WYMAGANIA EDUKACYJNE NA OCENĘ SZKOLNĄ Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM KLASA II * oznaczono wymagania dla ucznia z orzeczeniem o upośledzeniu w stopniu lekkim. Treści podkreślone na zielono wymagane są od ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Ocenę CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia wszystkie wymagania jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykonuje zadania dodatkowe, sam i z własnej inicjatywy poszerza zakres swojej wiedzy, przygotowuje na zajęcia materiały i pomoce wykraczające poza zakres omawianego zagadnienia.* Ocenę BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: - buduje precyzyjnie wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe w sytuacji wskazanej przez nauczyciela*, barwnie i spójnie opowiada na wybrany temat; w razie potrzeby umiejętnie odgrywa wskazany tekst dostosowuje wypowiedź do sytuacji; - udziela wyczerpujących, poprawnych pod względem merytorycznym odpowiedzi i informacji*; - uczestniczy w rozmowie na zaproponowany temat*, potrafi formułować właściwe argumenty, dostrzega omawiany problem z różnych punktów widzenia; - krytycznie słucha wypowiedzi innych, potrafi kontrargumentować; - sprawnie posługuje się formami wypowiedzi koniecznymi przy odpowiedzi ustnej*; - bezbłędnie wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy wskazane przez nauczyciela. (w określonej objętości)* Czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury: - płynnie i bezbłędnie czyta, analizuje, a także interpretuje na poziomie dosłownym i metaforycznym teksty epickie, liryczne i dramatyczne*; - wykorzystuje i modyfikuje informacje zawarte w tekście*, wykorzystuje cytaty z utworów w wypowiedziach ustnych i pisemnych; - zna i rozpoznaje w tekście literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów*, sprawnie się nimi posługuje; - umie krytycznie analizować i porównywać treści różnych tekstów kultury i przekazów medialnych, dokonuje intersemiotycznego przekładu, znajduje wspólne elementy pomiędzy różnymi tekstami kultury; - szczegółowo analizuje i interpretuje teksty kultury; potrafi wskazać i szczegółowo omówić kontekst literacki, historyczny, filozoficzny; - świadomie i umiejętnie korzysta z różnego rodzaju słowników, materiałów multimedialnych;*
Pisanie: - sprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz); rozprawka, sprawozdanie, zaproszenie, dedykacja, ogłoszenie zawiadomienie, podanie* - umiejętnie i sprawnie dokonuje stylizacji wybranego tekstu dostosowując jego treść do określonej przez nauczyciela sytuacji; - prawidłowo tworzy przypisy i bibliografię; Nauka o języku: Uczeń sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach*, podaje ich znaczenie dosłowne i metaforyczne; potrafi dokonać ich podziału i podać pochodzenie związku frazeologicznego*, zna kontekst historyczno literacki powstania związku; wykorzystuje właściwie związki frazeologiczne w wypowiedziach) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod i kontekst wypowiedzi, rozpoznaje znaki niewerbalne, dostrzega manipulacje językowe, perswazje, rozpoznaje i posługuje się prawidłowo odmianą języka: mówioną, pisaną, oficjalną i nieoficjalną, tworzy monolog, dialog, zna zasady etykiety językowej, rozróżnia fakty od opinii*) - Fonetyki i ortofonii (szczegółowo rozpoznaje i określa głoski, upodobnienia, potrafi wskazać ich źródło, bezbłędnie oblicza ilość głosek*, potrafi wytłumaczyć zmiany językowe na przestrzeni wieków); - Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, osobliwości w odmianie, funkcje części mowy w formach wypowiedzi, bezbłędnie i szczegółowo rozpoznaje i określa części mowy we wskazanym wypowiedzeniu*); - Składni (zna i bezbłędnie tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, wypowiedzenie wielokrotnie złożone*, tworzy ich wykresy, tworzy wypowiedzenia na podstawie wykresów zna i bezbłędnie rozpoznaje części zdania i ich rodzaje, rozpoznaje związki składniowe, wyrazy poza związkami składniowymi); - Posługuje się sprawnie mową zależną, niezależna, pozornie zależną*, przekształca dialog w opowiadanie z zachowaniem wyznaczników tekstu; - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne oraz bezbłędnie je stosuje) dostosowuje się ocenę do opinii PPP.
Lektura: - Szczegółowo zna treść wszystkich wskazane przez nauczyciela lektur programowych i tekstów omawianych na zajęciach, co świadczy o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią,* - w wypowiedziach ustnych stosuje dojrzały i krytyczny komentarz*, odwołuje się do treści tekstu i innych tekstów, które nawiązują bezpośrednio lub pośrednio do omawianego tekstu; - oryginalnie, samodzielnie, krytycznie, na wysokim poziomie literackim tworzy prace pisemne*, cytuje odpowiednie fragmenty z omawianego tekstu, wskazuje motywy wędrowne, dostrzega znaczenia metaforyczne; - dogłębnie zna biogramy autorów lektur, podaje daty, inne działa*, inspiracje, prądy literackie) Pojęcia: Uczeń bezbłędnie wskazuje, nazywa i definiuje obowiązujące według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe, czynnie posługuje się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych, potrafi podać przykłady w różnych tekstach kultury: Oświecenie Epoka rozumu: Oświecenie, racjonalizm, empiryzm, encyklopedyzm, klasycyzm, rokoko, bajka, anegdota, absurd, groteska, komedia, sielanka, sentymentalizm, alegoria, symbol, pieśń, hymn, atrybut, epika (narracja, fabuła, powieść podróżnicza, powieść historyczna), liryka (podmiot liryczny, sytuacja liryczna, kontrast, metafora, porównanie, rym i jego rodzaje, wiersz sylabiczny, anafora) dramat, esej, konwencja literacka, dezinformacja, perypetia, intryga, prasa (periodyk, gazeta, czasopismo, tygodnik, dwutygodnik, miesięcznik, kwartalnik, rocznik, tabloid), antypatia*; W dobie Romantyzmu: Romantyzm, irracjonalizm, orientalizm, wieszcz, ballada, dramat romantyczny, oda, despotyzm, komedia, proza poetycka, indywidualizm, paradoks, bunt, natchnienie, Radio (medium, fonia, rozgłośnia, fala, lektor, słuchowisko)* W czasach Pozytywizmu: pozytywizm, darwinizm, nowela, punkt kulminacyjny, powieść historyczna, represja, obrazek, retrospekcja, sonet, petent, opowiadanie, karykatura, radykalizm, bestseller, egocentryk, altruista, abstrakcyjny, irytacja, sarkazm, ironia, aranżacja, priorytet, Telewizja (globalna wioska, trzecia fala, realisty show, talk show, serial, teleturniej)* O Młodej Polsce: modernizm, intuicjonizm, dekadentyzm, fin de siecle, bohema, cyganeria, impresjonizm, symbolizm, synestezja, gwara, tabu, regres, motto, aforyzm, ekspozycja, melancholia, aspiracja, nonkonformizm, audytorium, dedukcja, powieść obyczajowa, elita, frustracja; Internet (e -mail, portal, forum, etykieta, sieć, world wide Web)* Zagadnienia: Oświecenie Epoka rozumu: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki epoki oświecenia, rozróżnia kierunki w sztuce i malarstwie, podaje przykłady dzieł i twórców, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historyczno- literacki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy)
i wskazuje inne utwory, w których one występują, tworzy projekt gazety, posługuje się słownictwem związanym z prasą* W dobie Romantyzmu: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki epoki oświecenia, rozróżnia kierunki w sztuce i malarstwie, podaje przykłady dzieł i twórców, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historycznoliteracki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują, tworzy projekt audycji radiowej, posługuje się słownictwem związanym z radiem.*; W czasach Pozytywizmu: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki epoki oświecenia, rozróżnia kierunki w sztuce i malarstwie, podaje przykłady dzieł i twórców, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historyczno- literacki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują, tworzy projekt/scenariusz audycji telewizyjnej, posługuje się słownictwem związanym z telewizją.* O Młodej Polsce: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki epoki oświecenia, rozróżnia kierunki w sztuce i malarstwie, podaje przykłady dzieł i twórców, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historyczno- literacki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują, tworzy projekt strony internetowej, posługuje się słownictwem związanym z Internetem.* Ocenę DOBRĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: - płynnie czyta, analizuje, a także interpretuje na poziomie dosłownym i metaforycznym teksty epickie, liryczne i dramatyczne*; - wykorzystuje i modyfikuje informacje zawarte w tekście*, - zna i rozpoznaje w tekście literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów*, - umie krytycznie analizować i porównywać treści różnych tekstów kultury i przekazów medialnych*, dokonuje intersemiotycznego przekładu, - szczegółowo analizuje i interpretuje teksty kultury*; potrafi wskazać i szczegółowo omówić kontekst literacki, historyczny; - świadomie i umiejętnie korzysta z różnego rodzaju słowników, materiałów multimedialnych;* Pisanie: - sprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka),
opowiadanie, opowiadanie, z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz); rozprawka, sprawozdanie, zaproszenie, dedykacja, ogłoszenie zawiadomienie, podanie (mogą pojawić się dwa błędy, w przypadku osób z orzeczeniem cztery)* - umiejętnie i sprawnie dokonuje stylizacji wybranego tekstu dostosowując jego treść do znanej z zajęć sytuacji;* - prawidłowo tworzy przypisy i bibliografię, (dopuszczalny jeden błąd)*; Nauka o języku: Uczeń sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach, podaje ich znaczenie dosłowne i metaforyczne; potrafi dokonać ich podziału i podać pochodzenie związku frazeologicznego*, wykorzystuje właściwie związki frazeologiczne w wypowiedziach) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod i kontekst wypowiedzi, rozpoznaje znaki niewerbalne*, dostrzega perswazje, rozpoznaje i posługuje się prawidłowo odmianą języka: mówioną, pisaną, oficjalną i nieoficjalną, tworzy monolog, dialog, zna zasady etykiety językowej, rozróżnia fakty od opinii) - Fonetyki i ortofonii (szczegółowo rozpoznaje i określa głoski, upodobnienia)*; - Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, osobliwości w odmianie, funkcje części mowy w formach wypowiedzi, bezbłędnie rozpoznaje i określa części mowy we wskazanym wypowiedzeniu)*; - Składni (zna i bezbłędnie tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe*, wypowiedzenie wielokrotnie złożone, tworzy ich wykresy, zna i bezbłędnie rozpoznaje części zdania i ich rodzaje, rozpoznaje związki składniowe,); - Posługuje się sprawnie mową zależną, niezależna*, przekształca dialog w opowiadanie z zachowaniem wyznaczników tekstu; - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne oraz je stosuje) dostosowuje się ocenę do opinii PPP Lektura: - dobrze zna wszystkie wskazane przez nauczyciela lektury programowe i teksty omawiane na zajęciach, co świadczy o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią,* - w wypowiedziach ustnych stosuje dojrzały i krytyczny komentarz, odwołuje się do treści utworu; - oryginalnie, samodzielnie, na wysokim poziomie literackim tworzy prace pisemne*, cytuje odpowiednie fragmenty z omawianego tekstu, dostrzega znaczenia metaforyczne; - dobrze zna biogramy autorów lektur, wskazuje inne teksty, przypisuje autora do epoki*, wskazuje powiązania twórcy z określonymi prądami literackimi
Pojęcia i zagadnienia: (zawartość jak na ocenę bardzo dobrą) Uczeń wskazuje, nazywa i definiuje obowiązujące według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe; czynnie posługuje się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych*. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: - płynnie czyta, analizuje, a także interpretuje na poziomie dosłownym teksty epickie, liryczne i dramatyczne;* - wykorzystuje informacje zawarte w tekście,* - zna i rozpoznaje w tekście literackie środki wyrazu,* - umie analizować i porównywać treści różnych tekstów kultury i przekazów medialnych,* - analizuje i próbuje interpretować teksty kultury; potrafi wskazać kontekst literacki, historyczny;* - korzysta z różnego rodzaju słowników, materiałów multimedialnych;* Pisanie: - wykorzystując schemat wypowiedzi, sprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz); rozprawka, sprawozdanie, zaproszenie, dedykacja, ogłoszenie