Opis technologiczny RHODUNA Diamond Bright Rodowanie błyszcząco-białe RHODUNA Diamond Bright to proces tworzący jasne białe niezwykle błyszczące powłoki z nieosiągalnym wcześniej połyskiem. Charakteryzuje się dużą szybkością krycia oraz doskonałą wgłębnością. Ponadto powstające powłoki o grubości do 5µm są wolne od spękań. Powłoka rodowa może być bezpośrednio nakładana na następujące powierzchnie: srebro, złoto, miedź i jej stopy, nikiel i jego stopy. Zaleca się jednak nałożenie podwarstwy palladu. Dla pozostałych podłoży tj. cyna, ołów, cynk, aluminium lub żelazo, wymagane jest uprzednie nałożenie warstwy niklu. PARAMETRY FIZYKO-CHEMICZNE POWŁOK RODOWYCH Powłoka rod Kolor: błyszczący biały Gęstość około 12,4 g/cm 3 Twardość: około 800-900 HV Max. grubość powłoki: około 3-5 µm PARAMETRY KĄPIELI Typ kąpieli rodowej Silnie kwaśna Stężenie rodu jako metalu Zakres Optimum 1,6-3 g/l 2.0 g/l ph < 1 Temperatura 25-65 C 40 C Katodowa gęstość prądowa 0.5 10 A/dm 2 1-2 A/dm 2 Szybkość osadzania powłoki rodowej około 9,4 mg Rh/Amin. dla 1 A/dm 2 lub 0,08 µm/min. przy 1 A/dm 2 Wydajność prądowa 44 % w 1 A/dm 2 27% przy 2 A/dm 2 RHODUNA Diamond Bright 1
PRZYGOTOWANIE KĄPIELI W celu przygotowania jednego litra kąpieli o stężeniu rodu na poziomie 2 g/l należy w pierwszej kolejności odmierzyć 750 ml wody DEMI. Następnie wolno mieszając wodę dodawać do niej 100 ml produktu RHODUNA Diamond Bright Rodium Concentrate. Następnie dodać 100ml RHODUNA Diamond Bright Additive Solution i dopełnić do 1 l wodą demi. PARAMETRY PRACY ELEKTROLITU Aplikacja zawieszkowa Stężenie rodu 2 g/l (1 3 g/l) Stężenie kwasu siarkowego 30 g/l po sporządzeniu nowego elektrolitu w którym stężeniu rodu jest równe 2 g/l. Wzrasta wraz z użytkowaniem kąpieli. Temp. pracy 40 C (25 65 C) Gęstość kąpieli (25 C) Ruch szyny katodowej Obciążenie prądowe kąpieli 1.023 g/cm 3 dla nowej kąpieli (dla stężenia rodu na poziomie 2 g/l). Wzrasta powoli wraz z użytkowaniem kąpieli. Zalecany mechaniczny z wstrząsem umożliwiającym oderwanie się pęcherzyków wodoru. Max do 1 A/l Aplikacja bębnowa Powyższy elektrolit doskonale sprawdza się w zastosowaniach bębnowych. Zaleca się następujące parametry pracy: Katodowa gęstość prądowa ok. 1 A/dm 2 Napięcie na wannie 6 9 V Temp. Robocza 40 C Szybkość osadzania ok. 0.03 µm/min RHODUNA Diamond Bright 2
Przytoczone wartości są wielkościami przybliżonymi stanowiącymi jedynie punkt wyjścia. Wynika to z faktu, że w przypadku obróbki bębnowej wartości tych parametrów są silnie uzależnione od ilości obrotów bębna, jego perforacji oraz od kształtu i ilości obrabianych detali. OBLICZANIE GRUBOŚCI POWŁOKI I CZASU OSADZANIA Masa powłoki [mg] = powierzchnia detalu [cm 2 ] x 1.2 x grubość powłoki [µm] Czas osadzania [min] = wymagana grubość powłoki [mg]/{szybkość osadzania [mg/amin] x natężenia prądu [A]} SPOSÓB UZUPEŁNIANIA KĄPIELI W czasie pracy kąpieli zawartość rodu powinna w sposób ciągły być utrzymywana na poziomie 2 g/l. Uzupełnianie składu podstawowego należy dokonywać tak, aby spadek stężenia początkowego rodu nie był większy niż 20 %. Oznacza to wypracowanie około 0.4 g/l Rh. Wypracowanie jednego grama rodu wymaga dodania do kąpieli 20 ml/l dodatku RHODUNA