśli test zostanie wykonany, a potencjalny ubezpieczony nie będzie chciał się ubezpieczyć to całość spadnie na niego kosztu. Natomiast jeśli podejmie ubezpieczenie to będzie skutkowało to, że koszty zostaną mu rozłożone w czasie.
Zwycięstwo w debacie: Debatę zwyciężyła grupa przeciwników. Uzasadnienie werdyktu debaty: Rozstrzygnięcie debaty nastąpiło na drodze tajnego głosowania. Debatę większością jednego głosu wygrała grupa przeciwników. Rozkład głosów: 3 na Przeciwników, 2 na Zwolenników, 1 na Wstrzymanie się od głosu. Zestawienie punktacji, przyznawane przez współpracowników w grupach: Przeciwnicy agitatorzy Szymańska Małgorzata 3 polemiści Rogucka Anna 4 legislatorzy Wrzesiński Michał 2 Zwolennicy agitatorzy Smolińska Anna 4 polemiści Wasilewska Dominika 2 legislatorzy Kowalczyk Grzegorz 3