46 i 47. Wstęp do chemii -aminokwasów Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 1
21.1. Budowa ogólna -aminokwasów i klasyfikacja peptydów H 2 H H 2 R H R R 1 H H 2 kwas 2-aminooctowy (glicyna) Klasyfikacja peptydów na przykładzie -monopodstawionych -aminokwasów 2 Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018
21.2. Proteinowe -aminokwasy i wybrane funkcje protein L- -aminokwasy szkieletowe (np. kolagen, keratyna) składniki np. kości, mięśni, włosów przez analogię do: ochronne np. jad węża, toksyny roślinne - ochrona organizmu przed drapieżnikami; przeciwciała i peptydowe antybiotyki ochrona przed chorobami enzymy katalizatory procesów komórkowych hormony regulowanie procesów życiowych funkcjonalne transport i magazynowanie tlenu w mięśniach Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 3
łańcuch boczny 21.3. ajważniejsze proteinowe -aminokwasy prolina H H (S) R H CH 3 glicyna, Gly alanina, Ala walina, Val izoleucyna, Ile leucyna, Leu R R H seryna, Ser treonina, Thr cysteina, Cys metionina, Met H 2 kw. asparaginowy, Asp kw. glutaminowy, Glu asparagina, Asn glutamina, Gln R lizyna, Lys arginina, Arg R H fenyloalanina, Phe tyrozyna, Tyr histydyna, His tryptofan, Trp Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 4
21.3. Właściwości kwasowo-zasadowe -aminokwasów pk a1 = 2.16-2.63 węglowy łańcuch boczny gr. funkcyjnej w łańcuchu bocznym pk a2 = 9.10-9.69 aminokwas R pk a1 pk a2 pk a3 cysteina HS 1.92 10.46 8.35 kwas asparaginowy H 2.09 9.82 3.86 lizyna H 2 2.18 8.95 10.79 tyrozyna H 2.20 9.11 10.07 histydyna Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 H 1.82 9.17 6.04 5
21.4. Punkt izoelektryczny (pi) przeważa przy ph silnie kwaśnym przeważa przy ph silnie zasadowym pi = ph, przy którym stężenie jonu obojnaczego jest największe, a stężenie formy kationowej jest równe stężeniu formy anionowej -aminokwasy z niejonizującym łańcuchem bocznym pk a = 2.32 H 2 H równanie Hendersona-Hasselbalcha [HA] - [HA] pk a ph log [HA] [A ] log 0 - [A ] [A ] kiedy to więc ph pka pk a = 9.62 Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 6
-aminokwasy z jonizującym łańcuchem bocznym 21.5. Punkt izoelektryczny (pi), cd. Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 7
21.6. trzymywanie syntetycznych -aminokwasów (racemicznych) z kwasów -halokarboksylowych z kwasów -ketokarboksylowych (aminowanie redukcyjne) Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 8
21.6. trzymywanie syntetycznych -aminokwasów (racemicznych), cd. z -halomalonianu dietylu/dimetylu (wykorzystanie syntezy Gabriela) K R 2 C Br R R 2 C H R R R 2 C R R' X H 2 C R' R HCl/H 2 C 2 H C 2 H + C 2 + R' H 3 Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 9
21.6. trzymywanie syntetycznych -aminokwasów (racemicznych), cd. z aldehydów (synteza Streckera) Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 10
21.7. Wiązanie peptydowe wiązanie peptydowe -terminaly aminokwas C-terminaly aminokwas -terminaly aminokwas C-terminaly aminokwas zahamowanie rotacji wokół wiązania peptydowego Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 11
21.8. trzymywanie dipeptydów plan działania wzór potrzebne aminokwasy otrzymać Plan działania (1) zabezpieczyć (2) zaktywować (3) przeprowadzić reakcję z waliną (4) odbezpieczyć gr. H 2 Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 12
H 2 21.8.1. trzymywanie dipeptydów synteza H środowisko zasadowe Cbz Ph Cl (1) -zabezpieczenie -terminalnego aminokwasu Ph H H + /H 2 Cbz H H Et 3 Cbz H Cl Et (2) aktywacja -terminalnego aminokwasu (in situ) (4) odbezpieczenie grupy H 2 (3) reakcja zabezpieczonych aminokwasów H 2 /Pd + CH 3 + C 2 Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 13
21.9. trzymywanie oligo- i polipeptydów zabezpieczony dipeptyd tripeptyd tetrapeptyd Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 14
21.10. Sekwencjonowanie peptydów przez kolejne ustalanie -terminalnego aminokwasu, test Edmana izotiocyjanian fenylu reagent Edmana Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 15
21.11. Budowa, a funkcja fizjologiczna naturalnych peptydów H 2 H H H 2 H H H H 2 H S S wazopresyna H H 2 H 2 H H H Chemia rganiczna, dr hab. inż. Mariola Koszytkowska-Stawińska, WChem PW; 2017/2018 16