Spis treści Słowo dyrektora 1 Muzeum szkole Firmowe programy edukacyjne 2 1. Secesja sztuka przełomu wieków 2 2. Archeologia, historia, etnografia, regionalizm 3 Innowacyjne programy edukacyjne 6 1. Z historią sztuki przez epoki 6 2. Przedszkolne poniedziałki 9 Stała oferta dla zwiedzających 10 1. Serwis przewodnicki 10 INFORMATOR EDUKACYJNY 2009/2010 Opracowała Małgorzata Kwiatkowska Współpraca: Leonard Sobieraj Tomasz Kordala Katarzyna Stołoska-Fuz 2. Lekcje muzealne 10 Oferta okazjonalna dla zwiedzających 11 1. Programy edukacyjne towarzyszące wystawom czasowym 11 2. Wydarzenia i spotkania. Imprezy cykliczne. Konkursy 11 Informacje praktyczne rezerwacja cennik II Krzysztof Matusiak Agnieszka Kaniewska-Płocieniak Małgorzata Sobczak Katarzyna Rogalska Grzegorz Piaskowski Magdalena Lica-Kaczan Zbigniew Chlewiński Projekt graficzny i skład Magdalena Ławrów Płock 2009 Muzeum Mazowieckie w Płocku jest finansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego sponsor strategiczny muzeum I
SŁOWO DYREKTORA Upowszechnianie sztuki polskiej i europejskiej oraz wiedzy o historii i kulturze Mazowsza Płockiego to główne zadania Muzeum Mazowieckiego w Płocku, wynikające z jego misji. Spodziewamy się, że dzięki artystycznej atmosferze i dostępności zbiorów muzealnych sztuka stanie się bliższa, a historia bardziej zrozumiała dla szerokiego kręgu odbiorców. Tradycyjnie jednak działalność edukacyjną kojarzymy ze szkołą. Muzeum i szkoła to dwie instytucje, które mają zasadniczy wpływ na kształt wiedzy i osobowości człowieka. Nam szczególnie zależy na tym, aby w interesujący i przystępny sposób upowszechniać wiedzę historyczną dotycząca naszego regionu oraz uwrażliwiać na sztukę możliwie jak najmłodsze dzieci. Nasza działalność polega na organizowaniu wystaw stałych i czasowych prezentowanych w secesyjnej kamienicy przy ulicy Tumskiej 8 oraz ekspozycji czasowych w zabytkowym spichlerzu przy ulicy Kazimierza Wielkiego 11b. Muzeum Mazowieckie w Płocku to muzeum otwarte, dlatego też adresowana do Państwa publikacja przedstawia także ofertę wydarzeń i spotkań cyklicznych przez nas organizowanych. Aby ułatwić wybór najbardziej interesujących działań, oddajemy w Państwa ręce informator możliwie szeroko przedstawiający ofertę działalności edukacyjnej mieszczącej się w kanonie propozycji stałych, jak i czasowych Muzeum Mazowieckiego w Płocku w roku szkolnym 2009/2010. W tegorocznej edycji informatora skupiliśmy się na prezentacji naszych firmowych programów edukacyjnych, takich jak: Secesja sztuka przełomu wieków oraz Archeologia, historia, etnografia, regionalizm. Rozpoczniemy także realizację programów innowacyjnych, takich jak: Z historią sztuki przez epoki oraz Przedszkolne poniedziałki. Nowością w bieżącym roku szkolnym będą również programy edukacyjne towarzyszące wystawom czasowym. W 2009 r., w listopadzie i grudniu, szczególną uwagę poświecimy twórczości Józefa Chełmońskiego w 160. rocznicę jego urodzin. W 2010 r. Roku Chopinowskim zaplanowaliśmy wystawy prezentujące prace takich polskich twórców, jak Jerzy Duda Gracz, Czesław Czapliński i Alojzy Balcerzak, powstałe z inspiracji muzyką Fryderyka Chopina. Wspomnianym ekspozycjom czasowym towarzyszyć będą ogólnopolskie konkursy fotograficzne i malarskie, wykłady i prelekcje dla szerokiego kręgu odbiorców. Zachęcamy zatem wszystkich nauczycieli i uczniów do stałej lub czasowej współpracy. Serdecznie zapraszamy! Leonard Sobieraj dyrektor Muzeum Mazowieckiego w Płocku 1
