WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat

Podobne dokumenty
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 2 kwietnia 1997 r.

PROCES TWORZENIA PRAWA W POLSCE

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Funkcje parlamentu

FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY

PROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Pozycja ustrojowa Sejmu i Senatu

WŁADZA USTAWODAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ - SEJM I SENAT Wybory i kadencja Sejmu i Senatu

PROCES LEGISLACYJNY. Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej. Wykład nr IV. Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej

USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

FUNKCJE SEJMU (PARLAMENTU)- funkcja ustawodawcza, funkcja kontrolna, funkcja kreacyjna parlamentu

PARLAMENT ( SEJM I SENAT).

Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa

Pytania na powtórzenie wiadomości z zakresu ustroju Rzeczypospolitej Polskiej wiedza o społeczeństwie (nowa podstawa programowa)

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1

M.P Nr 13 poz. 89. U C H W A Ł A Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. z dnia 6 marca 1993 r.

KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

Mała Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Spis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r...

Prezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie

Pytania na egzamin magisterski dla kierunku prawo

Czy znasz Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku? Sprawdź swoją wiedzę i rozwiąż nasz quiz. Zaznacz prawidłową odpowiedź.

ZESTAWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN PRZEWIDZIANYCH W PRZEDSTAWIONYM PRZEZ PREZYDENTA PROJEKCIE NOWELIZACJI USTAWY O KRAJOWEJ RADZIE SĄDOWNICTWA

Tabela 3. Porównanie systemów politycznych

Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX

ZESTAWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN PRZEWIDZIANYCH W PRZEDSTAWIONYM PRZEZ PREZYDENTA PROJEKCIE NOWELIZACJI USTAWY O KRAJOWEJ RADZIE SĄDOWNICTWA

Rozdział IV SEJM I SENAT. Art. 95.

SEJM I SENAT JAKO ORGANY WŁADZY USTAWODAWCZEJ W RP

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

Władza wykonawcza Rada Ministrów. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego

Spis treści. Spis treści. Spis treści

FUNKCJE WŁADZY USTAWODAWCZEJ

Regulamin Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska z dnia 8 listopada 2011 r. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

SPIS TREŚCI. Przedmowa (Anna Rytel-Warzocha) Rozdział I Z PROBLEMATYKI STATUSU POSŁA... 13

Zakres rozszerzony - moduł 25 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Janusz Korzeniowski

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa

Regulamin Klubu Parlamentarnego PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ

WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ RADA MINISTRÓW Skład i powoływanie Rady Ministrów

Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu USTAWA. z dnia 12 lipca 2017 r.

Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 26 czerwca 2008 r.

USTAWA. z dnia... o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

USTAWA. PROCEDURA USTAWODAWCZA.

I OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY O PRAWIE KONSTYTUCYJNYM TEST

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

Ustrój polityczny Polski

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

RADA MINISTRÓW. Prawo konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015

Uchwała Nr XLVII/445/2013 Rady Miejskiej w Karczewie z dnia 20 grudnia 2013 roku

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu USTAWA. z dnia 8 grudnia 2017 r.

12. WŁADZA WYKONAWCZA

Głosowanie w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej

MONITORING PROCESU LEGISLACYJNEGO NA ETAPIE PARLAMENTARNYM

MONITORING PROCESU LEGISLACYJNEGO NA ETAPIE PARLAMENTARNYM

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO

Zasady prawa wyborczego na Prezydenta RP (czteroprzymiotnikowe) Zasada powszechności Zasada równości Zasada bezpośredniości Zasada tajności głosowania

U C H W A Ł A Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. REGULAMIN SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

Dr Ryszard Piotrowski 27 lutego 2008 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Słownik pojęć. Absolutorium

Dz.U Nr 19 poz. 101 USTAWA. z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Zakres rozszerzony - moduł 24 Parlament Rzeczypospolitej Polskiej. Janusz Korzeniowski

PRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 5

II LO w ZSO nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Nowym Targu

DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego

Prezydent. Prawo Konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa

III 3 - Pytanie testowe WSPÓŁCZESNE SYSTEMY RZĄDÓW

Jak powstaje ustawa?

PRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 4

Spis treści. 3. Prace nad regulacjami ustawowymi po wejściu w życie

Ustrój polityczny Republiki Włoskiej

Mała Konstytucja z 1992 r.

Wyrok z 12 stycznia 2005 r., K 24/04 NIERÓWNOŚĆ KOMPETENCJI KOMISJI SEJMU I SENATU W PRACACH NAD PROJEKTAMI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POWOŁYWANIE RADY MINISTRÓW. ODPOWIEDZIALNOŚĆ RADY MINISTRÓW I JEJ CZŁONKÓW. mgr Kinga Drewniowska

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Konstytucja wk r. Prezydent cd

- o zmianie ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli.

WŁADZA USTAWODAWCZA TO. Sejm i Senat. SEJM SKŁADA SIĘ Z 460 POSŁÓW. Wybory do Sejmu są: - powszechne, - równe, - bezpośrednie, - proporcjonalne,

Podstawowe pojęcia z zakresu prawa

Warszawa, dnia 19 grudnia 2016 r. Poz z dnia 13 grudnia 2016 r.

1. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.

Postępowanie ustawodawcze

Transkrypt:

WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE Sejm i Senat

GŁÓWNE CECHY PARLAMENTU W RP Parlament jest jedynym organem ustawodawczym w Polsce. Parlament (zwłaszcza izba sejmowa) pełni też inne funkcje kontrolną i kreacyjną. Polski parlament jest dwuizbowy składa się z Sejmu i Senatu. W praktyce Sejm jest ważniejszą z izb. Parlamentarzyści wykonują swój mandat zgodnie z koncepcją mandatu wolnego. Wszyscy członkowie parlamentu posłowie i senatorowie pochodzą z bezpośredniego wyboru.

DWUIZBOWOŚĆ Parlament składa się z dwóch izb: Sejmu, składającego się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, proporcjonalnych i w głosowaniu tajnym. Pozycja Sejmu jest silniejsza nie tylko tworzy prawo, ale też kontroluje rząd. Senatu, składającego się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Pozycja Senatu jest słabsza od Sejmu bierze tylko udział w ustawodawstwie (gdzie jednak ostatnie słowo i tak zawsze należy do Sejmu), nie kontroluje rządu.

KONCEPCJA MANDATU WOLNEGO Zakłada ona, że parlamentarzysta: 1. jest przedstawicielem całego narodu (a nie tylko swego okręgu wyborczego); 2. samodzielnie decyduje o swych działaniach nie ma prawnych instrumentów pozwalających mu narzucić określony sposób sprawowania mandatu, np. instrukcji wyborców; 3. jest nieodwołalny nie istnieją co do zasady mechanizmy wykluczenia parlamentarzysty z grona posłów lub senatorów (choć mogą istnieć mechanizmy wygaśnięcia mandatu posła). Pewien wyłom w koncepcji mandatu wolnego w Polsce stanowi możliwość zarządzenia dyscypliny klubowej podczas głosowania, za co można zostać wykluczonym z klubu poselskiego.

FUNKCJE PARLAMENTU RP Parlament RP pełni trzy zasadnicze funkcje: ustawodawczą kontrolną oraz kreacyjną.

FUNKCJA USTAWODAWCZA Parlament jest jedynym organem w Polsce, który może stanowić akty o randze ustawy (w normalnych warunkach; podczas stanu wojennego Prezydent może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy). Akty prawne innych organów państwa (np. rozporządzenia Rady Ministrów) muszą być podporządkowane ustawom.

