Definicja i realizacja europejskiego systemu wysokościowego EVRS w Polsce

Transkrypt

1 GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Definicja i realizacja europejskiego systemu wysokościowego EVRS w Polsce Wiesław Graszka naczelnik wydziału Seminarium Realizacja osnów geodezyjnych a problemy geodynamiki Grybów, r.

2 Układ prezentacji Wprowadzenie Definicja układu Realizacja układu Podsumowanie

3 Wprowadzenie Kampanie niwelacji precyzyjnej I klasy w Polsce Wyszczególnienie 1-sza kampania 2-ga kampania 3-cia kampania 4-ta kampania Termin pomiarów Długość linii 10,046 km 10,200 km 17,015 km 17,516 km Liczba linii/ odcinków 121/ / / / Liczba poligonów Wysokości Normalne/ ortometryczne Normalne (Molodienskiego) Normalne (Mołodienskiego) Normalne Poziom odniesienia Amsterdam Kronsztad Kronsztad/ Amsterdam System grawimetryczny Kronsztad/ Amsterdam? Poczdam Poczdam Międzynarodowy Dokładność ± 1.04 mm/ km ± 0.78 mm/ km ± 0.91 mm/ km ± 0.91 mm/ km Te same obserwacje wykonane w trakcie 3-ciej i 4-tej kampanii pomiarowej zostały wykorzystane do wyrównania podstawowej osnowy wysokościowej w dwóch układach wysokościowych

4 Wprowadzenie Konieczność wprowadzenia nowego układu odniesienia i układu wysokościowego wynikła z wymogu implementacji przepisów wykonawczych do dyrektywy 2007/2/WE z dnia 14 marca 2007 r. stanowiącej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), w szczególności rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1089/2010 z dnia 23 listopada 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych (Dz. U. UE Nr L 323/11 z dnia r.)

5 Wprowadzenie Postęp technologiczny w satelitarnych technikach obserwacji GNSS umożliwia wyznaczanie dokładnej pozycji w przestrzeni trójwymiarowej (3D): łatwy w użyciu sprzęt pomiarowy i oprogramowanie do opracowania obserwacji, dostępna infrastruktura teleinformatyczna umożliwiająca wyznaczenie pozycji w czasie rzeczywistym, rozwój technologii pozwalających na wyznaczenie pozycji w trybie autonomicznym (bez punktów nawiązania), Postęp technologiczny w budowie grawimetrów umożliwia wyznaczanie absolutnej wartości przyspieszenia siły ciężkości w terenie: przenośny sprzęt pomiarowy i nowoczesne oprogramowanie do opracowania obserwacji, rozwój technologii satelitarnych pozwalających na modelowanie potencjału pola grawitacyjnego Ziemi.

6 System odniesienia Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1247) Państwowy system odniesień przestrzennych w Polsce tworzą: geodezyjne układy odniesienia PL-ETRF2000 i PL-ETRF89 - będące matematyczną i fizyczną realizacją europejskiego ziemskiego systemu odniesienia ETRS89, układy wysokościowe PL-KRON86-NH i PL-EVRF2007-NH - będące matematyczną i fizyczną realizacją europejskiego ziemskiego systemu wysokościowego EVRS, układy współrzędnych: geocentrycznych kartezjańskich XYZ, geocentrycznych geodezyjnych GRS80h oraz geodezyjnych GRS80H, układy współrzędnych płaskich prostokątnych: PL-LAEA, PL-LCC, PL-UTM, PL-1992 i PL-2000.

