Przedmiotowy System Oceniania (PSO) ucznia z fizyki. 2015 2016 I. Przedmiotowy System Oceniania w szkolnym systemie prawnym. II. Ogólne zasady ustalania ocen. III. Ocenianie bieżące. IV. Oceny semestralne i roczne. V. Zasady poprawiania ocen. VI. Podręcznik i zeszyt. I. Przedmiotowy System Oceniania w szkolnym systemie prawnym. 1. Przedmiotowy System Oceniania (PSO) stanowi załącznik do Statutu Szkoły. 2. Opracowany i zaktualizowany został na podstawie: a) Rozporządzenia MEN w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów, b) Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania (WSO) ucznia, c) Podstawy Programowej z fizyki oraz fizyki i astronomii, d) Standardów i wymagań egzaminacyjnych z fizyki i astronomii. 3. PSO określa zasady ustalania i warunki uzyskania zarówno bieżących ocen cząstkowych, jak i ocen semestralnych i rocznych. 4. PSO obowiązuje w jednakowym stopniu: a) wszystkich nauczycieli fizyki I LO w Lesznie, b) wszystkich uczniów I LO w Lesznie. 5. Oceny osiągnięć każdego ucznia ustalane są indywidualnie. II. Ogólne zasady ustalania ocen. Celem sprawdzania, analizowania i oceniania osiągnięć uczniów jest: bieżące obserwowanie postępów, uzupełnianie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów umożliwiające korygowanie organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela, organizacji samodzielnej pracy uczniów oraz pracy korekcyjno-wyrównawczej i kompensacyjnej szkoły, pogodzenie rozwoju umysłowego, uzdolnień i zainteresowań uczniów, uświadamianie uczniom braków w ich wiedzy, wdrażanie do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny, okresowe (roczne) podsumowanie wiadomości i umiejętności oraz określenie stopnia opanowania przez uczniów materiału programowego przewidzianego na dany okres (rok szkolny). (Na podstawie rozporządzenia MEN) Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 1
Kontroli i ocenie powinno podlegać wszystko, co jest przedmiotem stawianych uczniom celów poznawczych i kształcących. Obejmują one trzy kategorie czynności: znajomość i rozumienie zjawisk, pojęć, praw, zasad, teorii i przyrządów, umiejętność stosowania wiedzy w sytuacjach typowych, tj. wykorzystywania wiadomości według podanych uprzednio procedur w sytuacjach, które wystąpiły na lekcjach, umiejętności stosowania wiedzy w sytuacjach nietypowych, tj. umiejętność samodzielnego stosowania wiedzy w nowych sytuacjach- rozpoznawaniu sytuacji problemowej i wykorzystywania odpowiednich praw i zasad do rozwiązania problemu. Skala ocen i wymagania, które muszą być spełnione: Ocena niedostateczna: Uczeń spełnił mniej niż 50% wymagań podstawowych. Uczeń nie opanował wiadomości i umiejętności określonych podstawą programową nauczania fizyki w danej klasie, a braki w wiadomościach uniemożliwiają mu dalsze zdobywanie wiedzy z fizyki. Nie jest w stanie rozwiązać zadań o niewielkim stopniu trudności. Nie wykazuje chęci zdobycia wiedzy. Ocena dopuszczająca: Uczeń spełnił 50% wymagań podstawowych. Uczeń ma braki w opanowaniu treści zawartych w podstawie programowej, ale nie przekreśla to możliwości uzyskania przez niego podstawowej wiedzy z fizyki w ciągu dalszej nauki. Uczeń rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności. Wykazuje chęć zdobywania wiedzy. Ocena dostateczna: Uczeń spełnił 75% wymagań podstawowych. Uczeń opanował wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach podstawowych. Rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o średnim stopniu trudności. Ocena dobra: Uczeń spełnił 75% wymagań podstawowych oraz 50% wymagań ponadpodstawowych (rozszerzających). Uczeń w pełni opanował wiadomości i umiejętności określone w poziomie podstawowym, częściowo spełnia wymagania ponadpodstawowe, czyli w dużej mierze zna materiał określony programem nauczania. Poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne. Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 2
