Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok

Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok

Rodzina jest pierwszym i podstawowym środowiskiem życia człowieka i ma istotny wpływ na kształtowanie jego tożsamości, dlatego w sytuacji pojawiających się dysfunkcji zasadne jest wzmacnianie jej roli. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych to zespół planowanych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji. Priorytetowym celem działań realizowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie jest udzielanie osobom i rodzinom różnorodnych form wsparcia, umożliwiających przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. Jedną z przyczyn korzystania z pomocy Ośrodka jest bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Dysfunkcja ta występowała najczęściej z innymi niekorzystnymi zjawiskami tj. niepełną strukturą rodziny i wielodzietnością. W 2013 roku ze świadczeń pomocy społecznej skorzystało ogółem 2 416 rodzin, w tym: a) 351 rodzin niepełnych (14,53% ogółu rodzin z dziećmi), b) 151 rodzin wielodzietnych z trojgiem i więcej dzieci (6,25%), c) 530 rodzin z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, co stanowi 21,94% ogółu rodzin objętych pomocą. W okresie sprawozdawczym, w związku z trudnościami w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych, wsparciem asystenta objęto 90 rodzin, w których wychowuje się 216 dzieci. Wspieranie rodziny było prowadzone za jej zgodą i przy aktywnym jej udziale. Praca z rodziną realizowana była zgodnie z opracowanym planem pracy z rodziną, we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym. Plan pracy z rodziną obejmował zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. W okresie sprawozdawczym asystenci rodziny uczestniczyli w okresowej ocenie sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej na terenie miasta Chełm oraz brali udział w opracowaniu indywidualnego planu pracy z dzieckiem. W ramach realizowanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie Projektu Systemowego Razem wśród ludzi 2013 rodziny objęte pomocą Ośrodka, w tym również asystenturą, wzięły udział w Programie Aktywności Lokalnej. Uczestniczki projektu ukończyły dwa kursy: Kucharz z elementami małej gastronomii oraz Kurs obsługi Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 2/10

komputera. Podczas odbywania zajęć dzieci uczestniczek miały zapewnioną opiekę oraz zorganizowane zajęcia pedagogiczno psychologiczne. Uczestniczki Programu objęte były również pomocą specjalistyczną w formie indywidualnego poradnictwa psychologicznego. W Ośrodku Rekreacyjno - Wypoczynkowym Ranczo Budrysa w Strupinie Dużym, zorganizowano spotkanie integracyjne dla uczestników Programu wraz z osobami z otoczenia. Uczestniczki Programu wzięły udział w warsztatach psychologicznych, a dla ich dzieci i osób z otoczenia, pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej w MOPR w Chełmie przygotowali, oprócz poczęstunku, wiele ciekawych atrakcji, w tym przejażdżki na gokartach i rowerach wodnych. W związku z rozpoczynającym się rokiem szkolnym, w miesiącu wrześniu 2013 roku, 25 dzieci z rodzin wielodzietnych otrzymało ufundowane przez Bank BPH Oddział w Chełmie wyprawki szkolne, które podczas spotkania z przedstawicielami rodzin wręczył Dyrektor BPH O/Chełm i Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie. Dwa razy do roku (w czerwcu i grudniu) dokonywana była okresowa ocena rodzin objętych asystenturą, której zadaniem było ustalenie aktualnej sytuacji rodziny oraz analiza realizacji celów i podejmowanych działań służących przezwyciężeniu trudnych sytuacji życiowych. Do oceny rodzin został powołany zespół w skład którego weszli: Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie, pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej i Działu Pomocy Środowiskowej. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie przystąpił do Resortowego Programu Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na 2013 rok - Asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej. W ramach programu pozyskano dotację w wysokości 98 336,86 zł na pokrycie wynagrodzenia czterech asystentów rodziny w okresie od stycznia 2013 roku do grudnia 2013 roku oraz kwotę 7 423,26 zł na pokrycie wynagrodzenie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w okresie od maja 2013 roku do grudnia 2013 roku. Rodzinom mającym trudności w wypełnianiu swoich funkcji Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie, udzielił pomocy w formie: 1) poradnictwa specjalistycznego, 2) interwencji kryzysowej, 3) objęcia dziecka działaniami wychowawczymi, opiekuńczymi i edukacyjnymi. Szczególną troską otoczone zostały rodziny z grup ryzyka m.in. zagrożone wystąpieniem Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 3/10

