Wykorzystanie sieci ASG EUPOS w zadaniach związanych z realizacją systemu odniesień przestrzennych Marcin Ryczywolski 1, Tomasz Liwosz 2 1 Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej 2 Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 r.
Plan prezentacji uregulowania prawne dotyczące osnów i państwowego systemu odniesień przestrzennych aktualny stan i plany rozwojowe sieci ASG-EUPOS układy PL-ETRF2000 i ETRF2000(R08)
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych z dnia 15 października 2012 r. utrzymanie dwóch układów odniesienia PL-ETRF89 oraz PL-ETRF2000 będących realizacją systemu ETRS89, nowy układ wysokościowy PL-EVRF2007-NH, który w przyszłości zastąpi PL-KRON86-NH, układy współrzędnych płaskich prostokątnych PL-1992, PL-2000 oraz PL-UTM, PL-LAEA, PL-LCC.
Fizyczną realizacją geodezyjnego układu odniesienia: PL-ETRF2000 jest sieć europejskich stacji permanentnych EPN o dokładnie wyznaczonych współrzędnych oraz zmian tych współrzędnych w czasie, Przenoszenie na obszar Polski i konserwacja geodezyjnego układu odniesienia PL-ETRF2000 odbywa się poprzez sieć stacji permanentnych ASG-EUPOS, Przenoszenie na obszar Polski i konserwacja geodezyjnego układu odniesienia PL-ETRF89 (EUREF89) odbywa się poprzez sieć punktów EUREF-POL oraz POLREF.
Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych z dnia 14 lutego 2012 r. Osnowy: geodezyjną, grawimetryczną i magnetyczną, dzieli się wg. kryterium dokładności i sposobu ich zakladania na: 1 klasę - podstawową fundamentalną stacje referencyjne ASG-EUPOS włączone do sieci EPN 2 klasę - podstawową bazową stacje referencyjne ASG-EUPOS wraz z punktami ekscentrycznymi, pkt. sieci EUREF-POL, POLREF oraz EUVN 3 klasę - szczegółową m.in. prywatne stacje referencyjne sieci stacji
Punkty ekscentryczne I Odległość: max. do 1,5 km I 2 rodzaje ekscentrów: I I I Typ A stabilizacja typu POLREF Typ B punkty kierunkowe KROS Rodzaje pomiarów: pkt. ekscentryczny ϕλ h H g + + + ±
Aktualny stan sieci ASG-EUPOS Liczba stacji referencyjnych: 125 stacje na obszarze Polski: 102, zagraniczne: 23 stacje pracujące w systemie GPS: 70, GLONASS: 55 dla obszaru Polski odpowiednio 67 i 35 Sprzet GPS/GNSS: Trimble, Leica, Javad, Topcon Indywidualne kalibracje anten: 24/102 i 20/23 Realizowany układ odniesienia: PL-ETRF2000 (2011.0) współrzędne wyznaczone na podstawie łącznego wyrównania kampanii z lat 2008 i 2010/2011, w nawiązaniu do ITRF2005 Dane obserwacyjne: RINEX 2.11, RTCM 2.3 i RTCM 3.1
Monitorowanie układu odniesienia Rozwiązania kumulowane EPN w zakresie stacji EPN - osnowa podstawowa fundamentalna 14 stacji klasy A + 2 stacje klasy B (BPDL, KRAW) Monitoring w ramach Centrum Zarządzającego ASG-EUPOS w zakresie wszystkich stacji referencyjnych włączonych do osnowy podstawowej oraz stacji zagranicznych Monitoring prowadzony w ramach porozumienia z CGS WAT w zakresie wszystkich stacji referencyjnych włączonych do osnowy podstawowej oraz stacji zagranicznych EUPOS Combination Centre - ECC wyrównanie regionalne na podstawie rozwiązań krajowych
Plany rozbudowy sieci ASG-EUPOS I Wymiana sprzętu GPS na GNSS (GPS GLO GAL) I I wymiana 25 odbiorników jeszcze w 2014 r. pozostałe prace: 2015-2017 r.