zawiadomienie, podanie * - dokonuje stylizacji wybranego tekstu dostosowując jego treść do znanej z zajęć sytuacji; - prawidłowo tworzy przypisy i bibliografię, (dopuszczalne dwa błądy);* Nauka o języku: Uczeń sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach, podaje ich znaczenie dosłowne i metaforyczne; potrafi dokonać ich podziału*, wykorzystuje związki frazeologiczne w wypowiedziach) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod wypowiedzi, rozpoznaje znaki niewerbalne,* dostrzega perswazje, rozpoznaje i posługuje się odmianą języka: mówioną, pisaną, oficjalną i nieoficjalną, tworzy monolog*, dialog*, zna zasady etykiety językowej, rozróżnia fakty od opinii*) - Fonetyki i ortofonii (rozpoznaje i określa głoski, upodobnienia*);
- Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, rozpoznaje i określa części mowy we wskazanym wypowiedzeniu*); - Składni (zna i tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, wypowiedzenie wielokrotnie złożone, zna i rozpoznaje części zdania*); - Posługuje się sprawnie mową zależną, niezależna, przekształca tekst*; - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne oraz je stosuje) dostosowuje się ocenę do opinii PPP Lektura: - zadowalająco zna wszystkie wskazane przez nauczyciela lektury programowe i teksty omawiane na zajęciach, co świadczy o świadomym zapoznaniu się z ich treścią,* - w wypowiedziach ustnych stosuje właściwe komentarze*, odwołując się do treści utworu; - samodzielnie tworzy prace pisemne*, odwołuje się do tekstu omawianego utworu; - zna biogramy autorów lektur, potrafi podać inne dzieła autora*, przypisać go do epoki, w której tworzył. Pojęcia i zagadnienia: (zawartość jak na ocenę bardzo dobrą i dobrą) - wskazuje, nazywa i definiuje podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe obowiązujące według ustaleń programowych*, Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: - czyta, z pomocą nauczyciela analizuje i interpretuje teksty epickie, liryczne i dramatyczne*; - znajduje proste informacje zawarte w tekście i korzysta z nich*, - zna literackie środki wyrazu*, - korzysta z innych źródeł informacji, wykorzystywanych na zajęciach*; Pisanie: - wykorzystując schemat wypowiedzi, z pomocą nauczyciela redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, esej szkolny, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, przekaz pieniężny, ankieta, kwestionariusz); rozprawka, sprawozdanie, zaproszenie, dedykacja, ogłoszenie zawiadomienie, podanie*
- z pomocą nauczyciela dokonuje stylizacji wybranego tekstu* - z pomocą nauczyciela tworzy przypisy i bibliografię*; Nauka o języku: Uczeń wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach*) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod wypowiedzi*) - Fonetyki i ortofonii (rozpoznaje litery i głoski*) - Fleksji (zna części mowy odmienne i nieodmienne, rozpoznaje czasownik i rzeczownik w wypowiedzeniu*); - Składni (zna i tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone* ); - Posługuje się sprawnie mową zależną, niezależna, z pomocą nauczyciela przekształca tekst*; - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne* Lektura: - ogólnie zna treści wskazanych przez nauczyciela lektur programowych i tekstów omawianych na zajęciach, co świadczy o zapoznaniu się z ich treścią*, - wspomagany przez nauczyciela komentuje treści tekstów kultury w wypowiedziach ustnych*; - zachęcony do wypowiedzi próbuje uczestniczyć w dyskusji*, - tworzy pisemne prace literackie według schematu*. Pojęcia: - zna definicje obowiązujących według ustaleń programowych podstawowych pojęć teoretycznoliterackich, językowych i kulturowych oraz z pomocą nauczyciela potrafi podać ich treść*, - próbuje posługiwać się nimi w wypowiedziach ustnych*. Ocenę NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Uczeń taki nie jest w stanie wykonać z pomocą nauczyciela zadań o niewielkim stopniu trudności, a posiadane braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają mu edukację na wyższym poziomie*.