Zakład Geotechniki i Budownictwa Drogowego Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Projektowanie hydrotechnicznych obiektów inżynierskich Projekt: Jaz ruchomy z płytą wypadową, zamknięcie: zasuwa płaska dr inż. Ireneusz Dyka pok. 3.34 [ul. Heweliusza 4] http://pracownicy.uwm.edu.pl/i.dyka e-mail: i.dyka@uwm.edu.pl
Jazy - przegradzają koryto rzeki, a nie całą dolinę, - buduje się je w celu uzyskania spiętrzeń do różnych celów (ujęcie wody, do nawodnień, budowy elektrowni wodnych, dla celów żeglugowych i rekreacyjnych) Jaz stały Jaz ruchomy (utrzymanie piętrzenia na stałym poziomie niezależnie od przepływu wody w rzece)
Jazy ruchome - w typowym jazie ruchomym próg powinien być możliwie niski i przy całkowitym otwarciu zamknięcia nie powinien powodować piętrzenia : h p <= 0,15 h 0 Dla dużych rzek, tam gdzie występują znaczne przepływy, część wysokości zamknięcia można zastąpić wyższym masywnym progiem (korpusem) obniżenie kosztów h p > 0,15 h 0 ; bez zamknięć jaz stały, h p <= 0,15 h 0 ; z zamknięciem jaz ruchomy, h p > 0,15 h 0 ; z zamknięciem jaz mieszany, h p <= 0,15 h 0 ; bez zamknięć jaz (próg) upadowy (brak piętrzenia przed progiem).
Jazy ruchome a) b) c) a) jaz z zamknięciem opartym na wysokim masywnym progu, b) jaz dwudzielny, w którym ruchome zamknięcie górne i dolne przedzielone jest w środku elementem stałym w postaci masywnej belki żelbetowej, c) jaz ze stałą ścianką piętrzącą o konstrukcji żelbetowej i ruchomym dolnym zamknięciem.
Elementy składowe jazu ruchomego 1 zamknięcie segmentowe; klapa ruchoma; 3 wnęki na zamknięcia remontowe; 4 szyny dźwignicy; 5 kierownica; 6 boczna blacha osłonowa; 7 zamocowanie podnośnika hydraulicznego; 8 podnośnik hydrauliczny; 9 łożysko oporowe zamknięcia segmentowego; 10 próg jazu; 11 płyta wypadowa; 1 szykany; 13,14 - ścianki szczelne; 15 filar jazu; 16 mostek służbowy; 17 przyczółek; 18 drenaż ; 19 poziomy ekran szczelny; 0 zęby na progu dolnym (zęby Rehbocka).
Elementy składowe jazu ruchomego 1 zamknięcie segmentowe; 1 uszczelnienie; klapa ruchoma; 3 wnęki na zamknięcia remontowe; 4 szyny dźwignicy; 5 kierownica; 6 boczna blacha osłonowa; 7 zamocowanie podnośnika hydraulicznego; 8 podnośnik hydrauliczny; 9 łożysko oporowe zamknięcia segmentowego; 10 próg jazu; 11 płyta wypadowa; 1 szykany; 13,14 - ścianki szczelne; 15 filar jazu; 16 mostek służbowy; 17 przyczółek; 18 drenaż ; 19 poziomy ekran szczelny; 0 zęby na progu dolnym (zęby Rehbocka).
Jaz ruchomy z zasuwą płaską WYMIAROWANIE PRZELEWU JAZU www.pg.gda.pl/~wste Wielkie wody o zadanym prawdopodobieństwie pojawiania się będą odprowadzane do dolnego stanowiska przy dopuszczalnym poziomie piętrzenia i przy zachowaniu stateczności koryta rzeki bezpośrednio za budowlą Wielka woda, miarodajna dla danej budowli, to największy przepływ wody, jaki dana budowla jest w stanie przepuścić ze stanowiska górnego do dolnego, bez obawy jej uszkodzenia i bez nadmiernego podpiętrzenia wody na stanowisku górnym.
Definicje według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie : Przepływ miarodajny ( Qm ) rozumie się przez to przepływ, na podstawie którego projektuje się budowle hydrotechniczne Przepływ kontrolny ( Qk ) rozumie się przez to przepływ, na podstawie którego sprawdza się bezpieczeństwo budowli w wyjątkowym układzie obciążenia.
