P R O T O K Ó Ł kontroli doraźnej przeprowadzonej w Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych, w Drzewicy ul. Stawowa 21/25 Jednostka kontrolowana: Dom Pomocy Społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w Drzewicy ul. Stawowa 21/25, 26-340- Drzewica Dyrektor jednostki Krzysztof Wylon Jednostka kontrolująca: Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi Wydział Polityki Społecznej ul. Żeromskiego 87, 90-502 Łódź Na podstawie upoważnienia Wojewody Łódzkiego wydanego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi z dnia 31 maja 2016 roku znak: PS-III.431.17.2016 kontrolę przeprowadziły: Marzena Smażek inspektor wojewódzki w Oddziale Nadzoru w Pomocy Społecznej Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi - osoba kierująca kontrolą. Beata Jabłońska kierownik w/w Oddziału. Data kontroli: 1, 2, 3, 6 czerwca 2016 roku. Tematyka kontroli: Ocena poziomu świadczonych usług opiekuńczych, bytowych w szczególności w zakresie wyżywienia oraz spełnienie przez Dom wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno opiekuńczego. Okres objęty kontrolą: od 1 grudnia 2015 roku do dnia kontroli. Kontrolujące dokonały wpisu do książki kontroli. 1
Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o wizytację obiektu, analizę dokumentów oraz rozmowę z Dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w Drzewicy ul. Stawowa 21/25 Panem Krzysztofem Wylon, Kierownikiem Działu Terapeutyczno- Opiekuńczym Panią Marią Kieran i Kierownikiem Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczym Panią Anną Nowak oraz Mieszkańcami. W dniach 1, 2, 3, 6 czerwca 2016 roku pracownicy Wydziału Polityki Społecznej przeprowadzili kontrolę doraźną dotyczącą poziomu świadczonych usług opiekuńczych, bytowych, w szczególności w zakresie wyżywienia oraz spełnienie przez Dom wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno opiekuńczego. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych ustalono, że w dniu kontroli w Domu Pomocy Społecznej przebywało 78 osób na 77 miejsc statutowych, w tym 1 osoba przebywała w szpitalu. Analiza dokumentacji wykazała, że w kontrolowanej jednostce przebywa: 8 osób wymagających karmienia, 37 osób pampersowanych, w tym cztery osoby tylko na noc, 2 osoby leżące, 43 osoby niepełnosprawne fizycznie, 5 osób ubezwłasnowolnionych całkowicie. W toku czynności kontrolnych przeprowadzono wizytację obiektu, w którym funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej i na jej podstawie ustalono, że teren wokół budynku jest zagospodarowany i wolny od barier architektonicznych. Pokoje mieszkańców znajdują się w dwóch odrębnych budynkach, w tym piętrowym i parterowym. W budynku piętrowym zamontowany jest dźwig osobowy. W Domu znajdują się wszystkie wymagane pomieszczenia przeznaczone dla Mieszkańców, o których mowa w paragrafie 6 ust.1 pkt. 2 lit. a-j. Wizytacja pomieszczeń przeznaczonych dla Mieszkańców wykazała, że wymagają one odświeżenia, a ich wyposażenie jest mocno zużyte, co ma niewątpliwy wpływ na walory estetyczne pokoi mieszkalnych oraz innych pomieszczeń przeznaczonych dla Mieszkańców. Kontrolujące zwizytowały gabinety pomocy doraźnej i ustaliły, że wszystkie leki (w tym leki psychotropowe) zlecone przez lekarza pierwszego kontaktu oraz innych specjalistów są przechowywane w zamkniętych szafkach. Na dzień kontroli w Domu przebywały 4 osoby wymagające opieki psychiatrycznej. Analiza dokumentacji medycznej prowadzonej przez jednostkę kontrolowaną wykazała, że podawane mieszkańcom leki psychotropowe były wcześniej zlecone przez lekarza. 2
