Stan i perspektywy branży cukrowniczej w Polsce Podsumowanie reformy regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej w latach 2006/2007-2009/2010 Marcin Mucha - ZPC
1. Stan i perspektywy branży cukrowniczej w Polsce
Kwoty produkcji cukru w Polsce w 2009/2010 Spółka 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Udział w rynku [%] Nordzucker 144 473 153 162 132 485 132 485 9,43% BSO 181 704 192 632 151 462 151 462 10,78% Pfeifer & Langen 264 146 280 032 220 159 220 159 15,66% Suedzucker 422 145 447 533 351 870 351 870 25,03% KSC 659 458 699 118 549 632 549 632 39,10% Ogółem 1 671 926 1 772 477 1 405 608 1 405 608 100,00% Bez kwoty dodatkowej
Procentowy udział poszczególnych koncernów w rynku cukru w Polsce w 2009/2010 KSC 39,10% Südzucker 25,03% Nordzucker 9,43% BSO 10,78% Pfeifer & Langen 15,66% KSC 39,10% Südzucker 25,03% Nordzucker 9,43% Pfeifer & Langen 26,44%
Kwoty produkcji cukru w Polsce w 2009/2010 Spółka 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Udział w rynku [%] Nordzucker 144 473 153 162 132 485 132 485 9,43% Suedzucker 422 145 447 533 351 870 351 870 25,03% Pfeifer & Langen 264 146 280 032 220 159 371 621 26,44% KSC 659 458 699 118 549 632 549 632 39,10% Ogółem 1 671 926 1 772 477 1 405 608 1 405 608 100,00% Bez kwoty dodatkowej
Produkcja cukru w poszczególnych koncernach [t] Koncern 2008/09 Kampania 2009/10 BSO 161 575 169 215 KSC 465 195 607 565 Nordzucker 119 441 168 600 Pfeifer & Langen 198 904 286 135 Südzucker 329 899 374 509 Ogółem 1 275 015 1 606 024
Udział Polski w kwocie produkcji cukru w UE w 2009/10 Kraj Kwota na 2009/2010 [t] Udział w kwocie UE-27 [%] Produkcja [t] Udział w produkcji UE-27 [%] Niemcy 2 898 256 21,73 4 360 995 25,34 Francja 2 956 787 22,17 4 734 528 27,51 Polska 1 405 608 10,54 1 606 024 9,33 Wielka Brytania 1 056 474 7,92 1 408 257 8,18 Pozostałe 5 019 616 37,64 5 095 405 29,61 Ogółem 13 336 741 100 17 205 209 100 Ponad 4 mln cukru pozakwotowego Ponad 70% produkcji
Produkcja pozakwotowa - Ponad 4 mln ton w UE - 200 tys. ton w Polsce przeniesienie na kolejną kampanię sprzedaż przemysłowi chemicznemu możliwość eksportu w ramach limitu WTO (1,37 mln ton) poza granice UE Wysokie ceny na rynkach światowych Luty 2010 Komisja umożliwia eksport dodatkowych 500 000 ton Nadwyżka ponad 2,3 mln ton Paradoks: Deficyt na rynku UE nie może być uzupełniony przez nadwyżki produkcyjne US$/t 770,0 760,0 750,0 740,0 730,0 720,0 710,0 700,0 690,0 680,0 Ceny cukru białego - styczeń 2010 1 4 5 6 7 8 11 12 13 14 15 18 19 20 21 22 25 26 27 28 29 s tyczeń 759 $/t m ar-10
Porównanie danych z kampanii 2008/09 oraz 2009/10 2008/2009 2009/2010 różnica różnica (%) Skup buraków (t) 8 475 709,16 10 848 636,30 2 372 927,14 28 Przerób buraków (t) 8 451 409,16 10 848 216,70 2 396 807,54 28 Plon buraków (t/ha) 48,01 56,98 8,97 19 Obszar uprawy (ha) 176 556,06 191 627,92 15 071,86 9 Liczba plantatorów 40 944 40 411-533 -1 Średnia wielkość uprawy (ha) 4,31 5,07 0,76 18 Produkcja cukru (t) 1 275 015,74 1 606 023,93 331 008,19 26 Polaryzacja (%) 16,82 16,80-0,02 0 Wydatek cukru (%) 15,04 14,93-0,11-1 Biologiczny plon cukru (t/ha) 8,34 9,61 1,27 15 Rzeczywisty plon cukru (t/ha) 7,22 8,51 1,29 18 Średnia długość kampanii (dni) 87 109 22 26 Średni dobowy przerób buraków (t/dobę) 98 306,27 99 581,08 1 274,81 1 Śrdob. przer. bur. na 1 cukrownię (t/dobę) 5 174,01 6 648,52 1 474,51 28 Liczba cukrowni aktywnych 19 18-1 -5
Restrukturyzacja rynku cukru w Polsce Nazwa koncernu Liczba wszystkich cukrowni wchodzących w skład grupy Liczba cukrowni pracujących Liczba cukrowni wyłączonych Odsetek cukrowni wyłączonych 08/09 09/10 08/09 09/10 BSO 10 1 1 9 9 90% KSC 27 7* 7 * 20 20 78% Nordzucker 6 2 2 4 4 67% Pfeifer & Langen 11 3 3 8 8 72% Südzucker 22 6 5 16 17 77% Ogółem 76 19 18 57 58 76% *wraz z cukrownią Leśmierz
2. Podsumowanie reformy regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej w latach 2006/2007-2009/2010
Reforma rynku cukru 06.03.2009 Oficjalny komunikat Komisji Europejskiej IP/09/366 Marian Fischer-Boel, Komisarz ds. Rolnictwa: Cieszy sukces unijnej reformy sektora cukru sukces dla kogo? - dla Komisji Europejskiej? - dla producentów cukru? - dla plantatorów? - dla przetwórców cukru? - dla konsumentów?
UE - sytuacja przed reformą Produkcja (mln ton): 19-20 Konsumpcja (mln ton): 16 Import (mln ton): 2 Eksport (mln ton): 5-6 Kwota (mln ton): 17,5 Areał uprawy (ha): 2,1 Unia Europejska drugim eksporterem cukru na świecie Liczba plantatorów (tys.): 290 Liczba cukrowni: 184 Państwa produkujące cukier: 23
Reforma rynku cukru - harmonogram 2005 Porozumienie polityczne na poziomie UE Polska przeciwna reformie w takim kształcie 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2014-2015 Pierwszy rok obowiązywania reformy, Fundusz Restrukturyzacyjny zaczyna funkcjonować Drugi rok obowiązywania reformy, UE przyjmuje zmiany, które mają zachęcić branżę do korzystania z Funduszu Trzeci rok obowiązywania reformy, prawie wszystkie państwa zrzekają się kwoty do Funduszu Czwarty rok obowiązywania reformy, wypłata rekompensat, Fundusz kończy swoją działalność Obecne regulacje przestają obowiązywać
Reforma regulacji unijnego rynku cukru (początek obowiązywania 2006/2007) Cel: wywiązanie się z zobowiązań zewnętrznych UE (porozumienia z krajami LDC, Panel WTO) Redukcja produkcji o 6 mln ton zapewnienie konkurencyjności sektora cukrowniczego w Unii Europejskiej Główne założenia: okres obowiązywania nowych regulacji do września 2015 zastąpienie ceny interwencyjnej cukru ceną referencyjną i jej obniżka o 36% obniżka cen skupu buraków cukrowych o 39% utworzenie Funduszu Restrukturyzacyjnego finansowanego przez producentów, z którego wypłacane są kwoty dla zakładów likwidujących produkcję cukru rekompensaty dla plantatorów poprzez wprowadzenie dopłat bezpośrednich w wysokości 60% oraz 64,2% utraconych dochodów nowe podejście do zarządzania rynkiem (przechowywanie prywatne, wycofanie cukru z rynku itd.) możliwość zakupu (dla państw, które wcześniej produkowały cukier C) dodatkowej kwoty cukru za cenę 730/t - limit przyznany Polsce wynosił 100 551 ton utrzymanie interwencji do 2010 r. w ograniczonym zakresie
Przyczyny zmian w reformie regulacji unijnego rynku cukru (2007) Przyczyny wprowadzenia zmian: Niewystarczająco wysoka sprzedaż kwot do Funduszu Restrukturyzacyjnego. Główne powody, dla których przedsiębiorcy nie zdecydowali się na skorzystanie z Funduszu: 1. Chęć pozostania na rynku. 2. Nie wystarczający system zachęt. 3. Niejasne przepisy prawne: - minimum 10% pomocy restrukturyzacyjnej dla plantatorów, - przepisy dotyczące realokacji kwot.
