Raport z debaty z 19.10.2017 r. Debata pod tytułem STOP Cyberprzemocy, organizowana przez Stowarzyszenie Kre-aktywni przy wsparciu programu Erasmus+ Debata odbyła się w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łodzi, przy ulicy Żeromskiego 115 Debata odbyła się 19 października 2017 roku Debata odbyła się o godzinie 11:50 Debata trwała 90 minut W debacie wzięli udział uczniowie wraz z prelegentami Uczestnicy debaty: Prelegenci: Prof. Dr hab. Jacek Pyżalski ekspert w zakresie edukacji medialnej oraz cyberprzemocy. Magdalena Celeban przedstawicielka Zespołu Szkół Samochodowo-Budowlanych w Częstochowie. Koordynatorka Ogólnopolskiego Orogramu Twoje dane Twoja sprawa. Karolina Szczepaniak prawniczka, menadżerka projektów IT, oraz trenerka w obszarze nowych technologii. Współpracuje z Fundacją Panoptykon i organizacjami pozarządowymi. Maciej Kępka przedstawiciel Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Zajmuje się profilaktyką internetowych zagrożeń poprzez promowanie pozytywnych treści. Uczniowie z Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego. Debatę poprowadziła Adrianna Kubisiak. Opracowanie merytoryczne: Profesor Pyżalski zaczął od opowiedzenia pewnej historii która miała jednocześnie zmusić młodzież do zastanowienia się nad zagrożeniami z jakimi może borykać się młodzież. Maciej Kępka opowiedział o tym, że wiele z aspektów, które przejawiają się jako przemoc w sieci istniały już wcześniej: problemy z uzależnieniem czy składaniem niemoralnych propozycji. Internet jest jedynie nowym narzędziem ku temu. Problem również tkwi w tym, że nie jesteśmy w stanie docenić tego, jakie możliwości daje nam Internet. Nie
znamy mechanizmów marketingu internetowego i nie zdajemy sobie sprawy z tego, ile informacji na nasz temat jest w stanie przechwycić między innymi Facebook. W Internecie można znaleźć wiele ciekawych i motywujących do działania i rozwoju materiałów. Prelegentki potwierdzają to jaki Internet niesie za sobą potencjał, aczęsto nie wiemy co warto wyciągnąć z tego dla siebie. Maciej Kępka stwierdził, że praca jaką młodzież będzie wykonywać w przyszłości będzie prawdopodobnie w dużej mierze opierała się na korzystaniu z Internetu. Ponieważ obecnie wiele prac jest związanych z korzystaniem z Internetu, dlatego trzeba wiedzieć jak z niego korzystać. Wiele ciekawych narzędzi jest dostępnych za darmo, a umiejętne korzystanie z nich może być pomocne w przyszłości. Można w łatwy sposób dojść do szerokiego grona odbiorców aby zwrócić ich uwagę na jakiś ważny problem. Na przykład dzięki mediom społecznościowym udaje się zebrać wystarczającą ilość podpisów do różnych petycji. Pytanie do młodzieży: Kto na sali jest bardziej humanistą? Ponad połowa zebranych podniosła rękę: należy uczyć się programować i być otwartym na nowe technologie. Sytuacja pierwsza: Profesor Pyżalski opowiedział o badaniach sprzed 20 lat. Zebrani ludzie dyskutowali w grupach: Pierwsi przy stole widzieli swoje twarze i emocje. Drudzy przez wiadomości mailowe mieli czas na przemyślenie odpowiedzi. Trzecia grupa na czacie rozmowa na gorąco, nie widzieli swoich twarzy ani emocji. Wniosek: ci co się kłócili na czacie, byli względem siebie bardziej niemili i impulsywni. Pytanie do młodzieży: Dlaczego łatwiej jest zrobić pewne rzeczy online? Uczennica odpowiedziała, że jest to spowodowane przeświadczeniem, iż w sieci jest się anonimowym. Rzeczywiście tak jest, że niektóre rzeczy w sieci robimy anonimowo, natomiast ostatnio na portalach społecznościowych, obok naszych postów widnieje nasze imię i nazwisko wraz ze zdjęciem.
Sytuacja druga: Profesor pokazał kolejny przykład. Sytuacja z czasów wojny: jedna osoba bombardowała wioskę z samolotu, a druga osoba strzelała będąc w piechocie w tej wiosce. Wniosek: ten kto strzelał z samolotu nie widział kogo bezpośrednio zabija. Ten kto zabijał w wiosce miał więcej problemów psychicznych i ciężej znosił wojnę. Pytanie do młodzieży: Dlaczego tak było? Uczennica odpowiedziała, iż łatwo jest nam się wycofać z danej sytuacji kiedy nie tkwimy w niej bezpośrednio. Można w każdej chwili wyjść z czatu czy z forum i odciąć się od dyskusji. Tak samo pilot samolotu nie widział dokładnie gdzie zrzuca bombę i w kogo. przez co było mu łatwiej tego dokonać. W związku z tym powstał efekt o nazwie efekt kabiny pilota, występujący wtedy, kiedy nie widzimy negatywnych rzeczy, które robimy. Ten efekt można bardzo dobrze zaobserwować w Internecie kiedy robimy coś w sieci to nie widzimy bezpośredniej reakcji innych ludzi na nasze zachowanie. Magdalena Celeban pyta młodzież o znalezienie w Internecie definicji słowa bezpieczeństwo. Jeden chłopak wyczytał fragment definicji i Magda Celeban zapytała czy w takim razie Internet jest w stanie zapewnić nam bezpieczeństwo? Pani Magda odpowiedziała, że mogłoby się wydawać, że jesteśmy bezpieczni, ponieważ każdy post dodajemy świadomie. Okazuje się jednak, że nie mamy tej świadomości i wystarczającej wiedzy, ponieważ kiedy dodajemy informacje na Facebook a to ponosimy w związku z tym ryzyko, bo nie wiemy co się z tymi wiadomościami stanie. Np. kiedy dodajemy zdjęcie z imprezy na FB, to ryzykujemy. Zdajemy sobie sprawę z tego, ze w tym momencie sami możemy stać się ofiara na własne życzenie. Profesor Pyżalski dopowiedział, że łatwo jest przestrzegać przed tym i mówić, aby uważać, ale co w takim razie można zrobić? Nie chodzi oczywiście o to, aby przestać całkowicie korzystać z Internetu, dlatego co w takim razie należy zrobić?
