mgr ElŜbieta Trutkowska mgr Marek Moszczak Pomiar świadczeń zdrowotnych w Psychiatrycznym Zakładzie Opiekuńczo Leczniczym. Metoda pomiaru, wyniki badań. Konferencja Jakość 2010 Warszawa, dnia 7.10.2010r.
Psychiatryczny Zakład Opiekuńczo Leczniczy w Międzybrodziu Bialskim
Struktura Zakładu szpitalny oddział psychiatryczny 32 łóŝka 4 oddziały opiekuńczo lecznicze 200 łóŝek 2 poradnie zdrowia psychicznego pielęgniarska opieka domowa gabinet fizjoterapii
Certyfikacja W roku 2001 Zakład otrzymał certyfikat systemu jakości na zgodność z normą ISO 9002, a od roku 2003 na zgodność z aktualną normą PN-EN ISO 9001:2009.
Metoda pomiaru Prezentowana metoda pomiaru procesu leczniczo pielęgnacyjno - rehabilitacyjnego ma zastosowanie do pobytów długoterminowych w oddziałach opiekuńczych.
Pacjenci Pacjenci oddziałów opiekuńczych to chorzy u których wcześniejsze leczenie nie przyniosło pozytywnych rezultatów. Nie znaleźli wsparcia w środowisku. Choroba spowodowała tak duŝe deficyty, Ŝe nie są zdolni do samodzielnego funkcjonowania i wymagają stałej opieki personelu medycznego.
Praca z tą grupą chorych ukierunkowana jest na: zapobieganie nawrotom uzyskanie poprawy w zakresie codziennego funkcjonowania likwidowanie objawów długotrwałej hospitalizacji przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu integrację ze środowiskiem
Programy rehabilitacyjne Prowadzone programy rehabilitacyjne mają na celu przywracanie umiejętności utraconych w wyniku choroby psychicznej, a w niektórych przypadkach niedopuszczanie do ich pogłębiania oraz poprawę jakości Ŝycia z przewlekłą chorobą psychiczną.
System zarządzanie Jakością W roku 2003 na Przeglądzie Systemu Zarządzania Jakością pracownicy medyczni zobaczyli potrzebę większej integracji zapisów i pomiaru procesów leczniczo pielęgnacyjno - rehabilitacyjnych.
Kryteria oceny Powstała potrzeba opracowania takich kryteriów oceny, które pozwoliłyby na całościową ocenę zdrowia psychicznego oraz poziomu funkcjonowania we wszystkich obszarach związanych z leczeniem, pielęgnowaniem rehabilitacją.
Zespół interdyscyplinarny Został powołany interdyscyplinarny zespół, w skład którego weszli: lekarz, psycholog, pielęgniarka, fizjoterapeuta, terapeuta zajęciowy. Zespół przystąpił do opracowania ilościowej i jakościowej (opisowej) analizy funkcjonowania pacjenta w oddziale opiekuńczo - leczniczym.
Zespołowa Skala Funkcjonowania Pacjenta Efektem pracy zespołu było opracowanie Zespołowej Skali Funkcjonowania Pacjenta. ZSFP jest instrumentem opisu jako punktu wyjścia dla dalszych działań, a nie oceny, która zamyka pacjenta w obrębie przypisanej kategorii. Nie wyczerpuje w całości aspektów funkcjonowania człowieka, ogranicza się jedynie do kwestii mających znaczenie dla oferowanych w oddziałach opiekuńczych usług.
Skala i jej stosowanie Stosowanie skali ma bezpośrednio umoŝliwić konkretyzację zmian zachodzących w czasie funkcjonowania pacjenta i w pośredni sposób być tłem wnioskowania o pogłębianiu się, stabilizacji bądź cofaniu się patologii oraz skuteczności pracy zespołu terapeutycznego.
