RAPORT. Opracowanie na zlecenie Urząd Gminy Skrzyszów 642

Opracowanie na zlecenie Urząd Gminy 33-156 Skrzyszów 642 RAPORT z diagnozy służącej wyznaczeniu obszarów zdegradowanych Gminy Skrzyszów wraz z uzasadnieniem i rekomendacją terenów do objęcia Gminnym Programem Rewitalizacji. Skrzyszów październik 2016 r. 1 S t r o n a

Spis treści: 1. WSTĘP METODOLOGIA OPRACOWANIA... 3 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY... 4 2.1. Położenie... 4 2.2. Demografia... 5 2.3. Gospodarka... 7 3. WYZNACZENIE OBSZARÓW KRYZYSOWYCH DO DIAGNOZY W GMINIE SKRZYSZÓW.... 9 3.1. Podstawowe informacje charakteryzujące poszczególne diagnozowane obszary.... 10 4. IDENTYFIKACJA ZRÓŻNICOWANIA WEWNĄTRZGMINNEGO... 11 4.1. WSKAŹNIKI ZJAWISK NEGATYWNYCH... 12 4.1.1. WSKAŹNIKI SPOŁECZNE... 12 4.1.2. WSKAŹNIKI GOSPODARCZE... 18 4.1.3. WSKAŹNIKI PRZESTRZENNO FUNKCJONALNE I TECHNICZNE... 20 5. WYNIKI DELIMITACJI I WSKAZANIE OBSZARÓW DO REWITALIZACJI... 22 5.1. Analiza porównawcza wskaźników... 22 6. RANKING TERENÓW ZDIAGNOZOWANYCH JAKO OBSZARY KRYZYSOWE 24 6.1. WYZNACZENIE OBSZARÓW REWITALIZACJI... 26 6.2. PODSUMOWANIE... 31 2 S t r o n a

1. WSTĘP METODOLOGIA OPRACOWANIA Zadaniem niniejszego opracowania jest wyznaczenie obszarów zdegradowanych w gminie Skrzyszów. Wskazane obszary zostaną objęte rewitalizacją w ramach planowanych działao do realizacji w opracowywanym Gminnym Programie Rewitalizacji dla gminy Skrzyszów na lata 2016-2022. Poniższy dokument został opracowany, zgodnie z Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (art.9 ust.1 2) oraz Wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 (dokument przyjęty w dniu 3 lipca 2015 r.); W opracowaniu, zgodnie z ww. wytycznymi, przyjęto do analizy metodę porównawczą jednostek urbanistycznych 1 opartą na zestawie syntetycznych wskaźników degradacji, pozwalającą na obiektywne określenie stopnia zróżnicowania rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych obszarów (jednostek urbanistycznych sołectw) gminy. Jako syntetyczne wskaźniki degradacji wzięto do analizy wskaźniki wskazane w wytycznych MIiR 2. Są to wskaźniki opisujące negatywne zjawiska społeczne, czyli poziom bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Dla poprawnego wyznaczenia obszaru rewitalizacji w gminie należy dodatkowo na obszarach gminy znajdujących się w stanie kryzysowym (z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych), zdiagnozowad także występowanie, co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk: 1) gospodarczych w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub 2) środowiskowych w szczególności przekroczenia standardów, jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub 3) przestrzenno-funkcjonalnych w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub 4) technicznych w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz nie funkcjonowaniu rozwiązao technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. 1 W przypadku gminy Skrzyszów za jednostki urbanistycznie podlegające diagnozie przyjęto sołectwa gminy; 2 MIiR w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 ( dokument przyjęty w dniu 3 lipca 2015 r.); 3 S t r o n a

Skalę negatywnych zjawisk odzwierciedlają wskaźniki opisujące powyższe sfery, które wskazują na niski poziom rozwoju lub dokumentują silną dynamikę spadku poziomu rozwoju w odniesieniu do wartości dla całej gminy. Analizując poziom wskaźników zgodnie z art. 10 ustawy o rewitalizacji3 w ww. sferach obejmujących analizowane jednostki urbanistycznie, wyznaczono obszary zdegradowane, cechujące się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na których,z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, gmina zamierza prowadzid rewitalizację. 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY 2.1. Położenie Gmina Skrzyszów zlokalizowana jest w południowej Polsce we wschodniej części województwa małopolskiego i wschodniej części powiatu tarnowskiego. Siedzibą gminy jest wieś Skrzyszów, w której mieszczą się władze administracyjne Gminy. Gmina oddalona jest o ok. 6 km od Tarnowa i ok. 90 km od Krakowa jednej z największych aglomeracji w Polsce. Rysunek 1. Gmina Skrzyszów na tle kraju, województwa małopolskiego i powiatu tarnowskiego 3 Art. 10.1. Obszar, obejmujący całośd lub częśd obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, * + na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzid rewitalizację, wyznacza się, jako obszar rewitalizacji. 4 S t r o n a

Gmina Skrzyszów zajmuje powierzchnię ok. 86, 8 km 2, co stanowi 0, 57 % powierzchni województwa małopolskiego i 6, 15 % powierzchni powiatu tarnowskiego. Obszar Gminy tworzy 5 sołectw: 1. Szynwałd - sołectwo obejmuje obszar o powierzchni 23,17 km; 24 2. Skrzyszów - sołectwo obejmuje obszar o powierzchni 13,07 km; 25 3. Pogórska Wola - sołectwo obejmuje obszar o powierzchni 20,80 km; 26 4. Łękawica - sołectwo obejmuje obszar o powierzchni 15,72 km; 27 5. Ładna - sołectwo obejmuje obszar o powierzchni 13,23 km 28. 2.2. Demografia Gmina Skrzyszów na tle gmin sąsiednich jak i na tle całego powiatu tarnowskiego zajmuje 10 pozycję pod względem powierzchni i 5 pod względem liczby mieszkaoców. Ludnośd gminy Skrzyszów stanowi ponad 7 % ludności powiatu tarnowskiego, 1, 17 % ludności gmin wiejskich województwa małopolskiego oraz 0, 44 % całego województwa. Tabela 1. Ludnośd gminy Skrzyszów na tle województwa, powiatu tarnowskiego i gmin wiejskich województwa (stan na 31.12.2014 r.) 9 MAŁOPOLSKIE MAŁOPOLSKIE - GMINY WIEJSKIE 0,42 % 1,17 % 3 368 336 osób Powiat tarnowski 7 % 1 200 054 osób 200 085 osób Gmina Skrzyszów 10 14 012 osób Pod względem liczby ludności gmina Skrzyszów zajmuje 5 miejsce wśród 16 gmin wiejskich powiatu tarnowskiego i 5 miejsce ze względu na gęstośd zaludnienia. 4 Źródło: STATUT SOŁECTWA Szynwałd Zał. do uchwały Nr XI/111/04 Rady Gminy w Skrzyszowie z dnia 29 marca 2004 r. 5 Źródło: STATUT SOŁECTWA Skrzyszów Zał. do uchwały Nr XI/110/04 Rady Gminy w Skrzyszowie z dnia 29 marca 2004 r. 6 Źródło: STATUT SOŁECTWA Pogórska Wola Zał. do uchał. Nr XI/109/04 Rady Gminy w Skrzyszowie z dnia 29 marca 2004 r. 7 Źródło: STATUT SOŁECTWA Łękawica Zał. do uchwały Nr XI/108/04 Rady Gminy w Skrzyszowie z dnia 29 marca 2004 r. 8 Źródło: STATUT SOŁECTWA Ładna Zał. do uchwały Nr XI/107/04 Rady Gminy w Skrzyszowie z dnia 29 marca 2004 r. 9 Źródło: Podregiony 2014_woj.małopolskie /GUS Kraków 10 Źródło: UG Skrzyszów 5 S t r o n a