Koordynatorem programu są Małgorzata Sobczak, Agnieszka Kaniewska-Płocieniak tel. 024 364 70 72 szkoły podstawowe szkoły podstawowe szkoły podstawowe gimnazja gimnazja szkoły podstawowe szkoły podstawowe 2 Firmowe programy edukacyjne SECESJA SZTUKA PRZEŁOMU WIEKÓW (kamienica) Jest to program edukacyjny, nawiązujący do profilu oraz charakteru prezentowanych w siedzibie Muzeum Mazowieckiego w Płocku kamienicy przy Tumskiej 8 zbiorów sztuki secesyjnej. Oferta skierowana jest zarówno do młodzieży gimnazjalnej i licealnej, jak i do najmłodszych miłośników sztuki dzieci ze szkół podstawowych. W zakres programu są lekcje, wykłady i warsztaty twórcze z historii sztuki, dzięki którym dzieci i młodzież zapoznają się z klimatem epoki fin de siècle u, sztuki secesyjnej i plastyki okresu Młodej Polski oraz kultury i obyczajowości przełomu XIX i XX w. Wszystkie zajęcia odbywają się na ekspozycji stałej naszego muzeum. Secesja i Młoda Polska Zajęcia edukacyjne prowadzone w zależności od wieku uczestników: wykład teoretyczny, wprowadzający w zagadnienia związane ze stylem secesji (nazewnictwo europejskie) i plastyką okresu Młodej Polski, wzbogacony o prezentację multimedialną (ok. 30 min.) oraz warsztaty na ekspozycji. lekcja prowadzona na ekspozycji stałej muzeum. Na postawie obiektów prezentowanych we wnętrzach muzealnych omawiane są cechy charakteryzujące sztukę secesji, w rzemiośle artystycznym, w rzeźbie i malarstwie Młodej Polski. Co to jest muzeum? Wersja lekcji o secesji dla najmłodszych, skierowana do uczniów szkół podstawowych, prowadzona w formie warsztatów na ekspozycji. Co nam mówią przedmioty? Zajęcia, podczas których dzieci mają za zadanie odgadywanie funkcji wybranych przedmiotów ze zbiorów muzeum. Mówiące epitafia Podczas zwiedzania muzeum dzieci wybierają po jednym obiekcie muzealnym znajdującym się na ekspozycji i wcielając się w rolę tego przedmiotu snują opowieść, a pozostali mają za zadanie odgadnąć, co to za przedmiot. Stanisław Wyspiański życie i twórczość Zajęcia prowadzone w formie lekcji lub warsztatów twórczych, podczas których uczestnicy poznają życie i twórczość wielkiego artysty w oparciu o teksty z tamtej epoki wspomnienia przyjaciół. Dodatkowo mogą być przeprowadzone warsztaty twórcze Portret według Wyspiańskiego. Malarstwo Młodej Polski Zajęcia prowadzone w 2 wersjach dostosowanych do wieku uczestników: wykład teoretyczny, wprowadzający w zagadnienia związane z malarstwem okresu Młodej Polski, wzbogacony o prezentację multimedialną (ok. 30 min.) oraz warsztaty na ekspozycji, podczas których uczniowie zapoznają się z kierunkami i tendencjami występującymi w obrębie sztuki Młodej Polski, takimi jak: symbolizm, secesja, impresjonizm, kultura ludowa Podczas zajęć warsztaty dotyczące symbolu. warsztaty dotyczące malarstwa Młodej Polski, podczas których młodzież zapoznaje się z wybranymi tekstami literackimi ilustrującymi klimat tamtej epoki i na tej podstawie ma za zadanie wcielić się w rolę bohatera wybranego obrazu z galerii malarstwa Młodej Polski lub postać z tamtej epoki. Życie codzienne mieszczan na przełomie XIX i XX w. Warsztaty prowadzone na ekspozycji, podczas których młodzież poznaje dawne zwyczaje zachowywania się przy stole oraz związane z życiem towarzyskim. Obraz i rzeźba Zajęcia są prowadzone na wystawach muzealnych z wykorzystaniem eksponatów. Dzieci porównują obraz i rzeźbę dwie formy wyrazu artystycznego. Dzięki pogadance oraz odniesieniom do eksponatów utrwalają sobie takie pojęcia, jak: pejzaż, portret, autoportret, popiersie. W toku zajęć oglądają także takie formy wypowiedzi artystycznej, jak: witraż, ceramika figuralna. Poszukiwacze i odkrywcy muzealne podchody Dzieci poznają ekspozycję, wcielając się w rolę poszukiwaczy. Odnajdując na ekspozycji kolejne wskazówki oraz fragmenty hasła, kierowane są do szczęśliwego końca. Na zakończenie układają hasło sformułowanie myśli, którą kierowała się sztuka przełomu XIX i XX w. i próbują je zinterpretować.
