Przykłady dobrej praktyki Poniższy materiał został wypracowany przez polonistki uczestniczące w zajęciach warsztatowych będących uzupełnieniem seminarium SPRAWZIAN od 2015 roku. Seminaria odbyły się w Wejherowie 3 marca oraz w Gdańsku 6 marca 2014r. Zaproponowane zadania nawiązują do przykładowych z Informatora nowego sprawdzianu od 2015 roku. Nowością jest komiks jako tekst kultury na sprawdzianie bliski uczniowi ze względu na połączenie słowa i ilustracji. Również plakat jako tekst ikoniczny może stanowić źródło poleceń w sprawdzianie od 2015 roku. Przedstawione zadania można wykorzystać podczas analizy i interpretacji zaproponowanych utworów lirycznych, komiksu lub plakatu. Stanowić mogą także inspirację do własnych pomysłów. Wszystkie teksty są dostępne w Internecie. Tekst kultury Wiersz liryczny: Miejskie okręty Joanny Zapis celu szczegółowego I.1.7 wyszukuje informacje podane wprost lub ukryte II.2.11 wiersz II.2.4 środki poetyckie Propozycja zadań dla ucznia 1. Określ uczucie osoby mówiącej wyrażone w trzeciej zwrotce wiersza. a. Smutek. b. Radość. c. Tęsknota. c. Rozczarowanie. 2. Przedstawiony tekst jest wierszem, ponieważ a. posiada rymy. b. zawiera środki poetyckie. c. jest podzielony na strofy. d. opowiada w nim narrator. 3. Jak nazywa się środek poetycki, dzięki któremu chmury nabrały cech okrętu? a. Epitet. b. Ożywienie. b. Uosobienie. c. Wyraz dźwiękonaśladowczy. Typ zadania Kulmowej II.2.11 wiersz 4. Utwór Miejskie okręty jest A. utworem poetyckim, ponieważ opowiadaniem, 1.dzieli się na strofy. 2. jest pisany prozą.
II.2.4 środki poetyckie i objaśnia ich rolę. II. 2.1 nazywa reakcję czytelniczą, nastrój wiersza 5. Podkreśl odpowiedź TAK lub NIE w odniesieniu do informacji w tabelce. Środek Rola w Odpowiedź poetycki utworze Epitet: czarna Określa cechę TAK NIE (chmura) chmury Przenośnia: białą mgiełką będzie niebo pruć Porównanie przestrzeni nieba z przestrzenią wody TAK NIE 6. Nastrój wiersza jest A. pogodny, ponieważ 1.przywołuje wspomnienia z wakacji. ponury, 2. zapowiada burzę. II.2.5 wiersz rymowany 7. Utwór Miejskie okręty posiada rymy. TAK NIE P /F Wiersz liryczny: Zwierzęta cyrkowe Wisławy Szymborskiej pisemna w formie opisu II.2.1 nazywa reakcję czytelniczą, nastrój wiersza. II.2.4 środki poetyckie i objaśnia ich rolę. II.2.11 wiersz jako gatunek I.3.2 zdanie pojedyncze 8. Opisz w 5-7 zdaniach wiosenną, deszczową chmurę pędzoną przez wiatr. 1.Nastrój wiersza jest A. radosny, 1.utwór ukazuje los zwierząt w cyrku. ponieważ smutny, 2. utwór przedstawia zabawy zwierząt. 2. Ocen prawdziwość poniższych zdań. 1. Żółta tunika jest Prawda przykładem epitetu. 2. trzaska bat i kołysze Prawda oczy zwierząt to przykład przenośni. Fałsz Fałsz 3. Utwór W. Szymborskiej jest wierszem, gdyż Uzasadnij swoją odpowiedź dwoma argumentami. 4. Wstydzę się bardzo, ja, człowiek. Powyższe wypowiedzenie jest zdaniem pojedynczym, gdyż.
