[Wpisz tutaj] Autor: Krzysztof Piasecki, FINKA.PL Programy księgowe dla firm Opracowanie na podstawie Ustawy uchwalonej przez Sejm 9.11.2017
SPIS TREŚCI Podzielona płatność (Split payment) w podatku VAT 1. Wstęp... 3 2. Dobrowolność systemu... 4 3. Jak zapłacić w trybie podzielonej płatności?... 5 4. Kiedy nie można zastosować podzielonej płatności?... 6 5. Rachunek VAT... 7 5.1 Zwrot środków z rachunku VAT... 8 5.2 Zapłata faktury z konta zwykłego... 9 5.4 Zapłata w trybie podzielonej płatności... 11 5.5 Zapłata VAT wg deklaracji z rachunku VAT... 12 5.6 Zapłata VAT z deklaracji: tryb zwykły, z konta bieżącego... 13 5.7 Zwrot VAT tryb zwykły, na konto bieżące... 14 5.8 Przyspieszony zwrot VAT na rachunek VAT... 15 6. System zachęt do stosowania podzielonej płatności... 16 6.1. Przyspieszony zwrot VAT... 17 6.2. Zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej... 18 6.3. Zwolnienie z niektórych sankcji... 19 6.4. Bonifikata przy zapłacie podatku z rachunku VAT, przed terminem... 20 7. Podzielona płatność a płynność finansowa... 21 8. Podzielona płatność a księgowość i bilans... 23 2
1. Wstęp Podzielona płatność w podatku VAT Nabywca płacący za fakturę przelewem może wybrać tryb podzielonej płatności Oznacza to, że dostawca otrzyma zapłatę w dwóch częściach: Kwota netto wpłynie na rachunek bieżący Kwota VAT wpłynie na rachunek VAT Środkami na rachunku VAT można dysponować w ograniczony sposób. Tryb podzielonej płatności jest dobrowolny. Zwykłe tryby płatności (zwykły przelew bądź gotówka lub karta) są w pełni dopuszczalne. Ustawa została uchwalona przez Sejm 9.11.2017 znaczną większością głosów Za ustawą głosowało także wielu posłów opozycji, co oznacza ogólną zgodę co do zasad mechanizmu podzielonej płatności. Obecnie (grudzień 2017) trwają dalsze prace legislacyjne. W grudniu 2017 zdecydowano o przesunięciu terminu wejścia w życie na 1.07.2018 na życzenie banków, które muszą dostosować swoje oprogramowanie transakcyjne. 3
2. Dobrowolność systemu System podzielonej płatności jest w zasadzie dobrowolny, tj: Nabywca płacący przelewem może wybrać tryb podzielonej płatności Dostawca beneficjent przelewu nie ma już tutaj wyboru; musi przyjąć zapłatę kwoty VAT na swój rachunek VAT Spotyka się głosy, że dostawca może zastrzec w umowie niestosowanie podzielonej płatności. Możliwość ta jest wątpliwa, gdyż oznaczałaby wyłączenie uprawnienia, które nabywcy przysługuje ustawowo. Wprowadzenie obowiązku podzielonej płatności (powszechnego lub w wybranych branżach) wymagałoby zgody Komisji Europejskiej, z uwagi na synchronizację podatku VAT w krajach UE. 4
3. Jak zapłacić w trybie podzielonej płatności? Zapłata w tym trybie polega na wysłaniu przelewu podzielonej płatności, który musi zostać udostępniony przez każdy bank, a także przez SKOKi. Na przelewie podzielonej płatności podaje się: NIP beneficjenta (dostawcy) Numer faktury Kwotę brutto Kwotę VAT Dostawca otrzyma kwotę netto na zwykły rachunek bieżący, zaś kwotę VAT na rachunek VAT z ograniczonym prawem dysponowania. Należy pamiętać, że wysyłanie przelewów zwykłych, przekazujących całą kwotę na rachunek bieżący, nadal jest dopuszczalne w każdej sytuacji. 5
4. Kiedy nie można zastosować podzielonej płatności? Tryb podzielonej płatności występuje tylko przy płatności przelewem po otrzymaniu faktury. Stąd nie można go zastosować: Do faktur bez VAT (zwolnionych lub z odwrotnym obciążeniem) Przy płatności kartą lub gotówką Przy przedpłacie (trzeba najpierw otrzymać fakturę) Przy płatności w walucie obcej (przelew podzielonej płatności określa kwoty w PLN) Zapłata wielu faktur jednym przelewem w trybie podzielonej płatności jest utrudniona: trzeba wysłać tyle przelewów, ile jest faktur Można natomiast realizować zapłaty częściowe: kwoty brutto i VAT mogą stanowić część kwot faktury Na przelewie nie podaje się stawki VAT, stąd można zapłacić np. cały VAT i część kwoty netto. 6