Tabela 2. Ludnośd gminy Skrzyszów na tle gmin powiatu tarnowskiego ( stan na 31.12.2014 r. ) 11 WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem na 1 km 2 Powiat tarnowski 200 085 142 Liczba ludności gmin, jako % liczby ludności powiatu tarnowskiego Miejsce w powiecie ze względu na liczbę ludności ze względu na gęstośd zaludnienia Ciężkowice 11 304 109 5,65 % 10 11 Gromnik 8 782 126 4,39 % 13 9 Lisia Góra 14 866 143 7,43 % 4 7 Pleśna 11 924 144 5,96 % 8 6 Radłów 9 775 113 4,89 % 12 10 Ryglice 11 723 100 5,86 % 9 13 Rzepiennik Strzyżewski 6 791 96 3,39 % 15 14 Skrzyszów 14 012 163 7,00 % 5 5 Szerzyny 8 058 98 4,03 % 14 15 Tarnów 25 254 305 12,62 % 1 1 Tuchów 18 169 182 9,08 % 3 3 Wierzchosławice 10 701 142 5,35 % 11 8 Wietrzychowice 4 019 83 2,01 % 16 16 Wojnicz 13 319 168 6,66 % 6 4 Zakliczyn 12 410 102 6,20 % 7 12 Żabno 18 982 187 9,49 % 2 2 Porównując pełne lata statystyczne, według informacji posiadanych przez GUS, odnotujemy wzrost liczby ludności. Gminę w 2014 r. zamieszkiwało 14 012 osób. Tabela 3.Struktura ludności gminy Skrzyszów w okresie 2011-2014 12 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 osoba osoba osoba osoba ogółem 13684 13776 13928 14012 w wieku przedprodukcyjnym - 14 lat i mniej 2436 2428 2463 2431 Udział % w liczbie ludności ogółem 17,80 % 17,62 % 17,68 % 17,27 % 11 Źródło: Podregiony 2014_woj.małopolskie /GUS Kraków 12 Źródło: Podregiony 2014_woj.małopolskie /GUS Kraków 6 S t r o n a

w wieku produkcyjnym: 15-59 lat kobiety, 15-64 lata mężczyźni 9377 9433 9509 9574 Udział % w liczbie ludności ogółem 68,53 % 68,47 % 68,27 % 68,33 % w wieku poprodukcyjnym 1871 1915 1956 2018 Udział % w liczbie ludności ogółem 13,67 % 13,90 % 14,04 % 14,41 % Struktura ekonomiczna grup wiekowych w gminie jest dośd korzystna. Analizując dane statystyczne stanu ludności w gminie Skrzyszów w analizowanym okresie 2011-2014, zauważymy wzrost ludności ogółem (o 2,37 %). Dużym atutem gminy Skrzyszów jest zdecydowana przewaga ludności w wieku przedprodukcyjnym nad ludnością w wieku poprodukcyjnym (różnica 2,86% ). Największa liczba ludności zamieszkuje sołectwo Skrzyszów 3830 osób, co stanowi około 27,33% ogółu mieszkaoców. Następnymi sołectwami w kolejności pod względem liczebności mieszkaoców są: Szynwałd, Pogórska Wola, Łękawica oraz Ładna. Tabela 1. Zestawienie liczby mieszkaoców na terenie poszczególnych sołectw gminy Skrzyszów (stan na 31.12.2014 r.) 13 Nazwa sołectwa Liczba osób zamieszkujących miejscowośd Skrzyszów 3 830 Szynwałd 3 172 Pogórska Wola 3 057 Łękawica 2 292 Ładna 1 661 2.3. Gospodarka Teren Gminy Skrzyszów to nie tylko obszar rozwojowy dla rolnictwa. Głównym elementem rozwoju gospodarki Gminy jest drobna działalnośd pozarolnicza, w której istnieje przewaga handlu i drobnych usług. Wyjątkiem jest pas po obu stronach drogi E-4 gdzie znajdują się większe przedsiębiorstwa. Na terenie Gminy Skrzyszów na koniec 2012 roku działało 854 podmiotów gospodarczych, z czego 3, 2 % w sektorze publicznym, zaś 96, 8 % w sektorze prywatnym. Liczba podmiotów gospodarczych na obszarze Gminy w badanym okresie wzrosła o 31, 4 %, z czego 1 podmiot gospodarczy przybył w sektorze publicznym a 203 w sektorze prywatnym. Rozwój przedsiębiorczości na terenie Gminy Skrzyszów, pomimo jej rolniczego charakteru, spowodowany jest przede wszystkim bezpośrednim sąsiedztwem Miasta Tarnowa, które stanowi czynnik stymulujący powstawanie nowych podmiotów gospodarczych na terenie Gminy (zwłaszcza w zakresie handlowo-usługowym). 13 Źródło: UG Skrzyszów 7 S t r o n a

