Terminal LNG, a bezpieczeństwo Polski Autor: Prof. UAM dr hab. Mirosław Skarżyński - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu ("Energia Gigawat" - 10/2017) Zróżnicowanie dostaw gazu ziemnego jest ograniczone i sprowadza się do dwóch projektów, tj. zmierzającego do pominięcia krajów tranzytowych (promowane przez Rosję i część państw UE) oraz dążącego do ominięcia Rosji i rosyjskich gazociągów. W praktyce, kraje UE prowadzą podwójną politykę następuje różnicowanie dostaw z Rosji i poszukiwanie nowych źródeł importu gazu, np. rozpowszechnienie technologii LNG (liquefied natural gas, czyli skroplony ciekły gaz ziemny). Według R.L. Larssona, chociaż LNG nie jest remedium na wszystkie problemy, to może zmniejszyć napięcia wokół dyplomacji rurociągowej. Od połowy XX w., kwestia portów morskich i zlokalizowanych na ich terenie terminali LNG jest istotną w polityce bezpieczeństwa państwa, gdyż stała się ona bardzo ważnym ogniwem systemu bezpieczeństwa energetycznego państw. Dostawy skroplonego gazu mają tę zaletę, że po stronie odbiorcy zanika sztywne powiązanie z producentami, które ma miejsce w razie dostarczania surowca za pomocą gazociągów. Z powodu zaś rosnącej podaży gazu skroplonego, stopniowo spadają jego ceny. Ponadto, transport morski skroplonego gazu jest o wiele bardziej elastyczny od dostarczania gazu ziemnego rurociągami i stale rozwija się pod względem techniczno-technologicznym. Celem podjętych badań jest określenie znaczenia budowy terminala LNG w Świnoujściu w polityce bezpieczeństwa gazowego Polski. Kluczową kwestią jest analiza dokumentów strategicznych pod kątem zawartości problematyki terminalu LNG i jego roli w zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego Polski, biorąc pod uwagę przewidywany wzrost krajowego zużycia gazu ziemnego z ok. 15,4 w 2015 r. do 17,1 w 2020 r., 19,0 w 2025 r. i 20,0 mld m 3 w 2030 r. Urzeczywistnienie tak określonego zamierzenia badawczego wymaga uzyskania odpowiedzi na kolejnych, sześć podstawowych pytań: 1. Na czym koncentruje się polityka energetyczna UE? 2. Co jest istotą polityki bezpieczeństwa państwa? 3. W czym przejawia się polityka bezpieczeństwa energetycznego kraju? 4. Jak ujęto kwestię terminala LNG w strategiach bezpieczeństwa narodowego? 5. W jakim zakresie przedstawiono problematykę budowy i eksploatacji terminala LNG w strategiach rozwoju kraju? 6. Jakie wyzwania, szanse i zagrożenia upatrywano w budowie terminala LNG w Świnoujściu?
Terminale LNG w dokumentach Unii Europejskiej Pod pojęciem polityki energetycznej UE, rozumie się wspólnotowe regulacje prawne, zarówno w postaci wiążących rozporządzeń, dyrektyw i decyzji, jak i niewiążących zaleceń i opinii oraz szeregu innych aktów sui generis. Dotyczy ona także opartej na tych dokumentach działalności w wycinkowych, niekiedy bardzo odległych, obszarach sektora energetycznego. Kształtowaniu tego rodzaju polityki energetycznej przyświecały dwie grupy celów, tj. ustanowienie wspólnego rynku energetycznego, polegające na stopniowym usuwaniu barier w handlu między państwami członkowskimi i umożliwieniu konkurencji na wspólnym rynku oraz podnoszenie kwestii bezpieczeństwa energetycznego bezpieczeństwa dostaw, aspektów ekologicznych działalności sektora energetycznego, jego unowocześnienia technologicznego, efektywności energetycznej, czy popytu i cen surowców energetycznych. Zależność energetyczna, w tym gazowa, budzi już od dawna szczególne obawy w UE. Bezpieczeństwo energetyczne jest ściśle powiązane z priorytetami UE w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Nieodzowną więc, dla bezpieczeństwa UE, jest dywersyfikacja paliw, źródeł dostaw i szlaków tranzytowych. W Planie działania w zakresie energii do roku 2050, stwierdzono, że gaz ziemny będzie miał kluczowe znaczenie dla przekształcania systemu energetycznego UE, poprzez zastąpienie węgla i ropy naftowej gazem, w perspektywie krótko- i średnioterminowej. W miarę zmniejszania się produkcji gazu konwencjonalnego, Europa będzie musiała pozyskiwać znaczne ilości gazu z importu. Wraz z pojawieniem się dużych dostaw skroplonego gazu ziemnego, następuje znaczna globalizacja rynków, ponieważ transport gazu wreszcie uniezależnia się od rurociągów. W Ramach politycznych na lata 2020-2030, prognozowano, że do 2035 roku zależność UE od importu gazu wzrośnie z 60% do ponad 80%. Rosnące zapotrzebowanie na energię ma zostać zaspokojone dzięki wykorzystaniu nowych zasobów, których eksploatację umożliwia postęp technicznego (wydobycie spod dna morskiego, zaawansowane techniki odzyskiwania energii, źródła niekonwencjonalne). Niesie to za sobą prawdopodobieństwo zmiany tras szlaków handlowych zwłaszcza w przypadku skroplonego gazu ziemnego. W stanowiących ich uzupełnienie ramach politycznych do 2030 r., zwrócono uwagę na kryzys ukraiński, który ciągle przypomina o niepewnej sytuacji UE w kwestii bezpieczeństwa energetycznego, a szczególnie importu gazu (Rysunek nr 1).
Rysunek nr 1: Eksport gazu ziemnego przez Gazprom do krajów Europy Zachodniej (włącznie z Turcją), Środkowej i Wschodniej w latach 1990-2015 mld m 3 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Lata gaz ziemny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Delivery statistics. Gas supplies to Europe, http://www.gazpromexport.ru/en/statistics/ (pobrano 15.12.2014, 03.05.2016 r.) Rysunek nr 2: Zależność UE od dostaw gazu ziemnego z Rosji Oś X:% gazu ziemnego w koszyku energetycznym. Oś Y:% rosyjskiego gazu ziemnego w krajowym zużyciu gazu ziemnego. Wielkość kółek: ilość gazu ziemnego importowana z Rosji. Uwaga: Szacunki oparte na wstępnych danych przemysłu za 2013 r. obejmujące gaz ziemny sprzedawany przez rosyjskie firmy, ale niekoniecznie wydobywany w Rosji. Źródło: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady. Europejska strategia bezpieczeństwa energetycznego, Komisja Europejska, COM(2014) 330. Bruksela, 28.5.2014, zał. 1
W Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa Energetycznego zwraca się uwagę na silne (66%) uzależnienie krajów UE od importu gazu ziemnego. Sześć państw członkowskich UE zależy w pełni od Rosji jako jedynego zewnętrznego dostawcy całego importowanego gazu, a trzy z nich wykorzystują gaz ziemny do zaspokojenia ponad 25% swojego całkowitego zapotrzebowania na energię (Rysunek nr 2.). Unia musi więc ograniczyć swoją zależność od poszczególnych zewnętrznych dostawców, w szczególności przez dywersyfikację źródeł energii, dostawców i tras. Priorytetem dla UE jest uzyskanie dostępu do bardziej zróżnicowanych zasobów gazu ziemnego, zaś gaz skroplony pozostanie głównym i coraz ważniejszym potencjalnym źródłem dywersyfikacji dostaw w przyszłości. Dostawy gazu z Ameryki Północnej (do 2015-2017 r. w USA ma zostać uruchomiony pierwszy zakład skraplania gazu na Wschodnim Wybrzeżu, którego przepustowość ma wynieść ok. 24 mld m 3 rocznie), Australii, Kataru, Norwegii (do 116 mld m 3 w 2018 r., w porównaniu z obecnym poziomem wynoszącym 106 mld m 3 rocznie) oraz nowo odkryte zasoby we wschodniej Afryce i dotychczasowe nie do końca rozpoznane lub niewykorzystane, położone w bliskiej geograficznie Afryce Północnej, przyczynią się prawdopodobnie do wzrostu i większej płynności światowych rynków LNG. W Strategii ocenia się, że większość zasobów skierowanych będzie na rynki azjatyckie, jednak niektóre firmy europejskie prowadzą już negocjacje odnośnie dostaw LNG z producentami amerykańskimi. Ponadto, UE powinna dążyć do poprawienia wewnętrznej sieci połączeń międzysystemowych, w celu zapewnienia przepływu gazu od wspomnianych dostawców na wszystkie rynki regionalne, zgodnie z obecnymi celami stawianymi tym połączeniom. Zgodnie ze Strategią UE w zakresie bezpieczeństwa morskiego, bezpieczeństwo energetyczne Europy w dużej mierze zależy od transportu morskiego i infrastruktury morskiej. Zwiększenie flot krajów UE i infrastruktury portowej, np. instalacji LNG, przyczynia się do sprawnego funkcjonowania rynku energii i bezpieczeństwa dostaw, a tym samym do dobrobytu obywateli Unii i gospodarki europejskiej jako całości. Wyzwania polityczne ostatnich miesięcy pokazały, że zróżnicowanie źródeł energii, dostawców i tras jest kluczowe dla zapewnienia bezpiecznych i stabilnych dostaw energii. Utworzenie w Europie Północnej (Litwa, Polska) centrów obrotu ciekłym gazem z wieloma dostawcami znacznie zwiększy więc bezpieczeństwo dostaw do UE. Istota polityki bezpieczeństwa narodowego Polityka bezpieczeństwa energetycznego jest składową polityki bezpieczeństwa państwa polityki bezpieczeństwa narodowego, której podmiotem jest naród zorganizowany w państwo. Państwo zawsze powinno starać się postępować racjonalnie, dążąc do zmniejszenia poczucia niebezpieczeństwa i niepewności oraz podnoszenia stopnia zaufania w stosunkach z innymi państwami. Wykorzystuje do tego politykę bezpieczeństwa, która powinna stanowić
celową i zorganizowaną działalność kompetentnych organów państwa, służącą zaspokojeniu wszystkich wartości składających się na treść bezpieczeństwa państwa. W istocie jest to inżynieria polityczna, zajmująca się projektowaniem, testowaniem i wdrażaniem systemów zabezpieczeń i procedur ograniczających prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń niekorzystnych, sposobów pełnej lub częściowej ochrony przed ich skutkami oraz analizowaniem mechanizmów procesów wzajemnego oddziaływania rozmaitych zagrożeń. Według G. Janakiewicza, polityka bezpieczeństwa jest szczególną funkcją państw, polegającą na stworzeniu podstaw pod działalność i rozwój społeczny. Wynika z tego, że ma ona charakter wielowymiarowy, zatem nie ogranicza się tylko do wąskiego pojmowania bezpieczeństwa w sensie militarnym. Za powszechną można uznać świadomość, że niektóre zagrożenia niemilitarne mogą być równie potworne w skutkach dla narodów i państw, jak wojny. W. Pokruszyński określił politykę bezpieczeństwa jako system wartości państwa (sojuszu), gwarantujący funkcjonowanie ośrodka decyzyjnego rządu, określającego długookresowe cele w różnych ważnych obszarach. Proces jej konstruowania powinien być poprzedzony sformułowaniem wiodących dla niej celów, kreowanych w relacji do szans i zagrożeń, biorąc pod uwagę ich prawdopodobieństwo wystąpienia oraz intensywność oddziaływania w środowisku międzynarodowym. Politykę bezpieczeństwa państwa można rozpatrywać w ujęciu szerokim i wąskim. W aspekcie szerszym, M. Ciszek zdefiniował politykę bezpieczeństwa jako element polityki państwa w zakresie praktycznej działalności władzy wykonawczej w aspekcie tworzenia, wykorzystania i utrzymania wszechstronnego potencjału państwa, w poszczególnych, przedmiotowych sferach bezpieczeństwa państwa. Wąskie ujęcie polityki bezpieczeństwa prezentuje J. Zubek, ograniczając jej zakres do sfery defensywnej, gdyż w jego przeświadczeniu jest ona elementem polityki państwa w odniesieniu do praktycznej działalności władzy wykonawczej w sferze tworzenia i wykorzystania potencjału obronnego dla realizacji celów i zadań wynikających z założeń polityki bezpieczeństwa. W Słowniku terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego ujęto definicję polityki bezpieczeństwa narodowego, która stanowi element polityki państwa, dotyczący przedsięwzięć związanych z tworzeniem i wykorzystaniem potencjału obronnego, w celu zapobiegania i przeciwdziałania różnego rodzaju zagrożeniom. W polityce bezpieczeństwa narodowego wyodrębnia się politykę gospodarczą, politykę wojskową, politykę zagraniczną i in. Do polityki bezpieczeństwa należy też zakwalifikować politykę energetyczną, której wytyczne służą kształtowaniu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Według założeń strategii Polityka Energetyczna Polski do 2030 r., terminal LNG stanowić ma jeden z głównych celów polityki energetycznej, sprowadzającej się do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, poprzez dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw gazu ziemnego. Kierując się tymi przesłankami, podjęto decyzję o budowie terminala do odbioru gazu skroplonego (LNG) w Świnoujściu oraz planowano
zawarcie, na warunkach rynkowych, kontraktów na zdywersyfikowane dostawy gazu ziemnego, które miały być także realizowane dla terminala z kierunku północnego. Terminal LNG w strategii bezpieczeństwa narodowego Strategię bezpieczeństwa narodowego traktuje się jako działalność zmierzającą do realizacji zasadniczych, długofalowych przedsięwzięć polityki bezpieczeństwa narodowego (energetycznego). W Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2007 r. stwierdzono, że budowa terminala LNG w Świnoujściu, w połączeniu z realizacją projektu importu gazu rurociągiem Baltic Pipe, zapewni konieczną dywersyfikację dostaw gazu ziemnego do Polski. Inwestycję tę zaliczono do priorytetowych, gdyż nadrzędnym celem polityki gospodarczej jest utrzymanie stabilności energetycznej i surowcowej. Pierwszoplanowym zadaniem w tym zakresie miała być dywersyfikacja bazy paliwowo-energetycznej. W Białej księdze bezpieczeństwa narodowego, opublikowanej w 2013 roku, terminal LNG w Świnoujściu potraktowano jako element infrastrukturalny, który pozwoli zwiększyć przepustowość techniczną punktów odbiorczych gazu ziemnego z importu (nie licząc wydobycia krajowego) do systemu przesyłowego, pozwalającego sprowadzić ok. 18 mld m 3 gazu rocznie. Po oddaniu świnoujskiego gazoportu do użytku, prognozowano wzrost możliwości o 5 mld m 3 rocznie. Przewidywano, że w najbliższych 10-20 latach w Polsce dojdzie prawdopodobnie do dywersyfikacji dostaw oraz zrównoważenia bilansu energetycznego. Jednak nie sformułowano ostatecznej opinii, gdyż skala i charakter tej dywersyfikacji pozostają sprawą otwartą. Powstanie portu LNG i budowa interkonektorów, czyli rurociągów łącznikowych z Czechami i Niemcami, w krótkim terminie miała zapewnić Polsce wyższy poziom dywersyfikacji, dającej bardziej stabilne podstawy rozwoju kraju, \miała również zwiększyć bezpieczeństwo wewnętrzne. W przekonaniu autorów Białej księgi, dokończenie budowy gazoportu pozwoli na zwiększenie długofalowego bezpieczeństwa Polski w tym zakresie, jednak bez radykalnego zmniejszenia zagrożeń dla niego, bowiem nadal utrzymywałby się pewien stopień uzależnienia od dostaw gazu. Zdecydowaną zmianę sytuacji postrzegano w potwierdzeniu opłacalności wydobycia gazu łupkowego w Polsce i osiągnięcia tempa przemysłowego otrzymywania tego surowca w stopniu zaspokajającym krajowe zapotrzebowanie, przy założeniu nie wprowadzenia na poziomie Unii Europejskiej regulacji prawnych, powodujących znaczny wzrost kosztów wydobycia gazu łupkowego. Upowszechnienie technologii skraplania gazu (LNG) w Europie wywołało przeświadczenie o konieczności nawiązania bliższej współpracy z Norwegią, w celu umożliwienia dostaw gazu norweskiego do Polski przez terminal gazowy w Świnoujściu. Przewidywano, że do 2022 r. rosyjski Gazprom pozostanie istotnym dostawcą gazu ziemnego do Polski, choć jego dominująca pozycja zacznie słabnąć po 2014 r., kiedy to planowane jest oddanie do użytku morskiego terminala LNG w Świnoujściu.