przemocy, zaniedbań lub społecznej izolacji, a także rodziny wielodzietne i niepełne. Petenci, jak też pracownicy socjalni, najczęściej zwracali się do specjalistów z następującymi problemami: dydaktycznymi i opiekuńczo wychowawczymi dzieci, konfliktami domowymi, uzależnień, przemocy, zaniedbań w zakresie wypełniania funkcji rodzinnych, związanymi ze sprawami rozwodowymi, mieszkaniowymi (zaległości w opłatach, zagrożenia eksmisją, sprawy meldunkowe), zdrowotnymi (choroby przewlekłe, głównie zaburzenia psychiczne). Specjaliści Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie ogółem udzielili rodzinom 912 porad, w tym: psycholog - 162, prawnik 259, pedagog - 117, terapeuta 374. Zakres pomocy udzielanej rodzinie i dziecku obejmował: 1) bezpośrednie kontakty z dziećmi i rodziną, głównie w środowisku domowym, 2) spotkania mediacyjne w zakresie korekty postaw i zachowań oraz poprawy relacji w rodzinie, 3) wzmocnienie roli i funkcji opiekuńczo wychowawczych, 4) rozwijanie umiejętności opiekuńczo wychowawczych, 5) pomoc doraźną tj.: a) napisanie podania, pisma, prośby; b) pomoc w załatwieniu spraw urzędowych. 6) pomoc długofalową: a) stworzenie warunków do rozwoju zainteresowań, b) organizowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego, c) zapewnienie stałej pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych, Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 4/10

d) udzielanie porad w sprawach życiowych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, zarządzaniem budżetem domowym, pielęgnacją i zdrowotnymi potrzebami dziecka, e) udzielanie porad w sprawach związanych z przemocą, uzależnieniami, radzeniem sobie w trudnych sytuacjach życiowych, f) wsparcie w postaci wolontariatu m.in. pomoc w odrabianiu lekcji. W ocenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie oraz zgodnie z planowanymi działaniami zawartymi w Programie Wspierania Rodziny i Rozwoju Pieczy Zastępczej Miasta Chełm na lata 2014 2016, niezbędne jest utworzenie placówki wsparcia dziennego na terenie miasta Chełm celem wsparcia rodziny i objęcia dzieci opieką i wychowaniem. Zgodnie z Zarządzeniem Nr 285/11 Prezydenta Miasta Chełm z dnia 12 października 2011 roku Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie realizuje zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej na terenie miasta Chełm. Do zadań z zakresu pieczy zastępczej należy m.in. zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz placówkach opiekuńczo wychowawczych. W okresie sprawozdawczym rodzinną pieczę zastępczą sprawowały ogółem 62 rodziny, w tym: 44 rodziny spokrewnione, 16 rodzin niezawodowych, 1 zawodowa rodzina zastępcza, 1 rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna. Rodzinna piecza zastępcza zapewniała opiekę 75 dzieciom, w tym: 52 dzieciom w rodzinach spokrewnionych, 17 dzieciom w rodzinach niezawodowych, 3 dzieci w rodzinie zawodowej, 3 dzieci w rodzinie zawodowej specjalistycznej. W rodzinach zastępczych wychowywanych jest 8 dzieci, które ze względu na stan zdrowia mają orzeczony stopień niepełnosprawności. Na prośbę sądu pracownicy zespołu do spraw pieczy zastępczej przeprowadzali Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 5/10

wywiady środowiskowe, wydali 15 opinii i oceny na temat predyspozycji kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. W okresie sprawozdawczym w rodzinnej pieczy zastępczej umieszczono 14 dzieci. Z powodu zmiany miejsca zamieszkania, od miesiąca września 2013 roku, na terenie miasta Chełm funkcjonuje rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna, która wychowuje 3 dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością. Wszystkie rodziny zastępcze otrzymywały świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej. Ogólny koszt udzielonej pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych wyniósł 712 803,67 zł, w tym: a) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych spokrewnionych 421 004,07 zł, b) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych niezawodowych 182 474,76 zł, c) świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej 50 900,00 zł, d) wynagrodzenie dla osób pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej wraz z pochodnymi 45 378,40 zł, e) zwrot świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dzieci pochodzących z miasta Chełm a umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej w innych powiatach na podstawie porozumień zawartych pomiędzy powiatami 13 046,44 zł. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie, w ramach Resortowego Programu Wspierania Rozwoju Rodzinnej Pieczy Zastępczej na rok 2013, otrzymał dotację w wysokości 1 180, 00 zł na szkolenie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej oraz szkolenie zawodowej rodziny zastępczej Trening Interpersonalny dla rodziców. Kwota dofinansowania pokryła 50% kosztów szkolenia. Z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego wszystkie rodziny zastępcze z terenu miasta Chełm otrzymały podziękowania i życzenia od Dyrektora MOPR wręczane indywidualnie oraz przekazane za pośrednictwem lokalnych mediów. W okresie sprawozdawczym dla rodzin zastępczych i dzieci zorganizowano szkolenie i warsztaty psychologiczne z zakresu: przyczyn konfliktów w rodzinie oraz sposobów ich rozwiązywania, prawidłowej komunikacji w rodzinie, Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 6/10