Ponadto, na atrakcyjnośd inwestycyjną Gminy wpływa jej położenie komunikacyjne, na które składa się: sąsiedztwo drogi krajowej nr 4 (będącej fragmentem międzynarodowej trasy E40, która pełni także funkcję obwodnicy Tarnowa), a także dróg powiatowych, stanowiących dogodne połączenie z ośrodkiem powiatu tarnowskiego. Przebieg istniejącej drogi krajowej nr 4 przez teren Gminy już teraz zachęca podmioty (zwłaszcza produkcyjne) spoza terenu Gminy do lokowania swojej działalności wzdłuż tego szlaku komunikacyjnego, a także jest szansą dla Gminy Skrzyszów na wyznaczenie i rozwój specjalnych terenów inwestycyjnych. Rozwój przedsiębiorczości na terenie Gminy wpłynie pozytywnie na zmniejszenie się poziomu bezrobocia na terenie Gminy, a tym samym na poprawę sytuacji socjalnej i bytowej wielu mieszkaoców Gminy. Tabela 5. Podmioty gospodarcze w Gminie Skrzyszów w latach 2011-2014 14 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 podmioty gospodarki narodowej ogółem 823 854 893 923 sektor publiczny ogółem 27 27 27 27 paostwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego 24 24 24 24 spółki handlowe 1 0 0 0 ogółem 796 827 866 896 sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalnośd gospodarczą 717 754 781 804 sektor prywatny - spółki handlowe 19 19 20 23 spółdzielnie 1 1 1 1 fundacje 1 1 1 1 stowarzyszenia i organizacje społeczne 17 18 18 20 Źródło: Dane GUS Największy udział w sektorze prywatnym posiadają osoby fizyczne prowadzące działalnośd gospodarczą (w 2014 roku stanowiły one ponad 89,7% podmiotów sektora prywatnego). Następnymi w kolejności pod względem liczebności są spółki handlowe 23 podmioty oraz stowarzyszenia i organizacje społeczne 20 podmiotów. Ponadto, na terenie Gminy Skrzyszów w 2014 roku funkcjonowała 1 spółdzielnia i 1 fundacja. 14 Źródło: Podregiony 2014_woj.małopolskie /GUS Kraków 8 S t r o n a

3. WYZNACZENIE OBSZARÓW KRYZYSOWYCH DO DIAGNOZY W GMINIE SKRZYSZÓW. Na potrzeby analizy czynników określających stan kryzysowy, do zdiagnozowania przyjęto sołectwa 15 jako jednostki urbanistyczne umożliwiające porównanie wewnątrzgminnego stopnia zróżnicowania poszczególnych wskaźników degradacji 16. Rysunek 2. Podział administracyjny Gminy Skrzyszów- granice sołectw jednostek urbanistycznych podlegających diagnozie wskaźników delimitacji. Źródło: Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Skrzyszów (częśd I) 15 Dla usystematyzowania zbierania danych przyjęto sołectwo, jako najmniejszą jednostkę poddawaną analizie i najłatwiejszą do przebadania przez dostawców danych. 16 Wskaźniki określone w wytycznych MIiR (w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, dokument przyjęty w dniu 3 lipca 2015 r.) opisujące negatywne zjawiska społeczne: poziom bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. 9 S t r o n a

3.1. Podstawowe informacje charakteryzujące poszczególne diagnozowane obszary. Tabela 6. Powierzchnia i ludnośd sołectw gminy Skrzyszów Nazwa sołectwa Skrzyszów Szynwałd Pogórska Wola Łękawica Ładna Powierzchnia [km2] 13,07 23,17 20,8 15,72 13,23 Udział w ogólnej powierzchni gminy Liczba mieszkaoców 15,20 % 26,94 % 24,19 % 18,28 % 15,39 % 3 830 3 172 3 057 2 292 1 661 Udział w ogólnej liczbie mieszkaoców 27,33 % 22,64 % 21,82 % 16,36 % 11,85 % Opracowanie własne na podstawie danych z UG Skrzyszów. W strukturze funkcjonalno-przestrzennej porównywanych jednostek urbanistycznych 17 można wyróżnid następujące elementy: obszary mieszkaniowe, usługowe, produkcyjne oraz tereny rekreacyjne. Jednostki urbanistyczne uzupełniają zespoły leśne i rolnicze przestrzenie produkcyjne. Funkcja mieszkaniowo-usługowa oraz produkcyjna skupia się na terenach równinnych oraz na łagodnych stokach. Zabudowa zagrodowa i leśnictwo obejmuje większe stoki i wyższe wzniesienia terenu. Według typologii fizjonomicznej wsie gminy Skrzyszów zaliczyd można do: układu ulicowego: Skrzyszów, Łękawica i Szynwałd, układu ulicowego wielodrożnego: Pogórska Wola i Ładna. Najbardziej skoncentrowanymi jednostkami osadniczymi są wsie z układem ulicowym: Skrzyszów, Łękawica i Szynwałd. Czytelny układ ulicowy przy drodze powiatowej został zachowany w sołectwie Skrzyszów. W tego typu jednostkach zachodzi koniecznośd obniżenia prędkości na drogach oraz istnieje niebezpieczeostwo tworzenia układów osadniczych obrastających drogi ponadlokalne. Największe rozproszenie zabudowy można zauważyd w sołectwach Ładna i Pogórska Wola. Współczesna ekspansja zabudowy mieszkaniowej (jednorodzinnej) w tereny rolnicze i wiejskie w tych sołectwach, powoduje zmiany w istniejących układach komunikacyjnych, będąc również przyczyną rozrostu sieci drożnej, a tym samym stałe powiększanie się terenów zurbanizowanych kosztem terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Wartościowymi elementami tworzącymi strukturę zabudowy gminy Skrzyszów są jednostki osadnicze, które wyróżniają się w krajobrazie oraz topografii Gminy. Jednostki te tworzą zespolony układ zabudowy skupionej wzdłuż ciągów komunikacyjnych w południowej części Gminy. 17 sołectwa 10 S t r o n a

Koncentracja zabudowy mieszkaniowej obecnie ma miejsce w Skrzyszowie, Pogórskiej Woli oraz Ładnej. W sołectwie Ładna, które wymaga najpilniejszych działao w celu racjonalnego kształtowania zespołów osadniczych, brak jest obszarów zwartej zabudowy. Obecnie działania inwestycyjne w tej wsi powodują obudowę drogi E40, co nie jest korzystne dla rozwoju tej jednostki osadniczej, prowadzi do uciążliwości w zarządzaniu przestrzenią i utrudnieo w dostępie do terenów mieszkaniowych funkcjonujących wewnątrz wsi. Zabudowa mieszkaniowa w zabudowie zagrodowej występuje głównie w Szynwałdzie, Łękawicy oraz północno wschodniej części Pogórskiej Woli. Jedynie w Łękawicy obiekty mieszkalne w zabudowie zagrodowej stanowią ponad 50 % ogółu zabudowy mieszkaniowej. Obszary sołectwa Ładna oraz Pogórska Wola posiadają potencjalne możliwości oraz predyspozycje rozwojowe. Widoczne jest to również w dynamicznych przemianach wywołanych intensywnym rozwojem zabudowy, w tym mieszkaniowej, powodującym ich przestrzenny rozwój. Obiekty obecnie budowane na terenie Gminy to przede wszystkim jednorodzinne budynki mieszkalne. Należy zaznaczyd, że udział zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, z uwagi na podmiejski charakter Gminy, będzie się zwiększał w najbliższym czasie. Ze względu na ukształtowanie i charakter terenu, zabudowa wielorodzinna na terenie Gminy Skrzyszów nie występuje 18. 4. IDENTYFIKACJA ZRÓŻNICOWANIA WEWNĄTRZGMINNEGO Dla wyznaczonych obszarów przeprowadzono diagnozę wskaźników opisujących negatywne zjawiska społeczne 19, czyli poziom bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Dla każdego badanego wskaźnika ustalono wskaźnik syntetyczny degradacji 20 (dana referencyjna). Zasadniczo daną referencyjną jest średnia dla gminy. Jednostki urbanistyczne, dla których wskaźnik syntetyczny będzie gorszy niż średnia dla gminy może byd potencjalnie uznany za zdegradowany, pod warunkiem występowania na nim, co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk: 1)gospodarczych w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub 18 Źródło: Studium Uwarunkowao i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Skrzyszów 19 Wskaźniki określone w wytycznych MIiR (w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, dokument przyjęty w dniu 3 lipca 2015 r. ) opisujące negatywne zjawiska społeczne : poziom bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. 20 Ustawa o rewitalizacji oraz Wytycznie nie precyzują sposobu obliczenia tego wskaźnika (może to byd np. średnia ważona lub typologia) 11 S t r o n a

2)środowiskowych w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub 3)przestrzenno-funkcjonalnych w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub 4)technicznych w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz nie funkcjonowaniu rozwiązao technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. 4.1. WSKAŹNIKI ZJAWISK NEGATYWNYCH 4.1.1. WSKAŹNIKI SPOŁECZNE Kryterium: BEZROBOCIE Dla zobrazowania negatywnego zjawiska związanego z bezrobociem analizie poddano podstawowe kryterium wpływające na poziom bezrobocia w gminie: Wysoki poziom długotrwałego bezrobocia (Liczba osób bezrobotnych poszukujących pracy pow.12 m-cy i dłużej); a). Źródło danych: PUP- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu liczby osób bezrobotnych poszukujących pracy pow.12 m-cy i dłużej pomnożony przez 100 i liczby mieszkaoców gminy Wsk.deg.=(Lob*100)/Lmg degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu liczby osób bezrobotnych poszukujących pracy pow.12 m-cy i dłużej w sołectwie pomnożony przez 100 i liczby mieszkaoców sołectwa Wsk.deg.soł.=(Lob*100)/Lms 12 S t r o n a

Tabela 7. Wskaźniki dla kryterium: bezrobocie Wysoki poziom długotrwałego bezrobocia Liczba dla całej gminy Liczba dla sołectw Ładna 25 Łękawica 33 234 Pogórska Wola 69 Skrzyszów 50 Szynwałd 57 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Ładna 1,51 Łękawica 1,44 1,67 Pogórska Wola 2,26 Skrzyszów 1,31 Szynwałd 1,80 Kryterium: WYSOKI POZIOM UBÓSTWA Dla zobrazowania negatywnego zjawiska związanego z ubóstwem analizie poddano kryterium: Liczba osób, które zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej są uprawnione do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego Liczba osób korzystająca z zasiłków pomocy społecznej w gminie a). Źródło danych: GOPS w Skrzyszowie- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu liczby osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej w gminie pomnożony przez 100 i liczby mieszkaoców gminy Wsk.deg.=(Lz*100)/Lmg 13 S t r o n a

degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu liczby osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej w sołectwie pomnożony przez 100 i liczby mieszkaoców sołectwa Wsk.deg.soł.=(Lz*100)/Lms Tabela 8. Wskaźniki dla kryterium: wysoki poziom ubóstwa Ilośd osób korzystająca z zasiłków pomocy społecznej w gminie Liczba dla całej gminy Liczba dla sołectw Ładna 4 Łękawica 11 57 Pogórska Wola 19 Skrzyszów 6 Szynwałd 17 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Ładna 0,24 0,41 Łękawica 0,48 Pogórska Wola 0,62 Skrzyszów 0,16 Szynwałd 0,54 Kryterium: PRZESTĘPCZOŚD Dla zobrazowania negatywnego zjawiska związanego z przestępczością analizie poddano kryterium: Liczba przestępstw na 1 tys. ludności (przestępstwa i wykroczenia stwierdzone, poza zdarzeniami drogowymi i przestępstwami gospodarczymi, w tym: czyny karalne nieletnich): Liczba przestępstw i wykroczeo stwierdzonych nie obejmujących zdarzeo drogowych oraz przestępstw gospodarczych z uwzględnieniem czynów karalnych osób nieletnich tj. do 17-tego roku życia a). Źródło danych: Dane statystyczne policja w Tarnowie - Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: 14 S t r o n a

syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Ilośd przestępstw i wykroczeo stwierdzonych nie obejmujących zdarzeo drogowych oraz przestępstw gospodarczych z uwzględnieniem czynów karalnych osób nieletnich tj. do 17-tego roku życia w gminie pomnożony przez 1000 i liczby mieszkaoców gminy Wsk.deg.=(Lpw*1000)/Lmg degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu liczby osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej w sołectwie pomnożony przez 1000 i liczby mieszkaoców sołectwa Wsk.deg.soł.=(Lpw*1000)/Lms Tabela 9. Wskaźniki dla kryterium: przestępczośd Ilośd przestępstw i wykroczeo stwierdzonych nieobejmujących zdarzeo drogowych oraz przestępstw gospodarczych z uwzględnieniem czynów karalnych osób nieletnich tj. do 17-tego roku życia Liczba dla całej gminy Liczba dla sołectw Ładna 19 Łękawica 5 53 Pogórska Wola 9 Skrzyszów 14 Szynwałd 6 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy Liczba przestępstw na 1 tys. ludności Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Liczba przestępstw na 1 tys. ludności Ładna 11,44 Łękawica 2,18 3,78 Pogórska Wola 2,94 Skrzyszów 3,66 Szynwałd 1,89 Kryterium: NISKI POZIOM dla ROZWOJU EDUKACJI Obszar występowania niskiego poziomu edukacji: Wskaźnikiem poziomu edukacji są m.in. uśrednione wyniki testów i egzaminów kooczących poszczególne szczeble edukacji. Ważnym wskaźnikiem jest także Edukacyjna Wartośd Dodana (EWD) wypracowywana przez poszczególne szkoły. 15 S t r o n a

Niestety ze względu na nierównomierny rozkład szkół z poszczególnych szczebli edukacji w gminie Skrzyszów ten wskaźnik w diagnozie obszarów zdegradowanych pominięto. Kryterium: NISKI POZIOM KAPITAŁU SPOŁECZNEGO Kapitał społeczny sied społecznych relacji zaufania, lojalności i solidarności ma dwie zupełnie różne postacie: Opisując relacje wewnątrz danej społeczności mówimy o spajającym kapitale społecznym. Z kolei charakteryzując relacje tej społeczności ze światem zewnętrznym mówimy o tak zwanym pomostowym kapitale społecznym. Charakterystyczną cechą obszarów zdegradowanych jest najczęściej niski kapitał pomostowy - najwygodniejszą miarą deficytów kapitału pomostowego jest niższa niż na pozostałym obszarze gminy frekwencja w wyborach i referendach. Tabela 10. Wskaźniki dla kryterium: niski poziom kapitału społecznego 1/2 FREKWENCJA W GMINIE SKRZYSZÓW WYBORY DO SEJMU RP I DO SENATU RP 5 październik 2015 r. Miejscowośd Liczba wyborców Udział w głosowaniu Procent Skrzyszów 2978 1535 51,55 % Ładna 1300 755 58,08 % Łękawica 1757 898 51,11 % Pogórska Wola 2399 1180 49,19 % Szynwałd 2474 1293 52,26 % Gmina 10908 5661 51,90 % Tabela 11. Wskaźniki dla kryterium: niski poziom kapitału społecznego 2/2 FREKWENCJA W GMINIE SKRZYSZÓW WYBORY PREZYDENTA RP 10 maja 2015 r. Miejscowośd Liczba wyborców Udział w głosowaniu Procent Skrzyszów 2990 1750 58,53 % Ładna 1297 826 63,69 % Łękawica 1743 1012 58,06 % Pogórska Wola 2372 1259 53,08 % Szynwałd 2445 1426 58,32 % Gmina 10847 6273 57,83 % 16 S t r o n a

Kryterium: POZIOM UCZESTNICTWA W ŻYCIU PUBLICZNYM I KULTURALNYM Dla zdiagnozowania niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym przeprowadzono diagnozę uczestnictwa w kulturze instytucjonalnej (aktywnościach organizowanych przez gminne instytucje kultury); Liczba uczniów zaangażowanych w inne zajęcia /pozalekcyjne np. sportowe/ a). Źródło danych: UG Skrzyszów- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczby uczniów zaangażowanych w inne zajęcia w gminie pomnożony przez 100 i liczby uczniów aktywnych w gminie Wsk.deg.=(Liz*100)/Lug wskaźnika degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczby uczniów zaangażowanych w inne zajęcia w sołectwie pomnożony przez 100 i liczby uczniów aktywnych w gminie Wsk.deg.soł.=(Liz*100)/Lug Tabela 12. Wskaźniki dla kryterium: poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym Liczba uczniów zaangażowanych w inne zajęcia /pozalekcyjne np. sportowe/ Liczba dla całej gminy Liczba dla sołectw Ładna 35 Łękawica 183 2337 Pogórska Wola 363 Skrzyszów 886 Szynwałd 870 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Ładna 1,50 Łękawica 7,83 16,68 Pogórska Wola 15,53 Skrzyszów 37,91 Szynwałd 37,23 17 S t r o n a

4.1.2. WSKAŹNIKI GOSPODARCZE Kryterium: AKTYWNOŚD GOSPODARCZA Dla zdiagnozowania niskiej aktywności gospodarczej wzięto pod analizę wskaźnik: Liczba nowych zarejestrowanych podmiotów gospodarczych a). Źródło danych: UG Skrzyszów- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014 r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba nowych zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w gminie pomnożony przez 1000 i liczby mieszkaoców gminy Wsk.deg.=(Lnpg*1000)/Lmg wskaźnika degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba nowych zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w sołectwie pomnożony przez 1000 i liczby mieszkaoców sołectw. Wsk.deg.soł.=(Lnpg*1000)/Lms Tabela 13. Wskaźniki dla kryterium: aktywnośd gospodarcza 1/2 Liczba nowych zarejestrowanych podmiotów gospodarczych Liczba dla całej gminy Liczba dla sołectw Ładna 10 Łękawica 11 87 Pogórska Wola 14 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy Ilośd zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców Skrzyszów 41 Szynwałd 11 Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Ilośd zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców Ładna 6,02 6,21 Łękawica 4,80 Pogórska Wola 4,58 Skrzyszów 10,70 Szynwałd 3,47 18 S t r o n a

Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych a). Źródło danych: UG Skrzyszów- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w gminie pomnożony przez 1000 i liczby mieszkaoców gminy Wsk.deg.=(Lwpg*1000)/Lmg wskaźnika degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w sołectwie pomnożony przez 1000 i liczby mieszkaoców sołectw. Wsk.deg.soł.=(Lwpg*1000)/Lms Tabela 14. Wskaźniki dla kryterium: aktywnośd gospodarcza 2/2 Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych Liczba dla całej gminy Liczba dla sołectw Ładna 4 Łękawica 6 63 Pogórska Wola 6 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy Ilośd wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców Skrzyszów 28 Szynwałd 19 Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Ilośd wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców Ładna 2,41 Łękawica 2,62 4,50 Pogórska Wola 1,96 Skrzyszów 7,31 Szynwałd 5,99 19 S t r o n a

