Przepływy międzygałęziowe sektora rolno-żywnościowego a poziom rozwoju gospodarczego Cezary Klimkowski VIII. Źródła wzrostu oraz ewolucja struktur i roli sektora rolno-spożywczego w perspektywie po 2020 roku Funkcjonowanie i rola sektora rolno-spożywczego w otoczeniu gospodarki narodowej
Wprowadzenie 1/3 Temat PW: ŹRÓDŁA WZROSTU ORAZ EWOLUCJA STRUKTUR I ROLI SEKTORA ROLNO-SPOŻYWCZEGO W PERSPEKTYWIE PO 2020 ROKU Zadanie PW: Funkcjonowanie i rola sektora rolno-spożywczego w otoczeniu gospodarki narodowej Zagadnienie na rok 2017: Sektorowe przepływy międzygałęziowe gospodarki narodowej a wyzwania rozwojowe polskiego rolnictwa po 2020 roku Powiązanie przyszłości i przepływów międzygałęziowych doprowadziło do zagadnienie możliwości tworzenia projekcji na podstawie Tablic Przepływów Międzygałęziowych
Wprowadzenie 2/3 Prace nad projekcjami na podstawie tablic przepływów międzygałęziowych (TPM) prowadzone są dwutorowo: Pierwszy nurt to prace nad publikowanymi przez GUS tablicami odnoszącymi się do gospodarki polskiej Drugi nurt, odnoszący się do wyników prac przedstawianych w niniejszej prezentacji, związany z tablicami międzynarodowych przepływów międzygałęziowych. Założenia: Struktura przepływów międzygałęziowych uzależniona jest miedzy innymi od stopnia rozwoju gospodarki Możliwe jest poznanie zależności między poziomem rozwoju a strukturą przepływów W przyszłości polska gospodarka, w tym i sektor rolno-żywnościowy, będzie podlegał dalszemu rozwojowi gospodarczemu
Wprowadzenie 3/3 Trudności: Rozwój gospodarczy jest jednym z wielu czynników wpływających na strukturę przepływów międzygałęziowych Oddziaływanie pozostałych czynników może rozmyć wpływ czynnika badanego Wysoki stopień zagregowania danych (w TPM produkcja rolnicza jest sumą wartości) Specyfika polskiej gospodarki i polskiego sektora rolno-żywnościowego może czynić nasze wyniki mało trafnymi Szansa: Publikacja tablic międzynarodowych przepływów międzygałęziowych (World Input Output Database WIOD), która dzięki harmonizacji danych z wielu krajów pozwala na tego typu analizy
Dane WIOD Dane ze Światowej Bazy Danych Przepływów Międzygałęziowych (WIOD: World Input-Output Database): Tablice opublikowane w roku 2016 (Release 2016) Obejmują 28 państw UE i 15 najważniejszych gospodarek światowych spoza UE Podział na 56 działów gospodarki (zg. z klasyfikacją ISIC Rev. 4) Obejmują lata 2000-2014 Dane w tablicach są w cenach bieżących (w milionach dolarów) Rolnictwo: Dział 1. Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo Przemysł spożywczy: Dział 10. Produkcja artykułów spożywczych Dział 11. Produkcja napojów Dział 12. Produkcja wyrobów tytoniowych
Dane Dane ze Światowej Bazy Danych Przepływów Międzygałęziowych (WIOD: World Input-Output Database): Tablice opublikowane w roku 2016 (Release 2016) Obejmują 28 państw UE i 15 najważniejszych gospodarek światowych spoza UE Podział na 56 działów gospodarki (zg. z klasyfikacją ISIC Rev. 4) Obejmują lata 2000-2014 Dane w tablicach są w cenach bieżących (w milionach dolarów) Rolnictwo: Dział 1. Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo Przemysł spożywczy: Dział 10. Produkcja artykułów spożywczych Dział 11. Produkcja napojów Dział 12. Produkcja wyrobów tytoniowych Mierniki wzrostu gospodarczego: UN Database, World Bank Database, Eurostat
Mierniki poziomu rozwoju gospodarczego Dodatnio skorelowane z poziomem rozwojem: Produkt krajowy brutto per capita Human Development Index Ujemnie skorelowane z poziomem rozwoju: Udział Wartości Dodanej Brutto (WDB) rolnictwa w WDB całej gospodarki Udział wydatków na żywność w wydatkach gospodarstw domowych