problemu przemocy, umiejętnej organizacji czasu wolnego dzieci i dorosłych, ustalania i egzekwowania systemu kar i nagród. Zgodnie z art. 43 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, organizator rodzinnej pieczy zastępczej kieruje kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka na szkolenie. W 2013 roku skierowano 2 rodziny na szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej. Szkolenie zostało przeprowadzone przez Organizatora Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny w Zamościu, a osoby uczestniczące w szkoleniu otrzymały stosowne świadectwo ukończenia szkolenia. Natomiast dla 10 kandydatów na rodziny zastępcze spokrewnione szkolenie przeprowadzili pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie, zgodnie z Programem szkolenia kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej Moja szansa nowy Dom. Na podstawie art. 128 i 129 ww. ustawy Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie jako Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej dokonał dwukrotnie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej oraz rodziny zastępczej (do dnia 30 czerwca 2013 roku i do dnia 31 grudnia 2013 roku). Ocena miała na celu ustalenie aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka, analizę stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną oraz ocenę zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej. Do oceny został powołany zespół w skład którego weszli przedstawiciele: Sądu Rejonowego w Chełmie, Wydział Rodzinny i Nieletnich, Ośrodka Adopcyjnego Filia w Chełmie, asystenci rodziny, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej. Protokoły z posiedzeń Zespołu do spraw Oceny Dziecka i Rodziny Zastępczej zostały przekazane do Sądu Rejonowego w Chełmie. Jednocześnie do Ośrodka Adopcyjnego Filia w Chełmie przekazano informacje o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną. Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 7/10

Zgodnie z art. 46 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, prowadzony jest rejestr danych o osobach pełniących funkcje rodziny zastępczej zawodowej i rodziny zastępczej niezawodowej. Dane zawarte w rejestrze zostały przekazane do Sądu Rejonowego w Chełmie, Wydział Rodzinny i Nieletnich. W celu pozyskania kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej pracownicy Zespołu do Spraw Pieczy Zastępczej przygotowali pismo promujące ideę rodzicielstwa zastępczego, które zostało opublikowane na stronie internetowej MOPR oraz przekazane do wiadomości społeczności lokalnej za pośrednictwem wszystkich parafii funkcjonujących na terenie miasta Chełma. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie jest organizatorem wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia. Zgodnie z art. 240 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, osobom usamodzielnianym, które przed dniem 1 stycznia 2012 roku opuściły rodzinę zastępczą albo placówkę opiekuńczo wychowawczą, albo pobierają pomoc przyznaną im na podstawie ustawy o pomocy społecznej, przyznaje się pomoc na dotychczasowych zasadach (tj. na podstawie ustawy o pomocy społecznej). Usamodzielnieni wychowankowie rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo wychowawczych w roku 2013 otrzymali następujące formy pomocy: a) pomoc pieniężna na usamodzielnienie 36 240,00 zł (w tym placówek 16 470,00 zł), b) pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 258 504,24 zł (w tym placówek 96 085,45 zł), c) pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej 11 382,00 zł (w tym placówek - 9 882,00 zł), Ogółem pomoc dla usamodzielnionych wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo wychowawczych w 2013r. wyniosła 306 126,24 zł. Środki przekazane na dofinansowanie realizacji projektu unijnego Razem wśród ludzi - 7 411,50 zł. Ponadto osobom opuszczającym, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą lub placówkę opiekuńczo wychowawczą udziela się pomocy w uzyskaniu: Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 8/10

1. odpowiednich warunków mieszkaniowych, 2. zatrudnienia. Proces usamodzielnienia pełnoletniego wychowanka przebiegał według indywidualnego programu usamodzielnienia opracowanego przez wychowanka i opiekuna usamodzielnienia. Ogółem, w okresie sprawozdawczym, w procesie usamodzielnienia uczestniczyło 45 pełnoletnich wychowanków, w tym: z rodzin zastępczych 28, z placówek opiekuńczo - wychowawczych 17. Tabela poniżej przedstawia liczbę pełnoletnich wychowanków objętych poszczególnymi formami pomocy, w związku z realizacją programu usamodzielnienia. Tabela nr 1. Formy pomocy Lp. Forma udzielonej pomocy Liczba usamodzielnionych wychowanków z rodzin zastępczych Liczba usamodzielnionych wychowanków z placówek opiekuńczowychowawczych 1. Jednorazowa pomoc pieniężna na usamodzielnienie 2. Pieniężna na kontynuowanie nauki 3. Pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej 4 3 28 17 1 2 4. Mieszkanie socjalne 0 1 5. Praca socjalna i poradnictwo 28 17 6. Mieszkania chronione 0 1 Źródło: opracowanie własne. W ramach projektu Systemowego Razem wśród ludzi współfinansowanego ze środków EFS, 2 wychowanków placówki opiekuńczo - wychowawczej i 1 wychowanek rodziny zastępczej otrzymali pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej. Ponadto wychowankowie w ramach projektu skorzystali z pomocy w formie doradztwa zawodowego jako instrumentu aktywizacji zawodowej oraz indywidualnego poradnictwa psychologicznego jako instrumentu aktywizacji społecznej. Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 9/10

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, a w przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka. Możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Skierowanie dziecka pozbawionego częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej do całodobowej placówce opiekuńczo - wychowawczej następowało po wyczerpaniu możliwości udzielania pomocy w rodzinie naturalnej lub umieszczenia w rodzinie zastępczej. W analizowanym okresie skierowano do placówek opiekuńczo - wychowawczych na terenie miasta Chełm 36 dzieci. Natomiast 4 dzieci, z powodu braku miejsc w chełmskich placówkach, umieszczono w placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie innych powiatów. Dyrektor /-/ dr Lucyna Kozaczuk Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2013 rok. 10/10