Zmiany realizacji systemu ITRS International Terrestrial Reference System wprowadzenie układu ITRF2008/IGS08 [IGSMAIL-6354] produkty IGS dostępne od 17 kwietnia 2011 r. (GPSWeek 1632) aktualizacja układu IGS08 jako IGb08 [IGSMAIL-6663] produkty IGS dostępne od 7 października 2012 r. (GPSWeek 1709) przygotowania do realizacji ITRF2013 nieznana oficjalna data wprowadzenia
Wyrównanie kontrolne sieci ASG-EUPOS celem przeprowadzenia nowego wyrównania, było sprawdzenie wpływu układu IGb08 na współrzędne sieci ASG-EUPOS wyrażone w systemie ETRS89 oraz aktualizacja strategii obliczeniowej Wykonawca: Politechnika Warszawska zakres opracowania: 7 października 2012 r. - 17 maja 2014 r. GPSWeek 1709-1792, 83 tygodnie, 581 dni łącznie 154 stacji referencyjnych
56 56 ASG PL EPN EPN class A (reference) 8 12 16 20 24 28 32 Stacje referencyjne: EPN+ASG(EPN)+ASG
Charakterystyka strategii obliczeniowej Parametr wsp. oribt sat. i par. ruchu obr. Ziemi min. wysokość satelitów nad horyzontem sesja pomiarowa tworzone wektory metoda rozw. nieoznaczoności model a priori troposfery funkcja odwzorowawcza dla poprawki trop. interwał wyzn. opóźnienia trop. troposf. gradienty horyzontalne model jonosfery parametry centrów fazowych anten współrzędne stacji referencyjnych Zastosowane wartości IGS (GPS+GLONASS) 3 24h (0-24 GPST) / 581 dni maksimum obserwacji (100 km) SIGMA L1&L2 (L 20 km) SIGMA L5/L3 (20 < L 200 km) QIF (L > 200 km) Saastamoinen + GMF, część sucha GMF, część mokra 1 godzina tak globalny CODE absolutne (IGS08) + wyzn. indywidualne (EPN/ASG) IGb08 z rozwiązania EPN C1785 warunek NNT 14 param. transformacja do ETRF2000
Rozwiązanie łączne z warunkiem minimalnego nawiązania epoka odniesienia 2013.57 (28 lipca 2013) warunek minimum constraint na współrzędne i wektory prędkości 40 stacji referencyjnych w przypadku zmian sprzętowych lub szeregów czasowych dla których zaobserwoano nieciągłości niewiadomego pochodzenia, wprowadzano współrzędne jako nowe niewiadome Statystyka łącznego wyrównania Rozwiązanie Powtarzalność (mm) RMS N E U (mm) ASG-EUPOS 1.20 1.09 3.34 1.46
Porównanie ITRS 12 12 14 14 16 16 18 18 20 20 22 22 24 24 26 26 50 50 54 54 56 56 1 cm 12 12 14 14 16 16 18 18 20 20 22 22 24 24 26 26 50 50 54 54 56 56 2 cm Różnice współrzędnych w systemie ITRS: ITRF2008 (IGb08), ITRF2005 (2008/10/11)
Porównanie ETRS89 12 12 14 14 16 16 18 18 20 20 22 22 24 24 26 26 50 50 54 54 56 56 1 cm 12 12 14 14 16 16 18 18 20 20 22 22 24 24 26 26 50 50 54 54 56 56 2 cm Różnice współrzędnych w systemie ETRS89: ETRF2000 (IGb08), PL-ETRF2000 (2008/10/11)
Planowane zadania Prace nad dalszymi obliczeniami związanymi z realizacją IGb08 będą prowadzone dalej: w pierwszym etapie: wyrównanie wstecz do tygodnia 1632 (wprowadzenie IGS08) w drugim etapie: wyrównanie obseracji sprzed tygodnia 1632 (uzależnione od pojawienia się produktów IGS z repro2)
Podsumowanie Stacje referencyjne systemu ASG-EUPOS realizują obecnie układ odniesienia PL-ETRF2000 Prowadzone prace monitorownia współrzędnych oraz nowe wyrównanie sieci wykazują, ze stacje referencyjne spełniają warunek 10mm/20mm Duża część sprzętu GPS sieci ASG-EUPOS zostanie wymieniony do roku 2017 r., zmiana ta nie pozostanie bez wpływu na realizowany układ odniesienia
pytania / odpowiedzi marcin.ryczywolski@gugik.gov.pl