Załcznik nr 71 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Oceanografia A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 2200. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna by mniejsza ni 180. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent studiów winien posiada interdyscyplinarn wiedz ogóln z zakresu nauk matematyczno-przyrodniczych i nauk o morzu oraz umiejtnoci wykorzystania jej w pracy zawodowej i yciu z zachowaniem zasad prawnych i etycznych. Powinien rozumie i umie analizowa zjawiska i procesy dokonujce si w rodowisku morskim oraz wpływ człowieka na to rodowisko. Powinien kierowa si w swoim postpowaniu zasadami zrównowaonego rozwoju. Absolwent powinien posiada umiejtnoci rozwizywania problemów zawodowych, gromadzenia, przetwarzania oraz pisemnego i ustnego przekazywania informacji, a take pracy zespołowej. Absolwent powinien by przygotowany do pracy w laboratoriach badawczych, przemyle, drobnej wytwórczoci, rybołówstwie, w urzdach kontroli i kształtowania rodowiska morskiego, instytucjach zwizanych z gospodark morsk oraz szkolnictwie po ukoczeniu specjalnoci nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowujcego do wykonywania zawodu nauczyciela). Powinien zna jzyk obcy na poziomie biegłoci B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Jzykowego Rady Europy oraz umie posługiwa si jzykiem specjalistycznym z zakresu problematyki oceanograficznej. Absolwent powinien by przygotowany do podjcia studiów drugiego stopnia. III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 390 39 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 480 48 Razem 870 87 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 1
godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 390 39 Treci kształcenia w zakresie: 1. Matematyki i statystyki 120 2. Biologii 60 3. Chemii 60 4. Fizyki 60 5. Ekologii 30 6. Geologii fizycznej 60 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 480 48 Treci kształcenia w zakresie: 1. Oceanografii biologicznej 2. Oceanografii chemicznej 3. Oceanografii fizycznej 4. Geologii morza 5. Hydrobiologii 6. Hydrochemii 7. Fizyki morza 8. Zasad pracy w morzu i strefie brzegowej 3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie matematyki Treci kształcenia: Liczby zespolone. Cigi i szeregi liczbowe. Rachunek macierzowy. Równania i układy równa liniowych. Cigi i szeregi funkcyjne, potgowe szeregi funkcyjne. Podstawowe funkcje zmiennej rzeczywistej. Funkcje wielu zmiennych. Rachunek róniczkowy i całkowy pochodna, pochodna czstkowa, pochodna kierunkowa, róniczka zupełna funkcji wielu zmiennych, całki pojedyncze, całki wielokrotne. Podstawowe równania róniczkowe funkcji jednej zmiennej o zmiennych rozdzielonych oraz liniowych pierwszego i drugiego rzdu. Przykłady zalenoci funkcyjnych w przyrodzie. Zdarzenia losowe i prawdopodobiestwo. Jednowymiarowe zmienne losowe dyskretne i cigłe oraz ich rozkłady. Funkcja gstoci prawdopodobiestwa i dystrybuanta. Nierówno Czebyszewa. Metody wyboru prób z populacji. Podstawy wnioskowania statystycznego estymatory i ich własnoci. Testowanie hipotez statystycznych parametrycznych i nieparametrycznych dotyczcych jednej lub dwóch zmiennych. Analiza zalenoci zmiennych ilociowych. Modele analizy wariancji. Metody analizy szeregów czasowych. Metoda Monte Carlo. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: posługiwania si metodami matematycznymi w oceanografii; opisu matematycznego zjawisk i procesów fizycznych i chemicznych w przyrodzie; stosowania metod statystycznych w analizie danych pomiarowych. 2. Kształcenie w zakresie biologii Treci kształcenia: Poziomy organizacji ycia. Budowa i właciwoci materii ywej. Składniki chemiczne ywych układów (wglowodory, cukry, lipidy, białka, kwasy nukleinowe). Procesy chemiczne zwizane z yciem (oddychanie, fotosynteza). Komórka jako jednostka ycia składniki i struktura komórki. Transport zwizków przez błony biologiczne. Charakterystyka struktury i funkcji tkanek. Podział komórek mitoza i mejoza. Rozmnaanie organizmów oraz przemiana pokole. Podstawowe mechanizmy dziedzicznoci. Podstawy systematyki oraz przegld podstawowych grup taksonomicznych rolin i zwierzt. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: opisu i interpretacji zjawisk zachodzcych w przyrodzie oywionej; interpretacji mechanizmów współzalenoci i współdziałania procesów 2