Profesor podał również jakie przykład pewną sytuację, która dotyczyła filmu na portalu YouTube. Był to materiał wyśmiewający starsze osoby. Komentarze były głównie obraźliwe. Czasami ktoś próbował odpowiadać na te komentarze i krytykować agresję. W efekcie czego, było jeszcze więcej komentarzy. Było również tak, że wystarczył jeden komentarz, aby skutecznie uciąć taką dyskusję. Jak mógł brzmieć komentarz uciszający temat? Uczennica odpowiedziała, że był to komentarz, który zmuszał do postawienia się na miejscu tych osób z filmu. Co można zrobić kiedy jesteśmy świadkami przemocy w sieci? Można zgłosić administratorowi (jednakże za dużo jest takich spraw i możliwe, że nie zajmą się naszą). Można zgłosić na to policję (lecz dla policji to może być zbyt błahy powód). Można napisać prywatną wiadomość do tej osoby, która obraża innych. Człowiek w efekecie emocji wyłącza się i działa automatycznie, przez to robi zupełnie inne rzeczy niż takie, które by zrobił po ówczesnym przemyśleniu. Maciej Kępka powiedział, że sprawcą cyber przemocy jest też osoba, która udostępnia obraźliwy post lub aprobuje obraźliwy komentarz. Jeśli coś nas bardzo zdenerwuje to napiszmy co myślimy, ale potem to skasujmy i nie wysyłajmy dalej. Karolina Szczepaniak podzieliła się radą: rozwijajmy empatię aby zapobiegać sytuacjom i zachowaniom impulsywnym. Empatia w Internecie jest bardzo trudna bo ciężko nam się postawić w miejscu drugiej osoby. Ciężko rozpoznać emocje osoby, kiedy nie jesteśmy w stanie zobaczyć jej twarzy i reakcji. Zamiast pisać od razu obraźliwie, zastanówmy się przez chwilę, co ta osoba może poczuć jak ją obrazimy. Musimy również odróżnić przestrzeń publiczna od przestrzeni prywatnej. W szkole lub w domu łatwo jest nam podjąć te dezycje, natomiast w Internecie ciężko jest kształtować swoją przestrzeń aby była bardziej prywatna lub bardziej publiczna. Musimy świadomie zastanowić się nad tym, czy materiały dodawane mają być publiczne czy prywatne. Magda Celeban zapytała: Kto zaprosi obcego do mieszkania? Jedna osoba podniosła rękę. Magda Celeban zadała kolejne pytanie: Kto ma obce osoby w znajomych na facebooku? Prawie każdy podniósł rękę.
Pani Magda skomentowała, że pomiędzy tymi rzeczami nie ma prawie żadnej różnicy, bo tak samo pokazujemy swoje zasoby materialne i swoją prywatność obcym ludziom. Pytanie do młodzieży: Czy ktoś kiedyś został skrzywdzony w internecie? Prawie każdy podniósł rękę. Co jeszcze można zrobić, aby przeciwdziałać zachowaniom cyber przemocy w Internecie? Maciej Kępka dodał, że przeglądając artykuły w Internecie trzeba weryfikować informacje. Sprawdzić z jakiego źródła wychodzą informacje. Sprawdzic w Google grafika zdjęcia do tej informacji,bo się może okazać, że one w ogóle nie dotyczą opisywanej sprawy. Co to jest bańka informacyjna? Jedna osoba słyszała to pojęcie. Czy zdarzylo nam się aby Facebook nam podpowiadal strony do polubienia? Jedna osoba odpowiedziała, że tak się dzieje, bo Facebook działa według algorytmu. Pan Maciej dopowiedział, że Facebook zamyka nas w bańce informacyjnej i udostępnia nam tylko wybrane materialy. Kto z was zna osobę hejtowaną w Internecie? Polowa zebranych podniosła rękę. Co zrobić w takiej sytuacji? Dac wsparcie tej osobie, pokazac jej, ze nie jest sama. Nie lajkować i nie udostępniać obraźliwych materiałów i komentarzy. Jeśli widzimy, że sytuacja jest poważna to warto to zgłosić komuś dorosłemu komu ufamy, bo być może działania tej osoby pomogą przerwać takie zachowania. Nie warto wchodzić w polemikę w hejterami Opracowanie zostało zrealizowane przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Opracowanie odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną. Opracowanie bezpłatne.