7 Definicje EVRS rozumie się przez to kinematyczny, europejski system wysokościowy, wykorzystujący różnice potencjału siły ciężkości odniesione do poziomu odniesienia Amsterdam lub odpowiadające im wysokości normalne, zatwierdzony rezolucją nr 5 na zgromadzeniu podkomisji EUREF w Tromsø w 2000 r., Geodezyjny układ wysokościowy PL-EVRF2007-NH tworzą wysokości normalne odniesione do średniego poziomu Morza Północnego, wyznaczonego dla mareografu w Amsterdamie (Normaal Amsterdams Peil), Holandia, Geodezyjny układ wysokościowy PL-KRON86-NH tworzą wysokości normalne odniesione do średniego poziomu Morza Bałtyckiego, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie koło Sankt Petersburga, Federacja Rosyjska, Fizyczną realizacją układów wysokościowychpl-evrf2007-nh i PL-KRON86-NH jest podstawowa osnowa wysokościowa.

8 Definicje wysokości normalne określa się z pomiarów geodezyjnych nawiązanych do punktów podstawowej osnowy geodezyjnej kraju, wysokości normalne można określać także z pomiarów satelitarnych, z uwzględnieniem wysokości quasigeoidy nad elipsoidą odniesienia.

9 Układ PL-EVRF2007-NH realizacja europejskiego systemu EVRS, przeniesienie poprzez punkty EUVN, epoka realizacji 2008 r., stosowany w pomiarach niwelacyjnych i satelitarnych, wprowadzenie w dniu r.

10 Układ PL-KRON86-NH przeniesienie układu poprzez repery fundamentalne, epoka realizacji 1982 r., stosowany w pomiarach niwelacyjnych, obowiązuje do dnia r.

11 Osnowa zintegrowana Wykonane pomiary na punktach podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych Punkty/ pomiary φ, λ h H g inne EUREF (11) X X X* X** POLREF (348) X X X* X* EUVN (54) X X X ASG-EUPOS (100) X X X X ** X** osn. poziom. X X* osn. wysokość. osn. grawim. X* X osn. magnet. * Pomiary o niższej dokładności ** Tylko niektóre punkty X X

12 Układ PL-EVRF2007-NH Projektowana podstawowa osnowa wysokościowa 1klasy Projektowana podstawowa osnowa wysokościowa 1 i 2 klasy

13 Układ PL-EVRF2007-NH Rozkład błędów średnich wyrównanych wysokości punktów podstawowej osnowy wysokościowej 1 i 2 klasy (wyrównanie podstawowe)

14 Układ PL-EVRF2007-NH Różnice wysokości reperów między układami wysokościowymi PL-EVRF2007-NH i PL-KRON86-NH (wyrównanie podstawowe i kontrolne).

15 Modele poprawek Różnice współrzędnych pomiędzy układami odniesienia PL-ETRF2000 i PL-ETRF89, układami wysokościowymi PL-EVRF2007-NH i PL- KRON86-NH oraz modelu quasi-geoidy zostały opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (siatki transformacyjne): PL-ETRF89-GRS80h do PL-ETRF2000-GRS80h GUGiK_ETRF2000 PL-ETRF89-GRS80h do układu PL-KRON86-NH GUGiK_geoid2011 PL-KRON86-NH do układu PL-EVRF2007-NH GUGiK_ETRF2000 Główne parametry siatek: = , = ,, =0.01

16 Program TRANSPOL 2.06

17 Podsumowanie Przyjęcie europejskiego układu odniesienia w Polsce wynika z potrzeby integracji gospodarczej w ramach Unii Europejskiej, Definicje i parametry techniczne geodezyjnych układów odniesienia zawiera rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych, Do r. na obszarze kraju obowiązują dwa układy wysokościowe: PL-EVRF2007-NH i PL-KRON86-NH, Zakładanie na obszarze kraju zintegrowanej (trójwymiarowej) osnowy geodezyjnej wymusza modernizację osnowy poziomej i wysokościowej, Udostępnienie danych państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego winno umożliwić współpracę środowiska naukowego i administracji geodezyjnej przy realizacji projektów w obszarze osnów podstawowych,

18 Do refleksji = +

19 Dziękuję za uwagę Główny Urząd Geodezji i Kartografii ul. Wspólna 2, Warszawa tel , , faks gugik.gi@gugik.gov.pl biuro.eupos@gugik.gov.pl