Treść projektu: Zaprojektować wybrane elementy jazu ruchomego w oparciu o dane hydrologiczne z Operatu hydrologicznego oraz następujące założenia: Rzędna piętrzenia: 197, m npm. Grunt pod budowlą: piasekśredni. Klasa budowli piętrzącej: II. Rodzaj zamknięcia głównego: zasuwa płaska
Treść projektu: RZEKA PILICA - WODOWSKAZ PRZEDBÓRZ Przekrój wodowskazowy Przedbórz znajduje się na 07, km rzeki. Powierzchnia zlewni dorzecza wynosi: 544 km. Zero łaty wodowskazowej znajduje się na rzędnej: 189,7 m nad NN. Przekrój poprzeczny Odległość [m] Rzędna[ m] nad NN 0.0 01.00 15.0 197.00 67.0 190.10 76.0 189.70 111.0 191.60 10.0 197.60 150.0 198.10 160.0 01.00
Znaczenie określeń NN, NAP stosowanych w określeniu wysokości nad poziomem morza (n.p.m.) budowli hydrotechnicznych. W XVI wieku w Amsterdamie używano standardu średniego poziomu morza zwanego wówczas Poziomem Miejskim (stadspeil), z czasem ten standard zaczęto używać w reszcie kraju i nazwano go Amsterdamskim Poziomem (Amsterdams Peil). W roku 1956 pod placem Dam wbito pal, na wierzchu którego umieszczono ćwiek z bronzu. Ten punkt nazwano Normalnym Amsterdamskim Poziomem (Normaal Amsterdams Peilw skrócie NAP). W Niemczech nazywa się go Normalnull - NN. Ćwiek znajduje się 90 cm pod chodnikiem a 1,43 m powyżej NAP. Później w roku 1988, po wybudowaniu nowej amsterdamskiej opery, zwanej Stopera, umieszczono w niej następny pal na wysokości 0 m NAP. Natomiast w Polsce e "poziom morza" odnosi się do: Morza Bałtyckiego w Zatoce Fińskiej, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie koło Petersburga w Rosji, Morza Północnego, wyznaczonego dla mareografu w Amsterdamie, Morza Adriatyckiego, wyznaczonego dla mareografu w Trieście. Rzędne w układzie wysokości określa się z pomiarów geodezyjnych nawiązanych do punktów podstawowej osnowy geodezyjnej kraju wysokościowej osnowy geodezyjnej. Układ wysokości Kronsztad jest częścią państwowego systemu odniesień przestrzennych wprowadzonego Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 000 i jedynym obowiązującym od 1 stycznia 010. Układy wysokościowe Amsterdam, Triest oraz lokalne przestały obowiązywać z dniem 31 grudnia 009, jednak w zasobach ośrodków geodezyjnych są nadal przechowywane i są używane przez geodetów jako obligatoryjne do czasu przejścia na jednolity układ odniesienia. Poziom zerowy morza (Pz) odniesiony do wodowskazu w porcie morskim Kronsztadtoznacza się jako zero kronsztadzkie (Kron). Do przeliczania wysokości pomiędzy zerem amsterdamskim (HAmst.) oraz zerem kronsztadzkim (HKron.) stosuje się, wyrażoną w metrach, zależność: HKron. = HAmst. + 0,08 (dokładniej 0,084 m)
Dane hydrologiczne krzywa konsumcyjna: Q=f(H) Stany i przepływy charakterystyczne: Hmax=310 cm dla Q=141 m 3 /s Hśr=70 cm dla Q=16 m 3 /s Hmin=14 cm dla Q=1,41 m 3 /s Równanie krzywej konsumcyjnej: Q=0,1*(H+8,35) 1,5 gdzie H w cm Średni spadek zwierciadła wody: I= 0.65 %0 Krzywa prawdopodobieństwa stanów wezbraniowych: Q(50%)=14 m 3 /s Q(10%)=150 m 3 /s Q(5%)=160 m 3 /s Q(1%)=18,5 m 3 /s Q(0,5%)=189 m 3 /s Q(0,3%)=195 m 3 /s Q(0,1%)=1 m 3 /s Q(0,01%)=35 m 3 /s
Jaz ruchomy z zasuwą płaską Dobór światła jazu Światło przelewu - sumaryczna szerokość wszystkich otworów przelewowych Wymiarowanie będzie polegało na ustaleniu szerokości i wysokości przelewowych, które powinny być wystarczające dla przepuszczenia Q m Wskazówki: powstanie zbyt dużej prędkości poniżej jazu zmęczenia budowli bezpieczne przepuszczenie lodu wymiarowanie rumowiska typ zamknięcia rozporządzenie 007:
Jaz ruchomy z zasuwą płaską Dobór światła jazu Minimalne światło budowli określa się w celu uniknięcia nadmiernej koncentracji przepływu wody oraz związanej z tym erozji dna poniżej budowli piętrzącej. λ współczynnik odporności dna rzeki na erozję (wsp. dopuszczalnego wzrostu przepływu) [-], qmax maksymalne jednostkowe natężenie przepływu występujące w nurcie rzeki przed jej zabudową [m 3 /s/m]. Grunt pod budowlą: piasek średni λ = 1,15
według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie : Przepływ miarodajny ( Qm ) dla klasy II p = 0,3 % Qm = 195 m 3 /s Przepływ kontrolny ( Qk ) dla klasy II p = 0,05 % Qk = 50 m 3 /s
Jaz ruchomy z zasuwą płaską Dobór światła jazu Maksymalny przepływ jednostkowy: q max = 1 5 / 3 1/ hmax I n hmax maksymalna głębokość wody w przekroju poprzecznym rzeki, występująca w warunkach przepływu miarodajnego Q m [m].; I - spadek podłużny zwierciadła wody w rzece przy przepływie miarodajnym
z krzywej komsumcyjnej: h max = 40 cm Q = Q m = 195 m 3 /s Jaz ruchomy z zasuwą płaską Dobór światła jazu rzeki we względnie dobrych warunkach lecz z pewną ilością kamieni i wodorostów: n = 0,035 I = 0,65 %0 = 0,00065 = 6,5x10-4 q Maksymalny przepływ jednostkowy: max = 1 5 / 3 1/ 1 5 3 4 hmax I = 4. 6. 5 10 n 0. 035 q max 3 = 7. 81 m / s m
Jaz ruchomy z zasuwą płaską Dobór światła jazu Grunt pod budowlą: piasek średni λ = 1,15 Qm = 195 m 3 /s Minimalne światło budowli: Q b = m 195 = 1. 713 min = λ q 1. 15 7. 81 max m Przyjmuję 3 przęsła po 1 m każde. Według Załącznika 8 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie dla 3 urządzeń spustowych liczba urządzeń nieuwzględnianych w obliczeniach wynosi 1. Stąd całkowite światło przelewu uwzględniane w obliczeniach wynosi: b = 4 m ( przęsła)
Jaz ruchomy z zasuwą płaską Określenie rzędnej progu piętrzącego Wydatek przelewu jazowego: 3 0 0 3 + = = g v h b M h g b Q α σ ε σ ε µ h =? h =? Dla przelewu o kształcie opływowym (praktycznym): M =.36 M =.36
Jaz ruchomy z zasuwą płaską Określenie rzędnej progu piętrzącego σ ε α + = 3 0 g v h b M Q Przelew o kształcie opływowym Przelew o kształcie opływowym M =.36 M =.36
Q = Wydatek przelewu jazu M b h + α v g 0 3 ε σ α współczynnik nierównomierności strug, v o prędkość wody dopływającej do budowli piętrzącej [m/s], Q v m 195 0 A 503 39 0 = = =. m s V 0 <1 pomijamy człon wysokości prędkości NPP A = 503 m
Wydatek przelewu jazu: Q 3 = M b h ε współczynnik dławienia bocznego, σ współczynnik podtopienia przelewu. h ε = 1 0. n ξ b n liczba przęseł jazu, b światło przelewu [m], ξ współczynnik kształtu filarów i przyczółka ε σ Dla filarów zaokrąglonych: ξ = 0.7
Wydatek przelewu jazu: Q 3 = M b h ε współczynnik dławienia bocznego, σ współczynnik podtopienia przelewu. ε σ Obliczenia prowadzimy metodą kolejnych prób poszukując h=?, dla którego wydatek przelewu 1.1xQ m >Q>Q m h =.35 m n liczba przęseł jazu, b światło przelewu [m], ξ współczynnik kształtu filarów i przyczółka h. 35 ε = 1 0. n ξ = 1 0. 0. 7 = b 4 0. 973
Wydatek przelewu jazu: Q 3 = M b h σ współczynnik podtopienia przelewu dla przelewów niepodtopionych σ= 1.0 dla przelewów podtopionych (a>0) σ< 1.0: ε σ H 0 Rzędna piętrzenia NPP=W.G.: 197. m npm. Rzędna dna koryta rzeki: 189.7 m npm. H 0 ~ H = 197. 189.7 = 7.5 m h =.35 m W = H h = 5.15 m Rzędna korony progu P: 194.85 m npm. Rzędna W.D.: 189.7 + h(q m ) = 193.9 m npm.