Ocena bardzo dobra: Uczeń spełnił 75% wymagań podstawowych oraz 75% wymagań ponadpodstawowych (rozszerzających). Uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania fizyki w danej klasie. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne. Stosuje posiadaną wiedzę w nowych sytuacjach. Ocena celująca: Uczeń spełnił wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz rozwiązał wskazane zadania wykraczające poza treści programowe. Uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania. Samodzielnie rozwija własne uzdolnienia. Sprawnie posługuje się posiadaną wiedzą w rozwiązywaniu problemów. Proponuje rozwiązania nietypowe. Osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach. 1. Kartkówka III. Ocenianie bieżące. Obejmuje materiał z trzech ostatnich lekcji i może sprawdzać podstawowe umiejętności matematyczne potrzebne w fizyce. Nie musi być zapowiedziana; czas trwania 10 15 minut. Możliwe formy kartkówki: a. 1 pytanie teoretyczne i 1 2 zadania rachunkowe (łatwiejsze i trudniejsze); do rozwiązania można wybrać maksymalnie dwa z trzech podanych zagadnień. Zdobyte punkty przelicza się na ocenę według tabeli 1. lub: b. dane jest 10 zdań; należy rozstrzygnąć, które z nich są prawdziwe, a które nie (forma testu wielokrotnego wyboru). Uznając zdanie za prawdziwe należy (przy odpowiednim numerze zdania) wpisać literę P (prawda), jeżeli zdanie zostało uznane za nieprawdziwe literę N (nieprawda). Za poprawny wybór uczeń uzyskuje +1 pkt, za błędny 1 pkt, a za brak wyboru 0 pkt. Oznacza to, że uczeń, który dokonał 6 poprawnych rozstrzygnięć, 1 błędnego i w 3 przypadkach wstrzymał się z wyborem, uzyskał: Uzyskaną liczbę punktów przelicza się na ocenę zgodnie z tabelą 1. ó ó UWAGA: w przypadku złapania ucznia na ściąganiu (w jakiejkolwiek formie!),otrzymuje on dodatkowo minus dwa punkty, które dodają się do liczby punktów wynikających z napisanej przez niego kartkówki. Powtórna próba ściągania (na tej samej kartkówce) oznacza odebranie pracy przez nauczyciela, co jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej. Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 3
2. Praca klasowa Obejmuje materiał pewnego działu (rozdziału w podręczniku; jednego większego lub dwóch mniejszych). Powinna być zapowiedziana minimum jeden tydzień przed jej planowanym terminem. Po ocenieniu przez nauczyciela, w ciągu maksymalnie dwóch tygodni od jej napisania (poza sytuacjami wyjątkowymi, jak choroba nauczyciela, przerwa świąteczna, itp.), uczniowie są informowani o uzyskanej ocenie, dostają swoje prace do przejrzenia (tylko wtedy można zgłaszać ewentualne reklamacje), po czym zwracają je nauczycielowi. Tematy zadań na pracę klasową są przygotowane wcześniej przez nauczyciela ( ksero ) i podlegają zwrotowi po napisaniu pracy klasowej. Prace klasowe uczniowie piszą tylko na przyniesionym przez siebie papierze kancelaryjnym w kratkę! Praca powinna być czytelnie podpisana (imię i nazwisko, klasa, data, grupa). Możliwe formy pracy klasowej: a. test