Debata o transformacji energetycznej i gospodarczej Dolnego Śląska. MIEJSCE REGIONÓW W TRANSFORMACJI ENERGETYKI przykład Dolnego Śląska Jan Popczyk

Podobne dokumenty
PRAKTYKA I KNOW HOW (powstające klastry energii i opracowywana monografia X )

KLASTRY ENERGII Jan Popczyk

POLSKA ENERGETYKA PO TRANSFORMACJI

POWSZECHNA PLATFORMA TRANSFORMACYJNA ENERGETYKI

Konwersatorium Inteligentna Energetyka Temat przewodni Regulacja i bilansowanie w osłonach kontrolnych na mono rynku energii elektrycznej OZE

KONCEPCJA (POLSKIEGO) RYNKU TRANSFORMACYJNEGO ENERGII ELEKTRYCZNEJ Jan Popczyk

Politechnika Śląska CEP. Seminarium Rola klastrów i magazynów energii w systemie elektroenergetycznym

Wirtualny minisystem elektroenergetyczny Wstępne analizy dr inż. Krzysztof Bodzek

EKONOMIA ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII

C-GEN. Kompleksowa technologia CHP, P2G & P2P Nowa era w energetyce, chemii i ochronie środowiska naturalnego. Analizator synergii systemowej

Trajektoria przebudowy polskiego miksu energetycznego 2050 dr inż. Krzysztof Bodzek

Energetyka XXI w. na Dolnym Śląsku

TRANSFORMACJA SIECIOWA (od modelu egzogenicznego do endogenicznego)

NA WĘGIEL CZY NA OZE Jan Popczyk

Spółdzielnia energetyczna dopełniająca spółdzielnię/wspólnotę mieszkaniową oraz budownictwo deweloperskie

Bilans energetyczny (miks)

GMINNA GOSPODARKA ENERGETYCZNA WPROWADZENIE

SIEĆ ELEKTROENERGETYCZNA JAKO ŚRODOWISKO RYNKOWE DZIAŁANIA PROSUMENTÓW I NIEZALEŻNYCH INWESTORÓW

Konwersatorium Inteligentna Energetyka. Temat przewodni. Rozproszone cenotwórstwo na rynku energii elektrycznej. dr inż.

Konwersatorium Inteligentna Energetyka

Energetyka Prosumencka w Wymiarach Zrównoważonego Rozwoju. SYMULATOR HYBRYDOWY KLASTRA ENERGETYCZNEGO Krzysztof Bodzek

Centrum Energetyki Prosumenckiej. Konwersatorium Inteligentna Energetyka. Mono rynek energii elektrycznej OZE - innowacyjność przełomowa

Wyniki badań symulacyjnych polskiego łącznego miksu energetycznego 2050, obejmującego rynki wschodzący i schodzący dr inż.

WME Wielkopolska Południowa (SBU) Wyniki Raportu BPEP(6)

Badania symulacyjne zdolności integracyjnych zautomatyzowanej infrastruktury sieciowej SN/nN dr inż. Krzysztof Bodzek

METODA NOWEJ ENERGETYKI

ETAPOWA SYNTEZA KONCEPCJI RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2025

Konwersatorium Inteligentna Energetyka. Doktryna energetyczna: NAJPIźRW POLITYKA PRZźMYSŁOWA, A POTźM źnźrgźtyczna

BIBLIOTEKA ŹRÓDŁOWA ENERGETYKI PROSUMENCKIEJ BIBLIOTEKA POWSZECHNA ENERGETYKI PROSUMENCKIEJ

Konwersatorium Inteligentna Energetyka. Temat przewodni. Rozproszone cenotwórstwo na rynku energii elektrycznej. Marcin Fice. Politechnika Śląska

Politechnika Śląska. Forum Debaty Publicznej Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju. ENERGETYKA PROSUMENCKA pole do współdziałania.

UPROSZCZONA ANALIZA SWOT DLA MONO RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ OZE Jan Popczyk

KLASTRY OZE w przebudowie rynku energii elektrycznej i modernizacji obszarów wiejskich

8 sposobów integracji OZE Joanna Maćkowiak Pandera Lewiatan,

ODEJŚCIE OD WĘGLA NA DOLNYM ŚLĄSKU wyzwanie klimatyczne, społeczne i gospodarcze

Sterowanie mocą i energią na rynku energii elektrycznej w osłonie kontrolnej OK4 +

WPŁYW ENERGETYKI OBYWATELSKIEJ NA ROZWÓJ LOKALNY

POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ?