σ współczynnik podtopienia przelewu a = W.D. P = 193,9 194,85 = -0.95 m P > W.D. przelew niepodtopiony σ= 1.0 H 0 h =.35 m Wydatek przelewu jazu: Q 3 = M b h ε σ 3 3 Q =. 36 4. 35 0. 9731. 0 = 198. 5 m / s > Q m
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 Wymiarowanie wypadu polega na takim doborze jego długości L oraz zagłębienia d, aby powstały odskok hydrauliczny w całości mieścił się w obrębie wypadu i był zatopiony. Warunek zatopienia odskoku: t + d η = 1 h
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 Z WG + v 0 Zpł = h1 + ( 1+ ζ g ) v1 g v 1 = ϕ 1+ ζ ( Z Z h ) = g ( Z Z h ) 1 g WG pł 1 1 WG pł 1
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 v ( Z Z ) 1 = ϕ1 g WG pł h1 Q q = m 195 3 = = 8. 377m s m ε b 0. 97 4 / q v h 1 = ( ) 1 h = 1+ 8A1 1 1 h
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 Minimalne zagłębienie niecki wypadowej: d min = 0.5 m Rzędna piętrzenia NPP = Z WG = 197. m npm. Rzędna dna koryta rzeki Z d = 189.7 m npm. Rzędna płyty niecki wypadowej Z pł = 189.45 m npm. v ( Z Z ) 1 = ϕ1 g WG pł h1
Wymiarowanie niecki wypadowej v ( Z Z ) 1 = ϕ1 g WG pł h1 Współczynnik prędkości ϕ 1 odnoszący się do przekroju mniejszej głębokości sprzężonej: ϕ 1 =ωϕ ω współczynnik uzależniony od długości przelewającej się strugi wody, ϕ współczynnik prędkości odnoszący się do korony jazu.
v 1 Wymiarowanie niecki wypadowej Pierwsza głębokość sprzężona: h 1 = 0.74 m ( 197. 189. 45 0. 74) = 0. 985 0. 98 g v 11.3 m / s = 1 h ( 1 8 1 ) 1 = + A Liczba Froude a: q 8. 377 h1 = = = 0. 74 v 11. 3 h 1 ( ) v1 11. 3 A1 = = = 17. 65 g h1 g 0. 74 0. 74 h ( 1 8 17 65 1) = +. = 4. 04 m t + d 4. + 0. 5 η = = = 1. 10 η = 1. 0 1. 5 h 4. 04 1 m
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 v Zagłębienie niecki wypadowej: d = 0.90 m Rzędna piętrzenia NPP = Z WG = 197. m npm. Rzędna dna koryta rzeki Z d = 189.7 m npm. Rzędna płyty niecki wypadowej Z pł = 188.8 m npm. ( Z Z ) 1 = ϕ1 g WG pł h1
v 1 Wymiarowanie niecki wypadowej Pierwsza głębokość sprzężona: h 1 = 0.71 m ( 197. 188. 8 0. 71) = 0. 985 0. 98 g v 11.86 m / s = 1 h ( 1 8 1 ) 1 = + A q 8. 377 h1 = = = 0. 71 v 11. 86 h 1 ( ) v1 11. 86 Liczba Froude a: A1 = = = 0. 18 g h1 g 0. 71 0. 71 h ( 1 8 0 18 1) = +. = 4. 17 m t + d 4. + 0. 90 η = = = 1. η = 1. 0 1. 5 h 4. 17 1 m
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 Zagłębienie niecki wypadowej: d = 0.90 m Długość niecki wypadowej: L =ν ( h ) h1 h 1 = 0.71 m; h = 4.17 m h / h 1 = 5.87
Źródło: J. Urbański, Długość odskoku hydraulicznego na modelu jazu, Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, Zeszyt 1 (39), 008, Wyd. SGGW., str. 3 1.
