Reforma regulacyjna sektora bankowego BRRD jako narzędzie wzrostu stabilności i odporności instytucji finansowych 11 grudnia 2017
BRRD narzędziem wzrostu stabilności i odporności sektora finansowego Plany naprawy oraz plany przymusowej restrukturyzacji mają na celu utrzymanie stabilności w sektorze finansowym bez uszczerbku dla deponentów, klientów i systemu finansowego bez konieczności wykorzystania funduszy publicznych Cele regulacyjne. a to oznacza w praktyce: Zmniejszenie ryzyka systemowego wynikającego z upadłości poszczególnych instytucji Ciągłość usług w sytuacjach kryzysowych, minimalizacja strat ponoszonych przez klientów Ułatwienie w przeprowadzaniu działań naprawczych Zapewnienie efektywnego procesu uporządkowanej likwidacji Zmniejszenie obciążenia podatników ryzykiem straty instytucji finansowych Ograniczenie zakresu instytucji too big to fail, zmniejszenie pokusy nadużycia lokalnych władz jako kredytodawcy ostatniej instancji Planowanie naprawy Planowanie przymusowej restrukturyzacji Skuteczna restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja Ocena wiarygodności Ograniczanie przeszkód Wiarygodność i wykonalność Ciągłość operacyjna Ring-Fencing Optymalizacja działalności 1
Irlandia UK Dania Niemcy pozostałe kraje członkowskie UK Holandia Hiszpania Grecja pozostałe kraje członkowskie UK Niemcy Irlandia Hiszpania pozostałe kraje członkowskie Niemcy UK Hiszpania Belgia pozostałe kraje członkowskie Ograniczenie pomocy publicznej to kluczowe założenie reformy BRRD Wielkość wykorzystanej pomocy państwowej w UE w latach 2008-2014 wyniosła łącznie około 1.935 mld euro, co stanowiło około 14% łącznego PKB państw członkowskich w 2014 r. w mld euro 200,00 Odbudowa kapitału w mld euro 120,00 Utrata wartości aktywów 160,00 120,00 80,00 80,00 40,00 40,00 - - w mld euro 500,00 Udzielone gwarancje (max) w mld euro 50,00 Wsparcie płynności (max) 400,00 300,00 200,00 100,00-40,00 30,00 20,00 10,00-2
Zapewnienie kontynuacji realizowanych przez bank funkcji krytycznych jako jeden z celów przymusowej restrukturyzacji Funkcje krytyczne usługi, operacje lub inna działalność podmiotu lub grupy, których zaprzestanie mogłoby prowadzić, do zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki lub zagrozić stabilności finansowej ze względu na wielkość podmiotu lub grupy, ich udział w rynku, złożoność, działalność transgraniczną, powiązania gospodarcze lub finansowe Dwuetapowa procedura ustalania funkcji krytycznych 1 2 Identyfikacja funkcji krytycznych przez bank w ramach planu naprawy (samoocena) Identyfikacja funkcji krytycznych przez organ resolution na etapie tworzenia planu przymusowej restrukturyzacji Opinia organu resolution (na etapie zatwierdzania planu naprawy przez organ nadzoru) Przegląd planów naprawy indywidulanych instytucji w celu zapewnienia zgodności i spójności podejść stosowanych przez banki Zatwierdzenie planu naprawy przez organ nadzoru Przyjęcie planu resolution przez organ przymusowej restrukturyzacji Ponieważ organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji czerpią korzyści z kompleksowego oglądu sytuacji wskazującego, które funkcje są niezbędne do utrzymania stabilności finansowej postrzeganej w ujęciu całościowym, powinny one podjąć ostateczną decyzję dotyczącą określenia funkcji krytycznych do celów związanych z planowaniem oraz przeprowadzeniem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/778 z dnia 2 lutego 2016 r. (preambuła) 3
Czy proces przymusowej restrukturyzacji jest przymusowy dla wszystkich banków? W przypadku gdy łącznie spełnione są warunki: Warunki niespełnione 1. Podmiot krajowy jest zagrożony upadłością 2. Brak jest przesłanek wskazujących, że możliwe działania nadzorcze lub działania podmiotu krajowego pozwolą we właściwym czasie usunąć zagrożenie upadłością 3. Działania wobec podmiotu krajowego konieczne są w interesie publicznym Decyzja BFG: wszczęcie przymusowej restrukturyzacji lub umorzenie lub konwersja instrumentów kapitałowych Postepowanie upadłościowe 4
Od przesłanek upadłości do decyzji o przymusowej restrukturyzacji: konieczna współpraca dwóch organów KNF BFG Przesłanki spełnione? Informacja BFG o braku przesłanek DECYZJA o zawieszeniu działalności / zarządcy Wystąpienie do sądu o ogłoszenie upadłości Informacja KNF o zagrożeniu działalności podmiotu i wyczerpaniu środków nadzorczych Test interesu publicznego Oszacowanie, w tym określenie wielkości możliwego wsparcia oraz jego źródeł, weryfikacja planu (o ile istnieje) Weryfikacja przesłanek Podmiot uznaje się za zagrożony upadłością w przypadku wystąpienia co najmniej jednej z następujących okoliczności: występują przesłanki uznania, że podmiot nie będzie spełniał warunków prowadzenia działalności w stopniu uzasadniającym uchylenie albo cofnięcie zezwolenia na utworzenie banku aktywa podmiotu nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań albo występują przesłanki uznania, że aktywa podmiotu nie wystarczą na zaspokojenie jego zobowiązań podmiot nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań albo występują przesłanki uznania, że nie będzie ich regulował kontynuacja działalności podmiotu wymaga zaangażowania nadzwyczajnych środków publicznych Zasięgnięcie opinii KNF DECYZJA 5
Test interesu publicznego a cele przymusowej restrukturyzacji Test interesu publicznego Cele przymusowej restrukturyzacji utrzymanie stabilności finansowej, w szczególności przez ochronę zaufania do sektora finansowego i zapewnienie dyscypliny rynkowej Działania podejmowane są w interesie publicznym, jeżeli są konieczne dla zapewnienia realizacji co najmniej jednego z celów przymusowej ograniczenie zaangażowania funduszy publicznych lub prawdopodobieństwa ich zaangażowania zapewnienie kontynuacji realizowanych przez podmiot funkcji krytycznych ochrona deponentów i inwestorów objętych systemem rekompensat ochrona środków powierzonych podmiotowi przez jego klientów 6
Przymusowa restrukturyzacja w reżimie BRRD to tylko jedna z opcji rozwiazywania problemów w sektorze bankowym Bank Spółdzielczy w Nadarzynie Banca Popolare di Vicenza SpA i Veneto Banca SpA Banco Popular Español SA data 21.10.2016 23.06.2017 07.06.2017 stanowisko organu nadzoru KNF zawiesiła działalność Banku oraz zapowiedziała wystąpienie do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie jego upadłości EBC ustalił, że bank był FOLTF znaczące pogorszenie poziomu adekwatności kapitałowej EBC ustalił, że bank był FOLTF znaczące pogorszenie sytuacji płynnościowej Banku w konsekwencji niedotrzymywania wymogów adekwatności kapitałowej stanowisko organu resolution BFG stwierdził, że nie zostały spełnione przesłanki wydania decyzji o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji ze względu na brak spełnienia przesłanki interesu publicznego SRB stwierdziła, że nie zostały spełnione przesłanki wydania decyzji w sprawie resolution ze względu na brak spełnienia przesłanki interesu publicznego SRB stwierdziła, że zostały spełnione przesłanki wydania decyzji w sprawie resolution Program resolution opracowany rezultat Wystąpienia do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości Banku Nabycie przez Intesa Sanpaolo za cenę 1 EUR Nabycie przez Banco Santander za cenę 1 EUR Brak przymusowej restrukturyzacji Przymusowa restrukturyzacja ( ) Aby uniknąć pokusy nadużycia, powinno być możliwe opuszczenie rynku przez każdą instytucję będącą na progu upadłości, niezależnie od jej wielkości i powiązań z innymi podmiotami, bez wywołania zakłóceń systemowych. Instytucja będąca na progu upadłości powinna zostać zasadniczo likwidowana w ramach standardowego postępowania upadłościowego ( ) pkt 45 preambuły do BRRD 7
Odpowiednio skalibrowany MREL warunkiem efektywnego procesu bail-in Poziom wyznaczany przez organ ds. restrukturyzacji - BFG - po zasięgnięciu opinii KNF indywidualnie dla poszczególnych instytucji MREL = Fundusze własne i zobowiązania kwalifikowane Łączne zobowiązania i fundusze własne instytucji Kwota na pokrycie strat + Kwota rekapitalizacji Okres obowiązywania: 1 stycznia 2016 Okres przejściowy: do decyzji BFG, od 1 stycznia 2023 r. Metodyka BFG Kwota na pokrycie strat = Łączny współczynnik kapitałowy + Dodatkowy bufor ryzyka + Dodatkowy wymóg kapitałowy ustalony przez KNF + Bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym x Łączna kwota ekspozycji na ryzyko Kwota rekapitaliza cji = Czynnik skalujący x Łączny współczynnik kapitałowy + Dodatkowy wymóg kapitałowy ustalony przez KNF Wymóg połączonego bufora + x Łączna kwota ekspozycji na ryzyko w przypadku zastosowania strategii umorzenia lub konwersji zobowiązań = 1- kwota na pokrycie strat/łączna kwota ekspozycji na ryzyko w przypadku zastosowania strategii przejęcia = 70% dla banków komercyjnych 8