Mierniki poziomu rozwoju gospodarczego 120000 1 100000 80000 0,95 0,9 0,85 60000 0,8 40000 20000 0,75 0,7 0,65 0 0,6 PKB per capita HDI
Mierniki poziomu rozwoju gospodarczego 120000 0,2 100000 0,18 0,16 80000 60000 0,14 0,12 0,1 40000 0,08 0,06 20000 0 0,04 0,02 0 PKB per capita Udział WDB Rolnictwa w całkowitej WDB w gospodarce
Mierniki poziomu rozwoju gospodarczego 120000 0,35 100000 0,3 80000 60000 40000 0,25 0,2 0,15 0,1 20000 0,05 0 0 PKB per capita Wydatki na żywność
Państwo A Państwo B Reszta świata Państwo A Państwo B Kolejne państwa Przyrost aktywów i środków obrotowych Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie (kons. finalna) Przyrost aktywów i środków obrotowych Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie (kons. finalna) Dział Z Dział B Dział A Dział Z Dział B Dział A Dział Z Dział B Dział A Państwo A Państwo B Reszta Świata Dział A Dział B Dział Z Dział A Dział B Dział Z Dział A Dział B Dział Z Zużycie pośrednie Podatki net. od prod. Wartość dodana Marże transportowe Produkcja globalna
Przykład przepływy do sektora 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Polska Państwo X Dział 1 Dział 2 Dział 3 Dział 4 Dział 5 Podatki netto Wartość dodana brutto
Państwo A Państwo B Reszta świata Państwo A Państwo B Kolejne państwa Przyrost aktywów i środków obrotowych Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie (kons. finalna) Przyrost aktywów i środków obrotowych Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie (kons. finalna) Dział Z Dział B Dział A Dział Z Dział B Dział A Dział Z Dział B Dział A Państwo A Państwo B Reszta Świata Dział A Dział B Dział Z Dział A ROLNICTWO Dział Z Dział A Dział B Dział Z Zużycie pośrednie Podatki net. od prod. Wartość dodana Marże transportowe Produkcja globalna
Przykład przepływy od sektora 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Polska Państwo X Dział 1 Dział 2 Dział 3 Dział 4 Dział 5 Dział 6 Popyt końcowy - spożycie Popyt końcowy - akumulacja
Przykład przepływy od sektora 60 50 40 30 20 10 0 Polska Państwo A Państwo B Państwo C Państwo D Państwo E Państwo F Państwo G Dział 1 Dział 2 Dział 3 Dział 4 Dział 5 Dział 6 Popyt końcowy - spożycie Popyt końcowy - akumulacja Wskaźnik wzrostu gospodarczego 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
Przykład przepływy od sektora 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Polska Państwo A Państwo B Państwo C Państwo D Państwo E Państwo F Państwo G Dział 1 Dział 2 Dział 3 Dział 4 Dział 5 Dział 6 Popyt końcowy - spożycie Popyt końcowy - akumulacja Wskaźnik wzrostu gospodarczego 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0
Sektor rolnictwa w 2014 120000 Produkcja globalna: 105,25 mld dolarów 100000 80000 Produkcja globalna: 61,34 mld dolarów 60000 40000 Produkcja globalna: 33,35 mld dolarów 20000 0 Polska Francja Meksyk Zużycie pośrednie Podatki netto od produktów Wartość dodana brutto Marże transportu międzynarodowego
70000 Sektor rolnictwa w okresie 2012-2014 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Polska Francja Meksyk Organizacje i zespoły eksterytorialne Usługi w ramach gospodarstw domowych Kultura, rozrywka i inne usługi Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Edukacja Administracja publiczna i ubezpieczenia obowiązkowe Działalność w zakresie usług administrowania Usługi weterynaryjne i pozostałe Usługi reklamowe i badania rynku Badania naukowe Architektura i inżynieria, badania i analizy techniczne Usługi prawnicze i rachunkowo-księgowe Obsługa rynku nieruchomości Działlność wspomagająca usługi finansowe Ubezpieczenia Finansowa działalność usługowa