Na podstawie wizytacji stwierdzono również, że pomieszczenia Domu były czyste i wolne od nieprzyjemnych zapachów. Ustalono ponadto, że sprzątanie pokoi mieszkalnych, ciągów komunikacyjnych oraz innych pomieszczeń przeznaczonych dla mieszkańców odbywa się nie rzadziej niż raz dziennie oraz w każdym czasie kiedy zaistnieje taka konieczność. Ustalono również, że zmiana bielizny pościelowej odbywa się nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie lub w każdym czasie kiedy jest to konieczne. W trakcie wizytacji stwierdzono, że wszyscy mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej ubrani byli schludnie, w odzież odpowiedniego rozmiaru, dostosowaną do pory roku. Osoby leżące były również zadbane, ubrane w odzież dostosowaną do potrzeb wynikających z ich stanu zdrowia. Na podstawie pisemnego oświadczenia Dyrektora Domu oraz rozmowy przeprowadzonej z Kierownikiem Zespołu Terapeutyczno - Opiekuńczego oraz Kierownikiem Działu Terapeutyczno- Opiekuńczego ustalono, że Mieszkańcy kąpani są co najmniej raz w tygodniu oraz w miarę potrzeb. Inne usługi pielęgnacyjne tj. między innymi obcinanie paznokci, włosów, golenie wykonywane są w miarę potrzeb. Kontrolujące ustaliły również, że w każdej szafce mieszkańców, w tym mieszkańców leżących znajdowały się środki czystości oraz gąbki do kąpieli. Analiza przedstawionej kontrolującym dokumentacji (faktury za dokonane zakupy w okresie objętym kontrolą) oraz wizytacja magazynu i dwóch magazynów podręcznych, wykazała, że Dom Pomocy Społecznej zapewnia wszystkim mieszkańcom środki czystości takie jak mydło, papier toaletowy, szampon, płyn do kąpieli. Ponadto Dom zapewnia również pastę do zębów, przybory do golenia w szczególności tym mieszkańcom, którzy nie są w stanie z własnych dochodów dokonać ich zakupu. Ustalono również, że w magazynach znajdowały się podstawowe środki chemiczne do sprzątania oraz proszki do prania. W okresie objętym kontrolą nie dokonywano zakupu odzieży dla mieszkańców. Dyrektor Domu oświadczył ustnie, że w przypadku gdy mieszkańcy nie są w stanie zakupić sobie odzieży i obuwia, Dom zapewnia odzież i obuwie odpowiedniego rozmiaru. W trakcie czynności kontrolnych przeprowadzono również rozmowę z mieszkańcami na temat usług świadczonych w Domu Pomocy Społecznej. Mieszkańcy nie zgłosili żadnych uwag dotyczących pracy personelu Domu, w tym uwag dotyczących świadczenia usług opiekuńczych. W rozmowie z kontrolującymi mieszkańcy potwierdzili, że otrzymują takie środki higieniczne jak: mydło, papier toaletowy, szampon, płyn do kąpieli. 3
Ponadto potwierdzili, że mieszkańcom którzy nie są w stanie zakupić z własnych dochodów pozostałych środków higienicznych oraz odzieży, Dom zapewnia środki higieniczne i odzież. Kontrolowany Dom Pomocy Społecznej prowadzi własną kuchnię. W trakcie wizytacji ustalono, że wydawane posiłki są ciepłe a wielkość porcji nie budzi wątpliwości. Na podstawie pisemnej informacji Dyrektora Domu ustalono, że 68 mieszkańców spożywa posiłki w pokojach. Stawka żywieniowa za miesiąc grudzień 2015 roku wynosiła 8,70 zł., za miesiąc kwiecień 2016 roku wynosiła 7,40 zł. ( Załącznik nr 1). Na podstawie analizy dokumentów stwierdzono, że Dom zapewnia mieszkańcom 3 posiłki dziennie oraz posiłek dodatkowy w formie podwieczorku, dla wszystkich mieszkańców. Posiłki wydawane są w następujących przedziałach czasowych: śniadanie 8.00 10.00, obiad - 13.00 15.00, podwieczorek 17.00-18.00, kolacja 18.00 20.00.( Załącznik nr 2). Wszyscy mieszkańcy mają możliwość zapoznania się z aktualnymi jadłospisami, które wywieszone są na tablicach informacyjnych, znajdujących się w każdym z budynków. W Domu Pomocy Społecznej przebywa 12 osób ze zleconą przez lekarza dietą specjalistyczną cukrzycową. ( Załącznik nr 2 ). W każdym z budynków Domu znajdują się pomieszczenia przeznaczone na kuchenki pomocnicze, do których Mieszkańcy mają swobodny dostęp. W ramach prowadzonych czynności kontrolnych sprawdzono stan zaopatrzenia kuchenek pomocniczych w produkty żywnościowe i napoje. Ustalono, że w dniu kontroli w kuchenkach pomocniczych dostępne były dla Mieszkańców takie produkty oraz napoje jak: pieczywo, margaryna, dżem, konserwa, ser i herbata. Ilość produktów dostępnych dla Mieszkańców (oraz brak urozmaicenia) budzi wątpliwość kontrolujących. Ponadto na podstawie rozmów z mieszkańcami ustalono, że są oni poinformowani o możliwości skorzystania z produktów spożywczych i napojów, które zapewnia Dom. Jednakże część Mieszkańców stwierdziła, że nie korzysta z produktów zapewnianych przez jednostkę, ponieważ Dom zazwyczaj zapewnia takie produkty jak chleb i dżem. Mieszkańcy nie zgłosili uwag dotyczących wielkości porcji wydawanych posiłków. Natomiast Mieszkańcy zgłosili uwagi dotyczące zbyt dużej ilości planowanych w jadłospisach zup tzw. zup grysikowych. W okresie objętym kontrolą w Domu Pomocy Społecznej została przeprowadzona przez Powiatową Stację Sanitarno - Epidemiologiczną w Opocznie kontrola prawidłowości w zakresie żywienia Mieszkańców. Na podstawie przedstawionego przez Dyrektora Domu 4
Pomocy Społecznej protokołu z ww. kontroli stwierdzono brak wydanych zaleceń w powyższym zakresie. Dom Pomocy Społecznej zapewnia swoim Mieszkańcom dostęp do usług medycznych. Lekarz pierwszego kontaktu przyjmuje na terenie jednostki kontrolowanej. W przypadku konieczności konsultacji z innymi specjalistami, Mieszkańcy są dowożeni do szpitali i poradni specjalistycznych. W okresie objętym kontrolą odbyło się 49 konsultacji medycznych u lekarzy specjalistów. Dom Pomocy Społecznej zapewnia swoim Mieszkańcom pomoc psychologiczną. W kontrolowanej jednostce nie są świadczone usługi rehabilitacyjne wykonywane przez rehabilitanta. Mieszkańcy Domu mają możliwość korzystania ze sprzętu rehabilitacyjnego (m.in. UGUL, rowerki stacjonarne) znajdującego się w pomieszczeniu przeznaczonym do rehabilitacji. W okresie objętym kontrolą Mieszkańcy niepełnosprawni fizycznie korzystali z usług rehabilitacyjnych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Biorąc pod uwagę liczbę osób niepełnosprawnych fizycznie przebywających w jednostce wymagających stałej rehabilitacji należałoby rozważyć podjęcie działań mających na celu zapewnienie Mieszkańcom stałego dostępu do usług rehabilitacyjnych. Mieszkańcy Domu w trakcie rozmowy z kontrolującymi zgłosili również potrzebę korzystania z rehabilitacji na terenie Domu. Na podstawie analizy harmonogramów pracy ustalono, że w Domu Pomocy Społecznej obowiązuje ośmiogodzinny system pracy. W trakcie czynności kontrolnych sprawdzono wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno opiekuńczego na 78 Mieszkańców przebywających w Domu. Do wskaźnika zatrudnienia ww. zespołu funkcjonującego na terenie Domu Pomocy Społecznej przeznaczonego dla osób przewlekle somatycznie chorych zaliczono 47 pracowników w wymiarze 47 etatów. Na podstawie wykazu sporządzonego przez Dyrektora Domu (Załącznik nr 3) stwierdza się, że w skład zespołu terapeutyczno opiekuńczego wchodzą następujący pracownicy: Kierownik Działu Terapeutyczno-Opiekuńczego 1 osoba ( 1 etat ); Kierownik Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego 1 osoba ( 1 etat ); starsza pielęgniarka 4 osoby ( 4 etaty) pielęgniarka 1 osoba ( 1 etat ); 5
opiekunka 6 osób ( 6 etatów); pracownik socjalny 2 osoby ( 2 etaty); instr. ter. zaj. 1 osoba ( 1etat ); starsza pokojowa 8 osób ( 8 etatów ); pokojowa 23 osoby ( 23 etaty). Na dzień kontroli wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno - opiekuńczego wynosił 0,6. Zgodnie z 6 ust. 2 pkt. 3 lit. b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej dla tego typu Domu wskaźnik zatrudnienia pracowników w/w zespołu powinien wynosić nie mniej niż 0,6. Zatem należy stwierdzić, że na obecną liczbę mieszkańców (78 osób) Dom spełnia wymóg dotyczący wskaźnika zatrudnienia określonego w ww. rozporządzeniu. Na podkreślenie zasługuje fakt, że w skład zespołu terapeutyczno-opiekuńczego wchodzą wyłącznie pracownicy pracujący bezpośrednio z Mieszkańcami. Wątpliwości kontrolujących budzi jedynie struktura zatrudnienia w Domu Pomocy Społecznej, ze względu na dysproporcje w zatrudnieniu opiekunek i pokojowych. Mając na uwadze zakres czynności jaki powinna wykonywać osoba zatrudniona na stanowisku pokojowej należy stwierdzić, że do jej podstawowych zadań powinno należeć przede wszystkim utrzymanie porządku w pomieszczeniach Domu oraz wspomaganie opiekunek w czynnościach opiekuńczych, które powinny być wykonywane pod nadzorem personelu opiekuńczego. Natomiast do podstawowych czynności opiekunek powinno należeć świadczenie usług opiekuńczych na poziomie obowiązującego standardu. Sytuacje, w których dyżury nocne pełnią wyłącznie pokojowe (wraz z 1 pielęgniarką), budzą wątpliwości kontrolujących, co do prawidłowej organizacji pracy w Domu. ( Załącznik nr 4 ). Na podstawie rozmowy z Dyrektorem Domu, Kierownikiem Działu Terapeutyczno- Opiekuńczego oraz Kierownikiem Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego ustalono, że ww. kadra kierownicza przeprowadza kontrole wewnętrzne w zakresie sprawowania opieki nad Mieszkańcami na dyżurach popołudniowych oraz w dni wolne od pracy i święta. W kontrolowanej jednostce nie jest prowadzona dokumentacja z ww. kontroli. Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych ustalono, że: 1. Pomieszczenia Domu są czyste i wolne od nieprzyjemnych zapachów, sprzątane nie rzadziej niż raz dziennie. 2. Mieszkańcy Domu są zadbani ubrani schludnie, w odzież odpowiedniego rozmiaru, dostosowaną do pory roku. 6
3. Dom zapewnia Mieszkańcom podstawowe środki higieniczne oraz odzież i obuwie tym osobom, które nie posiadają możliwości ich zakupienia z własnych środków finansowych. 4. Mieszkańcy mają swobodny dostęp do kuchenek pomocniczych i są poinformowani o możliwości korzystania z produktów i napojów zapewnianych przez Dom. 5. Dom zapewnia drobne produkty spożywcze i napoje dostępne dla Mieszkańców przez cała dobę. Ilość produktów spożywczych w kuchenkach pomocniczych budzi wątpliwości kontrolujących. 6. Dom spełnia wymóg dotyczący wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno - opiekuńczego określonego w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej, na obecnie przebywających 78 Mieszkańców. 7. W skład zespołu terapeutyczno - opiekuńczego wchodzą wyłącznie pracownicy pracujący bezpośrednio z mieszkańcami. 8. Wątpliwości kontrolujących budzi struktura zatrudnienia w Domu Pomocy Społecznej, ze względu na dysproporcję w liczbie zatrudnionych opiekunek i pokojowych. 9. Zakres usługi opiekuńczych świadczony jest na poziomie obowiązującego standardu. 10. Dom zapewnia 3 podstawowe posiłki dziennie oraz posiłek dodatkowy w formie podwieczorku. 11. Na terenie Domu nie są świadczone usługi rehabilitacyjne wykonywane przez rehabilitanta. 12. Dom zapewnia wsparcie psychologiczne dla Mieszkańców. Zgodnie z 16 ust.1, 2, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U z 2005 r Nr 61 poz.543 ze zm.) kierownik jednostki podlegającej kontroli może odmówić podpisania protokołu kontroli, składając w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania wyjaśnienia przyczyn tej odmowy. Odmowa podpisania protokołu kontroli przez kierownika jednostki podlegającej kontroli nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez zespół inspektorów i sporządzenia zaleceń pokontrolnych. Kierownikowi jednostki podlegającej kontroli przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole. Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi 7
w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołów kontroli, odsyłając jednocześnie do tutejszego Wydziału oba niepodpisane egzemplarze. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden przekazano jednostce kontrolowanej, a drugi pozostawiono w tutejszym Wydziale. Jednostka kontrolowana: Jednostka kontrolująca: Drzewica, dnia Łódź, dnia 8