PRZEBIEG PROCESU USTAWODAWCZEGO. INICJATYWA USTAWODAWCZA Inicjatywa ustawodawcza (uprawnienie do wiążącego skierowania projektu ustawy do Sejmu, co zwie się wniesieniem do laski marszałkowskiej ) przysługuje: 1. grupom posłów musi to być 15 posłów lub komisja sejmowa; 2. Senatowi jako całości potrzebna jest uchwała całej izby; 3. Prezydentowi; 4. Radzie Ministrów to właśnie z inicjatywy RM w każdej kadencji Sejmu wydawano najwięcej ustaw (projekty rządowe najczęściej przekładały się ostatecznie na obowiązujące ustawy). Zarazem wyłącznie RM może złożyć projekt budżetu oraz tzw. projekt pilny, który procedowany jest przed innymi; 5. grupie 100.000 obywateli. Projektowi musi towarzyszyć uzasadnienie.

ROZPATRZENIE PROJEKTU PRZEZ SEJM Sejm rozpatruje projekt w trzech tzw. czytaniach, polegających na przedstawieniu projektu, dyskusji nad nim, dokonaniu poprawek oraz głosowaniu o całości projektu. Pierwsze czytanie z reguły odbywa się na posiedzeniu komisji sejmowej, choć może się odbyć także na posiedzeniu plenarnym. Już na tym etapie można wnioskować o odrzucenie projektu w całości. Komisja może zmieniać treść projektu.

Drugie czytanie odbywa się zawsze na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Wnioskodawca i posłowie mogą zgłaszać poprawki do projektu. Jeżeli zgłoszono poprawki, projekt z reguły kierowany jest znów do komisji. Jeżeli nie ma poprawek, może odbyć się od razu trzecie czytanie. Trzecie czytanie obejmuje głosowanie nad ewentualnym wnioskiem o odrzucenie projektu w całości, nad ewentualnymi poprawkami, a w końcu nad projektem w całości, wraz ze zmianami wynikającymi z poprawek. Sejm uchwala ustawę zwykłą większością głosów. Od tego momentu przestaje być ona projektem.

ROZPATRZENIE USTAWY PRZEZ SENAT Ustawa trafia do Senatu, który może podjąć uchwałę wnioskującą o: 1. przyjęcie ustawy bez zmian (wtedy ustawa trafia dalej do Prezydenta), albo 2. przyjęcie poprawek lub odrzucenie w całości (wtedy ustawa wraca do Sejmu). Sejm może odrzucić poprawki Senatu lub wniosek o odrzucenie ustawy bezwzględną większością głosów.

ROLA PREZYDENTA W PROCESIE USTAWODAWCZYM Ustawa trafia do Prezydenta RP, który może: 1. podpisać ją i zarządzić ogłoszenie w Dz. U., 2. skierować do Trybunału Konstytucyjnego jeżeli TK stwierdzi niezgodność ustawy z Konstytucją, Prezydent jej nie podpisuje; w tym przypadku Prezydent nie może już skorzystać z weta ustawodawczego. 3. odmówić podpisania, przekazując ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia (weto ustawodawcze). Weto Sejm odrzuca większością 3/5 głosów. Podpisana ustawa jest publikowania w Dzienniku Ustaw i wchodzi w życie po upływie 14 dni.

FUNKCJA KONTROLNA Sejm (ale już nie Senat) ma możliwość kontrolowania rządu. W ramach tej funkcji Sejm może: żądać od rządu udzielenia informacji związanych z jego zadaniami, powołać komisję śledczą do zbadania konkretnej sprawy, dokonywać ocen przedstawionych informacji i formułować sugestie, do których rząd musi się ustosunkować (ale nie musi ich wykonać podział władzy), spowodować dymisję poszczególnych ministrów lub rządu jako całości (votum nieufności dla całego rządu wymaga przegłosowania większością ustawowej liczby posłów na wniosek co najmniej 46 posłów; wniosek musi być konstruktywny; dla wotum nieufności wobec ministra także wymagana jest większość ustawowej liczby posłów, ale na wniosek co najmniej 69 posłów).

FUNKCJA KREACYJNA W ramach funkcji kreacyjnej, parlament obsadza lub ma wpływ na obsadzenie licznych stanowisk w organach władzy publicznej, np. Sejm wybiera sędziów Trybunału Konstytucyjnego, Sejm za zgodą Senatu wybiera Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Sejm za zgodą Senatu wybiera Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka.