PRZEDSZKOLA (grupy 6-latków) Legendy wawelskie Dzieci poznają dzieje Wawelu na podstawie legend: O królu Kraku i królewnie Wandzie; O smoku wawelskim; O Stańczyku, co nawet z królem żartował; O głowie wawelskiej; O dzwonie "Zygmunt"; O podziemnym zamku. Lekcja może być wzbogacona warsztatem plastycznym. Zajęcia odbywają się w komnatach I i II piętra zamku. We wrześniu, październiku, maju, czerwcu możliwe jest zakończenie lekcji zwiedzaniem Smoczej Jamy. czas trwania ok. 90 (120 minut z wejściem do Smoczej Jamy) Królowie na Wawelu - życie codzienne w zamku Prowadzący opowiada o codziennym życiu mieszkańców zamku renesansowego: królów, ich najbliższej rodziny, najważniejszych urzędników oraz dostojników dworskich. Omawiany jest apartament mieszkalny, funkcje poszczególnych pomieszczeń a także ich wyposażenie. Dzieci, na podstawie oglądanych zabytków muzealnych, poznają sposoby spędzania wolnego czasu. Zajęcia mogą być wzbogacone warsztatem plas-tycznym. Królowie na Wawelu - ceremonie dworskie Dzieci poznają organizację najważniejszych uroczystości królewskich: koronacji, zaślubin, chrzcin, pogrzebów. Prowadzący omawia rolę i dzieje oznak władzy królewskiej (insygniów). Zajęcia odbywają się w wybranych salach Skarbca Koronnego oraz w Katedrze. Wawelski świat zwierząt i roślin Dzieci poznają historię ogrodów i zwierzyńca wawelskiego, stan wiedzy o przyrodzie (od starożytności do czasów renesansu) oraz poznają świat zwierząt i roślin ukazanych na arrasach. Uczestniczą również w zabawach tematycznych. Zajęcia odbywają się w wybranych komnatach I i II piętra. W okresie: kwiecień-czerwiec oraz wrzesień- październik (przy dobrej pogodzie) zajęcia mogą być wzbogacone o spacer wzdłuż ogródka na dziedzińcu zewnętrznym. Rycerze i damy Na zajęciach dzieci zapoznają się z drogą do godności rycerskiej czyli od funkcji pazia, potem giermka do pasowania na rycerza. Następnie omawiana jest rola rycerza w społeczeństwie i jego obowiązki wobec króla i państwa. Przy eksponatach omawiane jest uzbrojenie (zbroje, różnorodna broń biała bojowa i turniejowa) oraz formy walki zarówno w turniejowych szrankach jak i na polu bitwy. Przedstawiana jest także postać damy, jej zajęcia i miejsce w życiu rycerza. Lekcję kończy pokaz miecza i przyłbicy. Zajęcia odbywają się
w wybranych salach Zbrojowni. Taniec i muzyka na królewskim dworze Przedszkolaki poznają, przystępnie przekazane dzieje muzyki, ze szczególnym uwzględnieniem życia muzycznego na królewskim dworze. Odszukują we wnętrzach zamkowych, umieszczone na obrazach, tkaninach i fryzach, postacie muzyków oraz przedstawienia instrumentów. Zapoznają się z ich nazwami oraz dowiadują się w jaki sposób wydobywano z nich dźwięk. Poznają również różne rodzaje utworów i tańców od średniowiecza do renesansu. Urozmaiceniem zajęć jest wysłuchanie kilku utworów muzyki dawnej oraz zapoznanie się z elementami tańca. SZKOŁY PODSTAWOWE: KLASY I-IV Legendy wawelskie (dla klas I III) Uczestnicy poznają pojęcia: legenda, gród i źródło historyczne, dowiadują się o roli Wawelu w historii Krakowa na podstawie podań i legend: Kopiec Krakusa i Rękawka, Smok wawelski i mądry szewczyk, Dzielna królewna Wanda, Podziemny zamek, Głowa wawelska, O Stańczyku, co nawet z królem żartował, Dzwon "Zygmunt". Na zakończenie krótki warsztat plastyczny. W miesiącach: wrzesień, październik, maj, czerwiec możliwe jest zakończenie lekcji