ARCHEOLOGIA, HISTORIA, ETNOGRAFIA, REGIONALIZM (spichlerz) Jest to program edukacyjny, na który składa się zespół zajęć muzealnych obejmujących lekcje i warsztaty twórcze, poruszające problematykę archeologiczną, historyczną i etnograficzną w aspekcie regionalnym (Płock, Mazowsze). Program jest przeznaczony dla dzieci i młodzieży różnych typów szkół. Archeologia/historia Stare Mazowsze przyroda i człowiek (nowość) Zasadniczą częścią lekcji jest 30-minutowy film pod tym samym tytułem, zrealizowany przez Muzeum Mazowieckie w Płocku w 2008 r. Film ukazuje specyficzne cechy środowiska naturalnego krainy nazywanej Starym Mazowszem, leżącej między Wisłą, Skrwą, Narwią i Orzycem. Wiele miejsca poświęcono charakterystyce rozwoju osadnictwa i kultury tych ziem od czasów plemiennych aż do XVI w. Widzowie mają możliwość odwiedzenia m.in. dziewiczych starorzeczy nad Wisłą, terenów zabagnionych, wielu grodzisk z różnych faz wczesnego średniowiecza oraz najcenniejszych zabytków architektury romańskiej, gotyckiej i renesansowej. Mowa jest również o najdawniejszych dziejach Płocka, najstarszego i najważniejszego na Starym Mazowszu ośrodka miejskiego. Atrakcją filmu są liczne ujęcia krajobrazów Mazowsza i Płocka z lotu ptaka. Uzupełnieniem filmu jest 15-minutowy komentarz archeologa prowadzącego lekcję. Istnieje możliwość zakupu filmu, zarówno w kamienicy przy ul. Tumskiej 8, jak i w spichlerzu przy ul. Kazimierza Wielkiego 11b. Koordynatorem zagadnień archeologicznych jest Krzysztof Matusiak tel. 024 262 25 95 Koordynatorem zagadnień historycznych jest Małgorzata Kwiatkowska tel. 024 364 70 83 od 5. klasy szkoły podstawowej, Germańskie mity turniej darów (nowość) Uczniowie słuchają 20-minutowego słuchowiska, połączonego z prezentacją slajdów, zatytułowanego Turniej darów, czyli o kunszcie krasnoludów. Zrealizowało je Muzeum Mazowieckie w Płocku w 2008 r. Akcja słuchowiska opiera się na motywach jednego z mitów germańskich, opowiadającego o przygodach boga ognia Lokiego, który pozbawił włosów piękną boginię urodzajów Sif, małżonkę gromowładnego Thora, a potem, aby naprawić szkodę, udał się do podziemnej krainy zwanej Svartalfheimem, aby zdobyć nowe, rosnące jak żywe, włosy ze złota. od 5. klasy szkoły podstawowej, Cykl mitów germańskich jest dzisiaj słabo znany, nawet miłośnikom historii. Tymczasem mity te stanowią niezbywalny, interesujący składnik europejskiego dziedzictwa kulturowego. W naszej dzisiejszej rzeczywistości obecnych jest wiele motywów zaczerpniętych z tych 3
opo wiadań. Przykładowo, angielska nazwa czwartku (Thursday) pochodzi od imienia germańskiego boga wojny, burzy i piorunów Thora. Uzupełnieniem słuchowiska jest komentarz prowadzącego lekcję archeologa, zawierający charakterystykę mitologii germańskiej. gimnazja Płock dawniej i dziś Zajęcia z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej ukazującej najważniejsze zabytki i miejsca zabytkowe w Płocku oraz nawiązującej do historii z nimi związanej. Płock w zaraniu dziejów Lekcja dotycząca najwcześniejszego okresu istnienia miasta do jego lokacji na prawie chełmińskim: od istnienia miejsca kultu w X w. poprzez budowę grodu i podgrodzia, które przekształciło się w miasto lokacyjne w 1237 r. Lekcja jest omówieniem kultury materialnej i duchowej Płocka i jego mieszkańców. Wanda, Lilla Weneda i Ligia Historyczne pierwowzory postaci literackich. Rzecz o plemionach zamieszkujących Polskę w starożytności. Na kanwie postaci literackich epok od średniowiecza (Kronika Wincentego Kadłubka) do romantyzmu i pozytywizmu (Lilla Weneda J. Słowackiego i Quo vadis H. Sienkiewicza) omawiane są ludy zamieszkujące ziemie polskie w starożytności. 4 Życie codzienne ludzi pierwotnych Ukazanie wszelkich aspektów życia codziennego ludzi od momentu pojawienia się gatunku homo sapiens na naszych ziemiach do końca neolitu. Bolesław Krzywousty w świadomości narodowej Pogadanka (wykład) z prezentacją multimedialną, dostosowana tak dla dzieci, jak i młodzieży. Symbole tożsamości narodowej. Z Orłem Białym przez wieki Godło Polskie, flaga biało-czerwona i hymn polski trzy symbole wyznaczające naszą tożsamość narodową. Skąd się wzięły i jak kształtowało się ich znaczenie przez wieki. Kultura rycerska w okresie późnego średniowiecza. Komentarz do powieści H. Sienkiewicza Krzyżacy Śledząc losy głównych bohaterów powieści Krzyżacy, omawiana jest kultura duchowa i zwyczaje rycerstwa polskiego w późnym średniowieczu. Od Cyryla i Metodego do Ottona z Bambergu. Apostołowie ziemi słowiańskich Podczas lekcji przedstawiane są życiorysy i osiągnięcia najwybitniejszych ewangelizatorów działających na ziemiach Słowian i Prusów między IX a XIII w. Pióro, kałamarz, papier pisanie przez wieki Podczas zajęć dzieci poznają materiały pisarskie używane od starożytności do czasów dzisiejszych. W oparciu o wykorzystywane podczas zajęć eksponaty magazynowe, dowiadują się do czego służył bibularz, jak wyglądały przyciski do papieru itp. Mają również możliwość pisania piórem na papierze czerpanym.