Najważniejsze zmiany Wprowadzenia inicjatywy plantatorskiej w roku 2008/2009. - Możliwość bezpośredniego składania wniosków przez plantatorów. - Tylko dla roku gospodarczego 2008/2009. - Ograniczenie wartości wniosków do 10% kwoty producenta cukru. - Możliwość przewyższenia inicjatywy plantatorskiej przez producenta cukru. Dodatkowa pomoc dla plantatorów w wysokości 237,5 /t zrzeczonej kwoty cukru. Udział plantatorów w pomocy restrukturyzacyjnej ustalony na stałym poziomie 10%. Otwarcie II rundy zrzeczeń w marcu 2008 r. Zwolnienie z części składki restrukturyzacyjnej przy zrzeczeniu się kwoty co najmniej odpowiadającej wycofaniu.
Restrukturyzacja sektora 100% 50-75% 20-50% 13,5-20% 0-13,5% 20,7%
Polska Restrukturyzacja - sytuacja przed w Polsce reformą Produkcja (mln ton): 1,9-2,0 Restrukturyzacja w Polsce: Konsumpcja (mln ton): 1,6 I krok 239 335 ton II krok 127 532 ton Import (tys. ton): 60 Razem 366 868 ton 8 cukrowni Eksport (tys. wygaszonych ton): 750 w ramach restrukturyzacji: -Brześć Kwota (mln Kujawski ton): 1,67 -Dobre Areał -Chybie uprawy (tys. ha): 282 -Gosławice Liczba -Leśmierz plantatorów (tys.): 71 -Lublin -Łubna Liczba cukrowni: 40 -Ostrowite + cukrownie zamknięte, ale nie na podstawie przepisów UE o restrukturyzacji
Pomoc restrukturyzacyjna Pomoc dla plantatorów Inicjatywa producenta cukru Pomoc dla producenta cukru Inicjatywa producenta cukru Brak demontażu (218,75) Częściowy demontaż (468,75) Pełny demontaż (625) Brak demontażu (218,75) Częściowy demontaż (468,75) Pełny demontaż (625) I rata 91,25 141,25 172,5 I rata 91,25 141,25 172,5 II rata 168,13 143,13 127,5 II rata 105,63 280,63 390 Ogółem 259,38 284,38 300,00 Ogółem 196,88 421,88 562,5 w EUR/tonę cukru 237,5 EUR + 10% -10% Producenci w Polsce zdecydowali się przejąć ciężar wypłaty środków dla plantatorów na siebie Całość pomocy wypłacona w jednej racie w czerwcu 2009 r.