wielokrotnego wyboru (typu prawda nieprawda ); zawiera 26 30 zdań (pogrupowanych tematycznie), których prawdziwość należy rozstrzygnąć. Za każdy poprawny wybór uczeń uzyskuje +1 pkt, za błędny 1 pkt, a za brak wyboru 0 pkt. Zdobyte punkty przelicza się na ocenę według tabeli 1. lub b. test otwarty (tekst z lukami); należy w oznaczone w tekście miejsca wpisać brakujący wyraz, zdanie, symbol, wzór, liczbę itp. Przeliczenie liczby zdobytych punktów na ocenę, odbywa się zgodnie z tabelą 1. lub: c. pytania teoretyczne (4 5) i zadania rachunkowe (4 6). Każde z pytań czy zadań ma podaną liczbę punktów, jaką można uzyskać za poprawne rozwiązanie (liczba punktów zależy od stopnia trudności zadania czy pytania). Z podanych zagadnień (teoretycznych i rachunkowych) można wybrać do rozwiązania maksymalnie 6 dowolnych z nich. Za niepełne rozwiązanie otrzymuje się pewną część możliwych do uzyskania punktów. Za punkt odniesienia (maksymalną liczbę punktów do zdobycia) przyjmuje się 20 punktów. Przeliczenie liczby zdobytych punktów na ocenę, odbywa się zgodnie z tabelą 1. lub: d. zestawu zadań maturalnych, lub: e. połączenie wszystkich powyższych typów. Uczeń wybiera według swojego uznania zagadnienia, które zostaną ocenione. O ocenie decyduje suma uzyskanych punktów odniesiona do liczby punktów podanych przez nauczyciela, która jest konieczna do uzyskania oceny celującej (przeliczona według tabeli 1). UWAGA: w przypadku złapania na ściąganiu (w jakiejkolwiek formie!), uczniowi obniżana jest ocena końcowa (wynikająca z liczby zdobytych punktów) o jedną. Powtórna próba ściągania (na tej samej pracy klasowej) oznacza odebranie pracy przez nauczyciela, co jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej. O formie pracy klasowej uczniowie są informowaniu podczas podania terminu jej przeprowadzenia. 3. Aktywność na zajęciach W zależności od wagi tej aktywności nagradzana jest oceną lub plusem, który po zdobyciu kolejnych może być zamieniony na ocenę. Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 4
4. Zadanie domowe Wszystkie zadania domowe rozwiązywane przez uczniów podlegają kontroli (wybiórczej) i ocenieniu. Uczniowie kontrolowani (wybrani przez nauczyciela lub na ochotnika ) oddają kartki (podpisane) ze swoimi rozwiązaniami i odbierają je na kolejnej lekcji fizyki. Całkowity brak danego zadania domowego, oznacza uzyskanie dwóch minusów. Brak ten należy uzupełnić do najbliższych, kolejnych zajęć. Powtórny brak rozwiązania, to kolejne dwa minusy. Jeżeli brakujące zadanie zostanie uzupełnione do najbliższych zajęć i uczeń pokaże rozwiązanie nauczycielowi, to otrzymane wcześniej dwa minusy są anulowane. Otrzymanie kolejno czterech minusów powoduje wpisanie do dziennika oceny niedostatecznej. Punkty otrzymane za rozwiązanie zadania domowego przelicza się na procent maksymalnej liczby punktów, jaka była do zdobycia, a następnie na ocenę (tabela 1). Za poprawne (i samodzielne!) rozwiązanie zadania domowego dla chętnych możliwe jest uzyskanie oceny celującej. 5. Referaty uczniowskie Część tematów lekcyjnych realizowana będzie w formie referatów uczniowskich, zazwyczaj w formie prezentacji multimedialnej wykonywanej przez pojedynczego ucznia lub parę uczniów. 6. Doświadczenia uczniowskie Wyniki pomiarów uzyskane w czasie doświadczeń uczniowskich powinny zostać opracowane zgodnie z sugestiami przewodnika do danego ćwiczenia. Opracowania takie podlegają ocenie (wybiórczej). 7. Prezentacje multimedialne wykonane przez uczniów. Tabela 1. Przeliczenie procentowego wyniku sprawdzanej pracy pisemnej na ocenę. Ocena Symbol oceny Procent maksymalnej możliwej do zdobycia liczby punktów Wartość liczbowa oceny niedostateczny ndst 1 0 40 1,0 dopuszczający dop 2 41 45 2,0 dopuszczający plus dop+ 2+ 46 50 2,5 minus dostateczny -dst -3 51 55 2,75 dostateczny dst 3 56 65 3,0 dostateczny plus dst+ 3+ 66 75 3,5 minus dobry -db -4 76 80 3,75 dobry db 4 81 85 4,0 dobry plus db+ 4+ 86 90 4,5 bardzo dobry minus -bdb -5 91 92 4,75 bardzo dobry bdb 5 93 96 5,0 bardzo dobry plus bdb 5 97 99 5,5 celujący cel 6 100%* 6,0 * - nie dotyczy kartkówki Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 5
Uwagi ogólne: 1. Dwa razy w ciągu roku szkolnego uczeń może (za zgodą nauczyciela uczącego danego przedmiotu) zgłosić nauczycielowi bez podania przyczyn fakt nie przygotowania się do zajęć lekcyjnych (nie obowiązuje dwa tygodnie przed wystawieniem oceny semestralnej lub rocznej). Fakt ten odnotowuje się na stronie przedmiotowej dziennika lekcyjnego poprzez wpis daty. Powyższy fakt nie może mieć wpływu na oceny uzyskane przez ucznia. Nieprzygotowanie do zajęć (np. z powodu braku zadania domowego) należy zgłosić samodzielnie na samym początku lekcji! 2. Procedury oceniania obejmujące materiał trzech ostatnich tematów lekcyjnych mogą być przeprowadzone przez nauczyciela bez konieczności informowania o tym uczniów na zajęciach poprzedzających. 3. O planowanych procedurach oceniania obejmujących materiał z więcej niż trzech ostatnich tematów lekcyjnych należy poinformować uczniów co najmniej 7 dni przed planowaną procedurą i odnotować ten fakt w dzienniku lekcyjnym. Sprawdzian wiadomości (praca klasowa) powinien być poprzedzony lekcją powtórzeniową. 4. Jeżeli zakres ocenianego materiału obejmuje części niezależne od siebie lub mało zależne od siebie, dopuszcza się ocenianie każdej z tych części oddzielnie. 5. Uczeń jest zobowiązany do prowadzenia zeszytu przedmiotowego. 6. Wszystkie oceny są jawne. 7. Uczeń, który nie stosuje się do zasad pracy indywidualnej podczas sprawdzania wiadomości/ np. ściąga/ otrzymuje ocenę niedostateczną. 8. Nieobecność nieusprawiedliwiona na pracy pisemnej nie może skutkować wystawieniem oceny niedostatecznej za sprawdzany w niej zakres materiału. IV. Oceny semestralne i roczne. 1. Ocena semestralna wynika ze wszystkich ocen uzyskanych przez ucznia w rozpatrywanym semestrze i nie jest zwykłą średnią arytmetyczną tych ocen! 2. Końcowa ocena semestralna jest średnią arytmetyczną ważoną; można ją obliczyć ze wzoru: gdzie: numer semestru, i = I lub i = II, średnia arytmetyczna obliczona ze wszystkich ocen uzyskanych na pracach klasowych (w terminie pierwotnym i poprawkowym!) średnia arytmetyczna obliczona ze wszystkich pozostałych ocen (tj. poza pracami klasowymi). Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 6
Otrzymana wartość (zaokrąglona do drugiego miejsca po przecinku) daje ocenę semestralną zgodnie z poniższym kluczem: Uwaga: a. Brak oceny z danej pracy pisemnej (kartkówki lub pracy klasowej), wskutek jej nienapisania w terminie pierwotnym lub późniejszym (np. poprawkowym), pomimo obecności ucznia w szkole, skutkuje przyjęciem (podczas liczenia średniej arytmetycznej ważonej) wartości równej zero. b. Jeżeli dana pisemna praca kontrolna została poprawiona na wyższą ocenę, to do średniej ważonej wliczana jest lepsza z tych dwóch ocen. 3. Ocena końcowa (roczna ) uwzględnia oceny semestralne uzyskane w semestrze I i II (wynikające ze średnich arytmetycznych ważonych uzyskanych w poszczególnych semestrach), tzn. jest zwykłą średnią arytmetyczną tych ocen: Otrzymaną w ten sposób liczbę (obliczoną do dwóch miejsc po przecinku) zaokrągla się do najbliższej liczby naturalnej (na świadectwie nie ma ocen połówkowych!). To znaczy: Uwaga: 1. Na koniec semestru (roku) nie przewiduje się żadnych sprawdzianów zaliczeniowych, mających na celu podwyższenie oceny. 