Wymiarowanie niecki wypadowej H 0 Zagłębienie niecki wypadowej: d = 0.90 m Długość niecki wypadowej: L = 5. 0 ( 4. 17 0. 71) = 17. 3 m Przyjęto długość niecki wypadowej L=17.5 m
Profil przelewu kształt i wymiary korpusu Profil Creager a
Profil przelewu kształt i wymiary korpusu x/h -0.3-0. -0.1 0 0.1 0.3 0.5 0.7 0.9 1.1 1.4 1.7 y/h 0.5 0.055 0.01 0 0.006 0.05 0.13 0.5 0.4 0.6 0.97 1.373 h=.35 m x -0.71-0.47-0.4 0.00 0.4 0.71 1.18 1.65.1.59 3.9 4.00 y 0.59 0.13 0.0 0.00 0.01 0.1 0.31 0.59 0.94 1.41.8 3.3 X 0.00 0.4 0.47 0.71 0.94 1.41 1.88.35.8 3.9 4.00 4.70 Y 0.59 0.13 0.0 0.00 0.01 0.1 0.31 0.59 0.94 1.41.8 3.3
Profil przelewu wersja 0 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 0 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 13 14 15 h=.35 m x/h y/h X Y 0 0.16 0.00 0.13 0.1 0.036 0.10 0.04 0. 0.007 0.0 0.01 0.3 0 0.30 0.00 0.4 0.006 0.40 0.01 0.5 0.07 0.50 0.03 0.6 0.06 0.60 0.06 0.7 0.1 0.70 0.10 0.8 0.146 0.80 0.15 0.9 0.198 0.90 0.0 1 0.56 1.00 0.6 1.1 0.31 1.10 0.3 1. 0.394 1.0 0.39 1.3 0.475 1.30 0.48 1.4 0.564 1.40 0.56 1.5 0.661 1.50 0.66 1.6 0.764 1.60 0.76 1.7 0.873 1.70 0.87 1.8 0.987 1.80 0.99 1.9 1.108 1.90 1.11 1.35.00 1.4.1 1.369.10 1.37. 1.508.0 1.51.3 1.653.30 1.65.4 1.804.40 1.80.5 1.96.50 1.96.6.1.60.1.7.79.70.8.8.46.80.46.9.64.90.64 3.84 3.00.8 3.1 3.013 3.10 3.01 3. 3.07 3.0 3.1 3.3 3.405 3.30 3.41 3.4 3.609 3.40 3.61 3.5 3.818 3.50 3.8 3.6 4.031 3.60 4.03 3.7 4.49 3.70 4.5 3.8 4.471 3.80 4.47 3.9 4.698 3.90 4.70 4 4.93 4.00 4.93 4.5 6. 4.50 6.0
Profil przelewu kształt i wymiary korpusu Promień krzywizny przejścia korpusu jazowego w nieckę wypadową 0. 75 h < r < h + 0. p 0. 5 h wysokość strugi na przelewie (h =.35 m), p wysokość ściany spadowej (p = W+d= 5.15+0.9 = 6.05 m) 1. 76 m < r <. 84 m Przyjmuję promień krzywizny: r =.5 m
Wymiarowanie płyty wypadowej h s g Zagłębienie niecki wypadowej: d = 0.90 m Długość niecki wypadowej L=17.5 m Minimalna grubość płyty wypadowej: g min = 0.85 h s h s różnica poziomów pomiędzy linią wyporu i wodą dolną przy normalnym poziomie piętrzenia i przepływie minimalnym
Filtracja pod budowlą H l p potrzebna (minimalna) droga filtracji l rz > l p = C H H = H H min = 7.5 0.14 = 7.36 m
Filtracja pod budowlą l rz > l = C p 7.36 Według Bligh a: l p = 13 7.36 = 95.68 m Według Lane a: l p = 6 7.36 = 44.16 m
Filtracja pod budowlą H l rz > l p Według Bligh a: l rz = Σl i + Σh i Według Lane a: l rz = 0.333 Σl i + Σh i
Filtracja pod budowlą l rz > l p Według Bligh a: l rz = 3+8+8+8+15+15+1.5+16+1.5 = 96 m > l p Według Lane a: l rz = 0.333 (8+16)+3+8+8+15+15+1.5+1.5 = 66.7 m > l p
H Wypór
Wypór Ponieważ prędkość i spadek linii ciśnień piezometrycznych są wielkościami stałymi (założenie Bligh a) możemy sporządzić wykres ciśnień hydrodynamicznych na całej długości obrysu podziemnego budowli. Wykres dzielimy na dwie części: dolna przedstawia wykres ciśnień wynikających z głębokości położenia poszczególnych punktów obrysu budowli poniżej poziomu odniesienia (zwierciadła W.D.), górna przedstawia spadek ciśnienia hydrodynamicznego w punkcie 1 odmierzamy H (różnica poziomów pomiędzy W.G i W.D.) i otrzymany punkt łączymy prostą (stały spadek) z punktem 9.