Etnografia Cykl zajęć odnoszący się do polskiego roku obrzędowego, kultur etnicznych świata oraz mazowieckiej kultury regionalnej. Koordynatorami zagadnień etnograficznych są Magdalena Lica-Kaczan, Grzegorz Piaskowski tel. 024 262 48 69 Wielkanoc w tradycji polskiej Lekcja ma na celu przeprowadzenie uczestników przez cały cykl wielkanocny, począwszy od Środy Popielcowej do śmigusa-dyngusa. Uczestnicy dowiadują się o genezie i znaczeniu wielu zwyczajów związanych z cyklem wielkanocnym, m.in. skąd się wzięła pisanka, palma wielkanocna, dlaczego w wielkanocny poniedziałek polewamy się wodą itp. Polskie Boże Narodzenie Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z całym cyklem świąt Bożego Narodzenia począwszy od adwentu do święta Matki Boskiej Gromnicznej. Uczestnicy dowiadują się o genezie i znaczeniu wielu zwyczajów związanych z cyklem, m.in. skąd się wzięła choinka, siano na wigilijnym stole, jak wróżono i zaklinano rzeczywistość w tym czasie. Wigilijnego opłatka czar Celem lekcji jest wyjaśnienie genezy i symboliki opłatka w tradycji polskiej, zaprezentowanie różnych form ozdób opłatkowych oraz omówienie ich znaczenia w kulturze ludowej. Zajęcia połączone będą z warsztatem uczestnicy wykonają ozdoby opłatkowe znane z terenu Mazowsza zwane jabłuszkiem lub światem. Wyprawa dookoła świata (nowość) Podczas tego spotkania młodzież ma okazję poznać różnorodne kultury ludów zamieszkujących Ziemię. Prezentacja obejmuje m.in. Eskimosów z Dalekiej Północy, Buszmenów i Pigmejów w afrykańskiej pustyni i dżungli, Tybetańczyków z Dachu Świata, mieszkańców Australii czy różnorodność plemion indiańskich w obu Amerykach. Lekcji towarzyszą slajdy, projekcje krótkich filmów i muzyka z danego obszaru kulturowego. Stare Mazowsze Lekcja zapoznaje z kulturą najbliższego regionu, którego centrum stanowi Płock. Na lekcji można się dowiedzieć, czym wyróżnia się Stare Mazowsze pod względem etnograficznym. Poza tym przybliżona zostanie egzotyczna kultura wiślańskich wodniaków (rybaków, oryli, piaskarzy, żwirników), która choć wpisana w region, była odrębna od jego obszarów rolniczych. Ludowe feng shui. Magia w domu i w zagrodzie Zajęcia objaśniają przejawy myślenia magicznego w celu zabezpieczenia dostatku i odżegnania nieszczęść. Wyjaśniają genezę wielu nadal funkcjonujących przekonań i zachowań, jak zakaz siadania na progu, witania przez próg, zawieszanie podkowy itd. Uczniowie zapoznają się z uniwersalnym znaczeniem wielu symboli. od przedszkola 6-latki od przedszkola 6-latki bez ograniczeń wieku od 2 klasy szkoły podstawowej od 4 klasy szkoły podstawowej 5
Koordynatorem programu jest Agnieszka Plichta tel. 024 364 70 73 Innowacyjne programy edukacyjne Z historią sztuki przez epoki (kamienica) Jest to seria wykładów wprowadzających uczestników zajęć w kulturę i sztukę danej epoki w oparciu o bogaty materiał ilustracyjny slajdy lub prezentacje multimedialne przedstawiające wybrane dzieła sztuki. Ponadto można zamówić zajęcia poświęcone jednemu wybitnemu artyście lub zagadnieniu z zakresu ikonografii i konserwatorstwa. Program jest adresowany do uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz osób dorosłych. 6 Sztuka starożytnej Grecji Lekcja połączona z pokazem slajdów. Na wstępie zajęć uczniowie zapoznają się z kulturą starożytnej Grecji i jej znaczeniem dla kultury europejskiej dawniej i dziś. Podczas zajęć omawiane są podstawowe dziedziny sztuk pięknych: architektura (porządki architektoniczne, typy budowli), rzeźba (twórczość najwybitniejszych artystów okresu klasycznego) oraz elementy malarstwa wazowego i sztalugowego. Sztuka starożytnego Rzymu Lekcja połączona z pokazem slajdów. Na jej początku uczniowie zapoznają się z kulturą starożytnego Rzymu oraz jej znaczeniem dla kultury europejskiej. Omówiona zostanie też mentalność ówczesnych Rzymian i scharakteryzowane ich życie codzienne na przykładzie mieszkańców Pompei. Podczas zajęć przedstawione zostaną główne dziedziny sztuk pięknych: architektura (miasto, typy budowli rzymskich), rzeźba oraz malarstwo. W zależności od zapotrzebowania i po uprzednim uzgodnieniu z prowadzącym, istnieje możliwość przeprowadzenia wyżej wymienionych zajęć w cyklu dwóch spotkań albo jednorazowo. Sztuka średniowiecza Lekcja połączona z pokazem slajdów. Podczas zajęć młodzież zostanie wprowadzona w klimat epoki oraz pozna problematykę tamtego czasu (tło historyczne, obyczajowość). Prowadzący wyróżni dwa okresy sztuki średniowiecza: sztukę romańską sztukę gotycką i omówi podstawowe dziedziny sztuk pięknych z naciskiem na architekturę sakralną. W zależności od zapotrzebowania i po uprzednim uzgodnieniu z prowadzącym, istnieje możliwość przeprowadzenia zajęć w cyklu dwóch spotkań albo jednorazowo. Sztuka renesansu: Renesans we Włoszech Renesans w Polsce Lekcja połączona z prezentacją multimedialną. Podczas zajęć młodzież zostanie wprowadzona w klimat epoki i pozna problematykę tamtego czasu (tło historyczne, obyczajowość), rozpoczynając od miejsca, gdzie sztuka renesansu się narodziła Włochy ( Florencja). Omówione zostaną podstawowe dziedziny sztuk pięknych: architektura sakralna i publiczna, rzeźba, malarstwo (perspektywa, sfumato, malarstwo sztalugowe). Druga część zajęć zostanie poświęcona trzem okresom kultury renesansu w Polsce (od króla Zygmunta Starego do Stefana Batorego). Zostaną omówione najważniejsze zabytki: architektury (Wawel, kaplica Zygmuntowska), rzeźby (nagrobki królewskie) i malarstwa. W zależności od zapotrzebowania i po uprzednim uzgodnieniu z prowadzącym, istnieje możliwość przeprowadzenia zajęć w cyklu dwóch spotkań albo jednorazowo.