W kolejnej, aktualnie obowiązującej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2014 r. stwierdzono tylko, że należy rozbudować terminal LNG o kolejne możliwości regazyfikacyjne. Terminal LNG w strategiach rozwoju kraju Zgodnie z nowym systemem zarządzania rozwojem kraju, do najważniejszych dokumentów strategicznych, na podstawie których prowadzona jest polityka rozwoju, należą: - Długookresowa strategia rozwoju kraju określa główne trendy, wyzwania oraz koncepcję rozwoju kraju w perspektywie długookresowej, - Średniookresowa strategia rozwoju kraju ustala cele strategiczne rozwoju kraju do 2020 r. i jest kluczową dla określenia działań rozwojowych, w tym możliwych do sfinansowania w ramach przyszłej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. Ponadto, zostało przyjętych przez rząd dziewięć zintegrowanych strategii, które służą realizacji założonych celów rozwojowych, tj.: 1. Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki. 2. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego. 3. Strategia Rozwoju Transportu. 4. Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko. 5. Sprawne Państwo. 6. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego. 7. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie. 8. Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP. 9. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa. Ramy przestrzenne dla prowadzenia polityki rozwoju w Polsce, w tym realizacji wymienionych strategii, stanowi Koncepcja Przestrzennego Zagospoda-rowania Kraju 2030. Wspomniany dokument strategiczny kreuje ład przestrzenny w Polsce oraz porządkuje zagadnienia związane z rozwojem. W tej Koncepcji, przestrzeń traktowana jest jako płaszczyzna odniesienia do działań rozwojowych. W kilku z wymienionych strategii zawarto problematykę budowy i eksploatacji terminala LNG w Świnoujściu. W zależności od rangi i zakresu danego dokumentu strategicznego, zagadnienie to zostało potraktowane w różny sposób. W Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju, Polska 2030 podkreślono, że ważnym z punktu widzenia bezpieczeństwa kraju, a także udziału w światowych procesach gospodarczych, jest obszar bezpieczeństwa energetycznego. Ogromne potrzeby energetyczne, które należy zabezpieczyć w perspektywie średnio-okresowej do 2020-2022 r. i
długookresowej do 2030 r., wskazują na konieczność podjęcia działań i kierunków interwencji, dotyczących inwestycji energetycznych, np. w gazoport. W Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju, Polska 2020, do kluczowych priorytetów inwestycyjnych zaliczono budowę i rozbudowę połączeń międzysystemowych na linii północpołudnie oraz integrację systemów przesyłowych gazu w regionie Morza Bałtyckiego. Połączenia te, wraz z rozbudową terminala LNG, jak przewidywano, stanowić będą istotne elementy procesu budowy wspólnego, regionalnego rynku gazu. Terminal LNG miał pozwolić na dostęp do odleglejszych geograficznie źródeł dostaw, szczególnie po zwiększeniu jego przepustowości. W Strategii Rozwoju Transportu, w odniesieniu do obszaru interwencji w zakresie rozbudowy infrastruktury portowej, zawarto rozbudowę portu zewnętrznego w Świnoujściu, obejmującą wybudowanie do 2014 r. terminala LNG. W Strategii potraktowano port w Świnoujściu jako element europejskiego systemu transportowego, który przyczyni się również do realizacji celów polityki energetycznej UE oraz do podniesienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, gdyż terminal LNG może stanowić alternatywę dla dostaw lądowych. Podkreślano, że lokalizacja terminalu do obsługi surowca strategicznego, jakim jest skroplony gaz naturalny w obrębie portu, może być bardziej korzystna z punktu widzenia możliwości zmian kierunków dostaw paliw kopalnych, niż lądowe szlaki dostaw i lądowa infrastruktura przesyłowa. W Strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko uznano terminal LNG w Świnoujściu i dwa projekty towarzyszące, tj. Nabrzeże i Falochron, za priorytetowe, gdyż umożliwią one włączenie Polski do globalnego rynku gazu ziemnego. Dywersyfikacja dostaw gazu miała zapewnić większą stabilizację cen i wpłynąć pozytywnie na konkurencyjność gospodarki, zwłaszcza branż, dla których gaz ziemny jest istotnym składnikiem kosztotwórczym. W Strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022 z 2013 r. zwrócono uwagę na rosnące zapotrzebowanie na surowce energetyczne, które sprawia, że używane są one do wywierania nacisku politycznego i coraz częściej zastępują siłę militarną w realizacji celów polityki państwa. Czasowe ograniczenia w dostawach gazu są źródłem napięć objawiających słabość rynku energetycznego. Pokazują również negatywny wpływ polityki na gospodarkę. Uzależnienie od dostaw gazu ziemnego z jednego kierunku oraz ograniczone zdolności transportowania i magazynowania wymiernie obniżają odporność naszego kraju na sytuacje kryzysowe, związane z bezpieczeństwem energetycznym i wywołane przez czynniki natury politycznej bądź technicznej. W Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 stwierdzono, że Polska dysponuje zróżnicowanymi źródłami gazu ziemnego, gdyż powstał terminal LNG w Świnoujściu, gazociąg Baltic Pipe, łączący systemy przesyłowe Polski i Danii, połączenie z systemem niemieckim w Lasowie oraz połączenie z planowanym gazociągiem NABUCCO przez Czechy. Usprawnienie linii przesyłowych między północną i południową częścią kraju
oraz rozbudowa sieci gazowej, umożliwi budowę elektrowni zasilanych gazem ziemnym, także stanowiących zabezpieczenie dla energetyki rozproszonej opartej na OZE. Budowa terminalu (stacjonarnego) LNG w Polsce była dużym wyzwaniem, biorąc pod uwagę, że była to pierwsza tego rodzaju inwestycja w basenie Morza Bałtyckiego. Przed zakończeniem inwestycji w Świnoujściu, został zlokalizowany w Kłajpedzie terminal pływający. Kolejne stacjonarne terminale LNG mają powstać w Estonii, Finlandii i Rosji. W poddanych analizie dokumentach podkreślano, że jest to inwestycja ważna z punktu widzenia polityki gospodarczej i energetycznej Polski. Liczono, że od 2014 r. stanie się on ważnym instrumentem w kreowaniu partnerskich relacji gazowych z Rosją. Według stanowiska organów administracji państwowej, przyczyni się także do realizacji celów polityki energetycznej UE. Już wtedy widziano potrzebę rozbudowy terminalu w Świnoujściu. Z analizy treści dokumentów strategicznych wynika, że z terminalem LNG w Świnoujściu wiązano następujące szanse: 1. Uniezależnienie gospodarki od polityki. 2. Ustabilizowanie podstaw rozwoju kraju. 3. Pokrycie wzrastającego zapotrzebowania na surowce energetyczne. 4. Rozwój energetyki opartej na gazie ziemnym. 5. Wzrost odporności kraju na sytuacje kryzysowe. 6. Zwiększenie bezpieczeństwa wewnętrznego. 7. Wejście Polski na globalny rynek gazu ziemnego. 8. Stworzenie wspólnego, regionalnego rynku gazu. 9. Obniżenie cen gazu ziemnego na rynku wewnętrznym. 10. Stabilizacja cen gazu ziemnego. 11. Uzyskanie dostępu do odległych geograficznie zasobów gazu ziemnego. 12. Zróżnicowanie zakupów gazu ziemnego. 13. Możność elastycznej zmiany dostawców. 14. Zdywersyfikowanie kierunków dostaw gazu ziemnego do Polski. 15. Rozszerzenie możliwości transportu gazu do Polski transport morski. 16. Budowa i rozbudowa połączeń międzysystemowych. 17. Integracja systemów przesyłowych gazu. 18. Zwiększenie możliwości odbioru gazu ziemnego z importu. Z transportem LNG do terminalu w Świnoujściu i jego regazyfikacją nie wiązano żadnych zagrożeń. W literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na skutki eksplozji gazu, które można porównać do następstw towarzyszących użyciu broni jądrowej. Z tego powodu, gazowce i terminale są atrakcyjnym celem do zniszczenia dla wszelkich grup zbrojnych, dlatego ich ochrona odgrywa tak istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego. *