Wypór Obliczamywypórdziałającynakorpusjazu: V = V s + V d Polebryływyporustatycznego(na1mbszerokościjazu):F s =3.14 7.90=4.806m Vs = F s γ wody = 4.806 9.81 = 43.35 kn/mb Polebryływyporudynamicznego(na1mbszerokościjazu):F d =0.5(3.6+.3) 7.90=3.305m Vd = F d γ wody = 3.305 9.81 = 8.6 kn/mb
Wypór Wypórcałkowitywynosi: V = V s + V d =43.35 + 8.6 = 471.97 kn/mb Ramięsiływyporuwzględempunktu6-r v : F d =F d1 +F d 3.305m =5.135+18.17 F s =4.806m r v = 0. 667 Fd 1 + 0. 5 Fd + 0. 5 Fs 7. 9 F + F + F d1 d s V r v 0. 667 5. 135 + 0. 5 18. 17 + 0. 5 4. 806 4. 911 r v = 7. 9 = 7. 9 = 4. 09 m 5. 135 + 18. 17 + 4. 806 48. 111
Ocena stateczności budowli hydrotechnicznych Według: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie 9. 9.Obliczanie stateczności i nośności budowli hydrotechnicznych wykonuje się według metod określonych w Polskich Normach dotyczących tych obliczeń. 30. 30.Budowle hydrotechniczne żelbetowe i kamienne oraz wykonane z betonu słabo zbrojonego posadowione na podłożu nieskalnympowinny spełniać warunki bezpieczeństwa w zakresie: 1) przekroczenia obliczeniowego oporu granicznego podłoża gruntowego; ) poślizgu po podłożu lub w podłożu; 3) przekroczenia dopuszczalnych wartości osiadań i różnicy osiadań oraz przechylenia; 4) przebicia hydraulicznego i sufozji gruntu podłoża i przyczółków; 5) nośności konstrukcji; 6) wystąpienia nadmiernych ciśnień w podstawie budowli hydrotechnicznej oraz w podłożu.
Ocena stateczności jazu Warunek stateczności dla stanu granicznego nośności: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie γ n E dest m E stab
E stab Ocena stateczności jazu stab - obliczeniowe oddziaływania stabilizujące, którymi są: obliczeniowy opór graniczny podłoża gruntowego, suma rzutów na płaszczyznę poślizgu wszystkich sił od obciążeń obliczeniowych przeciwdziałających przesunięciu, wyznaczonych z uwzględnieniem obliczeniowych wartości parametrów geotechnicznych, moment wszystkich sił obliczeniowych przeciwdziałających obrotowi, składowa pionowa obciążeń obliczeniowych w poziomie posadowienia przy sprawdzaniu stateczności na wypłynięcie. dest - obliczeniowe oddziaływania destabilizujące, którymi są: E dest obciążenia przekazywane przez fundamenty na podłoże gruntowe, składowa styczna wszystkich obciążeń obliczeniowych mogących spowodować przesunięcia budowli hydrotechnicznej w płaszczyźnie poślizgu, momenty wszystkich sił obliczeniowych mogących spowodować obrót, składowa pionowa wartości obliczeniowej wyporu w poziomie posadowienia przy sprawdzaniu stateczności na wypłynięcie. γ n E dest m E stab
Ocena stateczności jazu Warunek stateczności dla stanu granicznego nośności: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie γ n E dest m E stab
Siły działające na korpus Ciężar własny korpusu - G W celu określenia środka ciężkości i pola powierzchni korpusu jazu został on podzielony na dwie figury (prostokąt i trójkąt) r G G = G 1 + G G 1 =(7.95 1.8) 4=343.44kN/mb G G =0.5(7.95 6.8) 4=648.7kN/mb Ze względu na pominięcie niektórych fragmentów korpusu należy zwiększyć przekrój o 10 %: G = 1.1(G 1 + G )= 1091.4 kn/mb 7. 0 G1 + 3. 83 G 4888. 7 r G = = = 4. 93 G + G 99. 16 1 m
Siły działające na korpus Parcie wody - P p 1 h =.35 m P r P h 1 = 5.65 m h =.50 m P = 0.5(p 1 + p )h 1 + p h p 1 =9.81.35=3.05kN/m p =9.81 (.35+5.65)=78.48kN/m p P = 0.5 (3.05 + 78.48) 5.65 + 78.48.5 P = 86.8 + 196.0 = 483.0 kn/mb 3. 05 + 78. 48 0. 5. 5 196. 0 +. 5 + 0. 33 5. 65 86. 8 3. 05 78. 48 165. 11 r + P = = = 3. 36 m 196. 0 + 86. 8 483. 0
Sprawdzenie naprężeń pod budowlą σ 1, = N 6 M ± b b
Sprawdzenie naprężeń pod budowlą Stan budowlany σ ' 1, = G b ± 6 M b = G b ± 6 G ( g 0,5b) b ( 4.93 0.57.9) 1 6 σ ' 1, = 1091.4 ± = 138.15 ± 10.83 7.9 7.9 σ ' 1 = 40.98 kpa σ ' = 35.3 kpa
Sprawdzenie naprężeń pod budowlą Stan eksploatacyjny (bez wyporu) 6 P r 6 483.03.36 σ '', = σ ' 1, ± p = σ ' 1, ± = σ ' 1, b 7.9 1 ± 156.03 σ '' 1 = σ ' 1 156.03 = 40.98 156.03 = 84.95 kpa σ '' = σ ' + 156.03 = 35.3 + 156.03 = 191.35 kpa
Sprawdzenie naprężeń pod budowlą
Sprawdzenie naprężeń pod budowlą Stan eksploatacyjny (z wyporem) G V 6 M G V 6 σ '' 1, = ± = ± b b b 1091.4 47 σ '' 1, = ± 7.9 6 4833.36 + 47 4.09 0,5 7.9 ± 7.9 [ P r + V ( r 0,5 b) G ( r 0,5 b) ] [ ( ) 1091.4 ( 4.93 0,5 7.9) ] [ 16.9 + 66.1 1069.6] 6 σ '' 1, = 78.4 ± = 78.4 ± 59.5 7.9 p v b g σ '' 1 = 18.9 σ '' = 137.9
Sprawdzenie naprężeń pod budowlą Obliczone naprężenia w postawie fundamentu muszą spełniać warunki: największe naprężenie normalne σ lub σ powinno być mniejsze od dopuszczalnego obciążenia jednostkowego dla danego gruntu, na założonej głębokości fundamentowania. najmniejsze naprężenie pod fundamentem w stanie eksploatacyjnym σ'' powinno być większe, a co najmniej równe wartości ciśnienia wyporu w tymże punkcie fundamentu. Warunek ten jest istotny ze względu na zapewnienie dobrego docisku między korpusem jazu a podłożem gruntowym. W przypadku gdyby okazało się, że spełnienie tego warunku jest niemożliwe, wówczas należy dążyć do zredukowania siły wyporu pod budowlą (wydłużenie drogi filtracji (dłuższy ponur, ścianka szczelna) lub/i drenaż).
Sprawdzenie stateczności na przesunięcie E m E γ n dest stab E dest =P γ f =483.0 1.1=531.3kN/mb E stab =(G γ f -V γ f ) µ-f c µ - współczynnik tarcia między podstawą korpusu a gruntem podłoża E stab =(1091.4 0.9 47.0 1.1) 0.55 E stab =54.7kN/mb
Sprawdzenie stateczności na przesunięcie γ n E dest m E stab E dest =531.3kN/mb E stab =54.7kN/mb 1. 15 531. 3 0. 8 54. 7 610. 0 03. 8 Z uwagi na niespełniony warunek zastosowano ząb w korpusie jazu
Sprawdzenie stateczności na obrót E m E γ n dest stab E dest =P r P γ f E stab =(G r G γ f V r V γ f )
Elementy składowe jazu ruchomego - filar filary stanowią oparcie dla zamknięć i przenoszą duże siły wywołane parciem wody na zamknięcia; w filarach umieszcza się mechanizmy wyciągowe zamknięć oraz inne urządzenia pomocnicze; wymiary filarów uzależnia się od rodzaju zamknięcia oraz od rozpiętości przęsła l: a = c = 0,4 0,5 m; m= (1/7 1/10) l; n = m/ (0,7,0 m) d 0 = 1,0 1,5 m; d = d 0 + n
Określenie poziomu piętrzenia dla przepływu kontrolnego Wydatek przelewu jazowego: 3 0 0 3 + = = g v h b M h g b Q α σ ε σ ε µ Przepływ kontrolny ( Q k ) dla klasy II p = 0,05 % Q k = 50 m 3 /s Dla przelewu o kształcie opływowym (praktycznym): M =.36 M =.36 Dla przelewu o kształcie opływowym (praktycznym): M =.36 M =.36 Wydatek przelewu jazu: Q k s m Q > = = /..... 3 3 01 50 0 1 968 0 75 4 36 h max =.75 m ε σ = 3 h b M Q 968 0 7 0 4 75 0 1 0 1..... = = = ξ ε b h n
Ustalenie maksymalnych rzędnych Rzędna MaxPP = 194.85 +.75 = 197.6 m npm (dla Q k ) Rzędna NPP: 197, m npm (dla Q m ) Minimalna rzędna korony zapory ziemnej: max(maxpp +0,3; NPP +1,0) = max(197,9;198,) = 198, m npm
Nachylenie skarp zapory ziemnej w przekroju poprzecznym według wytycznych przedstawionych w Vademecum ochrony przeciwpowodziowej, rozdział 9.3.1 tabela 9.6:
Według: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie 9. Obliczanie stateczności i nośności budowli hydrotechnicznych wykonuje się według metod określonych w Polskich Normach dotyczących tych obliczeń. 3. Ziemne budowle piętrzące sprawdza się w zakresie: 1) stateczności skarp wraz z podłożem; ) gradientów ciśnień filtracyjnych i możliwości przebicia lub sufozji; 3) chłonności, wydajności drenaży; 4) wartości osiadań korpusu i odkształceń podłoża budowli hydrotechnicznej; 5) niebezpieczeństwa wystąpienia poślizgu po podłożu i w podłożu; 6) niebezpieczeństwa wyparcia słabego gruntu spod budowli hydrotechnicznej.
Ocena stateczności korpusu budowli ziemnej Stateczność korpusu należy sprawdzać w następujących schematach obliczeniowych: budowlanym, gdy obwałowanie nie jest obciążone spiętrzoną wodą eksploatacyjnym, przy wysokości piętrzenia dla miarodajnego przepływu wezbraniowego, przyjmując położenie krzywej depresji z obliczeń filtracji. W przypadku występowania w korpusie lub bezpośrednio pod nim gruntów spoistych warunki stateczności budowli hydrotechnicznej należy sprawdzać zarówno w efektywnych jak i w całkowitych parametrach geotechnicznych.
http://www.cetco.pl/www/pl/strona/43-modernizacja-walow-przeciwpowodziowych
Obliczanie filtracji przez korpus zapory ziemnej a) przekrój poprzeczny z głównymi elementami; b) wariant skarpy odpowietrznej z ławą; c) plan; 1-skarpa odwodna, -skarpa odpowietrzna, 3-korona wału, 4-ekran szczelny, 5-rdzeń szczelny, 6-uszczelnienie podłoża, 7-drenaż, 8-rów odwadniający, 9- ława, 10-krzywa depresji w przypadku korpusu jednorodnego (bez uszczelnień).
Sprawdzenie gradientów ciśnień filtracyjnych siatka hydrodynamiczna
Filtracja przez korpus zapory z jednorodnego materiału (bez uszczelnień) Jeśli h = 0
Filtracja przez korpus zapory z jednorodnego materiału (bez uszczelnień)
Filtracja przez korpus zapory z jednorodnego materiału (bez uszczelnień) ε = 0.44 1 1+.75 = 0.373 ε h1 =. 79 m h = 0 = 30.67 30.67 7.5.5.5 = 13.63 11.38 =.5 m.5 4 4 q = 10 = 10 m / s /.5 mb
Filtracja przez korpus zapory z jednorodnego materiału (bez uszczelnień) = 30.67 30.67 7.5.5.5 h = 0 = 13.63 11.38 =.5 m.5 4 4 q = 10 = 10 m / s / mb.5
Sprawdzenie gradientów ciśnień filtracyjnych wewnątrz grobli budowli ziemnej według: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 0 kwietnia 007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie