PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA
Definicja Pierwsza Pomoc zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych. (ustawa z dna 8 września 2006 r o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. nr 191 z 2006 r, poz 1410))
Nieudzielenie pomocy - przestępstwo Zgodnie z art. 162 1 Kodeksu Karnego, nie udzielenie pierwszej pomocy zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Nie będzie jednak przestępstwem: jeżeli ktoś uchyli się od udzielania pomocy, do której konieczne jest poddanie się zabiegowi lekarskiemu, W warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej, w szczególności wykwalifikowanych ratowników, policji, straży pożarnej, ratowników medycznych pielęgniarek lub lekarzy.
Ochrona prawna osób udzielających pomocy Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz inne akty prawne gwarantują udzielającemu pierwszej pomocy istotną ochronę prawną. Udzielający pomocy chroniony jest jak funkcjonariusz publiczny, Osobie udzielającej pomocy nie grozi odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych oraz odpowiedzialność za wyrządzenie szkody w mieniu osoby trzeciej w takim zakresie, w jakim to było niezbędne do ratowania życia lub zdrowia innej osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, Ustawa o PRM chroni również mienie osób udzielających pomocy.
Udzielanie pierwszej pomocy schemat postępowania
Sprawdź czy jest bezpiecznie Przed podjęciem jakiejkolwiek akcji ratunkowej ratujący powinien w pierwszej kolejności zadbać o swoje bezpieczeństwo. Ratujący musi wpierw przeanalizować czynniki zagrażające zdrowiu i życiu. Ratujący powinien zwrócić uwagę na: Pracujące maszyny, Poruszające się pojazdy, Przedmioty zagrażające upadkiem i przygnieceniem poszkodowanego, Krew poszkodowanego, Płyny ustrojowe
Ratujący musi unikać kontaktu swojej krwi i błon śluzowych z krwią poszkodowanego z obawy przed zakażeniem drobnoustrojami. Podczas udzielania pierwszej pomocy używamy rękawiczek jednorazowych i specjalnych maseczek
Sprawdź reakcję poszkodowanego ocena przytomności poszkodowanego Podejdź do poszkodowanego i zorientuj się czy potrzebuje pomocy medycznej. Przytomność ocenia się przez potrząśnięcie delikatnie ramionami człowieka i nawiązanie kontaktu słownego np.:,,przepraszam co się stało lub,,czy wszystko w porządku.
Jest reakcja - Poszkodowany przytomny Poszkodowany przytomny odpowiada na pytania Ratujący przeprowadza krótki wywiad na temat przyczyn nagłego zdarzenia i udziela poszkodowanemu podstawowej pomocy gdy tego wymaga (wezwać karetkę, tamować krwotoki, ustabilizować złamania, założyć proste opatrunki, ułożyć poszkodowanego w odpowiedniej pozycji).
Brak reakcji poszkodowany nieprzytomny
Wezwij kogoś do pomocy Ratujący powinien zorganizować pomoc spośród przypadkowych ludzi zbierających się na miejscu zdarzenia, Ratujący wskazuje konkretnie osobę wyznaczoną do pomocy np.: Pani w niebieskim swetrze, będzie mi Pani potrzebna, proszę ze mną zostać.
Druga osoba może być pomocna do: Wezwania karetki pogotowia, Zmiany ratującego w uciskaniu klatki, piersiowej i oddechach ratowniczych, Pomocy w podjęciu decyzji Ewakuacji poszkodowanego
Udrożnij drogi oddechowe Aby ocenić czy poszkodowany oddycha prawidłowo musimy udrożnić drogi oddechowe. W tym celu usuwamy z jamy ustnej widoczne ciała obce (np: protezy) i wygarnia ewentualnie wymiociny.
Sposób udrożnienia dróg oddechowych Ułóż jedną rękę/dłoń na czole poszkodowanego i lekko odegnij głowę do tyłu, Drugą dłonią chwytamy pod żuchwą i lekko unosimy ją do góry W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa nie wolno odginać głowy. Ograniczamy się tylko do podciągnięcia żuchwy
Oceń oddech Ratujący ocenia oddech poszkodowanego po przez nachylenie głowy nad jego ustami i obserwowanie ruchów klatki piersiowej przez 10 sekund Oceniaj oddech wzrokiem, słuchem i czuciem
czyli, Gdy oddech jest obecny, ratujący: Obserwuje unoszenie się klatki piersiowej, Słyszy wydychane powietrze, Czuje wydychane powietrze na policzku Zasada:,,Widzę, słyszę, czuję
Brak oddechu lub Problem z oceną prawidłowego oddechu u poszkodowanego WZYWAMY KARETKĘ POGOTOWIA ROZPOCZYNAMY RKO (resuscytacje krążeniowo oddechowo)
Wzywamy pomoc Wzywanie pomocy: 999 998 997 112 Kolejność podawania informacji: 1. Imię Nazwisko 2. Podaj adres, charakterystyczny punkt gdzie miało miejsce zdarzenie 3. Liczba poszkodowanych 4. Opis zdarzenia 5. Własny numer telefonu!! Nie należy jako pierwszy odkładać słuchawki!!
RKO Podczas RKO poszkodowany powinien leżeć płasko na twardym podłożu, Ręce splecione i wyprostowane w łokciach ułóż na środku klatki piersiowej, uciskaj tak, aby klatka ugięła się na głębokość 4-5 cm w rytmie 100 na minutę, Palcami dłoni którą mamy na czole poszkodowanego zatykamy nos
Wykonujemy 30 ucisków klatki piersiowej i 2 oddechy ratownicze 30 : 2
RKO zastępuje pracę serca i podtrzymuje człowieka przy życiu RKO można przerwać w przypadku: przyjazdu karetki odzyskania oddechu przez poszkodowanego wyczerpania sił ratownika Ratownicy powinni zmieniać się co 2 minuty
Pozycja boczna bezpieczna Stosujemy ją gdy poszkodowany odzyskał oddech (RKO) lub jest nieprzytomny i oddycha prawidłowo.
SCHEMAT RKO 1) Zabezpieczenie miejsca wypadku 2) Ocena przytomności 3) Wyznaczenie drugiego ratownika 4) Udrożnienie dróg oddechowych 5) Ocena oddechu 6) Wezwanie pomocy 7) 30 uciśnięć 8) 2 oddechy ratownicze
Zasady ewakuacji Jeżeli poszkodowanemu nie grozi niebezpieczeństwo związane z czynnikami zewnętrznymi, należy go pozostawić na miejcu wypadku. Jeżeli poszkodowanemu grozi niebezpieczeństwo, należy ewakuować go w bezpieczne miejsce.
Stany nagłe i inne przypadki 1. Zawał serca 2. Udar mózgu 3. Zadławienie 4. Wstrząs 5. Krwotoki 6. Amputacje 7. Porażenie prądem
Zawał serca Jest to niedokrwienie mięśnia sercowego prowadzące do martwicy serca. Objawy: - Ból w klatce piersiowej promieniujący do rąk, żuchwy, pleców - Ból nie ustępuje po zaprzestaniu wysiłku - Poszkodowany jest niepokojony, spocony i odczuwa duszność
Zawał serca-postępowanie Wezwij karetkę pogotowia Usadzenie poszkodowanego na ziemi, oparcie pleców o ścianę Rozwiązanie poszkodowanemu ewentualnie krawata czy kołnierza Pozostanie przy poszkodowanym i jego opserwacja
Udar mózgu Zaburzenie ukrwienia mózgu na skutek zamknięcia lub przerwania naczynia krwionośnego doprowadzającego krew do mózgu. Objawy: - silny ból głowy - Zaburzenie widzenia mroczki - Bełkotliwa mowa - Szumy uszne - Utrata przytomności - Drętwienie lub niedowład kończyn
Udar mózgu - postępowanie Wezwanie pogotowia Ułożenie poszkodowanego w pozycji siedzącej
Zadławienie Postępowanie: - Pochylenie poszkodowanego i pięciokrotne, silne uderzenie dłonią w okolice między łopatkową - W przypadku braku efektu po 5 uderzeniach w plecy 5 krotnie uciskamy nadbrzusze.
Zadławienie - cd
Wstrząs Nagła reakcja organizmu ograniczająca przepływ krwi do najważniejszych narządów tj. mózgu, serca, płuc. Wstrząs może występować przy krwotokach. Objawy: - Poszkodowany jest blady, spocony - Ma przyspieszony oddech - Słabo wyczuwalne tętno - Skarży się na uczucie zimna - Jest przestraszony i zmęczony
Wstrząs - postępowanie Wezwanie pogotowia ratunkowego Tamowanie krwotoku (jeżeli jest) Ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej Przykrycie kocem lub folią termoizolacyjną
Porażenie prądem Postępowanie: 1. Natychmiast uwolnić poszkodowanego spod działania prądu elektrycznego po przez: - wyłączenia napięcia właściwego obwodu elektrycznego - odciągnąć poszkodowanego od napięcia za pomocą izolatorów suche kawałki drewna Pamiętaj : Podczas gdy poszkodowany pozostaje pod działaniem prądu nie wolno dotykać gogołymi rękami lub przedmiotem przewodzącym elektryczność
Porażenie prądem - postępowanie 2. W zależności od stanu zdrowia zastosować odpowiednie czynności ratownicze: - Przy zatrzymaniu oddechu RKO - Przy zatrzymaniu akcji serca RKO - Wezwać pogotowie
Krwotoki Wypływ krwi poza naczynie krwionośne. Postępowanie: ocena stanu poszkodowanego: świadomość, oddech, tętno Wezwanie pomocy/karetki pogotowia Uciśnięcie miejsce krwawienia sterylny opatrunek przytwierdzony opaską lub bandażem Jeżeli opatrunek przesiąknie dokładamy kolejną warstwę Unosimy krwawiącą kończynę Unieruchamiamy krwawiącą kończynę
Amputacje Postępowanie: o Wezwij pomoc/karetkę o Owinięcie amputowanego fragmentu sterylnym opatrunkiem, umieszczenie go w zamkniętej torebce włożonej do torebki z lodem o Uciśnięcie sterylnym opatrunkiem za pomocą opaski uciskowej krwawiącej rany
Oparzenia Postepowanie: Wezwij pomoc/karetkę Odsunięcie poszkodowanego od źródła ciepła Ugaszenie odzieży i zdjęcie ubrania poszkodowanego (przyczepiony materiał do skóry powinien zostać) Schładzanie poszkodowanego zimną wodą-woda powinna być czysta i mieć ok. 20 st.c w przypadku małych oparzeń. W przypadku oparzeń o dużej powierzchni schładzamy wilgotnymi chustami Zdjąć obrączki, i pierścionki ze względu na obrzęki
Omdlenia Postępowanie: - ułożenie poszkodowanego na ziemi - uniesienie nóg i rąk poszkodowanego powyżej głowy i odczekanie kilku minut w takiej pozycji - poluzowanie krawata, kołnierzyka
Bibliografia 1. Feuer,,,BHP nie tylko dla profesjonalistów Poradnik, Warszawa 2012
Dziękuje za uwagę