biologicznych zachodzcych na rónych poziomach organizacji ycia; rozpoznawania podstawowych form taksonomicznych z uwzgldnieniem ich anatomii, morfologii i ekologii. 3. Kształcenie w zakresie chemii Treci kształcenia: Podstawowe pojcia i prawa chemii. Układ okresowy pierwiastków, konfiguracja elektronowa atomów. Wizania chemiczne. Budowa czsteczek. Stechiometria. Charakterystyka zwizków nieorganicznych, organicznych i kompleksowych. Rodzaje reakcji chemicznych. Fazy gazowa, ciekła i stała. Roztwory roztwory elektrolitów. Podstawy termodynamiki chemicznej. Równowaga chemiczna równowagi w roztworach elektrolitów, równowagi kwasowo-zasadowe. Podstawy kinetyki chemicznej. Elektrochemia: potencjał elektrody, ogniwa, elektroliza. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: opisu właciwoci pierwiastków i zwizków chemicznych; opisu podstawowych typów reakcji za pomoc równa; wykonywania oblicze chemicznych; bezpiecznego postpowanie z chemikaliami. 4. Kształcenie w zakresie fizyki Treci kształcenia: Podstawowe zjawiska i procesy fizyczne. Podstawy mechaniki klasycznej. Elementy termodynamiki fenomenologicznej. Elementy hydromechaniki. Grawitacja. Elementy akustyki. Elektryczne i magnetyczne właciwoci materii. Fale elektromagnetyczne. Elementy optyki falowej i geometrycznej. Podstawy mechaniki kwantowej. Spektroskopia atomowa i molekularna. Elementy fizyki jdrowej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: pomiaru lub okrelania podstawowych wielkoci fizycznych; rozumienia zjawisk i procesów zachodzcych w przyrodzie nieoywionej i oywionej; wykorzystania praw przyrody w technice i yciu codziennym. 5. Treci kształcenia w zakresie ekologii Treci kształcenia: Zakres i podstawowe zasady ekologii. Metodyka bada ekologicznych. Podstawowe pojcia: siedlisko, nisza ekologiczna, rodowisko. Formy yciowe, spektra ekologiczne. Struktura i dynamika populacji, biocenoz i ekosystemów. Sukcesja ekologiczna. Czynniki ograniczajce w odniesieniu do prawa minimum i tolerancji ekologicznej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia podstaw i zasad funkcjonowania systemów ekologicznych na poziomie: organizm rodowisko, populacja rodowisko, biocenoza rodowisko; praktycznego korzystania z wiedzy ekologicznej. 6. Kształcenie w zakresie geologii fizycznej Treci kształcenia: Budowa Ziemi właciwoci fizyczne i skład chemiczny. Tektonika płyt. Procesy endogeniczne: plutonizm, wulkanizm, trzsienia Ziemi, metamorfizm. Procesy egzogeniczne: wietrzenie, erozja, akumulacja osadów ldowych, sedymentacja morska. Procesy diagenetyczne. Metody geochronologii. Cykle orogeniczne. Wybrane zagadnienia z paleontologii. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia procesów kształtujcych wntrze Ziemi i litosfer; makroskopowego rozpoznawania minerałów skałotwórczych i głównych rodzajów skał magmowych, osadowych i metamorficznych; czytania i interpretacji map geologicznych. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie oceanografii biologicznej Treci kształcenia: Oceanografia biologiczna jako nauka historia rozwoju w kontekcie wielkich wypraw. Ogólna charakterystyka oceanu jako rodowiska ycia rola i znaczenie wybranych czynników fizycznych, chemicznych i dynamicznych. Interakcje rodowisko organizmy. Biologiczne strefy w morzu stratyfikacja pionowa i pozioma. Charakterystyka biocenotyczna formacji ekologicznych w morzu (plankton, bentos, nekton). Specyfika funkcjonowania ycia w ekstremalnych warunkach megafauna, zjawisko gigantyzmu, kominy hydrotermalne. Produktywno w morzu: metody pomiaru produkcji pierwotnej i wtórnej, czynniki kształtujce poziom produkcji w wiatowym Oceanie. Przepływ energii przez ekosystem: łacuchy troficzne, produkcja na rónych poziomach troficznych, regionalizacja produktywnoci. Elementy 3
