METODA MAGNETYCZNEJ PAMIĘCI METALU Agata Gruca Wydział InŜynierii Materiałowej Kierunek InŜynieria Dentystyczna Promotor: prof. Janusz Juraszek
Cel pracy Zastosowanie Metody Magnetycznej Pamięci Metalu do badania mostu protetycznego trzynastopunktowego wykonanego ze stali chromo kobaltowej; Badanie mostu za pomocą Metody Magnetycznej Pamięci Metalu pozwala na: sprawdzenie jego jakości, trwałości eksploatacyjnej oraz wyznaczenie obszarów niebezpiecznych jeszcze przed powstaniem pierwszych mikropęknięć. 2
Główne rozdziały pracy Most protetyczny Etapy powstawania odlewu metalowego Badania nieniszczące Metoda Magnetycznej Pamięci Metalu Badania laboratoryjne 3
Wprowadzenie Mosty protetyczne są wartościowym uzupełnieniem protetycznym, słuŝącym zachowaniu biostatycznej równowagi narządu Ŝucia. Zdarza się jednak, Ŝe most taki ulega złamaniu w ustach pacjenta, co spowodowane jest wadą materiału. Metoda, która umoŝliwia badanie struktury i właściwości mechanicznych bez ingerencji, jeszcze przed uŝytkowaniem jest Metoda Magnetycznej Pamięci Metalu, która ma na celu wykluczenie wszelkich niedoskonałości i niejednorodności struktury metalu. 4
Most protetyczny Definicja: Proteza stała ozębnowa, trwale umocowana w jamie ustnej, składająca się z elementów zakotwiczających i przęseł. Most wykonuje się wtedy, gdy występuje niewielka utrata zębów lub obniŝenie wysokości zwarciowej na skutek abrazji i zgryzu głębokiego. Most ceramiczny dwunastopunktowy na podbudowie metalowej Źródło: Podbudowa metalowa wykonana przez autorkę pracy. 5
Funkcje mostu protetycznego Czyni z uzębienia o brakach częściowych w pełni wydolny narząd Ŝucia, likwiduje niekorzystne, nieestetyczne braki zębowe, poprzez swą stałą konstrukcje przywraca w pełni funkcję Ŝucia, ma działanie terapeutyczne, wpływa na biostatyczną równowagę narządu Ŝucia, fonetyczne, estetyczne. 6
Warunki uzaleŝniające wykonanie mostu protetycznego [1/2] Wskazaniem do wykonania mostu protetycznego są braki zębowe pod warunkiem obecności odpowiednio ulokowanych zębów filarowych. Powierzchnia korzeni zębów filarowych powinna być taka sama lub większa niŝ powierzchnia korzeni uzupełnianych zębów. Uzupełnianie braków zębowych korzystny przypadek Uzupełnianie braków zębowych niekorzystny przypadek Źródło: Hohmann A.: Kompendium techniki dentystycznej Mosty, Wydawnictwo Kwintesencja 1999 Warszawa
Warunki uzaleŝniające wykonanie mostu protetycznego [2/2] Przy projektowaniu mostu protetycznego naleŝy równieŝ zwrócić uwagę na: dobre umocowanie zębów filarowych w zębodole, przebieg ścian bocznych zębów filarowych, odpowiednią proporcję części anatomicznej koronowej do korzeniowej.
Podział mostów protetycznych [1/3] Mosty moŝna sklasyfikować ze względu na: sposób umocowania w jamie ustnej, rozmieszczenie zakotwiczeń w stosunku do przęseł, stosowany materiał, topografię zębów, szerokość przęsła.
Podział mostów protetycznych [2/3] Mosty moŝna sklasyfikować ze względu na: Stosunek do śluzówkowej powierzchni przęsła do grzbietu wyrostka zębodołowego Most kładkowy Most kontaktujący Źródło: Hohmann A.: Kompendium techniki dentystycznej Mosty, Wydawnictwo Kwintesencja 1999 Warszawa 10
Podział mostów protetycznych [3/3] Mosty moŝna sklasyfikować ze względu na: Stosunek do śluzówkowej powierzchni przęsła do grzbietu wyrostka zębodołowego Most siodłowy Most potnic Źródło: Hohmann A.: Kompendium techniki dentystycznej Mosty, Wydawnictwo Kwintesencja 1999 Warszawa 11
Etapy powstawania odlewu metalowego [1/5] Staranne wykonanie modelu ma zasadnicze znaczenie dla jakości wykonanej w przyszłości pracy. W momencie otrzymania przez technika wycisku moŝna przystąpić do wykonania części laboratoryjnej. 12
Etapy powstawania odlewu metalowego [2/5] 1. Wykonanie modelu dzielonego 2. Artykulacja Źródło: witryna internetowa maxilla.webpark.pl/info.html 3. Modelowanie 13
Etapy powstawania odlewu metalowego [3/5] 4. Proces zamiany wosku na metal formowanie i przyklejanie kanałów odlewniczych Źródło: Most woskowy wraz z kanałami odlewniczymi wykonany przez autorkę pracy 14
Etapy powstawania odlewu metalowego [4/5] 5. Zatopienie w pierścieniu odlewniczym konstrukcji woskowej w masie ogniotrwałej 6. Wygrzewanie pierścienia w piecu 7. Topienie metalu i odlewanie formy 15