Wiersz liryczny: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Mrówka I.2.3 czasownik, potrafi użyć go w formie osobowej II.4 uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa: przyjaźń - wrogość II.2.1 dostrzega swoistość artystyczną dzieła II.3.1 odbiera tekst na poziomie przenośnym II.2.4 wyraz dźwiękonaśladowczy II.1.2 konfrontuje sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami II.2.5 rymy w wierszu II.2.4 przenośnię w wierszu III.2.6 wyjaśnia użycie znaków interpunkcyjnych I.1.2 określa główną myśl utworu 5. Przekształć podane zdanie tak, by użyć formy osobowej czasowników. Źle bawiono się tego dnia: nie szczędzono hucznych oklasków... 6. Wyjaśnij własnymi słowami fragment wiersza: Wstydzę się bardzo, ja, człowiek. 7. Wiersz Szymborskiej jest utworem lirycznym, gdyż a. występują w nim środki stylistyczne. TAK NIE b. jest on podzielony na strofy. TAK NIE c. występuje w nim postać narratora. TAK NIE d. bohaterami są zwierzęta. TAK NIE 8. W jakim celu utwór został podzielony na części? 9. Czasownik we fragmencie : muzyka brzęczy to A. wyraz dźwiękonaśladowczy, ponieważ 1.nazywa emocje. epitet, 2.oddaje wrażenie dźwięku. 1.Mrówka budzi w osobie mówiącej w wierszu uczucie a. litości. b. podziwu. c. zazdrości. d. współczucia. 2. Wypisz z drugiej zwrotki pary rymujących się wyrazów. 3. zwrot: wysilasz serce swe jest A. epitetem, 1.określa rzeczownik. porównaniem, ponieważ 2.pokazuje nietypowe zestawienie znaczeń. C. przenośnią, 3.zestawia dwie cechy. 4. Wyjaśnij użycie w utworze znaków interpunkcyjnych: wykrzyknika, kropki, dwukropka. 5. Tematem wiersza jest a. podziw dla wytrwałości w dążeniu do celu. TAK NIE b. przekonanie o doskonałości przyrody. TAK NIE
I.1.8 rozumie dosłowne i przenośne wyrazu 6. Podkreśl wybór. Słowo hart można zastąpić wyrazami: a. moc. b. trud. c. nieugiętość. b. wytrwałość. III.2.5 pisze ortograficznie, wykorzystując wiedzę o wymianie głosek I.3.3 przymiotniki 7. Uzasadnij pisownię wyrazu: wiór. 8. Tylko przymiotniki znajdują się w szeregu: a. hart, rozpacz, słoma. b. niebo, szare, ogromy. c. samotna, kroki, wlokąca. d. podstępne, szare, własne. MIKS: H. J. Chmielewski, Tytus, Romek i Atomek II.2.6 wyodrębnia elementy składające się na widowisko teatralne I.1.8 rozumie dosłowne i przenośne wyrazów I.1.7 wyszukuje w tekście informacje podane wprost lub ukryte I.2 samokształcenie i docieranie do informacji II.2.6 wyodrębnia elementy składające się na widowisko teatralne I.3.2 w tekście zdania pojedyncze 1.Wybierz prawdziwą odpowiedź. Antrakt to a. zakończenie spektaklu. b. początek przedstawienia. c. przerwa między aktami sztuki. 2.Sformułowanie: Wyglądasz jak łapserdak oznacza wygląd a. schludny. b. komiczny. c. wytworny. d. niechlujny. 3.Zdanie: Trzeba go uteatralnić. - odnosi się do a. Tytusa. b. Romka. c. Atomka. 4.Znaczenie słowa: antrakt znajdziesz w słownikach: a. ortograficznym. b. języka polskiego. c. wyrazów obcych. d. wyrazów bliskoznacznych. 5. Wyrazy: antrakt, spektakl, widownia związane są z a. kinem. b. teatrem. c. cyrkiem. d. komiksem. 6. W wypowiedziach bohaterów komiksu najwięcej jest zdań A. pojedynczych, ponieważ 1.mają na końcu kropkę. złożonych, 2.zawierają jedno orzeczenie. P /F