Diamond Bright Replenisher Solution (5 g Rh/100 ml). Dla katodowej gęstości prądowej równej 1 A/dm 2 (wydajność prądowa 44 %) na wydzielenie 1 g rodu trzeba zużyć ładunek elektryczny równy 106 Amin. Dla katodowej gęstości prądowej równej 2 A/dm 2 na wydzielenie 1 g rodu trzeba zużyć ładunek elektryczny równy 171 Amin. Elektroliza jest prowadzona w 40 C. UTRZYMYWANIE I KONTROLA ELEKTROLITU Należy tak zorganizować stanowisko pracy aby kąpiel nie była narażona na dostawanie się do niej zanieczyszczeń. Kiedy kąpiel nie jest używana należy wyjąc anody, a wanienkę szczelnie przykryć. Jeżeli okres bez używania kąpieli jest znacznie dłuższy, elektrolit należy zlać do pojemnika, który należy szczelnie zamknąć. Filtracja Uzupełnianie zawartości rodu w kąpieli można dokonywać tylko i wyłącznie za pomocą produktu RHODUNA Diamond Bright Replenisher Solution (5 g Rh/100 ml). Czyszczenie kąpieli za pomocą węgla aktywnego nie pociąga za sobą istotnych strat w stężeniu rodu. Użycie węgla aktywnego odbywa się w następujący sposób: kąpiel należy przelać do wanny, podgrzać do temp. roboczej, dodać 2 g/l węgla aktywnego i mieszać przez dwie godziny w temp. roboczej. Po tym czasie kąpiel należy przefiltrować. Proces czyszczenia na węglu aktywnym pociąga za sobą usuwanie istotnych składników organicznych kąpieli, co wiąże się z koniecznością ich uzupełnienia. Do tego celu służy produkt o nazwie RHODUNA Diamond Bright Replenisher Solution. Należy unikać możliwości zanieczyszczania roztworu zanieczyszczeniami metalicznymi w szczególności srebrem i miedzią. Ponadto nie wolno dopuścić do wnoszenia cyjanków jako zanieczyszczenia. RHODUNA Diamond Bright 3
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE PROCESU Proces przygotowania powierzchni: Jest to bardzo ważny etap zapewniający uzyskanie doskonałej jakości powłok rodowych. Ten etap procesu obróbki galwanicznej musi zapewnić powierzchnię obrabianego detalu całkowicie odtłuszczoną i wolną od produktów korozji. Ponadto należy zapewnić bardzo dobre płukania pomiędzy poszczególnymi etapami. Odtłuszczanie wstępne powinno być przeprowadzone w roztworze alkalicznym. Najlepiej połączonym z zastosowaniem ultradźwięków. Po odtłuszczaniu wstępnym należy zastosować końcowe odtłuszczanie elektrolityczne. Płukanie po procesie odtłuszczania powinno być realizowane w obfitym strumieniu wody. Może być woda kranowa. Następnie należy wykonać płukanie końcowe w wodzie DEMI. Proces niklowania wstępnego: Powłoka rodowa może być bezpośrednio nakładana na następujące powierzchnie metalowe: srebro, złoto, miedź i jej stopy, nikiel i jego stopy. W przypadku rodowania przedmiotów wykonanych z następujących metali: cyna, ołów, cynk, kadm, aluminium i stal bezwzględnie detale takie muszą być w pierwszej kolejności pokryte powłoką niklową. Po nałożeniu warstwy niklu przedmiot obrabiany musi być bardzo dokładnie wypłukany. Proces płukania musi się składać z dwóch etapów. Pierwszy etap to płukanie w wodzie bieżącej. Drugi etap końcowy to płukanie w wodzie DEMI. Aktywacja kwaśna: Zarówno po odtłuszczaniu alkalicznym jak i procesie niklowania wstępnego obrabiany detal musi być podany procesowi aktywacji kwaśnej w roztworze