5. Rachunek VAT Bank lub SKOK zakłada rachunek VAT (konto VAT) dla każdego podmiotu gospodarczego, który ma w tym banku rachunek bieżący (rozliczeniowy). Rachunek VAT jest prowadzony bezpłatnie i może być oprocentowany Właściciel ma ograniczone prawo dysponowania środkami na rachunku VAT. Środki te służą do: Zapłaty podatku VAT według deklaracji Zapłaty kwoty VAT za swoje faktury zakupu Można także rozliczyć kwotę VAT z tytułu wystawienia faktury korygującej (zwrot części lub całości VAT dla nabywcy) Można zwrócić kwotę VAT w przypadku nienależnej wpłaty Przelew z rachunku VAT na konto bieżące jest możliwy tylko za zgodą Urzędu Skarbowego. Niezależnie od tego, jednostki budżetowe mają nieograniczone prawo dysponowania środkami ze swojego rachunku VAT. Uwaga: jeśli zapłatę na konto VAT otrzyma inny podmiot niż dostawca zobowiązany do zapłaty podatku, to otrzymujący zapłatę odpowiada solidarnie za podatek do czasu zwrotu kwoty lub przekazania właściwemu dostawcy. 7
5.1 Zwrot środków z rachunku VAT Przelew z rachunku VAT na konto bieżące Możliwy tylko za zgodą Urzędu Skarbowego, na wniosek podatnika. We wniosku określa się kwotę przelewu. Termin rozpatrzenia: 60 dni W pierwszej wersji projektu było 90 dni Zgoda Urzędu nie ma obowiązku wyrażenia zgody. W ustawie podano jedynie przesłanki negatywne: odmowa w razie Istnienia zaległości podatkowej VAT lub uzasadnionego podejrzenia że podatek nie zostanie uregulowany np. przy wcześniejszych opóźnieniach płatności lub wyzbywaniu się majątku W przypadku zgody na przelew z rachunku VAT na konto bieżące: Urząd Skarbowy wysyła decyzję do banku elektronicznie Bank realizuje przelew z rachunku VAT na konto bieżące, w kwocie podanej przez Urząd. Jeśli w danej chwili stan środków na rachunku VAT jest niższy, przelewa się niższą kwotę i na tym kończy się realizacja decyzji. 8
5.2 Zapłata faktury z konta zwykłego 9
5.3 Zapłata w trybie podzielonej płatności: kwota netto z konta bieżącego, kwota VAT z rachunku VAT 10
5.4 Zapłata w trybie podzielonej płatności: w razie braku środków na rachunku VAT całą kwotę pobiera się z konta bieżącego 11
5.5 Zapłata VAT wg deklaracji z rachunku VAT 12
5.6 Zapłata VAT z deklaracji: tryb zwykły, z konta bieżącego 13
5.7 Zwrot VAT tryb zwykły, na konto bieżące 14
5.8 Przyspieszony zwrot VAT na rachunek VAT 15
6. System zachęt do stosowania podzielonej płatności Ponieważ tryb podzielonej płatności jest dobrowolny, potrzebny jest system zachęt do jego stosowania. Zachęty obejmują: Przyspieszony zwrot VAT Zwolnienie z solidarnej odpowiedzialności za podatek Niestosowanie niektórych sankcji Niestosowanie podwyższonych odsetek za zwłokę Bonifikatę za zapłatę podatku z rachunku VAT przed terminem, z rachunku VAT Zachęty te omawiamy poniżej. Mogą one okazać się dość słabe Istnieje więc możliwość, że szereg jednostek budżetowych otrzyma zalecenie stosowania podzielonej płatności przy rozliczeniach ze swoimi dostawcami. 16
6.1. Przyspieszony zwrot VAT W przypadku nadwyżki VAT naliczonego podatnik może życzyć sobie zwrotu na rachunek VAT w terminie 25 dni Będzie służył do tego nowy format deklaracji VAT, z odpowiednim polem do zaznaczenia Urząd nie może wydłużyć terminu zwrotu Jeśli nadwyżki VAT występują regularnie, np. u eksporterów lub u podwykonawców budowlanych, to taki tryb zwrotu: Opłaca się jeśli niemal wszystkie płatności za zakupy są realizowane przelewami W innym przypadku może się to nie opłacać: Zwrot na rachunek VAT 25 dni, a następnie wystąpienie o przekazanie na konto bieżące w terminie 60 dni daje razem 85 dni Natomiast zwykły zwrot z deklaracji na konto bieżące przysługuje w terminie 60 dni, z możliwością przyspieszenia po spełnieniu warunków. 17