zwiedzeniem Smoczej Jamy. (120 minut z wejściem do Smoczej Jamy) Królowie na Wawelu (dla klas III, IV) Przystępnie przekazana rola Zamku jako mieszkania rodziny królewskiej; wygląd zewnętrzny budowli i podział pomieszczeń ze względu na funkcje; wyposażenie komnat, a także rola króla i dworu królewskiego to tematy tego spotkania. Omówiona zostaje również ceremonia koronacji. Zajęcia odbywają się w komnatach parteru, wybranych komnatach II piętra zamku oraz w Skarbcu Koronnym. Królowie na Wawelu - życie codzienne w zamku (dla klas I-III) Prowadzący opowiada o codziennym życiu mieszkańców zamku renesansowego: królów, ich najbliższej rodziny, najważniejszych urzędników oraz dostojników dworskich. Omawiany jest apartament mieszkalny, funkcje poszczególnych pomieszczeń a także ich wyposażenie. Dzieci, na podstawie oglądanych zabytków muzealnych, poznają sposoby spędzania wolnego czasu. Lekcja może być wzbogacona warsztatem plastycznym. Zajęcia odbywają się w wybranych komnatach I i II piętra zamku
Królowie na Wawelu - ceremonie dworskie (dla klas I-III) Uczniowie poznają organizację najważniejszych uroczystości królewskich: koronacji, zaślubin, chrzcin, pogrzebów. Prowadzący omawia rolę i dzieje oznak władzy królewskiej (insygniów). Zajęcia odbywają się w wybranych salach Skarbca Koronnego oraz w Katedrze. Taniec i muzyka na królewskim dworze (dla klas I IV) Prowadzący, w przystępny sposób, przekazuje historię polskiej muzyki religijnej i świeckiej, tworzonej przy dworze królewskim. Uczestnicy dowiadują się o dawnych instrumentach muzycznych, uczą się je dzielić ze względu na sposób wydobywania dźwięku, zapoznają się z różnymi rodzajami utworów i tańców od średniowiecza do renesansu. Oglądają we wnętrzach zamkowych obrazy, tkaniny i fryzy przedstawiające muzyków i instrumenty. Urozmaiceniem zajęć jest kilkunastominutowa ilustracja muzyczna - wysłuchanie kilku utworów muzyki dawnej oraz zapoznanie się z elementami tańca. Rycerze i damy (dla klas I IV) Prowadzący opowiada o roli rycerza i zwyczajach w okresie średniowiecza, ze szczególnym uwzględnieniem pasowania na rycerza. Na przykładach zabytków eksponowanych w Zbrojowni omawiane jest uzbrojenie (zbroje, różnorodna broń biała bojowa i turniejowa) oraz formy walki zarówno na polu bitwy, jak i w turniejowych szrankach. Uczestnicy poznają także postać damy, jej zajęcia i rolę w życiu rycerza. Lekcję kończy pokaz miecza i przyłbicy. Zajęcia odbywają się w wybranych salach Zbrojowni. Wawelski świat zwierząt i roślin (dla klas I IV) W trakcie zajęć uczniowie poznają historię ogrodów i zwierzyńca wawelskiego, stan wiedzy o przyrodzie (od starożytności do czasów renesansu). Na obrazach i arrasach odszukują zwierzęta i rośliny. Uczestniczą również w zabawach tematycznych. Zajęcia odbywają się w wybranych komnatach I i II piętra W okresie: maj-czerwiec oraz wrzesień-październik (przy dobrej pogodzie) zajęcia mogą być wzbogacone o spacer wzdłuż ogródka na dziedzińcu zewnętrznym. Przed namiotem wezyra (dla klas I IV) Prowadzący opowiada o pięknie zdobionych namiotach tureckich ich funkcji i wyposażeniu (dywany, tkaniny ozdobne). Uczniowie zapoznają się ze sztuką aplikacji oraz symboliką przedstawień. Omawiana jest postać króla Jana III Sobieskiego oraz wezyra - funkcja jaką pełnił w tureckiej armii, jego ubiór i przynależne mu oznaki władzy. Lekcji towarzyszy warsztat plastyczny.
Zajęcia odbywają się w wybranych salach na wystawie Sztuka Wschodu. Opowieść o świętej Jadwidze królowej (dla klas I IV) Uczniowie zapoznają się z pozostałościami Zamku i Katedry z okresu średniowiecza. Prowadzący opowiada legendy o św. Jadwidze oraz przypomina fakty historyczne związane z jej osobą - przybycie do Krakowa, jej koronację, początki panowania, przybycie Władysława Jagiełły, jego chrzest i ślub z Jadwigą. Zajęcia odbywają się w salach gotyckich Skarbca Koronnego oraz w Katedrze Król Kazimierz Wielki i jego czasy (dla klas I IV) W czasie zajęć uczniowie poznają postać króla Kazimierza i legendy z nią związane. Zapoznają się także z czasami w których żył, jego rolą w historii, dokonaniami politycznymi i gospodarczymi. Oglądają pozostałości średniowiecznego Zamku i Katedry. Dopełnieniem lekcji jest zabawa tematyczna (krzyżówka). Zajęcia prowadzone są w salach gotyckich Skarbca Koronnego oraz w Katedrze. Wawel legendarny i historyczny (dla klas IV) Tematem zajęć jest historia, rola i znaczenie dworu królewskiego dla naszego miasta i państwa. Czasy najdawniejsze uczniowie poznają poprzez legendy związane ze wzgórzem wawelskim, czasy nowożytne zaś przez określenie zadań pełnionych przez służbę dworską, przybliżenie postaci królów, omówienie wyposażenia oraz funkcji komnat i sal zamkowych. Uczestnicy dowiadują się o ceremoniale koronacyjnym i znaczeniu króla oraz dworu w życiu kulturalnym kraju. Zajęcia prowadzone są w wybranych salach I i II piętrz Komnat oraz w sali Skarbca Koronnego. Gawęda o rycerzu (dla klas III i IV) W trakcie zajęć omówiona zostaje droga młodego chłopca do stanu rycerskiego. Uczestnicy dowiadują się o początkach rycerstwa na ziemiach polskich, poznają wyposażenie wojownika, jego ubiór i funkcję w państwie od czasów najdawniejszych do wieku XVI. Przybliżone zostają takie ceremonie z życia rycerzy, jak: pasowanie i turniej. Lekcję kończy pokaz miecza i przyłbicy oraz "turniej słowny" (rozwiązanie tematycznej krzyżówki). Zajęcia prowadzone są w pomieszczeniach Zbrojowni Historia w naczyniu zamknięta (dla klas III i IV) Uczestnicy, wędrując przez wystawy Wawel Zaginiony i Sztuka Wschodu, oglądają naczynia, a prowadzący omawia sposoby ich formowania, typy i rodzaje dekoracji oraz przeznaczenie. W Skarbcu Koronnym mogą podziwiać naczynia wytworzone przez złotników, stanowiące ozdobę
stołu królewskiego, poznają różnorodność materiałów, z których zostały wykonane. Zajęcia prowadzone w wybranych salach wystaw: Wawel Zaginiony Sztuka Wschodu oraz Skarbca Koronnego Katedra Wawelska* (dla klas III - VI) Uczniowie poznają dzieje Katedry począwszy od ustanowienia na Wawelu siedziby biskupa w 1000 roku po czasy współczesne; omówienie założeń architektonicznych i wybranych - najważniejszych - obiektów; wyjście na wieżę z dzwonem Zygmunt oraz zejście do krypt grobowych. Zakres przekazywanych wiado-mości dostosowany jest do wieku uczestników. czas trwania 90-120 minut zajęcia prowadzone w okresach: 15 września-15 listopada i 1 marca-15 kwietnia SZKOŁY PODSTAWOWE (KLASY V-VI), GIMNAZJA I SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE Wawel rezydencja władców Polski Młodzież poznaje historię Zamku jako siedziby władców na tle dziejów Polski; wygląd zewnętrzny budowli i jej cechy charakterystyczne; podział pomieszczeń ze względu na funkcje oraz wyposażenie komnat prywatnych i sal reprezentacyjnych. Omówiona zostaje organizacja i rola dworu królewskiego, oraz ceremoniał koronacyjny. Zajęcia odbywają się w komnatach parteru, wybranych komnatach II piętra zamku oraz w Skarbcu Koronnym. Czas trwania: 90-120 min. Rycerz i kultura rycerska Omawiane są: geneza i wiodąca rola rycerstwa w epoce kształtowania się państw oraz obyczaje i kultura (epos rycerski, świecka poezja dworska). Szczególny nacisk położony jest na ceremonie pasowania na rycerza. Na przykładach zabytków eksponowanych w Zbrojowni prezentowana jest zbroja oraz różnorodna broń biała, bojowa i turniejowa, a także formy walki zarówno na polu bitwy, jak i w turniejach. Zajęcia odbywają się w salach Zbrojowni. Pamiątki wawelskie po królu Janie III Sobieskim Tematem zajęć jest postać króla Jana III Sobieskiego; młodzież poznaje najważniejsze fakty i daty z życia tego króla, jego związki z Krakowem oraz pamiątki z epoki, w której żył. Zajęcia prowadzone są w wybranych komnatach: II piętra zamku, wystawy Sztuka Wschodu, Skarbca Koronnego i Zbrojowni oraz w Katedrze. Przedromanizm i romanizm na Wawelu
W trakcie zajęć omawiane są źródła wiedzy o najstarszych budowlach (wykopaliska archeologiczne, zapisy kronikarskie, legendy oparte na podaniach ustnych). Młodzież poznaje etapy zabudowy wzgórza wawelskiego w okresie przedromańskim i romańskim, relikty architektoniczne. Dodatkową atrakcją jest oglądanie programu multimedialnego prezentującego komputerową rekonstrukcję omawianych zabytków architektury (ok. 20 min). Zajęcia odbywają się na wystawie Wawel Zaginiony. Gotyk na Wawelu Dotyczy okresu panowania króla Kazimierza Wielkiego i jego inicjatyw budowlanych na Wawelu. Młodzież poznaje najważniejsze budowle z wieku XIV (katedrę zw. Nankerowską oraz zamek Kazimierza Wielkiego - salę Kazimierzowską oraz Jadwigi i Jagiełły). Omawiane jest miejsce powstania stylu gotyckiego oraz zastosowanie nowych form architektonicznych (na wybranych przykładach). Zajęcia prowadzone są w salach gotyckich Skarbca Koronnego, na wystawie Wawel Zaginiony oraz w Katedrze Renesans na Wawelu Zajęcia rozpoczyna omówienie podstawowych idei humanizmu, czasu i miejsca powstania stylu renesansowego, roli mecenatu dla rozwoju kultury, a także tematów i technik artystycznych. Na podstawie wybranych dzieł (malarstwo, tkanina artystyczna, rzemiosło artystyczne) młodzież zapoznaje się z charakterystycznymi motywami dekoracyjnymi oraz zasadami kompozycji, a także mecenatem królów: Zygmunta I i Zygmunta Augusta. Zajęcia prowadzone są w komnatach I i II piętra zamku Barok na Wawelu Młodzież zapoznaje się z wczesnym okresem panowania króla Zygmunta III Wazy i wprowadzonym pod koniec XVI wieku nowym sposobem urządzania wnętrz, założeniami stylu barokowego i miejscem jego powstania. Prowadzący zwraca uwagę na cechy polskiego i zachodniego malarstwa barokowego. Zajęcia odbywają się w salach barokowych na II piętrze północnego skrzydła zamku. Lekcja może być wzbogacona o wiadomości o kolejnych fazach baroku, które można prześledzić w Katedrze (wymaga to jednak wydłużenia czasu lekcji do 120 min.). Kultura muzyczna dworu królewskiego Celem zajęć jest zapoznanie uczniów z rozwojem muzyki polskiej, począwszy od wczesnośredniowiecznych antyfonarzy po muzykę dworską doby renesansu. Uczestnicy śledzą rozkwit muzyki religijnej (tworzonej przy katedrze krakowskiej) i świeckiej, od pierwszych pieśni aż po tańce wykonywane podczas uczt i balów na dworze królewskim. Zajęcia odbywają się przy
wybranych obiektach: obrazach, tkaninach i fryzach. Wzbogacone są ilustracją muzyczną. Mitologia na obrazach i tkaninach wawelskich Młodzież zapoznaje się z postaciami i wydarzeniami mitologii greckiej i rzymskiej: bohaterami wojny trojańskiej, epizodem pożaru Troi, Marsem - bogiem wojny, przygodami Odyseusza oraz Herkulesem i jego pracami. Zajęcia odbywają się w komnatach zamku przy wybranych tkaninach i obrazach. Arrasy Zygmunta Augusta Przechodząc przez komnaty królewskie uczestnicy poznają pojęcie mecenatu kulturalnego władcy, dowiadują się o kolekcjonerskiej pasji ostatniego Jagiellona oraz jego największym kulturalnym zamierzeniu - fundacji arrasów do dekoracji zamku wawelskiego. Omawiane są dzieje kolekcji tkanin, od zamówienia w warsztatach Brukseli po czasy współczesne, technika wykonania, ich walory dekoracyjne oraz tematyka przedstawień. Zajęcia odbywają się w wybranych komnatach I i II piętra zamku Wątki biblijne na tkaninach wawelskich Uczniowie zapoznają się z przyczynami pojawienia się tematów biblijnych w sztuce oraz postaciami dworu królewskiego związanymi z reformacją. Prowadzący przybliża postaci i historie biblijne (Lot, Mojżesz, Noe, prorok Eliasz, król Achab) oraz symbole religijne. Zajęcia odbywają się w salach I i II piętra zamku przy wybranych tkaninach i obrazach. czas trwania 60 minut Śladami św. Jadwigi Andegaweńskiej - królowej Polski W salach zamkowych, związanych z królową Jadwigą, prowadzący przypomina fakty historyczne leżące u podstaw jej wyboru na tron Polski i poprzedzające jej przybycie do Krakowa. W "sali Jadwigi i Jagiełły" opowiada o jej koronacji i początkach panowania, o przybyciu Władysława Jagiełły, jego chrzcie i ślubie z Jadwigą. W części gotyckiej zamku na I piętrze omawiany jest okres wspólnego panowania obojga królestwa w jego publicznym i prywatnym aspekcie. Lekcję można zakończyć wędrówką śladami królowej w Katedrze wawelskiej. Zajęcia odbywają się w wybranych komnatach I i II piętra oraz w Katedrze. Motywy dekoracyjne wawelskiej porcelany (klasy V-VI; I-II gimnazjum) Tematem zajęć jest historia porcelany, technika zdobienia, motywy zdobnicze oraz ich symbolika. Uczniom prezentowane są wawelskie kolekcje porcelany chińskiej, japońskiej i miśnieńskiej. Zajęcia odbywają się na I piętrze zamku w sali porcelany oraz w wybranych pomieszczeniach
wystawy Sztuka Wschodu czas trwania 60 minut Strój w dobie renesansu i baroku na portretach wawelskich (klasy VI; I-II gimnazjum) Uczniowie poznają historię stroju, modę obowiązującą na dworze królewskim w XVI i XVII wieku, elementy stroju zachodnioeuropejskiego i tzw. stroju polskiego oraz jego terminologię, np.: delia, żupan, kontusz itp. czas trwania 60 minut Historia w naczyniu zamknięta (klasy V) Uczestnicy, wędrując przez wystawy Wawel Zaginiony, Skarbiec i Sztuka Wschodu, oglądają naczynia ceramiczne, a prowadzący omawia sposoby ich formowania, typy i rodzaje dekoracji oraz przeznaczenie. W Skarbcu Koronnym mogą podziwiać naczynia wytworzone przez złotników, stanowiące ozdobę stołu królewskiego, poznają różnorodność materiałów, z których zostały wykonane. Zajęcia odbywają się w wybranych salach wystaw: Wawel Zaginiony, Sztuka Wschody oraz Skarbca Koronnego Król Kazimierz Wielki i jego czasy W czasie zajęć uczniowie poznają postać króla Kazimierza. Zapoznają się także z czasami w których żył, jego rolą w historii, dokonaniami politycznymi i gospodarczymi. Oglądają pozostałości średniowiecznego Zamku i Katedry. Zajęcia odbywają się w salach gotyckich Skarbca Koronnego oraz w Katedrze. Katedra Wawelska* Dzieje Katedry począwszy od ustanowienia na Wawelu siedziby biskupa w 1000 roku po czasy współczesne; omówienie założeń architektonicznych i przemian stylowych; zapoznanie z wybranymi - najważniejszymi - obiektami; wyjście na wieżę z dzwonem Zygmunt oraz zejście do krypt grobowych. czas trwania 90-120 minut zajęcia prowadzone w okresach: 15 września-15 listopada i 1 marca-15 kwietnia