EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE REZOLUCJA NADZWYCZAJNA w sprawie stanowiska Europy i Ameryki Łacińskiej w odniesieniu do tematów związanych z klimatem i zmianą klimatu w kontekście szczytu paryskiego w 2015 r. (COP21) przedstawiona przez Cecilię Castro Márquez (Parlandino) i Ernesta Urtasuna (Parlament Europejski) ze wsparciem składowej europejskiej (Parlament Europejski) Europejsko- Latynoamerykańskiego Zgromadzenia Parlamentarnego (art. 8 ust. 3 regulaminu) Piątek, 5 czerwca 2015 r. Bruksela AT\1063925.doc AP101.804v02-00 Zjednoczona w różnorodności
Rezolucja Europejsko-Latynoamerykańskiego Zgromadzenia Parlamentarnego w sprawie Stanowiska Europy i Ameryki Łacińskiej w odniesieniu do tematów związanych z klimatem i zmianą klimatu w kontekście szczytu paryskiego w 2015 r. (COP21) Europejsko-Latynoamerykańskie Zgromadzenie Parlamentarne, 1. uznaje, że nadchodząca konferencja COP21 będzie miała zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia światowego, prawnie wiążącego, ambitnego i przejrzystego porozumienia w sprawie klimatu, które będzie miało zastosowanie do wszystkich stron do roku 2020, a zostanie opracowane na podstawie naukowych danych klimatycznych, z uwzględnieniem zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie praw człowieka i zasad Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), w szczególności zasady wspólnych, ale zróżnicowanych obowiązków i odpowiadających im możliwości w zależności od różnych okoliczności krajowych, a także zmieniających się światowych okoliczności gospodarczych i geopolitycznych; 2. zwraca się do rządów obu regionów i instytucji UE o wzmocnienie obustronnego partnerstwa na rzecz sprawiedliwego i ambitnego porozumienia światowego w sprawie klimatu, mając na uwadze, że poziom wspólnych międzynarodowych wysiłków wciąż jest jeszcze daleki od wymaganego w celu osiągnięcia wyniku poniżej 2 ºC, a we wspólnym interesie obu regionów leży jak najszybsze osiągnięcie tego wyniku, mając na uwadze dążenie do uzyskania konsensusu w ramach CELAC w celu uzyskania jednolitego stanowiska w procesie UNFCCC, oraz wielki potencjał związany z różnorodnością opinii międzyregionalnych mogący posłużyć lepszemu wypromowaniu ambitnego planu; 3. zwraca uwagę na kluczową rolę odgrywaną przez parlamentarzystów w odniesieniu do zmiany klimatu i główną rolę, jaką mogliby pełnić w ramach międzyregionalnego sojuszu na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu, z partycypacyjnym i demokratycznym wsparciem wszystkich obywateli i podmiotów niepublicznych, między innymi miast oraz krajowych i lokalnych organów władzy; przypomina, że Europa zobowiązała się do przewodzenia procesowi przeciwdziałania zmianie klimatu i do przyspieszenia postępów na rzecz wprowadzenia gospodarki niskoemisyjnej opierającego się na długoterminowym celu między 80 % a 95 % ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do roku 2050, oraz celach na rok 2020 związanych z ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych, odnawialnymi źródłami energii i efektywnością energetyczną; zwraca się do Komisji Europejskiej o przedstawienie inicjatyw w celu opracowania ambitnych ram dla kwestii klimatu i energii do roku 2030 oraz udziału UE w zawarciu światowego porozumienia w sprawie klimatu przed szczytem UNFCCC w Paryżu; 4. gorąco zachęca państwa do opracowywania i wdrażania realistycznych i mierzalnych strategii, aktów ustawodawczych i środków, które umożliwią przejście do odpornych gospodarek niskoemisyjnych do roku 2050, w powiązaniu ze światowym budżetem węglowym i zgodnie z celem ograniczenia średniego światowego wzrostu temperatury do poniżej 2 C; podkreśla konieczność tworzenia przez rządy i międzynarodowe AP101.804v02-00 2/6 AT\1063925.doc