poza ubezpieczeniami Usługi związane z oprogramowaniem, informatyką i inna usługowa w zakresie informacji Telekomunikacja Produkcja audio-video oraz nadawanie programów Działalność wydawnicza Zakwaterowanie i usługi gastronomiczne Działalność pocztow i kurierska Działaność wspomagająca transport Transport lotniczy Transport wodny Transport lądowy oraz rurociągowy Handel detaliczny poza pojazdami Handel hurtowy poza pojazdami Handel i naprawa pojazdów samochodowych Budownictwo Działalność związana z odpadami i ściekami Pobór i dostarczanie wody Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, ciepłą wodę Naprawa maszyn i urządzeń Produkcja mebli i pozostałych wyrobów Produkcja innego sprzętu transportowego Produkcja pojazdów samochodowych Pozostała produkcja maszyn i urządzeń Produkcja urządzeń elektrycznych Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Produkcja metalowych wyrobów gotowych bez maszyn i urządzeń Produkcja metali Prod. wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych Produkcja wyrobów farmaceutycznych Produkcja chemikaliów Koks i produkty rafinacji ropy naftowej Poligrafia Produkcja papieru Produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy Produkcja odzieży Przemysł Spożywczy Górnictwo Rybactwo Leśnictwo Rolnictwo
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Sektor rolnictwa w okresie 2012-2014 Organizacje i zespoły eksterytorialne Polska Francja Meksyk Usługi w ramach gospodarstw domowych Kultura, rozrywka i inne usługi Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Edukacja Administracja publiczna i ubezpieczenia obowiązkowe Działalność w zakresie usług administrowania Usługi weterynaryjne i pozostałe Usługi reklamowe i badania rynku Badania naukowe Architektura i inżynieria, badania i analizy techniczne Usługi prawnicze i rachunkowo-księgowe Obsługa rynku nieruchomości Działlność wspomagająca usługi finansowe Ubezpieczenia Finansowa działalność usługowa poza ubezpieczeniami Usługi związane z oprogramowaniem, informatyką i inna usługowa w zakresie informacji Telekomunikacja Produkcja audio-video oraz nadawanie programów Działalność wydawnicza Zakwaterowanie i usługi gastronomiczne Działalność pocztow i kurierska Działaność wspomagająca transport Transport lotniczy Transport wodny Transport lądowy oraz rurociągowy Handel detaliczny poza pojazdami Handel hurtowy poza pojazdami Handel i naprawa pojazdów samochodowych Budownictwo Działalność związana z odpadami i ściekami Pobór i dostarczanie wody Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, ciepłą wodę Naprawa maszyn i urządzeń Produkcja mebli i pozostałych wyrobów Produkcja innego sprzętu transportowego Produkcja pojazdów samochodowych Pozostała produkcja maszyn i urządzeń Produkcja urządzeń elektrycznych Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Produkcja metalowych wyrobów gotowych bez maszyn i urządzeń Produkcja metali Prod. wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych Produkcja wyrobów farmaceutycznych Produkcja chemikaliów Koks i produkty rafinacji ropy naftowej Poligrafia Produkcja papieru Produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy Produkcja odzieży Przemysł Spożywczy Górnictwo Rybactwo Leśnictwo Rolnictwo
56 działów gospodarki Rolnictwo Produkcja metali Handel hurtowy poza pojazdami Działlność wspomagająca usługi finansowe Leśnictwo Rybactwo Produkcja metalowych wyrobów gotowych bez maszyn i urządzeń Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych Górnictwo Produkcja urządzeń elektrycznych Transport wodny Handel detaliczny poza pojazdami Transport lądowy oraz rurociągowy Obsługa rynku nieruchomości Przemysł Spożywczy Pozostała produkcja maszyn i urządzeń Transport lotniczy Badania naukowe Usługi prawnicze i rachunkowo-księgowe Architektura i inżynieria, badania i analizy techniczne Produkcja odzieży Produkcja pojazdów samochodowych Działaność wspomagająca transport Usługi reklamowe i badania rynku Produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy Produkcja innego sprzętu transportowego Działalność pocztow i kurierska Usługi weterynaryjne i pozostałe Produkcja papieru Produkcja mebli i pozostałych wyrobów Zakwaterowanie i usługi gastronomiczne Poligrafia Naprawa maszyn i urządzeń Działalność wydawnicza Koks i produkty rafinacji ropy naftowej Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, ciepłą wodę Produkcja audio-video oraz nadawanie programów Działalność w zakresie usług administrowania Administracja publiczna i ubezpieczenia obowiązkowe Edukacja Produkcja chemikaliów Pobór i dostarczanie wody Telekomunikacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Produkcja wyrobów farmaceutycznych Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych Prod. wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych Działalność związana z odpadami i ściekami Budownictwo Handel i naprawa pojazdów samochodowych Usługi związane z oprogramowaniem, informatyką i inna usługowa w zakresie informacji Finansowa działalność usługowa poza ubezpieczeniami Ubezpieczenia Kultura, rozrywka i inne usługi Usługi w ramach gospodarstw domowych Organizacje i zespoły eksterytorialne
20 grup działalności Działy zawarte w grupie (wg symboli PKD) Nazwa Nazwa skrócona Działy zawarte w grupie (wg symboli PKD) Nazwa Nazwa skrócona A01 Rolnictwo Rolnictwo G45 Handel i naprawa samochodów Samochody A02, A03, B Leśnictwo, rybactwo i górnictwo Górnictwo G46 Handel hurtowy Hurt C10-C12 Przemysł spożywczy Spożywczy G47 Handel detaliczny Detal C13-18 Odzież, wyroby z drewna, papier Odzież, papier H, J Transport i telekomunikacja Transport C19 Koks, rafinacja ropy naftowej Paliwa, koks I Hotelarstwo i gastronomia Hotele Wyroby chemiczne i Nawozy Finanse C20-21 farmaceutyczne K Finanse i ubezpieczenia C22-C27 C28-C33 D, E F Metale, wyroby z gumy, urządzenia elektryczne i elektroczniczne Maszyny, urządzenia, samochody - produkcja i naprawa Energia elektryczna, gaz, woda, kanalizacja, ścieki Budownictwo Metale, elektryka Maszyny, urządzenia Energia, woda Budownictwo L, M69-73 Usługi rachunkowe, prawnicze, inżynieryjne, badania naukowe, obsługa rynku nieruchomości M74-75 Usługi weterynaryjne i inne N O-U Wynajem i dzierżawa Pozostałe (edukacja, opieka zdrowotna, rekreacja) Usługi Weterynaria Wynajem Inne
Państwo A Państwo B Reszta świata Państwo A Państwo B Kolejne państwa Przyrost aktywów i środków obrotowych Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie (kons. finalna) Przyrost aktywów i środków obrotowych Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie (kons. finalna) Dział Z Dział B Dział A Dział Z Dział B ROLNICTWO Dział Z Dział B Dział A Państwo A Państwo B Reszta Świata Dział A Dział B Dział Z Dział A Dział B Dział Z Dział A Dział B Dział Z Zużycie pośrednie Podatki net. od prod. Wartość dodana Marże transportowe Produkcja globalna
100% Struktura gałęziowa zużycia pośredniego sektora rolnictwa 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Rolnictwo Górnictwo Spożywczy Odzież, papier Sur. energetyczne Nawozy Metale, elektryka Maszyny, samochody Energia, woda Budownictwo Samochody Hurt Detal Transport Hotele Finanse Usługi Weterynaria Wynajem Inne