Etapy powstawania odlewu metalowego [5/5] 8. Schładzanie formy 9. Wybijanie pierścienia i piaskowanie 10. Obróbka metalu Źródło: Kompleksowe zaopatrzenie gabinetów stomatologicznych i pracowni protetycznych witryna internetowa: www.ardent.com.pl
Modelowanie łuku zębowego Metody wykonania czapeczek woskowych zalety i wady 17
Zasady modelowania koron i przęseł mostów Modelowanie koron o nieznacznych wypukłościach anatomicznych i łagodniejszych guzkach, przęsła pomniejszone, uzupełnienia protetyczne ukształtowane tak aby istniała moŝliwość przepływu śliny (proces naturalnego oczyszczania), kaŝdy sztuczny ząb powinien być modelowany jako wydzielona jednostka anatomiczna, miejsca łączenia przęsła z koronami powinny być łukowate, korona metalowa powinna mieć po wykończeniu grubość 0,3 mm z tego względu czapeczka woskowa nie powinna być cieńsza niŝ 0,4 mm. 18
Metoda Magnetycznej Pamięci Metalu Pasywna metoda kontroli nieniszczącej, oparta na rejestracji i analizie rozkładu własnych magnetycznych pól rozproszonych (WMPR), powstających w wyrobach i urządzeniach w strefach koncentracji napręŝeń. Postęp techniczny i naukowy dostarcza nowe metody przydatne do wglądania w głąb materiału bez naruszenia jego struktury i właściwości mechanicznych. Jedną z takich metod jest Metoda Magnetycznej Pamięci Metalu uznana na światowym rynku za metodę XXI wieku. Metoda ta jest uznawana w Europie o czym świadczy opracowanie polskich norm takich jak: ISO 24497-1, ISO 24497-2, ISO 24497-3. 19
Zalety Metody Magnetycznej Pamięci Nie wymagane jest Ŝadne przygotowanie powierzchni obiektu kontroli, nie wymagane jest specjalne sztuczne namagnesowanie, poniewaŝ MPM naturalne namagnesowanie, uformowane podczas wykonywania lub eksploatacji wyrobu, MPM moŝna wykorzystywać do kontroli obiektu podczas produkcji jak równieŝ w czasie jego remontu, 20
Badania laboratoryjne Składowa normalna rozproszonego ziemskiego pola magnetycznego w Ustroniu wynosiła 40 [A/m]. 21
Badania laboratoryjne Magnetyczny rejestrator koncentracji napręŝeń [1/2] 22
Badania laboratoryjne Magnetyczny rejestrator koncentracji napręŝeń [2/2] Badania laboratoryjne trzynastopunktowego mostu protetycznego wykonane za pomocą magnetycznego rejestratora koncentracji napręŝeń wykazał trzy strefy koncentracji napręŝeń: w połowie łuku, między zębem 16 a zębem 15 oraz zębem 25 a 26. 23
Badania laboratoryjne Poddanie całego łuku próbie zginania 24
Pomiar składowej Hp 1 przy sile zginającej wynoszącej 100 [N] 25
Pomiar składowej Hp 1 przy sile zginającej wynoszącej 150 [N] moment pęknięcia mostu 26
Badania laboratoryjne Pęknięcie mostu protetycznego trzynastopunktowego 27
Badania laboratoryjne Badanie I części pękniętego mostu protetycznego 28
I część mostu rejestracja pojawienia się miejsca zerwania Hp 1 29
I część mostu rejestracja pojawienia się miejsca zerowania Hp 1 moment pęknięcia w okolicy zęba 15 a 16 30
Badania laboratoryjne Kolejne uszkodzenia I części mostu protetycznego 31
Badania laboratoryjne II część pękniętego mostu protetycznego 32
II część mostu miejsce zerowania składowej Hp 1 w kierunku zęba nr 25 33
II część mostu zerowanie składowej Hp 1 w okolicy zęba 26 widoczne uszkodzenie bez pęknięcia 34
Uszkodzenia mostu protetycznego trzynastopunktowego powstałe w trakcie badań 35
Wnioski [1/2] 1) Zastosowanie Metody Magnetycznej Pamięci Metalu do badania trzynastopunktowego mostu protetycznego umoŝliwiło diagnostykę wytrzymałościową analizowanego mostu. 2) Zlokalizowano obszar koncentracji napręŝenia oraz powstanie pierwszych mikropęknięć, wynikający z zerowania się składowej Hp w obszarze niebezpiecznym przed pęknięciem mostu protetycznego w połowie długości łuku. 3) Istotne novum w odniesieniu do powszechnie stosowanych metod badań nieniszczących, gdyŝ umoŝliwia wykrycie obszarów koncentracji napręŝeń przed powstaniem pierwszych mikropęknięć. Dotychczasowe metody badań nieniszczących wykrywały miejsca juŝ uszkodzone czyli post faktum. 36
Wnioski [2/2] 4) Zmiany wartości Hp w trakcie próby zginania mostu protetycznego umoŝliwiają odtworzenie historii obciąŝenia mostu. 5) Zastosowanie Metody Magnetycznej Pamięci Metalu w laboratoriach protetycznych przy wykonywaniu konstrukcji metalowych w znacznym stopniu moŝe wpłynąć na eliminowanie braków oraz poprawę jakości. 37
Dziękuję za uwagę 38