instytucje systemowe mechanizmów i instytucji służących do zarządzania strategiami polityki środowiskowej, w szczególności w zakresie projektowania, wdrażania i oceny polityki publicznej w przedmiotowej dziedzinie; 5. podkreśla znaczenie poszukiwania nowego paradygmatu ludzkiej pomyślności, który pogodzi podwójne wyzwanie przeciwdziałania zmianie klimatu oraz poprawy równości i spójności społecznej; zachęca rządy do zwiększenia wymiany międzyregionalnej z zastosowaniem takich koncepcji jak dobre życie i tematy związane z zarządzaniem przejściem do odpornych społeczeństw niskoemisyjnych; uważa, że światowe przejście do ograniczenia emisji może stworzyć znaczące możliwości pobudzenia gospodarki w Europie, Ameryce Łacińskiej i w skali światowej. Środki podejmowane w celu przeciwdziałania zmianom klimatu również generują znaczne korzyści w punktu widzenia wspólnego dobra. Jednakże opóźnienie tego przejścia spowoduje zwiększenie ogólnych kosztów i ograniczy liczbę opcji w zakresie skutecznego zmniejszenia emisji i przygotowania się do skutków zmiany klimatu; 6. w ramach międzyregionalnego partnerstwa strategicznego bierze na siebie odpowiedzialność za zabezpieczenie skutecznego wykonania planu działania UE i CELAC na lata 2015-2017 oraz za efektywne wdrożenie i dalsze ulepszanie programu EUROCLIMA; 7. wzywa szefów państw lub rządów obu regionów do wzmacniania ich determinacji w przyczynianiu się do znaczącego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych poprzez przyjmowanie wewnętrznych środków oraz wspieranie innowacyjnych i odpowiednich mechanizmów i inicjatyw pobudzających współpracę międzyregionalną, aby zmierzyć się ze zmianą klimatu w duchu współpracy i wzajemnego wsparcia; 8. zwraca się do rządów obu regionów do osiągnięcia większej spójności w deklaracjach dotyczących zmiany klimatu na poziomie międzynarodowym oraz w ramach międzyregionalnej, wewnątrzregionalnej i krajowej polityki gospodarczej i handlowej; 9. wzywa państwa do zadbania o należyte przekazanie ich określonych na poziomie krajowym wkładów, aby można było ocenić je w ramach UNFCCC przed szczytem w Paryżu, oraz do przestrzegania ambitnych i sprawiedliwych zobowiązań służących utrzymaniu celu dotyczącego 2 ºC w zasięgu; zwraca się z prośbą, aby wkłady określone na poziomie krajowym były zgodne z zasadami Konwencji, możliwe do określenia ilościowego, zrównoważone i potwierdzalne, a sposób ich zaprojektowania i zastosowania uwzględniał udział parlamentów i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego; 10. zwraca się do rządów, aby w odpowiedni i zrównoważony sposób odniosły się do kwestii przystosowania się do zmian klimatu i łagodzenia ich w ramach porozumienia z 2015 r., biorąc pod uwagę, że oba regiony dążą do uzyskania celu poniżej 2 ºC, a jednocześnie stawiają czoła rosnącym skutkom zmian klimatu, i wiedząc, że przystosowanie się do tych skutków jest dla Ameryki Łacińskiej i Karaibów sprawą o zasadniczym znaczeniu; 11. wzywa, aby w porozumieniu paryskim zawrzeć rygorystyczne normy stanowiące solidną gwarancję skutecznego obniżenia poziomu temperatury do najwyżej 2 ºC, które AT\1063925.doc 3/6 AP101.804v02-00