Przepływ: Przemysł spożywczy Rolnictwo 35% 30% y = 4E-06x + 0,0417 R² = 0,4351 25% 20% 15% 10% 5% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Przepływ: Rolnictwo Rolnictwo 50% 45% 40% 35% 30% 25% y = -4E-06x + 0,3979 R² = 0,366 20% 15% 10% 5% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Przepływ: Paliwa, koks Rolnictwo 12% 10% 8% 6% 4% y = -1E-06x + 0,0954 R² = 0,4717 2% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
Przepływ: Nawozy Rolnictwo 25% 20% 15% 10% y = -2E-06x + 0,1578 R² = 0,4796 5% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Przepływ: Budownictwo Rolnictwo 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% y = 5E-07x + 0,0017 R² = 0,3735 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Przepływ: Usługi Finansowe Rolnictwo 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% y = 0,0603e -33,31x R² = 0,5173 2% 1% 0% 0 0,005 0,01 0,015 0,02 0,025 0,03 0,035 0,04 0,045 0,05
Przepływ: Weterynaria Rolnictwo 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% y = 5E-07x + 0,001 R² = 0,3025 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Przepływ: Weterynaria Rolnictwo 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% y = 4E-07x + 0,0052 R² = 0,1768 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Prognozy zmian struktury zużycia pośredniego w sektorze rolnictwa Działy Nazwa grupy Prognoza Udział w zużyciu pośrednim A01 Rolnictwo 25,6% C10-C12 Przemysł spożywczy 16,2% C19 Paliwa, koks 5,4% C20-C21 Nawozy 8,9% F Budownictwo 1,7% K Finanse 3,5% Razem: 61,3%
Rolnictwo cały świat Stosunek Zużycie pośrednie/produkcja globalna 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 y = 0,0593x 0,2139 R² = 0,4964 0,2 0,1 0 0 20000 40000 60000 80000 100000 120000
Rolnictwo Europa Stosunek Zużycie pośrednie/produkcja globalna 0,8 0,75 0,7 y = 0,1676x 0,1232 R² = 0,4035 0,65 0,6 0,55 0,5 0,45 0,4 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Prognozy zmian przepływów z przemysłu spożywczego Zmienna Prognoza Stan obecny Zużycie pośrednie/produkcja globalna Obecnie z Polsce: 58%
100% Struktura gałęziowa zużycia pośredniego przemysłu spożywczego 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Rolnictwo Górnictwo Spożywczy Odzież, papier Paliwa, koks Nawozy Metale, elektryka Maszyny, samochody Energia, woda Budownictwo Samochody Hurt Detal Transport Hotele Finanse Usługi Weterynaria Wynajem Inne
Przepływ: Rolnictwo Przemysł spożywczy 0,6 0,5 y = -2E-06x + 0,383 R² = 0,3258 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000 100000
Przepływ: Przemysł spożywczy Przemysł spożywczy 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 y = 3E-06x + 0,0978 R² = 0,2956 0,05 0 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000 100000
Przepływ: Przemysł spożywczy Usługi 0,14 0,12 0,1 y = 5E-07x 1,0608 R² = 0,3522 0,08 0,06 0,04 0,02 0 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Przepływ: Przemysł spożywczy Wynajem 0,08 0,07 0,06 y = 5E-07x + 0,0022 R² = 0,4074 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Prognozy zmian struktury zużycia pośredniego w przemyśle spożywczym Działy Nazwa grupy Prognoza Udział w zużyciu pośrednim A01 Rolnictwo 30,4% C10-C12 Przemysł spożywczy 19,7% L, M69-M73 Usługi 3,8% N Wynajem 1,5% Razem: 55,4%
Przepływy z sektora rolnictwa 50% 45% 40% 35% Popyt pośredni = 68,1% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
Przepływy z sektora rolnictwa 50% 45% 40% Popyt pośredni = 68,1% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Rolnictwo Spożywczy Odzież, papier Hotele Konsumpcja finalna