2. Wpływ na podwyższenie oceny semestralnej i rocznej mogą mieć oceny za realizacje dodatkowych zadań związanych z nauką fizyki ale wykraczających poza podstawowe obowiązki szkolne/ np. udział i sukcesy w konkursach przedmiotowych i olimpiadzie fizycznej lub astronomicznej/. 3. W okresie 3 tygodni przed klasyfikacją roczną nie przeprowadza się sprawdzania wiadomości obejmującego zagadnienia z całego semestru bądź roku. Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 7
V. Zasady poprawiania ocen. 1. Uczeń, który nie przystąpił do sprawdzianu z powodu usprawiedliwionej nieobecności, ma prawo do zaliczenia tego sprawdzianu, tj. z tego samego zakresu wiadomości i umiejętności, w terminie dodatkowym, po uzgodnieniu z nauczycielem, nie później, niż w ciągu trzech tygodni od ustania przyczyn nieobecności i powrotu do szkoły. 2. W przypadku ucznia, który nie przystąpił do sprawdzianu bez uzasadnionej przyczyny, nauczyciel może zażądać niezwłocznego przystąpienia do sprawdzianu zaliczeniowego, z tego samego zakresu wiadomości i umiejętności, bez uprzedniego uzgadniania terminu. 3. W przypadku kartkówek i innych form sprawdzania jednostkowych wiadomości i umiejętności nauczyciel może zarządzić obowiązek zaliczenia, jeśli uczeń był nieobecny lub także obowiązek poprawiania oceny niedostatecznej. Termin, formę oraz zakres wymaganych wiadomości i umiejętności określa nauczyciel. VI. Podręcznik i zeszyt. Zakres rozszerzony Zajęcia z fizyki w zakresie rozszerzonym są realizowane w klasie drugiej (5 lekcji tygodniowo) i w klasie trzeciej (3 lekcje tygodniowo); łącznie cały cykl obejmuje 240 lekcji. Podręcznik wymagany na zajęciach: Z fizyką w przyszłość. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres rozszerzony, część 1, Maria Fiałkowska, Barbara Sagnowska, Jadwiga Salach, Wyd. WSiP (Zamkor) 2014. Z fizyką w przyszłość. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres rozszerzony, część 2, Maria Fiałkowska, Barbara Sagnowska, Jadwiga Salach, Wyd. WSiP (Zamkor) 2014. Notatki związane z lekcjami, rozwiązania zadań domowych, notatki własne zamieścić należy w segregatorze (teczce ofertowej) tak, by w pojedynczej koszulce znajdowały się materiały dotyczące jednego tematu lekcyjnego. Teczka powinna być czytelnie podpisana (imię i nazwisko, klasa). Strona tytułowa każdej oddzielnej tematycznie jednostki lekcyjnej powinna zawierać: temat lekcji, jej numer i datę oraz notatkę podaną przez nauczyciela (dopiero po wytłumaczeniu danego zagadnienia przez nauczyciela!). Jeżeli notatka zostanie dana w postaci elektronicznej (na stronie:www.rkfizyka.pl), to po jej wydrukowaniu należy ją zamieścić w odpowiedniej koszulce. Zadania domowe mogą być dane w postaci zadań rachunkowych, testowych, problemowych, opracowania wyników doświadczenia, zagadnienia teoretycznego do samodzielnego opracowania, zestawów maturalnych. Zadania te podlegają kontroli i ocenie (wybiórczej). Przedmiotowy system oceniania z fizyki Strona 8