Bank 1 Bank 2 Bank 3 Bank 4 Bank 5 Bank 6 Bank 7 Bank 8 Bank 9 Bank 10 Bank 11 Bank 12 Bank 13 Bank 14 Pierwsza krajowa kalibracja MREL czy banki są na to gotowe? 24% 22% 20% 18% 19,301% 17,875% 18,562% 23,223% 17,421% 18,201% 22,432% 20,339% MREL (% RWA) 16,510% 16,966% 21,566% minimalny TCR (w%) 19,642% 17,821% 16,510% 16% 14% 12% 10% Oczekiwania BFG: 1) wymóg MREL zostanie spełniony przez fundusze własne i zobowiązania podporządkowane, 2) dłużne instrumenty zaliczane do MREL zostaną nabyte przez klientów profesjonalnych, tj. nie będą kierowane do klientów detalicznych oraz 3) jednostkowa nominalna wartość instrumentu stanowiącego zobowiązanie zaliczone do MREL będzie wynosiła nie mniej niż 100 000 euro. Stanowisko KNF Biorąc pod uwagę znaczący wzrost wartości i liczby ofert tych obligacji przeprowadzanych przez banki, co może skutkować istotnym wzrostem zaangażowania inwestorów indywidualnych w ten instrument, KNF rekomenduje, aby wartość nominalna pojedynczej emitowanej obligacji podporządkowanej we wszystkich kolejnych emisjach banków wynosiła co najmniej 400 000 zł. 9
Proces kalibracji MREL w ramach unii bankowej a planowane zmiany w reżimie BRRD Finalizacja podejścia w zakresie MREL Pierwsze decyzje w zakresie minimalnych poziomów MREL Perspektywa europejska kalibracja MREL przez SRB IX X 2017 21 XI 2017 Q4 2017 Q1 2018 Według stanu na Q1 2018 Równoległe prace legislacyjne w UE zmiany do dyrektywy BRRD Przekazywanie decyzji w sprawie MREL bankom (poprzez NRAs) 1. Fundusze własne i zobowiązania ogółem vs. RWA (total risk exposure amount) / LRE 2. Podtrzymano wyłączenie banków hipotecznych z MREL na poziomie jednostkowym, dodatkowo wskazując, że jednostki wyłączone z MREL na poziomie jednostkowym nie powinny być częścią wymogu skonsolidowanego na poziomie grupy resolution 3. Guidance organ resolution może wymagać od podmiotu utrzymywania wyższego poziomu MREL niż wymogi kapitałowe 4. Kwestia utrzymywania współczynnika MREL na poziomie skonsolidowanym koncepcja: External MREL - zobowiązania podlegające umorzeniu lub konwersji emitowane przez spółkę dominującą (resolution entity) do podmiotów trzecich spoza grupy kapitałowej, Internal MREL - zobowiązania podlegające umorzeniu lub konwersji emitowane przez spółki zależne (resolution group entities) do spółki dominującej. 5. Uregulowanie konsekwencji nieprzestrzegania przez instytucję poziomu MREL 10
BRRD narzędziem wzrostu stabilności i odporności sektora finansowego Plany naprawy i restrukturyzacji MREL Szanse i wyzwania dla Banku Cykliczna aktualizacja planów naprawy Zapewnienie szerokiego zakresu danych na potrzeby planu restrukturyzacji Zapewnienie wsparcia przez instytucję procesu resolvability Dodatkowe symulacje / analizy ilościowe Identyfikacja sposobu spełnienia wymagań MREL Proces wyliczania i raportowania MREL Zmiany w systemach IT wspierające wyznaczanie i monitorowanie MREL Gotowe rozwiązania nakierowane na wykorzystanie szans biznesowych w sytuacjach kryzysu rynkowego Ocena i dostosowanie struktury finansowania banku w związku z wprowadzeniem wskaźnika MREL Organizacja i wdrożenie nowego procesu w banku obejmującego wiele jednostek biznesowych zapewnianie koordynacji z istniejącymi rozwiązaniami oraz efektywna komunikacja i współpraca z podmiotami zewnętrznymi (w tym z regulatorami) Jakość i dostępność danych na potrzeby planowania naprawy i przymusowej restrukturyzacji Rozwój informacji zarządczej i raportowania regulacyjnego Zakres planów naprawy i restrukturyzacji obejmuje szeroki zakres działalności, a w konsekwencji większość jednostek organizacyjnych instytucji Oczekiwana ewolucja reżimu BRRD w kierunku objęcia kolejnych sektorów rynku finansowego (podmioty infrastruktury rynku, ubezpieczyciele) 11
Kontakt Paweł Flak Associate Partner +48 502 793 174 pawel.flak@pl.ey.com Krzysztof Szewczyk Menedżer +48 519 033 777 krzysztof.szewczyk@pl.ey.com 12
Dziękujemy za uwagę 13