Kalibracja net meteringu w osłonach OK1 do OK4 dr inż. Robert Wójcicki

TRANSFORMACJA POLSKIEJ ENERGETYKI Z MONO RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ OZE(2050) Jan Popczyk

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

CEP. Konwersatorium Inteligentna Energetyka Temat przewodni Bilansowanie mocy i energii w Energetyce Prosumenckiej

Modele symulacyjne net-meteringu dla μźb (mikroźródła biogazowego) osłona kontrolna, poziom 2 (spółdzielnia SE) dr inż.

WIEK XXI WIEKIEM MONIZMU ELEKTRYCZNEGO OZE W ENERGETYCE I NOWYM WYZWANIEM DLA ELEKTRYKÓW

Net metering na osłonach kontrolnych węzłowych OK1 i OK2 oraz wirtualnej OK3 Koszty krańcowe i uniknięte

Pilotażowe klastry energii jako narzędzie budowy energetyki obywatelskiej

(polityka energetyczna i systemy wsparcia) (rynkowymi)

ZNACZENIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W ROZWOJU MAŁYCH i ŚREDNICH GMIN

Kierunki działań zwiększające elastyczność KSE

ANALIZA SYMULACYJNA MOŻLIWOŚCI PRACY SAMOWYSTARCZALNEGO KLASTRA ENERGETYCZNEGO Krzysztof Bodzek 1 Raport recenzowany 2

Prognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE

Case study Gmina Kodrąb

Ekonomika prosumenckiej partcypacji w osłonach kontrolnych OK1 i OK2 w środowisku kosztów krańcowych długookresowych i kosztów unikniętych

RYNKOWA TRAJEKTORIA TRANSFORMACYJNA ENERGETYKI POLSKI koncepcja zmniejszenia emisyjności o 30-40% do 2030 oraz o 100% do 2050

Perspektywy rozwoju OZE w Polsce

Wydział Elektryczny Instytut Elektrotechniki i Informatyki. Konwersatorium Inteligentna Energetyka

DZIŚ ROZSTRZYGA SIĘ NASZE JUTRO o kluczowych dylematach pomorskiej energetyki Jan Popczyk. Gdańsk, 16 maja 2009 roku

PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM

RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE - stan na 31 marca 2012 r. Raport TOE

Wyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi. Maciej Przybylski 28 marca 2017 r.

Konwersatorium Inteligentna Energetyka. Nowy rynek energii elektrycznej, energetyka NI i symulator hybrydowy gminnej gospodarki energetycznej

Analiza wpływu źródeł PV i akumulatorów na zdolności integracyjne sieci nn dr inż. Krzysztof Bodzek

Wykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski

Konwersatorium Inteligentna Energetyka

Politechnika Opolska XXVI Opolskie Dni Elektryki

FOTOWOLTAIKA i inwestycje w branży w świetle nowej ustawy OZE

C-GEN. Kompleksowa technologia CHP, P2G & P2P Nowa era w energetyce, chemii i ochronie środowiska naturalnego. Analizator synergii systemowej

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

1 Do opracowania Raportu autor wykorzystał zasoby biblioteki BŹEP ( głównie w postaci

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

Ustawa o promocji kogeneracji

Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP2040

Bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w horyzoncie długoterminowym

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

[RAPORT] Koncepcja (polskiego) rynku transformacyjnego energii elektrycznej Jan Popczyk

Tworzymy nowe oblicze rynku energii! Klaster Energii. Wrocław, maj 2018 r.

Efektywność energetyczna -

Polska energetyka scenariusze

Założenia Narodowego Programu Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych. Edmund Wach

Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora

Prosumencki model mikrosystemu elektroenergetycznego z bilansującą mikroelektrownią biogazową na rynku wschodzącym energii elektrycznej 1 Marcin Fice

SPRZEDAŻ I WYNIKI FINANSOWE ELEKTROENERGETYKI W ROKU Kazimierz Dolny, 8 maja 2008

PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM

Polska energetyka scenariusze

Trendy i uwarunkowania rynku energii. tauron.pl

Gospodarka niskoemisyjna a gaz

RYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej?

POTENCJALNA (FUNDAMENTALNA) ROLA KLASTRÓW ENERGII W TRANSFORMACJI (POLSKIEJ) ENERGETYKI

POTRZEBY INWESTYCYJNE SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH

Polska energetyka scenariusze

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143

Odnawialne źródła energii w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2030 r.

Energetyczna mapa drogowa dla Województwa Świętokrzyskiego scenariusze rozwoju energetyki w oparciu o energetykę prosumencką

1. Ogólny opis. Podkreśla się, że z punktu widzenia bilansu energetycznego i potencjalnej

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych

Zapotrzebowanie na moc i potrzeby regulacyjne KSE. Maciej Przybylski 6 grudnia 2016 r.

Symulator hybrydowy dla gminy symulator cenotwórstwa nowej opłaty przesyłowej

Kolejny kolor - białe certyfikaty. Od energii odnawialnej do zrównoważonego rozwoju energetycznego.

Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju

Transkrypt:

Debata o transformacji energetycznej i gospodarczej Dolnego Śląska MIEJSCE REGIONÓW W TRANSFORMACJI ENERGETYKI przykład Dolnego Śląska Jan Popczyk Wrocław, 16 listopada 2017

LUDNOŚĆ, POWIERZCHNIA I STRUKTURA GOSPODARSTW ROLNYCH Ludność i powierzchnia 1 Ludność 3 mln 2 Powierzchnia 20 tys. km 2 Liczba gospodarstw rolnych 3 Ogółem 50 tys. (x15 ha) 5 10-20 ha 8 tys. 6 20-50 ha 5 tys. (x25 ha) 7 Powyżej 50 ha 3 tys. (x140 ha) 2

WYBRANE INFORMACJE CHARAKTERYZUJĄCE WOJEWÓDZTW0 Lp. Jednostka administracyjna Liczba 1 Powiaty 26 + 4 (m) 2 Gminy 3 Miasta poniżej 50 tys. mieszkańców 36 (m) + 55 (m-w) + 78 (w) 85 Miasta powyżej 50 tys. mieszkańców (tys.) + KGHM i przybliżone zapotrzebowanie na energię elektryczną (TWh/rok): Wrocław 650, 2,5; Wałbrzych 120, 0,5; Legnica 100, 0,4; Jelenia Góra 80, 0,3; Lubin 75, 0,3; Głogów 70, 0,3; Świdnica 60, 0,2; KGHM 3 3

RYNKI POLSKIE, TWh ENERGIA PIERWOTNA energia chemiczna w węglu kamiennym i brunatnym, ropie naftowej i gazie ziemnym powiększona o energię jądrową w paliwach jądrowych załadowanych do reaktorów w elektrowniach jądrowych (dwie elektrownie jądrowe, 2x1600 MW każda) 2016 2050 1000 1500/3000 (P) ENERGIA KOŃCOWA energia elektryczna, ciepło, paliwa transportowe, pozyskiwane z paliw kopalnych 2016 2050 600 1100 (H) ENERGIA UŻYTECZNA na mono rynku energii elektrycznej OZE 2016 2050 200 (H) 200 (A) Rynki energii pierwotnej, końcowej i użytecznej, w TWh/rok, w polskiej perspektywie i w horyzoncie 2050; (P) prognoza, (H) rynek hipotetyczny, albo ekwiwalentny, (A) antycypacja 4

STRUKTURA ZUŻYCIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE (2016) 3,9 % 2,4 % 7,9 % 4,9 % 5,2 % 2,4 % 16,2 % 1,9 % 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 8,0 % 8,7 % 3,9 % 3,3 % 16,6 % 3,1 % 8,2 % 3,5 % dr inż. Krzysztof Bodzek 5

ANTYCYPACJA STRUKTURY ZAPOTRZEBOWANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE (2050) 4,2 % 2,5 % 8,0 % 5,5 % 5,4 % 3,1 % 17,2 % 2,4 % 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 0 6,1 % 7,8 % 4,1 % 3,1 % 14,3 % 2,7 % 9,5 % 4,1 % dr inż. Krzysztof Bodzek 6

ANTYCYPACJA STRUKTURY PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE (2050) dr inż. Krzysztof Bodzek 7

ANTYCYPACJA BILANSU POPYTOWO-PODAŻOWEGO ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE (2050) dr inż. Krzysztof Bodzek 8

ROBOCZA HIPOTEZA Energetyka na węglu brunatnym ma potencjał do długoterminowego skolonizowania Wielkopolski 1.Polityka rządowa ukierunkowana na energetykę węglową (i jądrową) już blokuje rozwój energetyki prosumenckiej oraz klastrów (spółdzielni) energii, a także energetyki NI (Niezależni Inwestorzy, z segmentu MSP). To zamyka drogę Wielkopolsce do modernizacji obszarów wiejskich i restrukturyzacji rolnictwa. Czyli zamyka drogę do przygotowania się na zderzenie w krótkim horyzoncie (2020) z silną redukcją WPR (unijna Wspólna Polityka Rolna) 2.Wielkie inwestycje w energetykę na węglu brunatnym w pierwszym etapie (kilkunastu lat) zablokują w Wielkopolsce w dużym stopniu falę rozproszonej innowacyjności, która kształtuje obecnie pozycję lokalnych społeczności w średnim horyzoncie (2030) 3.Praktycznie natychmiast po wybudowaniu elektrownie/kopalnie staną się źródłem ogromnych stranded costs (kosztów osieroconych) 4.W długim horyzoncie (2050/2060) wybudowane elektrownie/kopalnie zablokują prosumentom i przedsiębiorcom (inwestorom) MSP dostęp do mono rynku energii elektrycznej OZE (w tym do pasywizacji budownictwa oraz do elektryfikacji ciepłownictwa i transportu)