6.2. Zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej W przypadku zapłaty za dostawy w trybie podzielonej płatności nie obowiązuje odpowiedzialność solidarna za podatek, do wysokości zapłat w tym trybie Mechanizm odpowiedzialność solidarnej stosuje się do niektórych towarów przy zakupach ponad 50 000 zł, między innymi Rur stalowych Tuszy i tonerów do drukarek Dysków twardych Nagrań na dyskach SSD Folii stretch Paliwa, poza zakupami na stacjach Zakres odpowiedzialności solidarnej został zmniejszony, gdyż wiele innych pozycji objęto trybem odwrotnego obciążenia. 18
6.3. Zwolnienie z niektórych sankcji W przypadku zapłaty za dostawy w trybie podzielonej płatności nie obowiązują sankcje za uszczuplenia podatku, do wysokości zapłat w tym trybie Sankcja 30% w razie zaniżenia VAT wykrytego przez kontrolę skarbową Sankcja 20% w razie zaniżenia VAT i skorygowania deklaracji w trakcie kontroli lub po niej Sankcja 100% za odliczanie VAT z pustych faktur Należy tu odróżniać sankcje od kar według kodeksu karno-skarbowego lub kodeksu karnego: Kary według kodeksów nadal obowiązują Maksymalne wysokości kar wynoszą w skrajnych przypadkach do 20 mln zł grzywny i kary pozbawienia wolności wysokości grzywien są związane z płacą minimalną i w r. 2018 najwyższe wzrosną do 20 mln zł Sankcje administracyjne można zastosować, jeśli podatnik nie został ukarany karą zgodnie z zasadą, że nie można karać dwukrotnie za to samo przewinienie Te dodatkowe sankcje zostają anulowane w razie zapłat za zakupy w trybie podzielonej płatności. 19
6.4. Bonifikata przy zapłacie podatku z rachunku VAT, przed terminem W przypadku zapłaty podatku VAT wg deklaracji przed terminem, uregulowanej w całości z rachunku VAT, można zmniejszyć wpłatę o odsetki 1,5% w skali roku Kwotę zmniejszenia zaokrągla się do 1 zł W pierwszej wersji projektu stawka wynosiła 1% Przykładowo, przy bardzo sprawnym prowadzeniu księgowości: Może udać się przyspieszyć wpłatę o 20 dni Jeśli kwota wpłaty wyniesie 10 000 zł, to bonifikata jest równa 8 zł Kwota ta wliczana jest później do podstawy podatku dochodowego Niezależnie od tego tryb podzielonej płatności chroni przez stosowaniem podwyższonych odsetek za zwłokę, wynoszących 12% 20
7. Podzielona płatność a płynność finansowa 21
Dokonywanie zakupów w trybie podzielonej płatności będzie utrudnione zwłaszcza dla małych firm, płacących często kartą lub gotówką. Jeśli taka firma będzie otrzymywać zapłaty na rachunek VAT, to regularnie będzie tam powstawała zamrożona kwota, o której zwrot trzeba występować do Urzędu Skarbowego. 22
8. Podzielona płatność a księgowość i bilans Przy księgowaniu zapłat podzielonej płatności mamy nieco więcej pracy w księgowości, gdyż do jednej faktury mamy zapłaty częściowe na dwóch wyciągach bankowych: na wyciągu z konta bieżącego kwota netto na wyciągu z konta VAT kwota VAT Wobec tego ważne jest, by program księgowy pozwalał na szybką i wygodną rejestrację częściowych rozrachunków. Programy FINKA mają tu autorskie, sprawne i szybkie rozwiązanie Przy sporządzaniu bilansu środki na rachunku VAT wliczane są do aktywów finansowych, wraz z środkami na innych rachunkach Ponadto środki na rachunku VAT nie mogą być przedmiotem zabezpieczenia ani zastawu Nie mogą też zostać zajęte przez komornika dopuszczalne jest tylko zajęcie z tytułu podatku VAT lub odsetek od niego 23
Więcej E-booków dostępnych jest na http://finka.pl/strefa-uzytkownika/e-book. Pełna oferta programów księgowych, sprzedażowych i kadrowo-płacowych dostępna na www.finka.pl. Zdjęcie okładki E-booka pochodzi ze strony www.pixabay.com, copyright klimkin. 24