BEZZAŁOGOWE STATKI POWIETRZNE DRONY
Bezzałogowe statki powietrzne (ang. unmanned aerial vehicle UAV) Bezzałogowy systemem latający ( (ang. unmanned aerial system UAS) System zdalania pilotowanych statków powietrznych (ang. remotely piloted aircraft system RPAS), przy czym ten ostatni stanowi część szerszej kategorii bezzałogowych systemów powietrznych (UAS), do których zalicza się również statki powietrzne, które mogą zostać zaprogramowane tak, aby wykonaćlot samodzielnie, bez udziału pilota.
KLASYFIKACJA
Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933, z późn. zm.) wprowadza regulacje dotyczące bezzałogowych statków powietrznych czyli jak jest obecnie Art. 33 ust 2 Art. 53 c Art. 96 c Art. 104 Art. 126 Zasady lotu VLOS Dopuszczenie do lotu UAV cięższych niż 25 kg Świadectwa kwalifikacji Licencje Zasady lotu BVLOS
Warunki wykonywania lotów w zasięgu wzroku pilota i bezpiecznej eksploatacji UAV nie cięższych niż25 kg szczegółowo zostały uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków.
Warunki wykonywania lotów określono w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 kwietnia 2014 r. w sprawie przepisów technicznych i eksploatacyjnych dotyczących statków powietrznych kategorii specjalnej, nieobjętych nadzorem Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA). Rozporządzenie wprowadza konieczność uzyskania zgody na wykonywanie lotów w kategorii specjalnej dla UAV cięższych niż 25 kg.
W związku z rosnącąliczbąoperacji, wykonywanych z użyciem bezzałogowych statków powietrznych używanych do filmowania i fotografii z powietrza, przypomina ULC o obowiązku posiadania świadectwa kwalifikacji wynikającym z art. 95 ust. 2 pkt. 5a Prawo lotnicze nałożonym na osoby będące operatorami bezzałogowych statków powietrznych używanych w celach innych niżrekreacyjne lub sportowe. Właściwe także rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 7 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji. Według stanu na dzień31 grudnia 2014 r. Urząd Lotnictwa Cywilnego wydał311 świadectw tego rodzaju, natomiast w dniu 17 kwietnia 2015 r liczba ta wzrosła do 589 wydanych świadectw kwalifikacji
Zasada licencjonowania personelu lotniczego operatorów, określona została w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 7 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji. Określono zasady i warunki uzyskania uprawnieńdo wykonywania lotów w zasięgu wzroku (VLOS) i poza zasięgiem wzroku (BVLOS) Dotyczy szkolenia i uzyskiwania uprawnieńprzez operatorów bezzałogowych statków powietrznych używanych w celach innych niż rekreacyjne i sportowe
Stosownie do dyspozycji art. 126 majązostaćokreślone zasady wykonywania lotów podczas których załoga wykonuje lot używając do nawigacji przyrządy pokładowe lub kamery podkładowe w rozporządzeniu w sprawie szczegółowego sposobu i warunków wykonywania lotów przez bezzałogowe statki powietrzne w polskiej przestrzeni powietrznej oraz procedur współpracy operatorów tych statków z instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego. Loty UAV poza zasięgiem wzroku sąmożliwe jedynie w wydzielonej specjalnie do tego celu przestrzeni powietrznej
Nowe ROZPORZĄDZENIE KLASYFIKACJA
Proponuje sięwięc w nowej regulacji wyodrębnić
Do nowego rozporządzenia wprowadzono także dwa załączniki w celu rozdzielenia zasad i warunków użytkowania modeli latających orazbezzałogowych statków powietrznych wykonujących loty w zasięgu wzroku operatora.
WĄTPLIWOŚCI Na tle proponowanych nowym aktem wykonawczym zmian pojawia sięwątpliwość, czy nie jest tojużregulacja niewystarczająca. Ustalenie za kryterium kwalifikacji prawnej dornów ich masy, może byćrozwiązaniem nieadekwatnym do postępu technicznego. Miniaturyzacja np. baterii wydaje siębyćbardzo prawdopodobna, a zatem może sięokazać, że dorny o małej masie będązdolne do wykonywania identycznych zadań jak ich większe wersje
Próbując ocenićobowiązujące w prawie polskim regulacje dotyczące wykorzystywania bezzałogowych statków powietrznych, należy zauważyć, że na ich tle istotnie ograniczona jest możliwość posługiwania się dronami poza zasięgiem wzroku. Możliwośćwyjścia drona poza określonąstrefę, z połączeniem go do Internetu, to kolejny etap technicznej rewolucji, gdzie sieć internetowa przestaje swoim zasięgiem obejmować jedynie przestrzeń wirtualną gromadzącą informacje, a staje sięmiejscem wydawania komend dronom i zwrotnego otrzymywania zarejestrowanych informacji.
Budzi także wiele obaw kwestia realnego zapobiegania naruszeniom prywatności. W komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 8 kwietnia 2014 r. zauważa się, iż szereg spośród wielu potencjalnych cywilnych zastosowańrpas może obejmowaćgromadzenie danych osobowych, a więc budzićwątpliwości pod kątem etyki, prywatności bądźochrony danych, w szczególności w obszarach nadzoru, monitorowania, nanoszenia na mapę lub nagrań wideo
W Unii Europejskiej, w ślad za komunikatem Komisji Europejskiej, wskazuje się, że gromadzenie danych przez dorny musi byćzgodne z obowiązującymi przepisami w zakresie ochrony danych osobowych, a organy odpowiedzialne za ochronęprywatności musząmonitorowaćproces gromadzenia i przetwarzania danych osobowych przez te urządzenia. Komisja ma zetem zbadaćjakie działania należałoby podjąćw celu zagwarantowania pełnego stosowania przepisów o ochronie danych osobowych do dronów.
Kończąc niestety mało optymistycznie Jak zauważa to m.in.. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, polskie modele dronów sąna światowym poziomie (ITWL, WB Electronics, Trigger Composites, FlyTech BSL), natomiast zaplecze legislacyjne dla bezzałogowych statków powietrznych praktycznie nie istnieje.
Obowiązujące regulacje prawne dotyczące bezzałogowych statków powietrznych nie są na tym etapie rozwoju technicznego wystarczające. A ponadto kwestiądo dyskusji pozostaje zagadnienie egzekwowalności przepisów. Szeroki zakres zastosowańdornów min. w akcjach ratunkowych, w badaniach naukowych, wrolnictwie, w monitorowaniu ruchu drogowego, w filmowaniu i fotografowaniu, przesyłaniu danych (dzięki systemowi bezprzewodowego przesyłania danych np. amerykański Global Hawk) orazw równego rodzajach hobby, czyni tego rodzaju urządzenia bardzo atrakcyjnymi.
Dalszy rozwój i funkcjonowanie polskiego lotnictwa bezzałogowego, będzie w dużym stopniu uzależniony od właściwie skonstruowanych regulacji prawnych obejmujących ten obszar lotnictwa Dziękuję za uwagę