Skład skali Skala składa się z dwóch odrębnych, uzupełniających się części: - arkusza opisu i zaleceń - podręcznika zawierającego pełny opis wyróŝnionych w arkuszu kategorii oraz spisu zaleceń dla wszystkich grup zawodowych
PZOL ZESPOŁOWA SKALA FUNKCJONOWANIA PACJENTA
KARTA ZALECEŃ (ZMIAN) ZESPOŁU LECZNICZO - PIELĘGNACYJNO-REHABILITACYJNEGO
Punktacja W kaŝdym przyjętym do badań wymiarze wyszczególnione są kryteria oceny poziomu funkcjonowania, pacjent moŝe otrzymać od 1 do 5 punktów. Na przykład dla wymiaru objawy psychotyczne (zaburzenia spostrzegania, myślenia, woli, działania, Ŝycia uczuciowego) przyporządkowano następującą punktację:
c.d. punktacji 1pkt Pacjent całkowicie pochłonięty przeŝyciami psychotycznymi niemal w ogóle nie nawiązuje adekwatnego kontaktu z rzeczywistością. 2pkt - Pacjent pochłonięty przeŝyciami psychotycznymi, ale dostrzega inne osoby, zjawiska, reaguje na niektóre uwagi, polecenia.
c.d. punktacji 3pkt - Pacjent pochłonięty przeŝyciami psychotycznymi reaguje adekwatnie na obecność innych osób oraz sens wypowiadanych słów. 4 pkt - U pacjenta utrzymują się objawy psychotyczne, ale ujawniają się dopiero po dopytaniu i w ograniczonym stopniu wpływają na zachowanie. 5 pkt - Pacjent bez objawów psychotycznych.
16 wymiarów Pacjent jest oceniany przez zespół w oparciu o 16 wymiarów, na spotkaniu zespołu terapeutycznego w składzie: lekarz, pielęgniarka, psycholog, terapeuta zajęciowy, fizjoterapeuta i pracownik socjalny.
Rozmiar i głębokość dysfunkcji W oparciu o przyjęte skale ocen ustalany jest rozmiar oraz głębokość występujących dysfunkcji. Na spotkanie zapraszany jest równieŝ pacjent. Przy jego udziale i akceptacji ustala się zakres i rodzaj interwencji, które zapisywane są w karcie zaleceń.
Wyniki Przedstawione poniŝej wykresy to wyniki pracy z pacjentami od roku 2005. Trzeba zaznaczyć, Ŝe w tym okresie w samej metodzie zachodziły zmiany, które miały wpływ na kształtowanie wyników. Jest to narzędzie, które ciągle jest doskonalone, w tym i uzupełniane.
c.d. wyników Wyniki oceny poziomu funkcjonowania wg ZSFP 120 100 80 60 40 popraw a bez zmian pogorszenie 20 0 2005 2006 2007 2008 2009
Opis przypadków W celu lepszego zobrazowania stosowanej metody zarządzania procesami poprawy funkcjonowania posłuŝono się opisem przypadków.
c.d. opisu przypadków J.A, lat 40, z rozpoznaniem schizofrenii, przyjęty do PZOL- u w kwietniu 2005 r. Przy przyjęciu pacjent w niepokoju, urojeniom i halucynacjom zaprzeczał. W trakcie pobytu pojawiły się halucynacje słuchowe, które komentowały jego zachowanie, podpowiadały myśli suiscydalne. Pojawiły się ataki agresji, wymagał zastosowania środków zabezpieczających. Twierdził, Ŝe słyszy głosy, które kaŝą mu to robić.
Wyniki pomiaru z roku 2005 (59 pkt) i 2009 (79 pkt).
c.d. opisu przypadków H.A., lat 41 przyjęta w maju 2007 r. po leczeniu w oddziale psychiatrycznym. Na oddział przyjęta z powodu niebezpiecznych zachowań w miejscu zamieszkania, bez poczucia choroby, nie zaŝywała leków, napięta, demonstracyjna. Negatywnie nastawiona do pobytu w oddziale opiekuńczym, próbowała się oddalić, małomówna, niechętnie odpowiadała na pytania, sama nie nawiązywała kontaktu.
Wyniki pomiaru z roku 2007 (66 pkt) i 2009 (76 pkt)
Pomiar procesów Pomiar procesów jest trafną, przydatną inicjatywą w stosowanym systemie zarządzania jakością świadczonymi usługami.
Metodyka Przyjęta, wypracowana przez zespół Zakładu metodyka oceny poziomu jakości świadczeń zdrowotnych pod nazwą Zespołowa Skala Funkcjonowania Pacjenta pozwala bardziej precyzyjnie ocenić postęp pracy z pacjentem.
Wynik liczbowy Uzyskany liczbowy wynik oceny sprawności procesów terapeutyczno - rehabilitacyjnych moŝe być wyrazem wysiłków na rzecz poskładania tego, co choroba zniszczyła. MoŜe dać szansę na lepszą jakość Ŝycia w sytuacji zdrowotnej, w jakiej się znaleźli.
Dziękujemy za uwagę