Przepływ: Rolnictwo Rolnictwo 30% 25% 20% y = -2E-06x + 0,2106 R² = 0,3718 15% 10% 5% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Przepływ: Rolnictwo Przemysł spożywczy 70% 60% 50% 40% y = 5E-06x + 0,3045 R² = 0,4641 30% 20% 10% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Przepływ: Rolnictwo Odzież, wyroby z drewna, papier 2,5% 2,0% 1,5% y = -2E-07x + 0,0159 R² = 0,2565 1,0% 0,5% 0,0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Przepływ: Rolnictwo Popyt końcowy 45% 40% 35% 30% y = -4E-06x + 0,3596 R² = 0,4758 25% 20% 15% 10% 5% 0% 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Prognozy zmian przepływów z sektora rolnictwa Działy Nazwa grupy Prognoza Udział w produkcji globalnej A01 Rolnictwo 14,3% C10-C12 Przemysł spożywczy 43,5% C13-C18 Odzież, wyroby z drewna 1% Popyt końcowy 29,4% Razem: 88,2%
Przepływy z sektora przemysłu spożywczego 70% 60% 50% Popyt pośredni = 37,3% 40% 30% 20% 10% 0%
Przepływy z sektora przemysłu spożywczego 70% 60% Popyt pośredni = 37,3% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Rolnictwo Spożywczy Chemikalia Hotele Inne Konsumpcja finalna
Przepływ: Sektor spożywczy Popyt końcowy 70% 60% 50% y = -1,888x + 0,6173 R² = 0,4124 40% 30% 20% 10% 0% 0,05 0,07 0,09 0,11 0,13 0,15 0,17 0,19 0,21 0,23
Prognozy zmian przepływów z przemysłu spożywczego Działy Nazwa grupy Prognoza Udział w produkcji globalnej Popyt końcowy 62,7% Razem: 62,7%
Podsumowanie 1/3 Istnieje związek pomiędzy strukturą przepływów międzygałęziowych a poziomem rozwoju gospodarki Można oszacować zależność pomiędzy miernikami poziomu gospodarczego a wybranymi składowymi zużycia pośredniego w sektorze rolnictwa i przemyśle spożywczym Podobna konkluzja dotyczy składowych popytu pośredniego i końcowego na towary i usługi wytwarzane w rolnictwie i przemyśle spożywczym Istnieje duża grupa składowych zużycia pośredniego i popytu na towary i usługi wytwarzane w rolnictwie i przemyśle spożywczym, w którym brak jest określonej powyżej zależności. W ujęciu wartościowym odnoszącym się do produkcji globalnej grupa ta ma jednak stosunkowo niewielkie znaczenie.
Podsumowanie 2/3 Można założyć, że wraz z rozwojem gospodarki maleć będzie udział wartości surowców energetycznych i nawozów w strukturze zużycia pośredniego w sektorze rolnictwa. To samo dotyczy przepływów w obrębie tego sektora. Rozwój gospodarczy będzie się wiązał ze wzrostem udziału towarów wytwarzanych przez sektor spożywczy, a także usług świadczonych przez sektor finansowy oraz budownictwa. W przypadku struktury zużycia pośredniego sektora spożywczego maleć będzie udział wartości surowców dostarczanych w rolnictwa kosztem rosnącego udziału usług związanych z wynajmem maszyn, pracy najemnej oraz usług rachunkowych, prawniczych, inżynieryjnych czy związanych z badaniami naukowymi.
Podsumowanie 3/3 Wraz z rozwojem gospodarczym maleć będzie udział towarów i usług kierowanych w stronę ostatecznego konsumenta, rosnąć zaś będzie udział popytu pośredniego w całkowitym popycie na produkty wytwarzane w rolnictwie. Zauważa się również wzrost stosunku wartości zużycia pośredniego do wartości produkcji globalnej w rolnictwie wraz ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarczego W przypadku sektora spożywczego rosnąć zaś będzie udział popytu końcowego w całości popytu zgłaszanego na towary wytwarzane w tym sektorze. Przydatność prognostyczną uzyskanych wyników ocenić należy na dobrą, biorąc pod uwagę, że miały one w założeniu pełnić rolę wspierającą dla projekcji wytworzonych na bazie krajowych tablic przepływów międzygałęziowych. Samodzielne stosowanie tak skonstruowanych projekcji jest obarczone ryzykiem niskiej trafności.
Dziękuję za uwagę Warszawa, 17 listopada 2017 r.