CO SIĘ DZIEJE W ENERGETYCE? W BEZPOŚREDNIM (UNIJNYM) I DALSZYM OTOCZENIU! Największe europejskie firmy elektroenergetyczne zaczynają się skarżyć, że w ostatnich dwóch latach podejmowały błędne decyzje inwestycyjne, na podstawie fałszywych sygnałów cenowych (?) Komisja Europejska kieruje do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego wezwanie o przyspieszenie innowacji w dziedzinie czystej energii (!) Niemiecka aukcja na źródła offshore okazała się już niepotrzebna (inwestorzy zaczynają inwestować w te źródła na własne ryzyko) Chiny wdrażają na historyczną skalę prąd stały do systemów przesyłowych energii elektrycznej. Niemcy zdecydowały już o przebudowie opłaty przesyłowej. Bill Gates (Breakthrough Energy) mówi: przyszłością są przełomowe technologie energetyczne, w tym linie wysokiego napięcia DC 10

POLSKA W UNII ENERGETYCZNEJ CZY POZA UNIĄ? MPW 60 GW (do 2030) FW FW ZW 120 TWh 35% OZE 45 GW EW 40 GW PV FW 11

POLSKA ELEKTROENERGETYKA WOŁA O RATUNEK!!! SZOKUJĄCE ZESTAWIENIE!!! Strefa równikowa (Indie, Australia, Bliski Wschód, Ameryka Środkowa) ogłaszają w 2016 r. ceny ze źródeł PV na poziomie 0,03-0,05 $/kwh, i podobne ze źródeł onshore oraz offshore Wielka Brytania ogłasza dla technologii offshore w 2017 r. ceny 50 $ poprzez 50 do 60 za MWh Polska 2017 Ministerstwo Energii ogłasza kolejny raz przyspieszenie programu jądrowego, z kontraktami różnicowymi nie niższymi niż 92,5 /MWh Sejm proceduje ustawę o rynku mocy, otwierającą drogę do cen z elektrowni węglowych nie niższych niż 350 PLN/MWh (prawie 100 $/MWh) PSE SA ogłasza w 2017 r. umowę z Tauronem na DSM/DSR po cenie 13 tys. PLN/MWh (prawie 4 tys. $/MWh) Energa wypowiada inwestorom w energetyce wiatrowej umowy na zakup certyfikatów na około 2 mld PLN Tauron pozwany przez amerykańskiego inwestora na około 1,2 mld PLN za wypowiedzenie umowy na zakup certyfikatów ze źródeł wiatrowych Polskie banki przygotowują się do tworzenia rezerw w segmencie zagrożonych kredytów dla inwestorów w energetyce wiatrowej (suma kredytów o wartości zbliżonej w skrajnym wypadku nawet do 10 mld PLN)

Odkrywki węgla brunatnego, kopalnie węgla kamiennego Elektrownie węglowe Stacje NN 106 Linie 220, 400 kv Linie 110 kv Linie nn 12 tys. km 35 tys. km wiejskie 260 tys. km Stacje SN/nN Linie SN GPZ (stacje 110 kv/sn) 1400 wiejskie 200 tys. km miejskie 100 tys. km Mikrobiogazownia wiejskie 160 tys. (10-40) kw el miejskie 100 tys. Biogazownia (0,5-1) MW el KTÓRA ENERGETYKA, EP-NI CZY WEK, JEST GROŹNA DLA ŚRODOWISKA, W TYM DLA KRAJOBRAZU? Elektrownia wiatrowa (2-3) MW el

Źródło : prof. Dorota Chwieduk

WYNIKI BADAŃ SYMULACYJNYCH PROCESU TRANSFORMACYJNEGO RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ OZE DLA KLASTRA REFERNCYNEGO NA OBSZARACH WIEJSKICH (HORYZONT 2040) Symulacja godzinowa bilansów energii elektrycznej klastra KE (osłona OK3) Dane wyjściowe 14,3 tys. domów jednorodzinnych w tym: 4,1 tys. gospodarstw rolnych (do 20 ha) 350 średnio-towarowych gospodarstw rolno-hodowlanych (od 20 do 100 ha) Zapotrzebowanie 120 GWh Moc szczytowa 21 MW Rzeczywiste profile produkcji i zapotrzebowania w roku 2015 Okres testowy 15.01.2040-31.01.2040 minimalna produkcja źródeł z produkcją wymuszoną Nadwyżka Bilans w roku 2040 C-GEN Struktura źródeł Moc, MW Produkcja, GWh Źródła PV 19,1 17,7 EW 9 22,5 EB i meb 8,25 72,3 C-GEN 5 15,2 Suma 41,35 127,7 Zapotrzebowanie 21 120 Bilans Moc szczytowa, MW Energia, GWh Nadwyżka 17,6 10,2 Deficyt 6,2 3,0 Deficyt Uporządkowany bilans w roku 2040 Deficyt 4% Nadwyżka 8,5 % 15 dr inż. Krzysztof Bodzek

Potrzeby energetyczne SZACUNKI SKUTKÓW TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ W ASPEKCIE BILANSÓW ENERGETYCZNYCH I KOSZTÓW USŁUG ENERGETYCZNYCH 2016 Horyzont czasowy: 2020(2025) / 2030(2040) / 2050 MWh/GWh/TWh tys./mln/mld PLN MWh/GWh/TWh tys./ mln/mld PLN Gospodarstwo domowe (dom jednorodzinny) 2020(2025) Energia elektryczna 4 MWh 3 tys. PLN ~3 MWh < 2 tys. PLN Potrzeby ~3 MWh (energia ciepłownicze 35 MWh (ciepło) 7 tys. PLN elektryczna) < 2 tys. PLN Potrzeby ~3 MWh (energia 10 MWh (paliwo) 5 tys. PLN transportowe elektryczna) < 2 tys. PLN Razem ~50 MWh 15 tys. PLN ~10 MWh < 6 tys. PLN Gmina wiejska 2030(2040) Energia elektryczna 10 GWh 6 mln PLN 8 GWh < 5 mln PLN Potrzeby 10 GWh (energia 90 GWh 10 mln PLN ciepłownicze elektryczna) 5 mln PLN Potrzeby 10 GWh (energia 30 GWh 20 mln PLN transportowe elektryczna) 5 mln PLN Razem 130 GWh ~35 mln PLN ~30 GWh < 15 mln PLN Kraj 2050 Energia elektryczna 125 TWh 60 mld PLN 95 TWh 60 mld PLN Potrzeby 30 TWh (energia 200 TWh 30 mld PLN ciepłownicze elektryczna) 20 mld PLN Potrzeby 50 TWh (energia 200 TWh 100 mld PLN transportowe elektryczna) 30 mld PLN Razem 525 TWh 190 mld PLN 175 TWh 16 110 mld PLN

JEDNOLITY RYNEK EUROPEJSKI KSE 400/220 kv OK5 NOWE UKŁADANIE ELEKTROENERGETYKI SIEĆ PRZESYŁOWA Obszar rewitalizacji bloków 200 MW 86 Sekcja 110 kv C-GEN (50 MW) SIECI 110 kv 370 - GPZ 110 kv/sn 1400 OK4 + OK3 KLASTRY ENERGETYCZNE SPÓŁDZIELNIE ENERGETYCZNE (obszary wiejskie 30% rynku) C-GEN (5 MW) SN/nN 160 tys. OK2 OK1 25000 20000 15000 10000 5000 0 25000 25000 20000 20000 15000 15000 10000 10000 100% 25% 75% 5000 5000 0 0 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0,000 3000 2500 2000 1500 1000 500 0-500 -1000-1500 -2000 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00-2500 regulacja sekundowa (pierwotna), minutowa (wtórna), godzinowa (trójna) Rynek WEK regulacja minutowa, sekundowa, milisekundowa Rynek NI/EP ENTSO-E (UCTE) OSP (PSE) OSD OHT PME Cena CK w grupie obecnych taryf G, PLN/MWh trajektoria WEK : 460 + 440 + 100 = 1000 trajektoria NI/EP : 400 + 80 + 120 = 600 Opracowanie: J. Popczyk Opracowanie graficzne: M.Fice Powiaty (na obszarach wiejskich, poza grodzkimi): 314 Spółdzielnie mieszkaniowe (miasta): 4000

OK5 ARCHITEKTURA RYNKU ENERGII RYNEK EE W PROCESIE TRANSFORMACJI ENERGETYKI W HORYZONCIE 2050 Selektywne hybrydowe korytarze przesyłowe Farmy wiatrowe FW morskie FW lądowe SCENTRALIZOWANY SCHODZĄCY RYNEK WYTWÓRCÓW WEK między wirtualnymi osłonami OK5 i OK4 na infrastrukturze sieciowej NN (z połączeniami transgranicznymi) i 110 kv Główne podmioty wytwórcy WEK operator OSP(NN) operatorzy OSD(110 kv) Rynki RB, TGE (z rynkiem market coupling) kontrakty dwustronne OK4 - OK4 + : ceny węzłowe RYNEK EE NA INFRASTRUKTURZE SN i nn OK4 (A, P, M) SCHODZĄCY RYNEK ODBIORCÓW BIERNYCH I TPA sprzedawcy zobowiązani i TPA OK3 (K, EW) Główne modele rynkowe prosument, ze sprzedażą sąsiedzką spółdzielnia, klaster elektrownia wirtualna (EW) OK2 (S, EW) Główne podmioty operatorzy OSD(SN-nN: 4+1+1) pozostali operatorzy w tym OHT i NOP OK1 (P) ZDEREGULOWANY RYNEK WSCHODZĄCY

CENY, KTÓRYCH PRZEKROCZYĆ SIĘ NIE DA, ALBO KTÓRYCH PRZEKROCZENIE JEST GROŹNE DLA KAŻDEGO KTO TO ZROBI!!! OK5 OK4 OK3 OK2 OK1 160 350 450 550 650 CENY PRZECIĘTNE ROCZNE, W PLN/MWh wartości charakterystyczne dla metodologii stosowanej w funkcjonującym cenotwórstwie 19

PRODUKTY, USŁUGI (1) 2-10-20-50 tys. PLN 1. Duże mieszkanie (w bloku mieszkalnym) 1 IoT do zarządzania użytkowaniem energii elektrycznej w taryfie G12w, z indywidualnym dostosowaniem 2. Dom jednorodzinny 1 PV 2 kw, z indywidualnym dostosowaniem 3. Dom jednorodzinny 2 PV 3 kw, akumulator 1 kwh (układ rezerwowego zasilania), z indywidualnym dostosowaniem 4. Dom jednorodzinny (nowy) 4 termomodernizacja wykonana za pomocą natryskowej technologii piankowej, z indywidualnym dostosowaniem 5. Dom jednorodzinny 5 infrastruktura inteligentnego domu zeroenergetycznego (w tym wyposażenie w sterownik PLC realizujący szeroki zakres funkcjonalności), z indywidualnym dostosowaniem 20

PRODUKTY, USŁUGI (2) 10-200-500 tys. PLN, 1-5 mln PLN 6. Spółdzielnia/Wspólnota mieszkaniowa 1 wspólne rozliczanie (zmiana taryfy G na taryfę B), z indywidualnym dostosowaniem 7. Spółdzielnia/Wspólnota mieszkaniowa 2 rozszerzenie o PV, z indywidualnym dostosowaniem 8. Spółdzielnia/Wspólnota mieszkaniowa 3 termomodernizacja wykonana za pomocą natryskowej technologii piankowej, z indywidualnym dostosowaniem 9. Spółdzielnia/Wspólnota mieszkaniowa 4 rozszerzenie o pompę ciepła, z indywidualnym dostosowaniem 10. Spółdzielnia/Wspólnota mieszkaniowa 5 rozszerzenie o agregat kogeneracyjny, z indywidualnym dostosowaniem 11. Spółdzielnia/Wspólnota mieszkaniowa 6 inteligentna spółdzielnia/wspólnota (w tym wyposażenie w sterownik PLC realizujący szeroki zakres funkcjonalności), z indywidualnym dostosowaniem 21

PRODUKTY, USŁUGI (3) 10-200-500 tys. PLN, 1-5-10 mln PLN 12. Deweloper 1 termomodernizacja wykonana za pomocą natryskowej technologii piankowej, z indywidualnym dostosowaniem 13. Deweloper 2 inteligentne zero energetyczne osiedle deweloperskie (w tym wyposażenie w sterownik PLC realizujący szeroki zakres funkcjonalności, w tym funkcjonalność operatora OHT), z indywidualnym dostosowaniem 14. Przedsiębiorca 1 intensyfikacja wykorzystania układu UGZ (zapewnienie zdolności UGZ, w tym wyposażenie w sterownik PLC realizujący szeroki zakres funkcjonalności, do realizacji nowych usług), z indywidualnym dostosowaniem 15. Przedsiębiorca 2 PV, według indywidualnego projektu 16. Przedsiębiorca 3 rozszerzenie o kogenerację gazową (bądź dieslowską), według indywidualnego projektu 17. Sieć elektroenergetyczna 1 automatyzacja sieci nn-sn (w tym wyposażenie w przemysłowe układy energoelektroniczne i sterowniki PLC realizujące szeroki zakres funkcjonalności), według indywidualnego projektu 18. Sieć elektroenergetyczna 2 hybrydyzacja sieci nn-sn (tak jak w wypadku automatyzacji ) 22

REFERENCYJNY KLASTER ENERGII Widziany w tendencji 100-procentowy klaster powiatowy Potencjał wszystkich klastrów KE na obszarach wiejskich - około 30% końcowego rynku energii elektrycznej w Polsce Potencjał przeciętnego klastra o zasięgu powiatowym: zapotrzebowanie energii elektrycznej około 120 GWh/rok moc szczytowa około 30 MW (roczny czas wykorzystania mocy szczytowej obciążenia, to około 4000 h/rok) Wartość roczna rynku energii elektrycznej, bez podatku VAT, około 60 mln PLN, podział na opłatę za energię i opłatę dystrybucyjną (obejmującą sumę opłat na rzecz operatorów OSP i OSD) w proporcji: 50%/50% opłatę na rzecz operatora OSP, obejmującą składnik sieciowy, związany z sieciami 400/220 kv, oraz składnik związany z kosztami usług systemowych nazywa się opłatą przesyłową tak rozumiana opłata przesyłowa jest w całości przenoszona do opłaty dystrybucyjnej i jest ważnym składnikiem kosztotwórczym w tej ostatniej

KALIBROWANIE (SKALOWANIE) BILANSU ENERGETYCZNEGO POWIATOWEGO KLASTRA ENERGII 2016 1. Baza: energia elektryczna ~120 GWh/rok 2. Ciepło (200/125) 120 GWh/rok = ~190 GWh/rok 3. Paliwa transportowe (200/125) 120 ) GWh/rok = ~190 GWh/rok 2040 na mono rynku energii elektrycznej (po pasywizacji budownictwa, elektryfikacji ciepłownictwa, elektryfikacji transportu, z uwzględnieniem rolnictwa energetycznego i gospodarki obiegu zamkniętego), czyli po wykorzystaniu pełnego potencjału synergetyki w ramach realizacji endogenicznego rozwoju powiatu Tylko energia elektryczna: (175/125) 120 = ~170 GWh/rok Nadmiar zasobów własnych powiatu (definiowanych w terminach gospodarki obiegu zamkniętego synergetyki modelu rozwoju endogenicznego) wynosi około 50%, czyli jest wystarczający do oddania energetyki powiatu w ręce mechanizmów rynkowych (trzeba tylko dbać o przestrzeganie zasad rynkowych, o niedopuszczenie do ich zdziczenia )

Szacowanie rocznych wartości rynków 2016 KLUCZOWE WNIOSKI Z WSTĘPNYCH ANALIZ (testy) 1.Energia elektryczna: 120 000 MWh 500 PLN/MWh = 60 mln PLN 2.Ciepło: 190 000 MWh 180 PLN/MWh = 34 (~35) mln PLN 3.Paliwa transportowe: 190 000 MWh 460 PLN/MWh = 87 (~85) mln PLN RAZEM: ~120 mln PLN Weryfikacja (poprzez wykorzystanie do oszacowań dochodów rozporządzalnych ludności przeznaczonych na potrzeby energetyczne): [90 mld PLN 0,4 (udział ludności na obszarach wiejskich)] : 314 (liczba powiatów) = ~120 mln PLN Nakłady (ceny stałe) potrzebne na zrealizowanie niezbędnych inwestycji wytwórczych w klastrze KE (aby osiągnął on roczną zdolność produkcyjną energii elektrycznej 120 GWh w horyzoncie 2040), szacuje się na około 390 mln PLN. Są to duże nakłady, ale z drugiej strony są bardzo racjonalne w kontekście celów, którym służą. Pokazuje to najważniejszy test, mianowicie ich porównanie z 25-letnią wartością rynku energii elektrycznej (25 120 GWh), wynoszącą (bez podatku VAT, w cenach stałych) 1,5 mld PLN. To oznacza, że nakłady inwestycyjne w wytwarzanie, zapewniające cywilizacyjną przebudowę energetyki w klastrze KE (100% rynku energii elektrycznej) wynoszą zaledwie 26% wartości rynku