kwasu siarkowego o stężeniu 5%(czystość kwasu cz.d.a.). Temperatura robocza roztworu aktywacji to 25 C. Jest to bardzo ważny proces gdyż pozwala być pewnym, że żadne alkaliczne roztwory nie są wnoszone do kąpieli rodowej. Jeżeli po niklowaniu wstępnym powierzchnia detalu jest trudno zwilżalna oznacza to, że należy powtórzyć procesy odtłuszczania elektrochemicznego oraz aktywacji kwaśnej. Zawsze ostatnim etapem przed procesem rodowania musi być proces aktywacji kwaśnej w wyżej wymienionym roztworze. Proces osadzania powłoki rodowej: Po procesie aktywacji kwaśnej należy szybko detal odsączyć z nadmiaru aktywacji i umieścić pod prądem w kąpieli do rodowania. Po aktywacji kwaśnej nie płuczemy detalu. Ruch szyną katodową powinien usuwać w sposób ciągły wszystkie zaadsorbowane pęcherzyki wodoru. Proces obróbki końcowej: Po zakończeniu procesu osadzania obrabiamy detal należy bardzo dokładnie wypłukać w dwóch płuczkach odzyskowych. Do sporządzenia tych płuczek należy użyć wody DEMI. Następnie kolejne płukanie w wodzie bieżącej oraz najlepiej kolejne płukanie w wodzie gorącej. Następnie jak najszybciej wysuszyć. Do uzupełniania poziomu kąpieli w wannie roboczej należy wykorzystywać wodę z pierwszej płuczki odzyskowej. RHODUNA Diamond Bright 4
WYPOSAŻENIE I OSPRZĘT Wanny: Materiał musi być oporny na silnie kwaśne środowisko. Preferowany jest polipropylen. Wszystkie elementy osprzętu wanny wykonane z tworzywa sztucznego muszą być wymoczone przez 24 godziny w roztworze 5 10 % kwasu siarkowego przed pierwszym zalaniem kąpielą do rodowania. Ważne: Wkłady filtracyjne przed pierwszym użyciem należy wymoczyć przez czas 3 godzin w gorącym 10% roztworze kwasu siarkowego. Po ostudzeniu do temp. pokojowej wkłady należy umieścić w filtrze i zalać wodą. Proces płukania należy powtórzyć kilka razy. Ostatnie dwa płukania powinny być wykonane wodą DEMI. Anody: Anody nierozpuszczalne wykonane z platynowanego tytanu typu PLATINODE (grubość powłoki platynowej 2.5 µm) lub MMO typu PLATINODE 177 lub 187. Zaleca się wyjmowane anod w czasie kiedy kąpiel nie pracuje (np. okres nocy). Stosunek powierzchni anody do katody powinien być przynajmniej 1:1. Prostownik: Prostownik pracujący w szerokich zakresach prądu, z wyświetlaczem wartości natężenia oraz wartości Ah. Pulsacja < 5%. Wentylacja: Wymagana dla dużych objętości elektrolitów (silnie kwaśna mgła powodowana przez obficie wydzielający się wodór w czasie elektrolizy). WARUNKI BEZPIECZNEJ PRACY Informacje dotyczące bezpieczeństwa pracy zawarte są w kartach charakterystyki poszczególnych produktów. OBRÓBKA ŚCIEKÓW Ścieki należy neutralizować zgodnie z wymogami rozporządzeń urzędowych. Służymy pomocą w określeniu optymalnych metod. PRODUKTY I OPAKOWANIA RHODUNA Diamond Bright Rhodium Concentrate (zawiera kwas) RHODUNA Diamond Bright Additive Solution 100ml/l z 2g/l Rh Przydatność min. 2 lata 100 ml/l Przydatność min. 2 lata RHODUNA Diamond Bright Replenisher Solution 100ml zawiera 5g Rh Przydatność min. 2 lata RHODUNA Diamond Bright 5
Data opracowania: 30.04.2014 Data aktualizacji: 28.05.2014 GALVANO-PARTNERS S.C. ul. Dąbrowskiego 238 93-231 Łódź tel. (42) 250 82 30 fax (42) 250 82 31 RHODUNA Diamond Bright 6