4.1.3. WSKAŹNIKI PRZESTRZENNO FUNKCJONALNE I TECHNICZNE Kryterium: PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE Dla zdiagnozowania negatywnych zjawisk przestrzenno-funkcjonalnym wzięto pod analizę wskaźnik niewystarczające wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny, brak dostępu do podstawowych usług lub ich niska jakośd czy niedostosowanie rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, jako: Liczba boisk przy szkołach a). Źródło danych: UG Skrzyszów- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba boisk w gminie pomnożony przez 1000 i liczby uczniów gminy Wsk.deg.=(Lb*1000)/Lug wskaźnika degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba boisk w sołectwie pomnożony przez 1000 i liczby uczniów sołectwa Wsk.deg.soł.=(Lb*1000)/Lus Tabela 15. Wskaźniki dla kryterium przestrzenno-funkcjonalnego 1/2 Niewystarczające wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny Liczba dla całej gminy/ Liczba boisk przy szkołach Liczba dla sołectw/liczba boisk przy szkołach Ładna 0 Łękawica 0 4 Pogórska Wola 1 Skrzyszów 2 Szynwałd 1 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy / Liczba boisk przy szkołach Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw / Liczba boisk przy szkołach Ładna 0,00 3,00 Łękawica 0,00 Pogórska Wola 3,65 Skrzyszów 3,86 Szynwałd 2,84 20 S t r o n a

Liczba żłobków a). Źródło danych: UG Skrzyszów- Dane z 2014 r. dotyczące wskaźnika b). Zakres czasowy danych: stan na 31.12.2014r. c). Metodologia wyznaczania wskaźnika: syntetycznego degradacji (referencyjnego): Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba żłobków w gminie pomnożony przez 1000 i liczby dzieci(0-3) gminy Wsk.deg.=(Lż*1000)/Ld wskaźnika degradacji dla poszczególnych sołectw: Wskaźnik wyliczono, jako iloraz iloczynu Liczba żłobków w sołectwie pomnożony przez 1000 i liczby dzieci (0-3) sołectwa Wsk.deg.soł.=(Lż*1000)/Ld Tabela 16. Wskaźniki dla kryterium przestrzenno-funkcjonalnego 2/2 Niewystarczające wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny Liczba dla całej gminy/ Liczba żłobków w gminie Liczba dla sołectw/ Liczba żłobków w gminie Ładna 0 Łękawica 0 Pogórska Wola 0 Skrzyszów 0 Szynwałd 0 Wartośd wskaźnika degradacji dla całej gminy / Liczba żłobków w gminie Wartośd wskaźnika degradacji dla sołectw Liczba żłobków w gminie Ładna 0,00 Łękawica 0,00 0,00 Pogórska Wola 0,00 Skrzyszów 0,00 Szynwałd 0,00 21 S t r o n a

5. WYNIKI DELIMITACJI I WSKAZANIE OBSZARÓW DO REWITALIZACJI O obszarze problemowym możemy mówid w sytuacji, gdy na danym terenie stan kryzysowy występuje nie tylko w odniesieniu do sfery architektoniczno-urbanistycznej czy przestrzennej danego obszaru, lecz związany jest przede wszystkim ze sferą gospodarczą i społeczną, warunkującą funkcjonalnośd terenu. Podstawowym kryterium wyznaczenia obszaru, jako kryzysowego i wskazania go do działao z zakresu rewitalizacji powinien byd fakt, iż sytuacja zastana jest tam gorsza niż średnia dla danego obszaru. W rozdziale zaprezentowano wyniki analizy porównawczej obszarów problemowych. Porównania dokonano przede wszystkim w oparciu o wskaźniki określone w ustawie o rewitalizacji. Przedstawione dane ukazują stan na dzieo 31 grudnia 2014 r. Kolejne tabele prezentują zbiorcze porównanie obszarów we wszystkich sferach. Pola zaznaczone szarym kolorem wskazują na wartośd niekorzystną w odniesieniu do wartości referencyjnej obliczonej dla gminy. 5.1. Analiza porównawcza wskaźników SFERA SPOŁECZNA Tabela 17. Porównanie wskaźników dotyczących sfery społecznej Wskaźnik porównawczy Jednostka urbanistyczna [Miejscowośd] Beneficjenci świadczeo pomocy społecznej z POWODU UBÓSTWA Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym Liczba przestępstw Niski poziom kapitału społecznego frekwencja w wyborach i referendach Październik 2015 r. Maj 2015 r. Ładna 0,24 1,51 11,44 58,08 % 63,69 % Łękawica 0,48 1,44 2,18 51,11 % 58,06 % Pogórska Wola 0,62 2,26 2,94 49,19 % 53,08 % Skrzyszów 0,16 1,31 3,66 51,55 % 58,53 % Szynwałd 0,54 1,80 1,89 52,26 % 58,32 % WSKAŹNIK DLA GMINY 0,41 1,67 3,78 51,90 % 57,83 % Wymagana wartośd dla obszarów zdegradowanych Powyżej wskaźnika dla gminy Poniżej wskaźnika dla gminy Powyżej wskaźnika dla gminy Poniżej wskaźnika dla gminy Poniżej wskaźnika dla gminy 22 S t r o n a

Jednostki urbanistyczne, które osiągają w ramach kryteriów społecznych, wskaźniki, których wartości odniesiono do średniej wartości wskaźnika dla gminy Skrzyszów, i które są charakterystyczne dla danej jednostki urbanistycznej zaznaczono kolorem szarym, każdy z nich osiąga wartości odpowiednio poniżej lub powyżej wskaźnika ogólnego liczonego dla całej Gminy. SFERA GOSPODARCZA Tabela 18. Porównanie wskaźników dotyczących sfery gospodarczej Wskaźnik porównawczy Jednostka urbanistyczna [Miejscowośd] Niski poziom aktywności gospodarczej Liczba nowych zarejestrowanych podmiotów gospodarczych / Ilośd zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców Liczba wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych Ilośd wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców Ładna 6,02 2,41 Łękawica 4,80 2,62 Pogórska Wola 4,58 1,96 Skrzyszów 10,70 7,31 Szynwałd 3,47 5,99 WSKAŹNIK DLA GMINY 6,21 4,50 Wymagana wartośd dla obszarów zdegradowanych Poniżej wskaźnika dla gminy Powyżej wskaźnika dla gminy Jednostki urbanistyczne, które osiągają w ramach kryteriów społecznych, wskaźniki, których wartości odniesiono do średniej wartości wskaźnika dla gminy Skrzyszów, i które są charakterystyczne dla danej jednostki urbanistycznej zaznaczono kolorem szarym, każdy z nich osiąga wartości odpowiednio poniżej lub powyżej wskaźnika ogólnego liczonego dla całej Gminy. 23 S t r o n a

SFERA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNA Tabela 19. Porównanie wskaźników dotyczących sfery przestrzenno-funkcjonalnej Wskaźnik porównawczy Jednostka urbanistyczna [Miejscowośd] Niewystarczające wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny /Liczba boisk w gminie Ładna 0,00 Łękawica 0,00 Pogórska Wola 3,65 Skrzyszów 3,86 Szynwałd 2,84 Niewystarczające wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny /Liczba żłobków w gminie 0 0 0 0 0 WSKAŹNIK DLA GMINY 3,0 0 Wymagana wartośd dla obszarów zdegradowanych Poniżej wskaźnika dla gminy Powyżej wskaźnika dla gminy Jednostki urbanistyczne, które osiągają w ramach kryteriów społecznych, wskaźniki, których wartości odniesiono do średniej wartości wskaźnika dla gminy Skrzyszów, i które są charakterystyczne dla danej jednostki urbanistycznej zaznaczono kolorem szarym, każdy z nich osiąga wartości odpowiednio poniżej lub powyżej wskaźnika ogólnego liczonego dla całej Gminy. 6. RANKING TERENÓW ZDIAGNOZOWANYCH JAKO OBSZARY KRYZYSOWE Na podstawie analizy i oceny wartości badanych wskaźników 21 dla zdiagnozowanych jednostek urbanistycznych, jako obszary wymagające wsparcia, proponuje się uznad następujące jednostki urbanistyczne: 1. Ładna 2. Łękawica 3. Pogórska Wola 4. Skrzyszów 5. Szynwałd 21 Wskaźniki negatywne zjawiska społeczne, czyli poziom bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym; 24 S t r o n a

Na każdym z tych obszarów występują niekorzystne wskaźniki społeczne, czyli wysoki wskaźnik bezrobocia, ubóstwa, niska aktywnośd społeczna. Zgodnie z Ustawą o rewitalizacji można wyznaczyd, jako obszar zdegradowany tylko ten, na którym występuje ponadto, co najmniej jeden z negatywnych wskaźników gospodarczych, przestrzennofunkcjonalnych czy technicznych. Dla gminy Skrzyszów takimi obszarami są tereny znajdujące się w sołectwach: 1. Skrzyszów - gdzie, występuje najwyższy wskaźnik liczby wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych; 2. Szynwałd - gdzie, występuje najniższy wskaźnik liczby nowych zarejestrowanych podmiotów gospodarczych oraz najniższy wskaźnik /zdecydowanie poniżej wskaźnika dla całej gminy/ wskaźnik określający stan wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej zły stan techniczny Sołectwo Skrzyszów, w którym mieści się siedziba gminy, przechodzi swoim układem osadniczym do zespołów zabudowy sołectwa Szynwałd oraz dalej na południe, tworząc tym samym pasmowe układy osadnicze w strefie podmiejskiej Tarnowa. W związku z tym zgodnie z sugestią Studium 25 S t r o n a

Uwarunkowao i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Skrzyszów obszary tych sołectw należy pod kątem negatywnych zjawisk społecznych rozpatrywad łącznie. Dodatkowymi argumentami wyznaczającym obszary sołectw: Szynwałd i Skrzyszów, jako do zrewitalizowania są ważne funkcje społeczno-gospodarcze 22 obu miejscowości oraz stan zagospodarowania terenów możliwych do przeprowadzenia działao rewitalizacyjnych. 6.1. WYZNACZENIE OBSZARÓW REWITALIZACJI Wyznaczając obszary do rewitalizacji przede wszystkim brano pod uwagę wewnętrzne zróżnicowanie miejscowości, w których występuje różne nasilenie problemów ze względu na różnice w urbanizacji oraz wielkości i gęstości zaludnienia. Różnice w wielkości i gęstości zaludnienia jednostek urbanistycznych są istotne, szczególnie na terenach wiejskich, gdzie gęstośd zamieszkania zupełnie zmienia relacje społeczne i dlatego przy wyznaczaniu obszarów rewitalizacji kluczowe znaczenie mają opinie wyrażone przez mieszkaoców. Poglądy te są brane pod uwagę w trakcie szerokiej ankietyzacji oraz spotkao z mieszkaocami. Dla wyznaczenia zasięgu obszaru rewitalizacji kierowano się także przesłankami wynikającymi z Ustawy o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r. (Dz. U. 2015 poz. 1777) oraz zapisami Wytycznych Ministerstwa w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020: obszar rewitalizacji to całośd lub częśd obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk; obszar rewitalizacji to obszar o istotnym znaczeniu dla rozwoju lokalnego; obszar rewitalizacji nie może obejmowad terenów większych niż 20% gminy oraz nie może byd zamieszkiwany przez więcej niż 30% mieszkaoców gminy. Ponieważ zdiagnozowane obszary zdegradowane zajmują obszar większy niż 20% i jest on zamieszkiwany przez więcej niż 30% mieszkaoców : Nazwa sołectwa Skrzyszów Szynwałd Powierzchnia [km2] 13,07 23,17 Udział w ogólnej powierzchni gminy Liczba mieszkaoców Udział w ogólnej liczbie mieszkaoców 15,20 % 26,94 % 3 830 3 172 27,33 % 22,64 % 22 Art. 10.1. Obszar, obejmujący całośd lub częśd obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, o których mowa w art. 9 ust. 1, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzid rewitalizację, wyznacza się jako obszar rewitalizacji-ustawa o rewitalizacji (2015r.) 26 S t r o n a

do objęcia kompleksowym programem rewitalizacyjnym, jako obszar rewitalizacyjny) proponuje się obszary, które stanowią tereny zurbanizowane, zaludnione z wieloma problemami, szczególnie społecznymi i przestrzennymi, takimi jak: bezrobocie, ubóstwo i nie zadawalająca jakośd przestrzeni publicznej oraz dostępnośd do infrastruktury społecznej. Właściwe zaprojektowanie i przeprowadzenie programu rewitalizacji ma szansę przyczynid się do znaczącej poprawy sytuacji we wskazanym obszarze, co w konsekwencji wpłynie korzystnie na kondycję społeczno-gospodarczą całej gminy. Obszar rewitalizacji obejmował będzie: PODOBSZAR 1: Centrum miejscowości Skrzyszów Położenie podobszaru: obszar położony w centrum miejscowości Skrzyszów. Obszar o łącznej powierzchni 46,02 ha zamieszkuje 217 osób. Granice obszaru rewitalizacji zostały określone na mapie. obszar rewitalizacji 27 S t r o n a