biogeografii: charakterystyka krain polarnych (arktycznej i antarktycznej), borealnej, notalnej, tropikalnej. Rola i znaczenie organizmów morskich w gospodarce wiatowej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów funkcjonowania ycia w morzach i oceanach; okrelania właciwoci podstawowych formacji ekologicznych i ich znaczenia w rónych ekosystemach morskich. 2. Kształcenie w zakresie oceanografii chemicznej Treci kształcenia: Gsto, chlorno, zasolenie morza. Drogi migracji zwizków chemicznych w systemie ocean ld atmosfera. Skład chemiczny wód w rónych regionach oceanicznych. Bałtyk jako najwiksze morze słonawe. Estuaria Morza Bałtyckiego. Specjacja jonów w wodzie morskiej równowagi jonowe. Stało składu chemicznego wód morskich. Klasyfikacja pierwiastków w wodzie morskiej. Procesy chemiczne w warstwach granicznych: atmosfera woda morska, osady woda naddenna. Rozpuszczalno gazów w wodzie morskiej. Dwutlenek wgla jako podstawa systemu wglanowego oceanów. Pierwiastki potrzebne do ycia w morzu zmienno czasowa i przestrzenna. Warunki tlenowe w morzu. Rozpuszczona i zawieszona materia organiczna w wodzie morskiej. Cykle biogeochemiczne w morzu: wgla, azotu, fosforu, elaza, manganu, krzemu, siarki i pierwiastków ladowych. Metale biogeniczne i toksyczne. Przyczyny i skutki eutrofizacji. Pierwiastki promieniotwórcze w wodzie morskiej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: opisu składu chemicznego wód morskich; charakterystyki procesów biogeochemicznych w systemie ld morze atmosfera; oznaczania zasolenia wody morskiej; oznaczania zawartoci tlenu oraz pierwiastków biogenicznych rozpuszczonych w morzu; posługiwania si podstawowymi technikami pomiarowymi. 3. Kształcenie w zakresie oceanografii fizycznej Treci kształcenia: Historia odkry i bada oceanograficznych. Ziemia jako planeta wód. Zasoby wodne i krenie wody na Ziemi. Siły motoryczne ruchu wody w przyrodzie. Pola wymiany masy i energii w systemie ocean atmosfera ld. Pola temperatury, zasolenia i gstoci. Okresowe termo-, halo- i piknokliny. Lody na morzach. Falowanie i wahania okresowe wód. Prdy typy prdów. Ogólny system krenia wód oceanu. Procesy mieszania wód morskich i wywołane nimi zjawiska. Bilans energii i substancji w oceanie: cieplny, mechaniczny, wodny, soli. Charakterystyki oceanograficzne oceanów i wybranych mórz. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: projektowania i wykonania pomiarów podstawowych wielkoci fizycznych okrelajcych właciwoci fizyczne wody morskiej; wnioskowania o przebiegu i konsekwencjach procesów zachodzcych w hydrosferze; rozumienia i opisu nieoywionego rodowiska przyrodniczego hydrosfery ze szczególnym uwzgldnieniem strefy brzegowej morza. 4. Kształcenie w zakresie geologii morza Treci kształcenia: Geologiczna historia oceanów w wietle teorii tektoniki globalnej. Geneza i ewolucja wód oceanicznych. Zmiany poziomu i objtoci wód w oceanie. Budowa geologiczna, własnoci geofizyczne i rzeba głównych elementów strukturalnych dna oceanicznego: szelfu, skłonu kontynentalnego, strefy przejciowej, grzbietów oceanicznych i platformy. Rola procesów endo- i egzogenicznych w kształtowaniu morfologii dna oceanicznego. Dopływ materiału osadowego do mórz i oceanów. Typy osadów morskich i prawidłowoci ich przestrzennego rozmieszczenia. Tempo sedymentacji. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i opisu genezy i ewolucji geologicznej oceanów; rozumienia współczesnych zjawisk i procesów geologicznych w morzu; identyfikacji i charakterystyki facji morskich i rodowisk sedymentacyjnych. 5. Kształcenie w zakresie hydrobiologii Treci kształcenia: Specyfika warunków ycia w wodzie. Wpływ czynników fizycznych i edaficznych na zjawiska biotyczne. Biologia organizmów wodnych: pływalno, ruch, opływowy kształt ciała, osmoregulacja i jonoregulacja, przystosowanie anatomiczne do oddychania w wodzie, odywianie organizmów wodnych, rozmnaanie i rozwój. Formacje ekologiczne. Charakterystyka biologiczna rodowiska wodnego: ekosystemu morskiego, jezior, zbiorników zaporowych, stawów, rzek, ródeł i estuariów. Produktywno ekosystemów wodnych zrónicowanie siedliskowe. 4
