Proces Boloński co oferuje i jak z niego skorzystać? Katarzyna Martowska Zespół Ekspertów Bolońskich Uniwersytet Rzeszowski, 18-19.01.2010
Proces Boloński (1999) Stworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego wspólne zasady organizacji systemu kształcenia
Proces Boloński (1999) To nie tylko zbiór priorytetów dla ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe, ale to organizm, który stanowią wszyscy jego interesariusze (studenci, nauczyciele akademiccy, administracja, pracodawcy, itp.) i to od ich aktywności i odpowiedzialności za dobre wspólne zależy kształt Procesu Bolońskiego w Polsce
Cele Procesu Bolońskiego Przygotowanie absolwentów do potrzeb rynku pracy poprawa zatrudnialności Przygotowanie do bycia aktywnym obywatelem w demokratycznym społeczeństwie Rozwój gospodarki opartej na wiedzy Rozwój poznawczy i osobowy uczących się
Proces Boloński nowe podejście do kształcenia System nakierowany na studenta Student-centred learning and mobility will help students develop the competences they need in a changing labour market and will empower them to become active and responsible citizens. Student-centred learning requires empowering individual learners, new approaches to teaching and learning, effective support and guidance structures and a curriculum focused more clearly on the learner in all three cycles. Communiqué of the Conference of European Ministers Responsible for Higher Education, Leuven and Louvain-la-Neuve, 28-29 April 2009
Proces Boloński nowe podejście do kształcenia Nauczanie Uczenie się Wcześniej: jakie zaliczyłeś przedmioty na studiach? Teraz: co potrafisz zrobić po uzyskaniu dyplomu?
Proces Boloński nowe podejście do kształcenia Studenci partnerem w szkolnictwie wyższym (Praga, 2001) Udział w procesie przygotowywania programów studiów Udział w ocenie pracowników naukowo-dydaktycznych (ankiety) Udział w zewnętrznej ocenie systemu kształcenia (studenccy eksperci PKA) Udział w przygotowywaniu nowego systemu kształcenia Na kształt komunikatów Ministrów bardzo duży wpływ ma Europejska Unia Studentów (ESU)
Cechy Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego Studia trójstopniowe Programy studiów oparte o efekty uczenia się Ramy kwalifikacji Punkty ECTS Suplement do dyplomu Czy są korzystne dla studentów???
Wcześniejszy model kształcenia studentów Przed wprowadzeniem modelu studiów 3+2 Wybór kierunku studiów determinował przyszłość przykład jednolite studia magisterskie
Zalety trójstopniowego systemu kształcenia dla studentów 1. Elastyczny model studiowania i life long learning: pozwala na zakończenie studiów po pierwszym stopniu i podjęcie pracy, pozwala na przerwanie studiów po pierwszym stopniu i powrót na studia drugiego stopnia po jakimś czasie, 2. Sprzyja mobilności, 3. Zapewnia większą dostępność ść.
Zmiana paradygmatu kształcenia Nauczanie Uczenie się Wcześniej: jakie zaliczyłeś przedmioty na studiach? Teraz: co potrafisz zrobić po uzyskaniu dyplomu?
Programy studiów oparte o efekty uczenia się Efekty uczenia się: co student powinien umieć, rozumieć, potrafić zademonstrować, jakimi postawami powinien się cechować po zaliczeniu określonego programu (uzyskaniu punktów ECTS, które są przypisane do danego programu studiów).
Efekty uczenia się Efekty uczenia się opisane są w trzech kategoriach: 1) wiedzy 2) umiejętności 3) postaw Co absolwent powinien wiedzieć? Co absolwent powinien potrafić? Jakie absolwent powinien prezentować postawy?