10 WYRÓŻNIKÓW/KRYTERIÓW PORÓWNANIA ENERGETYKI WEK, NI, EP pakiet porównania systemowego w środowisku społecznym, ekonomicznym i technologicznym Energetyka Lp. Wyróżnik/kryterium WEK NI EP (w segmencie ludnościowym i samorządowym) 1 System społeczny (społeczne środowisko funkcjonowania) interwencjonizm, korporacjonizm liberalizm subsydiarność, prosumeryzm 2 Wykorzystywane (główne) zasoby; w tym środowisko naturalne (koszty zewnętrzne) paliwa kopalne; duże koszty zewnętrzne (tylko częściowo opłacone) OZE; małe koszty zewnętrzne (praktycznie w pełni opłacone) efektywność energetyczna, OZE, inteligentna infrastruktura; (praktycznie) brak kosztów zewnętrznych 3 Bezpieczeństwo energetyczne narodowe rynkowe indywidualne (własne) 4 Organizacja (model biznesowy); źródło siły sektorowa, silosowa (sproceduryzowana, biurokratyczna, syndykalistyczna); stabilność sieciowa (organizacja szczupła lean enterprise); zmiany molekularna (samoorganizacja); zrównoważenie (potrzeb)

Tabela. cd. 5 Ekonomia inwestycji (źródło kapitału, poza systemami wsparcia, dolny próg nakładów inwestycyjnych ) NPV, IRR (kredyty, obligacje, kapitał giełdowy, mld PLN) NPV, IRR (kapitał własny, kredyty, kapitał giełdowy, joint venture, private equity, mln PLN) behawioralna, NPV, IRR (kapitał własny, w segmencie samorządowym także obligacje oraz PPP, tys. PLN) 6 Technologie (systemy techniczne, sprawność energetyczna) wielkoskalowe (sektorowe sieciowe systemy energetyczne, 15-30-80%) średnio-skalowe (wirtualneinteligentne elektrownie, 30-80%) średnio- i mikro-skalowe (prosumencka inteligentna infrastruktura energetyczna, 60-80%) 7 Cele strategiczne obrona interesów zdobycie rynku zaspokojenie potrzeb 8 Innowacyjność przyrostowa przełomowa 9 Przestrzeń rozwojowa; oferta (wytwór) brak; jednorodne produkty kreacja nowych usług; pakiety produktów dyfuzyjna, adaptacyjna autoograniczenie; holistyczne łańcuchy wartości 10 Wartości/misja użyteczność publiczna (w przeszłości) profesjonalizm, społeczna odpowiedzialność biznesu kapitał społeczny

JEDNOLITY RYNEK EUROPEJSKI OK5 SIEĆ PRZESYŁOWA MIKS ENERGETYCZNY Sekcja 110 kv SIECI 110 kv - OK4 + 110 kv/sn GPZ OK3 KLASTRY ENERGETYCZNE SPÓŁDZIELNIE ENERGETYCZNE (obszary wiejskie 30% rynku) SN/nN OK2 OK1 KSE 400/220 kv 1400 C-GEN (5 MW) 160 tys. 86 370 SN/nN C-GEN (50 MW) OK3 Instalacje wewnętrzne OK2 25000 20000 15000 10000 5000 0 25000 25000 20000 20000 15000 15000 10000 10000 100% 25% 75% 5000 5000 0 0 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0,000 3000 2500 2000 1500 1000 500 0-500 -1000-1500 -2000 04:00 08:00 12:00 16:00 20:00 00:00-2500 Opracowanie: J. Popczyk Opracowanie graficzne: M.Fice

Politechnika Śląska CEP TRANSFORMACJA (POLSKIEJ) ENERGETYKI Z MONO RYNKIEM ENERGII ELEKTRYCZNEJ OZE W CENTRUM Jan Popczyk, z Zespołem www.klaster3x20.pl http://ilabepro.polsl.pl Gliwice, 30 czerwca 2017 (ostatnia aktualizacja) (8. zaktualizowana wersja; startowa wersja datowana 22 marca 2017)

Politechnika Śląska CEP PRZEŁOM W ENERGETYCE Jan Popczyk http://klaster3x20.pl https://ilabepro.polsl.pl https://www.cire.pl Gliwice, 13 października 2017

Politechnika Śląska CEP MONO RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ (ENERGII UŻYTECZNEJ) OZE Jan Popczyk http://klaster3x20.pl https://ilabepro.polsl.pl https://www.cire.pl Gliwice, 8 listopada 2017

Politechnika Śląska CEP TRAJEKTORIA TRANSFORMACYJNA 2018-2050 POLSKIEJ ENERGTYKI zawężanie obszaru poszukiwań (etap 2) Jan Popczyk http://klaster3x20.pl https://ilabepro.polsl.pl https://www.cire.pl Gliwice, 13 listopada 2017