Sztuka epoki baroku: Barok w Polsce Barok w Europie Wykład połączony z pokazem slajdów. Podczas zajęć młodzież zostaje wprowadzona w klimat epoki i pozna problematykę tamtego czasu (tło historyczne, obyczajowość). Omówione zostaną podstawowe dziedziny sztuk pięknych: architektura sakralna i publiczna, rzeźba, malarstwo. W zależności od zapotrzebowania i po uprzednim uzgodnieniu z prowadzącym, istnieje możliwość przeprowadzenia zajęć w cyklu dwóch spotkań albo jednorazowo. Kultura oświecenia w Polsce Wykład połączony z pokazem slajdów. Podczas zajęć młodzież pozna klimat epoki i problematykę tamtego czasu (tło historyczne, obyczajowość). Omówione zostaną podstawowe dziedziny sztuk pięknych: architektura sakralna i publiczna, rzeźba, malarstwo. Sztuka okresu romantyzmu Lekcja z prezentacją multimedialną oraz warsztatami twórczymi. Podczas zajęć młodzież zostaje wprowadzona w klimat epoki i poznaje problematykę tamtego czasu (tło historyczne, obyczajowość). Na podstawie omawianego malarstwa romantycznego uczniowie będą odnajdywali motywy literackie w poszczególnych obrazach. Zajęcia zakończą się warsztatami, podczas których uczestnicy dokonają wyboru i charakterystyki obrazu romantycznego. Secesja i Młoda Polska Prezentacja multimedialna połączone z zajęciami na ekspozycji (więcej informacji w programie edukacyjnym Secesja sztuka przełomu wieków). Sztuka nowoczesna Lekcja z prezentacją multimedialną, podczas której młodzież na konkretnych przykładach zapoznaje się z wybranymi kierunkami sztuki (od impresjonizmu do dwudziestolecia międzywojennego). Zajęcia są prowadzone po uprzednim uzgodnieniu omawianych zagadnień. Art déco Szalone lata 20.-30. wykład popularnonaukowy z prezentacją multimedialną, podczas którego słuchacze wprowadzeni zostają w klimat szalonych lat 20. i 30. XX w., zapoznając się z kulturą i sztuką tamtego okresu (, dorośli)., dorośli, dorośli 7
gimnazja Portrety artystów Rembrandt van Rijn malarz i grafik Wykład z prezentacją multimedialną. Jan Matejko życie i twórczość Lekcja z prezentacją multimedialną. Realizm w twórczości Józefa Chełmońskiego Lekcja z prezentacją multimedialną. Twórczość Władysława Hasiora Lekcja z prezentacją multimedialną. Życie i twórczość Stanisława Wyspiańskiego Lekcja z prezentacją multimedialną. Bolesław Biegas Sylwetka i twórczość (1877-1954) wykład połączony z bogatą prezentacją prac artysty na ekspozycji muzealnej (rzeźba i malarstwo: obrazy polityczne, obrazy sferyczne, mistyka nieskończoności, portrety). Ikonografia Opowieści biblijne w grafice i malarstwie Rembrandta van Rijn Lekcja z prezentacją multimedialną. Podczas zajęć omawiane są wybrane wątki ze Starego i Nowego Testamentu, zobrazowane przez holenderskiego mistrza w oparciu o elementy biografii artysty. Przypowieści ewangeliczne oraz wizja piekła i nieba w malarstwie europejskim Lekcja z prezentacją multimedialną. Podczas zajęć omawiane są najbardziej znane przypowieści ewangeliczne, tj.: o miłosiernym Samarytaninie, o synu marnotrawnym, o bogaczu, o siewcy, o pannach mądrych i głupich w oparciu o malarstwo europejskie. Dodatkowo druga część lekcji poświęcona jest obrazowaniu piekła i nieba w malarstwie europejskim na przestrzeni wieków. Ewangelia w obrazach Prezentacja głównych wątków ewangelicznych związanych z postaciami Jezusa i Maryi w oparciu o polskie i europejskie przykłady malarstwa. Zajęcia poruszają też kwestię apokryficznych opowieści obecnych w sztuce. Jak oglądać obraz Zajęcia z opisywania obrazów. Uczestnicy sami wybierają reprodukcje do analizy: określają jej temat, proponują tytuł, próbują określać środki wyrazu wybranego obrazka: kolorystykę, charakter i układ plam barwnych, układ kresek i linii, elementy perspektywiczne. W trakcie zajęć zyskują świadomość tego, czym jest harmonijna, spójna kompozycja. Konserwatorstwo Jak zabezpieczyć archiwum i muzeum domowe Lekcja w formie warsztatów, połączona z prezentacją, podczas których uczestnicy dowiadują się o metodach dotyczących eksponowania i warunków przechowywania dokumentów, starych