Fundusz Restrukturyzacyjny 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Opłata na Fundusz Restrukturyzacyjny ( /t) Suma Kwota przyznana dla Polski (t) 1 771 388,60 1 772 477,00 1 405 608,10 1 405 608,10 Wysokość opłaty ( /t) 126,40 173,80 113,30 0,00 Suma opłat dla Polski ( ) 223 903 519,04 266 468 874,75 159 255 397,73 0,00 649 627 791,52 Pomoc restrukturyzacyjna ( /t) Zrzeczona kwota (t) - - 366 868,93 - Wartość otrzymanej pomocy restrukturyzacyjnej ( ) - - 220 893 119,06 - Dodatkowa pomoc dla plantatorów (237,5 /t) Zwolnienie z 13,5% opłaty restrukturyzacyjnej 07/08( ) 41 587 627,85 87 131 370,88 1 EUR =~ 4 PLN 1 859 301 223,12 PLN! Pomoc dywersyfikacyjna 34 412 304,98 Suma pomocy dla Polski 322 012 807,74 322 012 807,74 -opłata za dodatkową kwotę 73 402 230 mln -opłata produkcyjna 12 /t 63 808 092 mln -464 825 305,78
UE - sytuacja po reformie Produkcja (mln ton): 19-20 Konsumpcja (mln ton): 16 Import (mln ton): 2 Eksport (mln ton): 5-6 Kwota (mln ton): 17,5 Areał uprawy (mln ha): 2,1 Liczba plantatorów: 290 Liczba cukrowni: 184 Państwa produkujące cukier: 23 13 16 3,5-4 1,37 13,3 1,3 152 104 18 Unia Europejska drugim importerem cukru na świecie
Polska - sytuacja po reformie Produkcja (mln ton): 1,9-2,0 Konsumpcja (mln ton): 1,6 Import (tys. ton): 60 Eksport (tys. ton): 750 Kwota (mln ton): 1,67 Areał uprawy (tys. ha): 282 Liczba plantatorów (tys.): 71 Liczba cukrowni: 40 1,4 1,6 250 200 1,4 191 41 18 Polska importerem netto cukru
Konsekwencje reformy rynku cukru Redukcja kwot produkcji (o 5,8 mln ton), Obniżenie dochodowości całej branży (spadek cen, duże obciążenia finansowe) Zaprzestanie produkcji w 5 państwach członkowskich, Koncentracja produkcji (produkcja 75% kwoty w 6 państwach członkowskich), Poprawa konkurencyjności sektora kosztem dużych producentów (Polska) Mniejsza liczba cukrowni (zamknięcie - Gospodarcze 40% zakładów), Mniejszy eksport (brak dopłat do eksportu), Większy import (UE importerem netto cukru sprowadza 20% swoich potrzeb) Mniejszy areał upraw (o 800 - tys. Finansowe ha), Mniejsza liczba plantatorów (o 138 tys. rolników), Redukcja miejsc pracy (o 35 tys.), - Społeczne Inwestycje w alternatywną produkcję (rafinerie, biogazownie), Inwestycje w zakłady poza UE, Dostęp do tańszego cukru dla przetwórców (spadek cen), Brak wpływu na ceny cukru w sklepach, Otwarcie rynku na kraje LDC/AKP
Reforma rynku cukru 13.02.2010 Oficjalny komunikat Komisji Europejskiej IP/09/366 Marian Fischer-Boel, Komisarz ds. Rolnictwa: Cieszy sukces unijnej reformy sektora cukru sukces dla kogo? - dla Komisji Europejskiej? - dla producentów cukru? - dla plantatorów? - dla przetwórców cukru? - dla konsumentów? TAK NIE NIE TAK NIE
Najistotniejsze kwestie dla branży cukrowniczej w najbliższej przyszłości Kształt WPR po 2013 (opłata produkcyjna, ) Nowe regulacje prawne dotyczące rynku cukru po 2014/2015 (nowe mechanizmy zarządzania rynkiem, decyzja o utrzymaniu/zlikwidowaniu kwot produkcyjnych, regulacje dotyczące eksportu, itd.) Wysokość cen cukru na rynku światowym Negocjacje w ramach WTO Polityka nowego Komisarza ds. Rolnictwa
Dziękuję za uwagę Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce