KONTROLA SZCZELNOŚCI SIECI WODOCIĄGOWEJ W MIEJSCOWOŚCI ŚWIEBODZIN W DNIACH 27-30 KWIETNIA 2010 R. (RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH PRAC) "ZŁOTE RUNO" Zdzisław Melchior OO~1 Warszawa, ul. Hoża 57/15 teł. (0-22) 621 01 28 fax: (0-22) 622 59 40 NIP: 526-015-40-04
OPIS METODY I STOSOWANEGO SPRZĘTU < Urządzenia do akustycznej kontroli szczelności sieci wodociągowej i precyzyjnej lokalizacji wycieków: Zestaw rejestratorów akustycznych Permalog firmy Palmer Environmental (Wielka Brytania) umożliwia wstępną lokalizację wycieków na podstawie zarejestrowanych szumów występujących w godzinach nocnych na annaturze wodociągowej, których źródłem jest wyciek wody. Rejestratory natężenia dźwięku instaluje się na hydrantach lub na trzpieniach zasuw. W godzinach nocnych rejestrator dokonuje pomiarów dźwięku i rejestruje ich natężenie oraz "rozpiętość". Operator urządzeń następnego dnia dokonuje odczytu zarejestrowanych wartości drogą radiową, za pomocą urządzenia sczytującorejestrującego PatrolIer. W przypadku zarejestrowania przez urządzenie podwyższonego poziomu hałasu i jego niezmiennej wartości w okresie rejestracji na ekranie Patroller'a ukazuje się informacja o wycieku wraz z numerem rejestratora, który ten stan zarejestrował. Miejsce to jest później poddawane kontroli korelatorem lub geofonem w celu dokładnej lokalizacji wycieku. Korelator cyfrowy MicroCORR Digital firmy Palmer Environmental (Wielka Brytania) umożliwia dokładną lokalizację wycieku metodą korelacji polegającą na porównywaniu opóźnienia czasowego z jakim docierają do czujników fale dźwiękowe, których źródłem jest wyciek wody. Czujniki natężenia dźwięku instaluje się na rurociągu lub na trzpieniach zasuw, w ten sposób aby miejsce uszkodzenia znalazło się między nimi. Korelator porównuje czas w jakim do czujników dociera hałas pochodzący z wycieku - wyznacza on różnicę czasu między odebraniem przez czujniki sygnału o podobnej charakterystyce. Następnie korelator wyznacza miejsce uszkodzenia na podstawie zmierzonych wartości oraz danych wprowadzonych przez operatora: długości przewodu pomiędzy punktami zamocowania czujników, prędkości rozchodzenia się dźwięku w rurociągu (zależnej od średnicy przewodu i materiału z którego jest on wykonany).
Geofon XMIC firmy Palmer Environmental (Wielka Brytania) służy do lokalizacji wycieku metodą nasłuchową. Osłuchując z powierzchni ziemi trasę rurociągu operator poszukuje miejsca o podwyższonym natężeniu dźwięku. Geofon wyposażony jest w wysokoczuły mikrofon gruntowy pozwalający na wychwycenie wszelkich źródeł dźwięku w ziemi. Odpowiedni zestaw filtrów pozwala na wyodrębnienie szumów powstających w wyniku wycieku wody. Geofon wykorzystywany jest dla potwierdzenia wskazanego przez korelator punktu uszkodzenia. Geofon pozwala również kontrolować sprawność zasuw (szczelność odcięcia i szczelność dławików) ponieważ każde zakłócenie równomierności przepływu powoduje silną emisję hałasu.
Wyposażenie dodatkowe: Lokalizator uzbrojenia podziemnego CS-CAT XD z generatorem sygnału firmy C-Scope (Wielka Brytania) umożliwiające dokładne wytyczenie trasy rurociągu, kabli telefonicznych, kabli pod napięciem. Lokalizator posiada trzy programy pracy: do wytyczania tras kabli pod napięciem (program P), do wytyczania tras instalacji podziemnych transmitujących fale radiowe długie, a więc kabli telefonicznych i rurociągów metalowych (program R) oraz do współpracy z generatorem sygnału (program S). Praca w ostatnim programie polega na podłączeniu generatora sygnałów do wybranej instalacji. Po załączeniu generator powoduje przepływ w instalacji fali elektromagnetycznej o czytelnej dla U-Scana charakterystyce, co pozwala na dokładne wyodrębnienie wybranej instalacji. Magnetometr MagnaTRAK 202 służący do lokalizacji elementów armatury wodociągowej.
ZESTAWIENIE WYKONANYCH PRAC: < NAZWA Kontrola akustyczna sieci wodociągowej Zestawem rejestratorów akustycznych Permalca Kontrola akustyczna sieci wodociągowej geofonem XMIC ILOŚĆ 98 punktów pomiarowych na sieci rozdzielczej z przyłączami domowymi 12 punktów pomiarowych na w/w sieci ZESTAWIENIE ZLOKALIZOWANYCH STRAT I WYCIEKÓW: Lp Miejsce straty/wycieku Uwagi l ul. Świerczewskiego Wyciek wody z sieci wodociągowej w?ramie wjazdowej Lubuskich Fabryk Mebli S.A. przy ul. Swierczewskiego. 2 ul. Świerczewskiego vi 3 ul. Boczna l/ 4 ul. Szkolna V 5 ul. Mała / Opałowa V 6 ul. Świerczewskiego / LukowY Wyciek wody z przyłącza DN 50, lub szum wibrującej sieci wodociągowej na końcówce sieci. Propozycja odcięcia nic niezasilającego przyłącza DN 50. Przyłącze wskazano pracownikom Zleceniodawcy. Wyciek wody z sieci wodociągowej w ul. Bocznej. Za starą hydrofornią. Wyciek wody z przyłącza na szkołę nr 6 przy ul. szkolnej. Wyciek wody z rejonu węzła zasuwa - hydrant podziemny w skrzyżowaniu ul. Małej i Opałowej. Niewielki wyciek wody w studni przy skrzyżowaniu ul. Świerczewskiego / Lukowej.
WNIOSKI Z PRzEPROWADZONYCH POMIARÓW ORAZ ZALECENIA TECHNICZNO-EKSPLOATACYJNE W wyniku kontroli szczelności sieci wodociągowej miasta Świebodzin wraz z przyłączami, przeprowadzonej w dniach 27-30 kwietnia 2010 roku wykryto sześć wycieków wody. Na podstawie wyników przeprowadzonej kontroli zaleca się zastosowanie następujących przedsięwzięć techniczno-eksploatacyjnych mających na celu ograniczenie strat wody: 1. Ze względu na brak wyposażenia Zleceniodawcy w urządzenia służące do aktywnej prelokalizacji nieujawniających się wycieków wody, zaleca się przeprowadzanie okresowej kontroli szczelności SIecI wodociągowej (w całości), przeprowadzanej przez wyspecjalizowaną firmę zewnętrzną. Brak opomiarowania strefowego miasta Świebodzin znacznie utrudnia (wręcz uniemożliwia) dokonywania rzetelnej oceny strat spowodowanych nieujawniającymi się wyciekami wody dla poszczególnych rejonów sieci wodociągowej. 2. Wykryte wycieki należy niezwłocznie usunąć i po naprawach obserwować (rejestrować) minimalną nocną produkcję wody. Należy dokonać porównania stosunku minimalnej nocnej produkcji wody do produkcji średniej dobowej. Jeżeli produkcja minimalna nocna nie przekracza 1/7 średniej produkcji dobowej, po odliczeniu tej, która została dostarczona w godzinach nocnych dużym, nocnym odbiorcom, wówczas należy uznać sieć wodociągową za szczelną na tyle, że z punktu widzenia ekonomicznego niezasadnym byłoby jej diagnozowanie w celu poszukiwania nieszczelności. Należy wówczas skupić dalszą uwagę na ciągłej obserwacji minimalnej nocnej produkcji wody celem podejmowania natychmiastowych działań po stwierdzeniu jej zwiększenia. Wykonanie w przyszłości właściwego opomiarowania strefowego miasta, pozwoli na obserwację min. minimalnych nocnych przepływów dla poszczególnych rejonów siecr wodociągowej oraz zaprogramowania stanów alarmowych dla zadanych wartości. Ponadto posiadanie
rejestratora przepływu i ciśnienia, pracującego w tym samym programie służącym do analizy danych, w którym pracują rejestratory na punktach stałych, pozwala na równoczesny pomiar w wyznaczonych punktach stałych na sieci wodociągowej i u dużych odbiorców zaopatrywanych w wodę w godzinach nocnych. Dzięki powyższemu istnieje możliwość odjęcia wody sprzedanej od wyprodukowanej w czasie pomiaru. Za dużych odbiorców wody w godzinach nocnych uznać należy wszelkie zakłady produkcyjne, co do których istnieje prawdopodobieństwo nocnej produkcji związanej z dużymi poborami wody (np. rzeźnie, zakł. przetwórstwa warzywno - owocowego, jednostki wojskowe, etc.) oraz dużych odbiorców zbiorowych (np. gminy) do których zbiorowo (zbiorczy wodomierz rozliczeniowy) sprzedawana jest woda. ZASTRZEŻENIA: 1. Informacje o zlokalizowanych miejscach strat i inne uwagi przekazano w trakcie prac Zleceniodawcy oraz/lub oznaczono w terenie. 2. Informacje o uszkodzeniach rurociągów, stratach etc. są aktualne tylko na dzień zakończenia prac. 3. Ewentualne błędy w lokalizacji mogły powstać na skutek wprowadzenia złych danych do korelacji. Dane o długości, średnicy i materiale rur które Wykonawca uzyskał od pracowników Zleceniodawcy.