książek i antyków gromadzonych w naszych domach. Jak postępować i chronić domowe zabytki w trakcie ich użytkowania w warunkach domowych. Trzeba pamiętać, że kolekcjonerstwo to nie tylko przyjemność, ale i odpowiedzialność. Dwa zawody: konserwator i restaurator zabytków. Konserwator w służbach administracji publicznej Przedstawienie dwóch odmiennych zawodów oraz zależności pomiędzy nimi: konserwatora technologa pracującego przy zabytkach oraz konserwatora teoretyka, który zajmuje się ochroną zabytków z racji sprawowanych funkcji w administracji publicznej. Omówienie podstawowych terminów związanych z konserwacją zabytków: konserwacja, renowacja, rekonstrukcja, zabezpieczenie zabytków. Wykład połączony z prezentacją multimedialną. 8
Przedszkolne poniedziałki (kamienica) Program specjalnie przygotowany dla sześciolatków, nawiązuje do historii, kultury i tradycji polskiej poprzez wykorzystanie muzealnych zbiorów. Na cykl składa się dziewięć spotkań o różnorodnej tematyce, dopasowanej do pór roku, świąt kościelnych, zmian w przyrodzie. Każde zajęcia oprócz części teoretycznej zawierać też będą elementy warsztatowe. Dzieci, pod opieką nauczycieli, wykonywać będą proste, dopasowane do swoich umiejętności i wieku przedmioty nawiązujące do tematu spotkania. Zachęcamy wszystkich nauczycieli przedszkolnych do aktywnej współpracy w ramach programu Przedszkolne poniedziałki. Przedszkolne poniedziałki są odpłatną formą zajęć szczegóły w: informacje praktyczne rezerwcja cennik. Koordynatoram programu Przedszkolne poniedziałki jest Katarzyna Stołoska-Fuz tel. 024 364 70 63 przedszkole Październik Medale, medaliony, plakiety Opowieść o numizmatyce, pokazanie podstawowych różnic między medalem, medalionem i plakietą. Zaprezentowanie przykładowych numizmatów. Wykonanie przez dzieci medalionu. Listopad Ludzie listy piszą Poczta jej zadania i funkcje. Dawne i współczesne sposoby przekazywania informacji. Znaczki i stemple pocztowe. Co to jest filatelistyka? Prezentacja dawnej korespondencji. Lakowanie i pieczętowanie listów przez dzieci. Grudzień Białe święta Omówienie zwyczajów bożonarodzeniowych, jak również poprzedzającego je okresu adwentu. Ozdobienie wspólnej (kartonowej) choinki metodą wyklejania. Styczeń Kolorowe szybki Rozmowa o witrażach, ich budowie i wykorzystaniu w dekoracji wnętrz. Wykonanie witraży prostą techniką ewentualnych podarków na Dzień Babci lub Dzień Dziadka. Luty Długopis czy pióro? Prezentacja dawnych narzędzi pisarskich gęsie pióro, stalówka, pergamin, obsadka, atrament, pióro wieczne. Marzec Szlakiem przyrody Przyroda w sztuce na przykładzie obiektów muzealnych oraz slajdów zagadki i wierszyki na temat wiosny, rozmowa o wiosennych zmianach w przyrodzie. Poszukiwania roślinnych elementów zdobniczych na obiektach. Kwiecień Fotografia zatrzymany obraz Dawne zdjęcia, prezentacja fotografii i albumów oraz aparatów fotograficznych. Wykonanie ramki na zdjęcie. Maj Miesiąc książki Rozmowy o książkach, jak wyglądały dawne księgi, a jak współczesne (na przykładach ilustracji i wydawnictw). Budowa książki wprowadzenie nowych pojęć. Znaczenie bibliotek. Dlaczego należy książki szanować. Wykonanie zakładki do książki. Czerwiec Ożywić kamień Warsztat rzeźbiarza na podstawie zdjęć i slajdów. O czym mówią rzeźby z płockiego muzeum. Ożywienie kamienia poprzez jego malowanie farbami plakatowymi. 9
Stała oferta dla zwiedzających Rozwijająca się działalność edukacyjna Muzeum Mazowieckiego w Płocku oraz wieloletnie doświadczenie pozwoliły wypracować stałą ofertę dla zwiedzających, której zasadniczym celem jest zapewnienie podstawowego dostępu do wiedzy i zbiorów muzeum. Na niezbędny standard propozycji w tym zakresie składa się serwis przewodnicki oraz lekcje muzealne. Serwis przewodnicki Oferujemy usługę przewodnicką towarzyszącą wystawom stałym i czasowym w kamienicy secesyjnej przy ulicy Tumska 8 oraz wystawom czasowym w zabytkowym spichlerzu przy ulicy Kazimierza Wielkiego 11b. Profesjonalną usługę świadczą kompetentni pracownicy Działu Edukacji i Promocji oraz pracownicy merytoryczni Działu Archeologii, Etnografii, Historii i Sztuki. Ponadto od kilku lat współpracujemy z doświadczonymi przewodnikami płockimi, którzy uzyskali tytuł edukatorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Umiejętność nawiązywania bezpośredniego kontaktu z grupą, dostosowanie poziomu wiedzy do wieku odbiorcy, a także kultura osobista pozwalają zaproponować usługę na wysokim poziomie, także w języku angielskim. Opłaty i zasady rezerwacji przewodników zostały zamieszczone w: informacje praktyczne rezerwcja cennik (s. II). 