Skład gatunkowy wybranych ekosystemów wodnych. Hydrobiologia stosowana: eutrofizacja, saprobizacja, acydifikacja. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i posługiwania si terminologi i nomenklatur hydrobiologiczn; opisu i interpretacji współzalenoci zachodzcych midzy rodowiskiem abiotycznym a organizmami wystpujcymi w wodzie; posługiwania si podstawowymi technikami bada rodowiskowych; rozpoznawania taksonów zasiedlajcych rodowisko wodne. 6. Kształcenie w zakresie hydrochemii Treci kształcenia: Charakterystyka fizykochemicznych właciwoci wody. Wodór i tlen jako składniki wody. Rozpuszczalno i iloczyn rozpuszczalnoci. Układ wglanowy. Twardo i agresywno wody. Sposoby przedstawiania składu chemicznego wody. Substancje nieorganiczne w wodzie i ich przemiany. Substancje organiczne w wodzie i ich przemiany. Klasyfikacja wód gruntowych i powierzchniowych. Migracja zanieczyszcze w rodowisku wodnym. Biochemiczne procesy zuywajce tlen samooczyszczanie. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: opisu fizykochemicznych właciwoci wody; opisu substancji zawartych w wodach naturalnych i ich przemian; klasyfikowania wód; okrelania podstawowych wskaników fizycznych i chemicznych wody. 7. Kształcenie w zakresie fizyki morza Treci kształcenia: Ziemia jako układ termodynamiczny. Siły działajce na masy wodne i ich ruch. Woda jako orodek fizyczny. Struktura wody morskiej. Elementy termodynamiki wody morskiej. Pochłanianie i rozpraszanie wiatła w wodzie. Molekularna wymiana masy, ciepła i pdu. Bilans cieplny kolumny wodnej. Fale dwikowe w morzu osłabianie natenia dwiku w morzu. Akustyczna detekcja obiektów biologicznych w morzu. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: pomiaru, opisu i wnioskowania o właciwociach fizycznych wody morskiej oraz procesach fizycznych w rónych skalach zachodzcych w rodowisku morskim. 8. Kształcenie w zakresie zasad pracy w morzu i strefie brzegowej Treci kształcenia: Specyfika pracy na morzu. Zasady bezpieczestwa na statku. Lokalizowanie stacji i profili badawczych. Budowa i zasady stosowania podstawowego sprztu oceanograficznego. Pobieranie prób i wykonywanie pomiarów. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: organizacji i przygotowania bada terenowych; posługiwania si podstawowym sprztem oceanograficznym. IV. PRAKTYKI Praktyki powinny trwa nie krócej ni 3 tygodnie. Zasady i form odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadzca kształcenie. V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym mona przypisa do 2 punktów ECTS; jzyków obcych w wymiarze 120 godzin, którym naley przypisa 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym naley przypisa 2 punkty ECTS. Treci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menederska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejtnoci Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny zawiera treci humanistyczne, z zakresu ekonomii lub inne poszerzajce wiedz humanistyczn w wymiarze nie mniejszym ni 60 godzin, którym przypisa naley nie mniej ni 3 punkty ECTS. 5
3. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu ochrony własnoci intelektualnej, bezpieczestwa i higieny pracy oraz ergonomii. 4. Kształcenie powinno obejmowa wszystkie treci podstawowe oraz wszystkie treci kierunkowe w zakresie: oceanografii biologicznej, oceanografii chemicznej, oceanografii fizycznej, geologii morza oraz zasad pracy w morzu i strefie brzegowej w minimalnym wymiarze 45 godzin kady z wymienionych zakresów kształcenia. Programy nauczania powinny uwzgldnia dwa sporód zakresów kształcenia: hydrobiologia, hydrochemia, fizyka morza w minimalnym wymiarze 30 godzin kady z wybranych zakresów. 5. Przynajmniej 60% zaj powinny stanowi seminaria, wiczenia audytoryjne, laboratoryjne lub terenowe. 6. Student otrzymuje 10 punktów ECTS za przygotowanie do egzaminu dyplomowego (w tym za przygotowanie pracy dyplomowej, jeli przewiduje j program nauczania). 6
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia drugiego stopnia trwaj nie krócej ni 4 semestry. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 1000. Liczba punktów ECTS nie powinna by mniejsza ni 120. II. SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent powinien posiada rozszerzon w stosunku do studiów pierwszego stopnia wiedz z zakresu nauk o morzu i funkcjonowaniu ekosystemów wodnych, w tym dotyczc metodyki bada oceanograficznych oraz wykaza biegło w wybranej specjalnoci. Absolwent powinien posiada wiedz i umiejtnoci pozwalajce na samodzielne rozwizywanie zagadnie z zakresu problematyki oceanograficznej w ujciu lokalnym, regionalnym, krajowym i globalnym równie w niestandardowych sytuacjach a take umie wydawa opinie na podstawie niekompletnych lub ograniczonych informacji z zachowaniem zasad prawnych, ekonomicznych i etycznych. Powinien umie porozumiewa si w sprawach problematyki morskiej zarówno ze specjalistami jak i niespecjalistami, a take organizowa prac grupow i kierowa prac zespołów. Absolwent powinien posiada umiejtnoci umoliwiajce podjcie pracy w instytutach naukowobadawczych, instytucjach zwizanych z gospodark morsk, urzdach kontroli i kształtowania rodowiska morskiego, administracji pastwowej i samorzdowej oraz by przygotowany do pracy w szkolnictwie (po uzupełnieniu wykształcenia o blok przedmiotów kształcenia nauczycielskiego zgodnie ze standardami kształcenia przygotowujcego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent powinien mie wpojone nawyki ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego oraz by przygotowany do podejmowania wyzwa badawczych i podjcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 210 25 Razem 210 25 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH Treci kształcenia w zakresie: 1. Prawa morskiego 2. Planowania bada i analizy danych 3. Zasobów morza i ich wykorzystania 4. Ochrona rodowiska morskiego 210 25 7
3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie prawa morskiego Treci kształcenia: Pojcia podstawowe. ródła prawa. Status prawny obszarów morskich. Statek morski. Armator i kapitan statku. Ratownictwo morskie. Mienie zatopione w morzu. Regulacje prawne zapobiegajce zanieczyszczaniu morza przez statki. Odpowiedzialno za szkod wyrzdzon zanieczyszczeniem pochodzcym ze statku. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zasad funkcjonowania prawa morskiego; posługiwania si terminologi i podstawowymi aktami prawnymi. 2. Kształcenie w zakresie planowania bada i analizy danych Treci kształcenia: Zasady planowania dowiadcze i opracowywania danych dowiadczalnych. Statystyka opisowa jednej i dwóch zmiennych, badanie relacji pomidzy zmiennymi. Korelacja i regresja. Estymacja punktowa i przedziałowa. Zastosowanie testów parametrycznych i nieparametrycznych. Przykłady zastosowania analizy wariancji. Analiza szeregów czasowych. Analiza danych jakociowych. Zastosowania statystycznych programów komputerowych w badaniach oceanograficznych. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: posługiwania si metodami statystycznymi w analizie danych okrelajcych stan rodowiska przyrodniczego; modelowania procesów i zjawisk w przyrodzie. 3. Kształcenie w zakresie zasobów morza i ich wykorzystania Treci kształcenia: Koncepcja zasobów zasoby odnawialne i nieodnawialne. Klasyfikacja i wielko zasobów surowców oceanicznych. Wykorzystanie wody morskiej. Pojcie ywych zasobów morza i cechy wyróniajce te zasoby. Zasady prowadzenia połowów organizmów morskich. Metody hodowli organizmów morskich. Wykorzystanie energetyczne mórz i oceanów. Podstawy prawne eksploatacji zasobów morza. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: klasyfikacji i opisu morskich zasobów naturalnych; opisu sposobów wykorzystania zasobów energetycznych mórz; stosowania regulacji prawnych w zakresie eksploatacji zasobów morskich. 4. Kształcenie w zakresie ochrony rodowiska morskiego Treci kształcenia: Zagroenia dla biosfery ze strony zwizków naturalnych i antropogenicznych. Ochrona morza i brzegu morskiego przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez statki. Ochrona morza i brzegu morskiego przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi przewoonymi luzem zagroenia dla rodowiska Bałtyku w tym zakresie. Składowanie substancji niebezpiecznych i odpadów w morzu jako sposób ich utylizacji. Skutki eksploracji surowców z dna i spod dna morskiego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: klasyfikacji zagroe morskich; rozpoznania substancji niebezpiecznych dla rodowiska morskiego; opisu sposobów ochrony morza przed zanieczyszczeniami. IV. INNE WYMAGANIA 1. Kształcenie powinno obejmowa wszystkie treci kierunkowe w minimalnym wymiarze 30 godzin kady z zakresów kształcenia. 2. Przynajmniej 60% zaj powinno by przeznaczone na wiczenia audytoryjne, laboratoryjne lub terenowe. 3. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS. 8