I.1.8 rozumie dosłowne i przenośne zwrotu I.1.9 wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście 7. Romek użył zwrotu: Nie śpij!, ponieważ a. informował o tym, co robi Tytus. TAK / NIE b. wydawał polecenie Tytusowi. TAK / NIE 8. Sytuacja przedstawiona na rysunkach komiksu miała w zamiarze autora a. pouczyć. b. zasmucić. c. rozbawić. d. przestraszyć. II.2.1 dostrzega swoistość artystyczną dzieła I.1.9 wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście pisemną 9. Zdanie: Nie śpij! przedstawiono pogrubioną czcionką, aby a. wyrazić krzyk. b. zmusić Tytusa do uwagi. c. podkreślić wagę informacji. d. zobrazować szeptem. 10. Co miał na myśli Romek, mówiąc: Wyglądasz jak łapserdak.? a. Tytus ubrał się elegancko. b. Tytus ubrał się odpowiednio do teatru. c. Tytus wygląda niestosownie do sytuacji. d. Tytus ubrał sportowy strój. 11.Napisz opowiadanie o tym, jak Tytus, Romek i Atomek wybierali się do teatru. Uwzględnij wydarzenia przedstawione na rysunkach komiksu. I.1.8 rozumie dosłowne i przenośne wyrazu 12. W jakim znaczeniu użyto słowa: uteatralnić? a. Ubrać się jak aktor na scenie. b. Nałożyć strój odpowiedni do sytuacji. c. Zapoznać się z terminologią teatralną. d. Wyposażyć w wiedzę dotyczącą teatru. II.3.1 odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym 13. W jaki sposób autor komiksu pokazuje emocje bohaterów? a. Za pomocą kształtu i wielkości czcionki. TAK / NIE b. Posługując się tekstem w dymku. TAK / NIE c. Stosując odpowiedni rysunek twarzy. TAK / NIE d. Rysując odpowiednie gesty bohaterów. TAK / NIE pisemną w formie opisu 14. oradź Tytusowi, jak powinien ubrać się do teatru. Swoją propozycję opisz w kilku zdaniach.
II.1.1 swoje reakcje czytelnicze 15. Przedstawiony fragment komiksu ma charakter humorystyczny, ponieważ Plakat jako kompozycja słowa i obrazu. Praca nad analizą i interpretacją plakatu jako tekstu kultury. Pytania kontrolne: 1. Czego dotyczą informacje słowne występujące na plakacie? 2. Jaka jest treść ilustracji? 3. Jakie barwy wykorzystał autor plakatu i dlaczego właśnie te? 4. Jak została zagospodarowana przestrzeń na plakacie? 5. Jaką funkcję spełnia plakat? PLAKAT I.1.4 identyfikuje tekst jako informacyjną 1.Plakat jako tekst kultury ma charakter A. informacyjny, ponieważ 1.wyjaśnia pojęcie teatru. popularnonaukowy, 2. powiadamia o przedstawieniu. Teatralny Pinokio Carlo Collodiego II.2.4 poprawnie stopniuje przymiotniki pisemnązaproszenie I.3.3 części mowy 2.Uzupełnij zdanie. W tytule przedstawienia występuje przymiotnik czerwony. Jego poprawną formą w stopniu wyższym będzie: a. czerwieńszy. b. mniej czerwony. c. bardziej czerwony. d. bardziej czerwieńszy. 3.Na podstawie plakatu napisz zaproszenie dla uczniów na przedstawienie pt. Pinokio. 4. W tytule: Teatr Młodego Widza wyraz młodego jest A. przysłówkiem, 1.określa rzeczownik. przymiotnikiem, ponieważ 2. określa czasownik. II.3.1 odbiera tekst kultury. Na poziomie dosłownym 5.Przedstawiony plakat informuje o a. premierze filmu. b. spektaklu teatralnym. c. castingu do filmu. d. spotkaniu z autorem książki.
II.3.1 odbiera tekst na poziomie przenośnym 6. Postać na plakacie wyraża a. radość. b. smutek. c. zdziwienie. d. zakłopotanie. III.2.7 operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych 7. Czy plakat zachęca do pójścia na przedstawienie? Uzasadnij swoje zdanie. I. 1. 4 identyfikuje tekst informacyjny III. 1.5 tworzy pisemna w formie opowiadania III.2.5d wykorzystuje wiedzę o pisowni nazw własnych 8. Wymień elementy plakatu służące informacji. 9. Opowiedz o przygodzie Pinokio, która została zilustrowana plakacie. 10. Sformułuj zasadę pisowni wyrazów: Pinokio, Carlo Collodi. Opracowanie i uzupełnienie materiałów Anna Konkolewska