będą miały zastosowanie do wszystkich i ułatwią monitorowanie postępów; zwraca się do stron uczestniczących w negocjacjach, aby dbały o zapewnienie wsparcia technicznego w związku ze sposobem zarządzania monitorowaniem, przedstawianiem raportów i sprawdzaniem krajowych wykazów emisji gazów cieplarnianych w krajach rozwijających się; 12. zachęca rządy do ustalenia skutecznego, przewidywalnego i zrównoważonego finansowania ekofunduszu klimatycznego poprzez przyjęcie harmonogramu przydzielania i mobilizacji odpowiednich środków w celu wywiązania się ze zobowiązania długoterminowego finansowania klimatycznego w wysokości 100 miliardów USD do roku 2020, które należy co roku przekazywać w postaci finansowania publicznego i prywatnego do ekofunduszu klimatycznego, a warunki rozdziału środków z funduszu powinny być sprawiedliwe, przejrzyste i niedyskryminacyjne oraz korzystne dla krajów rozwijających się, a w szczególności dla grup ludności i społeczności znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji; 13. wzywa do włączenia w sposób systemowy równości kobiet mężczyzn jako kwestii przekrojowej do negocjacji UNFCCC i do uwzględnienia jej jako zasady działania w nowym porozumieniu w sprawie klimatu, a także do włączenia uwag na temat równości kobiet i mężczyzn do wytycznych operacyjnych i organicznych dla ekofunduszu klimatycznego, z uwzględnieniem praw, potrzeb, potencjału i wiedzy kobiet; 14. wzywa instytucje europejskie i rządy obu regionów do zajęcia się w trybie pilnym stratami i szkodami wiązanymi ze skutkami zmiany klimatu w krajach rozwijających się znajdujących się w szczególnie niekorzystnym położeniu, między innymi w regionie Ameryki Środkowej; zwraca się do rządów obu regionów o udział we wdrożeniu międzynarodowego Mechanizmu Warszawskiego w celu zajęcia się stratami i szkodami; 15. zwraca się o opracowanie zintegrowanych i międzyinstytucjonalnych strategii zapobiegania w związku ze zmianą klimatu oraz pozostałymi kwestiami środowiskowymi i włączenie ich do publicznej polityki edukacyjnej; wśród nich najważniejsze jest uwzględnienie składnika dotyczącego tradycyjnej wiedzy w celu zachowania harmonijnej relacji z przyrodą i ochrony środowiska oraz tworzenie kultury zapobiegania zmianom klimatu i ich łagodzenia począwszy od systemu kształcenia; 16. podkreśla znaczenie unikania wylesiania, w szczególności większego niszczenia lasów tropikalnych, oraz udzielenia pomocy krajom Ameryki Łacińskiej i Karaibów za pośrednictwem programów i mechanizmów przeznaczonych do ochrony tych ekosystemów wraz z tradycyjną wiedzą ludów tubylczych, zagwarantowania korzyści dla różnorodności biologicznej oraz życia społeczności tubylczych i lokalnych oraz wymiany wiedzy za pośrednictwem edukacji; 17. uznaje szczególną rolę, jaką pełnią narody Ameryki Łacińskiej w ograniczaniu emisji będących skutkiem wylesiania i degradacji lasów (REDD+), i wzywa wszystkich uczestników do pomocy w uzyskaniu sprawiedliwego porozumienia co do mechanizmów ochrony stref zalesionych w Ameryce Łacińskiej, które w pełni wykorzystywałoby środowiskowe i społeczne środki bezpieczeństwa; AP101.804v02-00 4/6 AT\1063925.doc
18. wzywa rządy UE oraz Ameryki Łacińskiej i Karaibów do wzmocnienia istniejących porozumień związanych ze zmianą klimatu i do utworzenia nowych, które będą spójne z porozumieniem z Genewy w sprawie praw człowieka i zmiany klimatu poprzez przydzielanie większej pomocy finansowej na potrzeby rozwoju i transferu technologii i wiedzy; 19. wzywa kraje uprzemysłowione do pomocy innym krajom w procesie przystosowania się do zmiany klimatu i do udzielania pomocy finansowej dla krajowych programów działania na rzecz przystosowania się i do priorytetowego traktowania w szczególności tematów związanych z przystosowaniem się w oparciu o społeczność i ekosystem; podobnie należy traktować priorytetowo współpracę finansową i techniczną ułatwiającą transfer czystych technologii, wymianę informacji, specjalistów i fachowców; wzywa kraje, które pragną uzyskać pomoc, do stworzenia odpowiednich warunków dla planowania, wykonania i niezakłóconej kontroli projektów; uznaje rolę, jaką powinny pełnić społeczność krajów rozwiniętych, OECD oraz działający przy OECD Komitet Pomocy Rozwojowej (DAC), ściśle