Programy studiów oparte o efekty uczenia się czy są korzystne dla studentów? 1. Określenie celu procesu kształcenia 2. Określenie efektów uczenia się 3. Przypisanie punktów ECTS do założonych efektów uczenia się Cel Efekty uczenia się ECTS
Cel procesu kształcenia a programy studiów Cel: szeroki opis intencji stojący u podstaw tworzenia programu studiów uwzględniający: opinię interesariuszy uczelni studentów, pracodawców(zatrudnialność) misję i strategię uczelni
Efekty uczenia się Korzyści budowania programów opartych na efektach uczenia się: dla kandydatów na studia: - wiedza na temat spodziewanych rezultatów i możliwość podjęcia świadomej decyzji
Efekty uczenia się Korzyści budowania programów opartych na efektach uczenia się: dla studentów (doktorantów): - wiedza na temat spodziewanych rezultatów po ukończeniu określonego cyklu/profilu kształcenia
Efekty uczenia się Korzyści budowania programów opartych na efektach uczenia się: dla nauczycieli akademickich: - narzędzie do budowania programów studiów
Efekty uczenia się Korzyści budowania programów opartych na efektach uczenia się: dla pracodawcy: - wiedza na temat kwalifikacji uzyskanych przez absolwenta
Efekty uczenia się Korzyści budowania programów opartych na efektach uczenia się: dla uczelni europejskich: - narzędzie do rozpoznawania i uznawania stopni, dyplomów itp. MOBILNOŚĆ
Programy studiów oparte o efekty uczenia się czy sąkorzystne dla studentów? Wejście kim są kandydaci (jak są przygotowani do studiów, jaką posiadają wiedzę, umiejętności i postawy, jakie mają aspiracje, jakie mają cele) Wyjście gdzie absolwenci znajdują pracę (czy program studiów zapewnia im możliwość nabycia odpowiedniej wiedzy, umiejętności i postaw potrzebnych w pracy) System nakierowany na studentów i na ich potrzeby
Programy studiów oparte o efekty uczenia się czy sąkorzystne dla studentów? Jeden semestr powinien być pozbawiony przedmiotów wynikających ze standardu kształcenia, aby ułatwić studentom mobilność System nakierowany na studentów i na ich potrzeby
Ramy kwalifikacji Kwalifikacja, czyli tytuł/stopień utożsamiany z odpowiadającym dyplomem, świadectwem wydawanym po zakończeniu określonego etapu Kształcenia Każda kwalifikacja będzie scharakteryzowana przez: -Poziom i odpowiadający mu nakład pracy studenta, wyrażony w punktach ECTS -Efekty uczenia się Dodatkowo może określać charakter uzyskanych efektów uczenia się (np. profil zawodowy, akademicki) lub obszar studiów (np. humanistyczny, techniczny itp.)
ECTS czy sąkorzystne dla studentów? System oparty na ustalaniu całkowitego nakładu pracy studenta niezbędnego do uzyskania założonych efektów uczenia się System transferu i akumulacji punktów akumulacja osiągnięć z różnych okresów życia, z różnych uczelni w różnych krajach, z uwzględnieniem kształcenia nieformalnego (również związanego z pracą zawodową) ECTS zwiększa uznawalność okresów studiów za granicą (punkty są rozpoznawane i uznawane) na podstawie learning agreement System nakierowany na studentów i na ich potrzeby
Suplement do dyplomu narzędzie Procesu Bolońskiego Charakterystyka zrealizowanego programu studiów Wykaz indywidualnych osiągnięć studentów Ogólna charakterystyka systemu szkolnictwa wyższego Informacja dla pracodawcy o ścieżce nauki studenta, jego wiedzy, umiejętnościach i postawach (kompetencjach) Informacja dla innych uczelni w przypadku chęci podjęcia przez studenta dalszego kształcenia System nakierowany na studentów i ich potrzeby
Boloński program studiów czy jest korzystny dla studentów? 1. Elastyczność - samodzielne projektowanie własnej ścieżki nauki 30% przedmiotów dowolnie wybieranych 2. Uznawalność efektów uczenia się osiągniętych w inny sposób niż poprzez typowe uczenie się (np. komisje stypendialne) 3. Uznawalność efektów uczenia się zdobytych za granicą 4. Uznawalność kształcenia nieformalnego System nakierowany na studentów i ich potrzeby
Dziękuję za uwagę!