Przeprowadzona diagnoza, wsparta wynikami badao ankietowych zbieranych w trakcie konsultacji społecznych wskazuje na następujące deficyty i potencjały podobszaru i jego otoczenia: SFERA SPOŁECZNA NEGATYWY 1. Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym; 2. Niski poziom kapitału społecznego. SFERA GOSPODARCZA, PRZESTRZENNO -FUNKCJONALNA NEGATYWY 1. Wyższa niż w gminie ilośd wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców; 2. Brak miejsc i aktywności integrujących mieszkaoców; 3. Niewystarczająca oferta usług dedykowanych seniorom; 4. Brak podstawowej infrastruktury społecznej (tj. przedszkole, żłobek); 5. Brak wystarczającej oferty zagospodarowania wolnego czasu dzieciom i młodzieży ; 6. Jakośd powietrza nadmierna niska emisja ; POZYTYWY 1. Wysoki poziom bezpieczeostwa. POZYTYWY 1. Pełnienie funkcji reprezentacyjnej Gminy; 2. Koncentracja usług publicznych/instytucji publicznych; 3. Koncentracja usług komercyjnych. Obszar o dużym nagromadzeniu obiektów o ważnych funkcjach społecznych (szkoła, kościół) przy jednoczesnym braku infrastruktury społecznej (np. żłobka) oraz braku infrastruktury służącej zaspokojeniu lokalnych potrzeb związanych z infrastrukturą handlową. Dodatkowo w najbliższej okolicy bardzo dużo domów, w których mieszkaocy nie mają dostępu do infrastruktury rekreacyjnej, a także miejsc umożliwiających odpoczynek i spotkania (zagospodarowany skwer, plac stanowiący naturalne miejsce spotkao). Jest to obszar z dużym potencjałem dla stworzenia infrastruktury służącej rozwojowi aktywności dzieci i młodzieży oraz promowaniu i rozwijaniu zainteresowao związanych z aktywnością ruchową. Obszar ten wykazuje duże zapotrzebowanie na działania w sferze społecznej, funkcjonalno-przestrzennej i gospodarczej. Jest to obszar perspektywiczny z uwagi na jego położenie i należy dążyd do wprowadzenia nowych funkcji celem ograniczenia negatywnych zjawisk występujących w w/w sferach. PODOBSZAR 2: Częśd miejscowości Szynwałd Położenie podobszaru: obszar położony w miejscowości Szynwałd., 28 S t r o n a

Obszar o łącznej powierzchni 16,29 ha zamieszkuje 20 osób. Granice obszaru rewitalizacji zostały określone na mapie: obszar rewitalizacji 29 S t r o n a

Przeprowadzona diagnoza, wsparta wynikami badao ankietowych zbieranych w trakcie konsultacji społecznych wskazuje na następujące negatywy i potencjały podobszaru i jego otoczenia: SFERA SPOŁECZNA NEGATYWY 1. Beneficjenci świadczeo pomocy społecznej z POWODU UBÓSTWA 2. Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym; POZYTYWY 1. Poziom bezpieczeostwa. SFERA GOSPODARCZA, PRZESTRZENNO -FUNKCJONALNA NEGATYWY 1. Wyższa niż w gminie ilośd wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców; 2. Niższa niż w gminie ilośd zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkaoców 3. Brak miejsc i aktywności integrujących mieszkaoców; 4. Brak infrastruktury społecznej zapewniającej opiekę społeczną najbardziej potrzebującym tj. osobom starszym oraz osobom dotkniętym przemocą ( np. rodzinny dom pomocy społecznej z mieszkaniami chronionymi); POZYTYWY 1. Walory krajobrazowe Na wyznaczonym obszarze do rewitalizacji obserwuje się koncentrację problemów społecznych wyższy niż w gminie % udział beneficjentów świadczeo pomocy społecznej z powodu ubóstwa oraz długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym oraz braki infrastruktury w sferze społecznej. Na terenie przeznaczonym do rewitalizacji znajdują się obiekty zdegradowane (budynek po starej szkole podstawowej aktualnie nie jest w żaden sposób wykorzystywany), które po rewitalizacji będą służyd zaspokojeniu potrzeb mieszkaoców zarówno obszaru zdegradowanego w Szynwałdzie ale także z terenu całej gminy (np. rodzinny dom pomocy społecznej z mieszkaniami chronionymi). Obszar ten wykazuje duże zapotrzebowanie na działania w sferze społecznej, funkcjonalno-przestrzennej i gospodarczej. Jest to obszar perspektywiczny z uwagi na jego położenie i należy dążyd do wprowadzenia nowych funkcji celem ograniczenia negatywnych zjawisk występujących w w/w sferach. 30 S t r o n a

6.2. PODSUMOWANIE W wyniku przeprowadzonej analizy wskaźnikowej i procedury delimitacyjnej wskazano obszar zdegradowany, a następnie obszar rewitalizacji, składający się z dwóch podobszarów obszaru zdegradowanego, będących zamieszkałymi jednostkami urbanistycznymi. Na wyznaczonym obszarze rewitalizacji gmina Skrzyszów realizowad będzie działania mające na celu zapewnienie optymalnych warunków wychodzenia z kryzysu w sferze społecznej, a także w sferach pozostałych. Skrzyszów, jako ośrodek centralny na poziomie lokalnym najsilniej oddziałuje na całą gminę, mając największy wpływ na jej rozwój. Zdefiniowanie podstawowych problemów i podjęcie kroków zmierzających do ich zniwelowania powinno przyczynid się do podniesienia poziomu i jakości życia mieszkaoców. 31 S t r o n a