współpracując z zainteresowanymi stronami i właściwymi organizacjami w celu oceny i łagodzenia najgorszych skutków zmian klimatu dla ludzi, które prawdopodobnie będą złożone nawet przy ociepleniu na poziomie poniżej 2 ºC; 20. wzywa rządy do przydzielania środków i pobudzania współpracy w dziedzinie nauki i technologii i pochwala wysiłki mające na celu osiągnięcie efektywności energetycznej i znaczący wzrost proporcji energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych w strukturze koszyka energetycznego Europy, Ameryki Łacińskiej i Karaibów; 21. podkreśla znaczenie, jakie będzie miała technologia mająca na celu łagodzenie zmian klimatu i przystosowanie do nich, nawet przy założeniu, że światowy wzrost średniej temperatury utrzyma się poniżej 2 ºC, i wzywa do zapewnienia przekrojowego wsparcia rządowego dla programu roboczego z Nairobi ustalonego przez UNFCCC w trakcie COP11 w celu dalszego pobudzania transferu technologii i ułatwienia wspólnych badań i rozwoju technologicznego; 22. zwraca się do obu regionów o ponowne rozpatrzenie inicjatywy Yasuní-ITT przedstawionej przez rząd Ekwadoru, polegającej na zachowaniu i powstrzymaniu się od eksploatacji około 856 milionów baryłek ropy naftowej na terenie rezerwatu przyrody o takiej samej nazwie. W tym celu Ekwador zwrócił się z wnioskiem o współpracę do krajów rozwiniętych, lecz inicjatywa nie uzyskała wymaganego poparcia. Jednocześnie przypomina, że rządy mają prawo do decydowania o zachowaniu lub eksploatacji zasobów naturalnych będących pod ich zwierzchnictwem i do podejmowania planów i projektów, które będą najodpowiedniejsze z punktu widzenia celów umożliwienia osiągnięcia limitu 2 ºC, korzyści dla wspólnot lokalnych i zbliżenia do zerowych emisji do roku 2050; 23. uważa, że należy zmienić kierunki finansowania publicznego i poprawić jego wykorzystanie, mając na uwadze specyfikę i okoliczności krajowe, aby promować technologie niskoemisyjne, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, efektywność energetyczną i zrównoważony rozwój terenów wiejskich w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, ułatwienia przejścia do gospodarki niskoemisyjnej i zapewnienia AT\1063925.doc 5/6 AP101.804v02-00
powszechnego dostępu do czystej energii i bezpieczeństwa żywnościowego; 24. zwraca się do Rady Strategicznej Instrumentu Inwestycyjnego dla Ameryki Łacińskiej o jasne zdefiniowanie kryteriów i wytycznych związanych z przejrzystością i dostępem do informacji na temat projektów inwestycyjnych; w procesie tym należy uwzględnić oceny oddziaływania na środowisko, które zawierają uwagi na temat praw człowieka i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych; 25. wzywa rządy o utrzymania kanałów dialogu politycznego i współpracy międzyinstytucjonalnej wraz z mechanizmami i scenariuszami międzyparlamentarnymi w celu zagwarantowania udziału zintegrowanych parlamentów regionalnych i organów międzyparlamentarnych tworzonych przez przedstawicieli organów władzy ustawodawczej w tworzeniu strategii politycznych dotyczących zmiany klimatu, zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska i różnorodności biologicznej; 26. zwraca się z prośbą, aby dialog między Unią Europejską a CELAC na temat zrównoważonego rozwoju, środowiska, zmiany klimatu, energii i różnorodności biologicznej zdefiniowany na szczycie w Santiago de Chile toczył się z udziałem obywateli, organizacji kobiecych, społeczności ludności tubylczej i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w obu regionach; w tym kontekście Europejsko- Latynoamerykańskie Zgromadzenie Parlamentarne stanowi obecnie idealne forum do stymulowania, wzmacniania i podtrzymywania tego dialogu. AP101.804v02-00 6/6 AT\1063925.doc