10 Lekcje muzealne Lekcje muzealne są rodzajem aktywności bardzo popularnej wśród uczniów i nauczycieli. Propozycje tematów zawarte w Programach edukacyjnych nawiązują do programu szkolnego, zagadnień poruszanych na lekcjach plastyki (wiedzy o kulturze), języka polskiego i historii. W naszej ofercie edukacyjnej znajdują się też propozycje wykraczające poza program, których celem jest poszerzenie horyzontów odbiorcy i próba odnalezienia się w europejskim, polskim i regionalnym kręgu kulturowym. Jesteśmy przekonani, że ich problematyka może posłużyć do realizacji szkolnych zadań w aspekcie wychowania estetycznego i patriotycznego, dlatego też serdecznie zapraszamy do współpracy wychowawców dzieci i młodzieży. Opłaty i zasady rezerwacji lekcji muzealnych zostały zamieszczone w rozdziale informacje praktyczne rezerwcja cennik (s. II).
OFERTA OKAZJONALNA DLA ZWIEDZAJĄCYCH Muzeum Mazowieckie w Płocku poza stałą ofertą edukacyjną proponuje także działania okazjonalne, związane z wystawami czasowymi lub organizowanymi przez nas imprezami jednorazowymi bądź cyklicznymi. Programy edukacyjne towarzyszące wystawom czasowym Do większości wystaw czasowych powstaje indywidualny program, pełniący rolę edukacyjną, komentującą i uzupełniającą tematykę ekspozycji. Program ten obejmuje najczęściej: warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych konkursy dla dzieci, młodzieży i dorosłych wykłady i odczyty projekcje filmowe związane z tematyką wystawy wydawnictwa edukacyjno-promocyjne serwis przewodnicki. Podczas niektórych wystaw proponujemy także: koncerty spektakle teatralne. W roku 2009 szczególnie polecamy program edukacyjny z cyklu Portrety Chełmoński przygotowany w 160. rocznicę urodzin artysty. Na program ten składają się następujące przedsięwzięcia: otwarcie wystawy i rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego Chełmoński oraz otwarcie wystawy pokonkursowej 12 listopada odczyt Tadeusza Matuszczaka o J. Chełmońskim dla młodzieży i dorosłych 19 listopada wieczór Chełmońscy o Chełmońskim w stylizowanym wnętrzu łowickim w spichlerzu 26 listopada. W 2010 r. Roku Chopinowskim zapraszamy do udziału w programie edukacyjnym Fry de ryk Chopin na Mazowszu. W ramach tego programu zaplanowaliśmy: wystawę malarstwa Alojzego Balcerzaka poświęconą Fryderykowi Chopinowi (luty) sesję naukową Fryderyk Chopin na Mazowszu (luty) wystawę fotograficzną Czesława Czaplińskiego (maj czerwiec) wystawę malarstwa Jerzego Dudy Gracza (październik grudzień) Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny Chopin koncerty uczestników konkursów chopinowskich. Cykl Portrety Chełmoński Rok Chopinowski Wydarzenia i spotkania. Imprezy cykliczne. Konkursy Muzeum Mazowieckie w Płocku jest muzeum otwartym, organizującym okazjonalnie w związku z wybranymi świętami lub imprezami muzealnymi wydarzenia i spotkania adresowane do szerokiego kręgu odbiorców. Wśród corocznie przygotowywanych szczególnie polecamy poniżej te, które dotyczą całej społeczności Płocka i okolic. Noc Muzeum Inscenizacja życia codziennego i artystycznego z przełomu XIX i XX w. lub lat 20. i 30. XX w. we wnętrzach ekspozycyjnych odbywająca się w czerwcu w ramach Dni Historii Płocka. Jarmark Tumski Ogólnopolski jarmark kolekcjonerski organizowany w czerwcu wspólnie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Muzeum Mazowieckiego w Płocku i Stowarzyszeniem Tumska w ramach Dni Historii Płocka. 11
Piknik Archeologiczno-Etnograficzny Impreza plenerowa w końcu sierpnia z pokazami parateatralnymi, koncertami zespołów muzyki dawnej i ludowej, występami drużyn rycerskich, pokazami rzemiosła średniowiecznego, prezentacjami możliwości archeologii doświadczalne oraz z warsztatami i kiermaszem wyrobów twórców ludowych. Dużym zainteresowaniem cieszą się także wydarzenia i spotkania cykliczne, z których należy wymienić zwłaszcza: Jazz w Muzeum Wieczorne koncerty z udziałem sław polskiego jazzu. młodzież, dorośli młodzież, dorośli młodzież dorośli młodzież, dorośli konkursy szkoły podstawowe gimnazja gimnazja szkoły podstawowe Konfrontacje Historyczne Spotkania z historią i archeologią, z udziałem wybitnych przedstawicieli nauk humanistycznych i publicystów. Środy Literackie Spotkania ze współczesnymi twórcami prozy i poezji polskiej oraz krytykami literackimi. Spotkania z Kulturą Etniczną Całodzienne spotkania w spichlerzu z obyczajowością, kulturą i sztuką danego kraju. Sesje popularnonaukowe Poświęcone sztuce secesji i art déco oraz różnym dyscyplinom naukowym. Wakacyjne warsztaty archeologiczno-historyczne Prezentacja warsztatu badawczego archeologii i historii związana z udziałem młodzieży szkół średnich w pracach wykopaliskowych na stanowisku archeologicznym, przeprowadzanie kwerendy historycznej wśród mieszkańców okolicznych wsi. Corocznie organizujemy również konkursy dla dzieci i młodzieży, upowszechniające wiedzę o historii Płocka i Mazowsza Płockiego, takie jak: Kocham moje miasto. Międzyszkolny konkurs historyczno-polonistyczny Przeznaczony dla uczniów szkół podstawowych, którego współorganizatorem jest Szkoła Podstawowa nr 17. Płock historia i współczesność Adresowany dla uczniów szkół gimnazjalnych, którego współorganizatorem jest Zespół Szkół Budowlanych nr 1. Jestem przewodnikiem po Płocku Przeznaczony dla uczniów gimnazjów, organizowany wspólnie z Zespołem Szkół nr 1. Tradycyjnie też razem ze Szkołą Podstawową nr 18 organizujemy konkurs wiedzy o starożytnej Grecji, w którym uczestniczą uczniowie klas piątych szkół podstawowych z Płocka i powiatu płockiego. 12
INFORMACJE PRAKTYCZNE REZERWCJA CENNIK SERWIS PRZEWODNICKI Zasady rezerwacji Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja telefoniczna, faksem lub e-mailem. Przyjmujemy grupy liczące do 30 osób. Rezerwacja przewodników Kamienica przy ulicy Tumskiej 8 w Dziale Edukacji i Promocji Opłata: bilet wstępu plus usługa przewodnicka w języku polskim 35 zł w języku angielskim 70 zł. Spichlerz przy ulicy Kazimierza Wielkiego 11b Opłata: bilet wstępu plus usługa przewodnicka 20 zł. Prosimy o wcześniejsze informowanie w przypadku rezygnacji z umówionego terminu. Zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży Istnieje możliwość zamówienia zajęć muzealnych dla grupy osób dorosłych, chcących skoncentrować się na tej tematyce. Rezerwacja zajęć edukacyjnych Zasady rezerwacji Obowiązuje wcześniejsze telefoniczne zamawianie zajęć edukacyjnych. Zajęcia trwają od 45 do 90 min. w zależności od tematu i zapotrzebowania nauczycieli. Opłata: zajęcia muzealne dla szkół pozapłockich 40 zł warsztaty plastyczne dla szkół pozapłockich 40 zł (plus koszt materiałów plastycznych). Szkoły płockie (refundacja z Urzędu Miasta Płocka) zajęcia muzealne 20 zł warsztaty plastyczne dla szkół płockich 20 zł (plus koszt materiałów plastycznych) koszt zajęć przedszkolnych (dla wszystkich) 20 zł. Opłaty należy uiszczać bezpośrednio przed zajęciami. kontakt Kamienica przy ulicy Tumskiej 8 zgłoszenia w Dziale Edukacji i Promocji Kontakt tel. 024 364 70 72 024 364 70 73 e-mail: edukacja@muzeumplock.art.pl Spichlerz przy ulicy Kazimierza Wielkiego 11b tel. 024 262 25 95 024 262 48 69 e-mail: archeologia@muzeumplock.art.pl e-mail: etnografia@muzeumplock.art.pl www.muzeumplock.art.pl II
Muzeum Mazowieckie w Płocku, ul. Tumska 8 Godziny otwarcia sezon letni 1 maja 14 października poniedziałek nieczynne wtorek niedziela 10 00 17 00 sezon zimowy 15 października 30 kwietnia poniedziałek nieczynne wtorek 10 00 15 00 środa piątek 10 00 16 00 sobota niedziela 10 30 16 30 www.muzeumplock.art.pl