Książka eksploatacji - jakość wody dla kotłów z wymiennikiem aluminiowym SUPRAPUR KBR 65-3 do 98-3 KBR 120-3 do 280-3 6 720 643 384 (2010/02) PL
Informacje dotyczące tego dokumentu Informacje dotyczące tego dokumentu Niniejszy dokument, obejmujący książkę eksploatacji oraz instrukcję jej prowadzenia, zawiera istotne informacje dotyczące uzdatniania wody grzewczej do kotłów z aluminiowymi wymiennikami ciepła. Dokument ten zawiera szereg wskazówek, jak należy prowadzić książkę eksploatacji dotyczącą uzdatniania wody. Na przykładach pokazano również, jak należy wykonać konieczne obliczenia i dokonać odpowiednich wpisów. Na końcu dokumentu znajduje się książka eksploatacji w formie tabeli. Książka eksploatacji wraz z instrukcją przeznaczona jest dla użytkowników oraz pracowników firm instalacyjnych, którzy ze względu na specjalistyczne wykształcenie i doświadczenie dysponują wiedzą w zakresie obsługi instalacji grzewczych. Roszczenia z tytułu gwarancji na kocioł grzewczy obowiązują tylko wtedy, jeżeli zostaną spełnione wymagania w stosunku do jakości wody oraz prowadzona jest książka eksploatacji. Ważne informacje Inne symbole Ważne informacje, nie zawierające zagrożeń dla ludzi lub rzeczy, oznaczone są symbolem znajdującym się obok. Ograniczone są one liniami powyżej i poniżej tekstu. Symbol B Znaczenie Czynność Wyliczenie/wpis na liście Tab. 1 2 6 720 643 384 (2010/02)
Jakość wody 1 Jakość wody Ponieważ w miejskiej sieci wodociągowej nie jest dostępna czysta chemicznie woda mająca służyć do wymiany ciepła, należy zwrócić baczną uwagę na jej jakość. Na właściwości wody, a tym samym na jej jakość wpływ mają zawarte w niej składniki mineralne. Woda niskiej jakości powoduje powstawanie osadów kamienia oraz korozję, które uszkadzają instalację grzewczą. 1.1 Prowadzenie książki eksploatacji Przepisy miejscowe zalecają dla instalacji ogrzewczych z całkowitą mocą kotłów 50 kw zamontowanie wodomierza oraz prowadzenie książki eksploatacji. B Aby udokumentować jakość wody, należy zapisywać wymagane wartości w książce eksploatacji. Jakość wody ma zdecydowany wpływ na podniesienie ekonomiczności, bezpieczeństwa funkcjonowania, żywotności i sprawności instalacji grzewczej. Z tego powodu zasadniczo zalecamy zamontowanie wodomierza i prowadzenie książki eksploatacji. B Do książki eksploatacji poza ilością wody użytej do napełnienia i uzupełnienia instalacji wpisać także stężenie wodorowęglanu wapnia [Ca(HCO 3 ) 2 ]. Informacje o stężeniu Ca(HCO 3 ) 2 -można otrzymać w przedsiębiorstwie wodociągowym lub określić na podstawie obliczeń ( rozdział 1.4). 1.2 Zapobieganie szkodom spowodowanym przez korozję Dodatkowa ochrona przed korozją Ze szkodami spowodowanymi przez korozję mamy do czynienia wówczas, gdy do wody grzewczej stale dostaje się tlen, np. przez: uszkodzone lub dobrane zbyt małe naczynia przeponowe (MAG), błędnie ustawione ciśnienie wstępne lub systemy otwarte. B Co roku sprawdzać ciśnienie wstępne i utrzymywanie ciśnienia w naczyniu przeponowym. Jeżeli instalacja grzewcza nie może być zrealizowana jako system zamknięty, konieczne jest zastosowanie środków ochrony przed korozją, np. w postaci dopuszczonych dodatków chemicznych lub poprzez rozdzielenie systemu za pomocą wymiennika ciepła. Montaż urządzenia wyłapującego zanieczyszczenia Montaż kotła grzewczego w istniejącej instalacji grzewczej może przyczyniać się do osadzania się zanieczyszczeń w kotle i miejscowo do przegrzania, korozji i hałasów. Zalecamy montaż urządzenia wyłapującego zanieczyszczenia. Urządzenia te zatrzymują zanieczyszczenia i dzięki temu zapobiegają usterkom w pracy organów regulacyjnych, przewodów rurowych i kotłów grzewczych. B Zainstalować urządzenie wyłapujące zanieczyszczenia w pobliżu najniżej położonego miejsca na powrocie instalacji ogrzewczej. B Zwrócić uwagę, aby urządzenie wyłapujące zanieczyszczenia było dobrze dostępne. B Podczas każdej konserwacji instalacji grzewczej oczyścić urządzenia wyłapujące zanieczyszczenia. Montaż kotła grzewczego w istniejącej instalacji ogrzewczej B Przy zamontowaniu kotła grzewczego aluminiowego w istniejącej instalacji sprawdzić, czy w starej instalacji nie zastosowano dodatków do wody (inhibitorów) środków zmiękczania wody (np. fosforan trisodowy do alkalizacji), które nie nadają się do zastosowania w kotłach aluminiowych. Do tego należy również całkowicie zmiękczona woda. W razie potrzeby przepłukać instalację ogrzewczą gruntownie wodą. 1.3 Twardość wody B Napełniać instalację ogrzewczą tylko czystą wodą wodociągową. Aby przez cały okres eksploatacji chronić instalację przed szkodami spowodowanymi przez osady kamienia kotłowego i zapewnić bezawaryjną pracę, należy ograniczyć ilość czynników mających wpływ na wzrost twardości wody do napełniania i uzupełniania obiegu grzewczego. Podane niżej parametry dla naszych kotłów bazują na długoletnich doświadczeniach oraz badaniach żywotności i ustanawiają maksymalne ilości wody do napełnienia i uzupełnienia instalacji w zależności od mocy kotłów i twardości wody. Dzięki temu zapewnione jest przestrzeganie przepisów miejscowych dotyczących unikania uszkodzeń przez osadzanie się kamienia. 6 720 643 384 (2010/02) 3
Jakość wody 1.4 Sprawdzenie maksymalnych ilości wody do napełniania w zależności od jakości wody. Jeżeli ilość wody do napełniania i uzupełnienia przekroczy ustaloną ilość wody V maks, to może dojść do usterki kotła grzewczego. Po osiągnięciu ilości wody V maks należy albo uzupełnić wodę uzdatnioną lub wykonać usunięcie kamienia z kotła grzewczego. Przykład: Obliczenie maksymalnie dopuszczalnej ilości wody do napełniania i uzupełniania V maks dla instalacji grzewczej przy całkowitej mocy kotła 560 kw. Podanie wartości analizowanych dla twardości węglanowej i wapniowej w przestarzałej jednostce pomiaru dh. Do sprawdzenia dopuszczalnej ilości wody w zależności od jakości wody do napełniania służy poniższe równanie lub alternatywnie wartości można odczytać również z diagramów. 1.4.1 Podstawy obliczenia: Wymagania w stosunku do wody do napełniania i uzupełniania zależą od całkowitej mocy kotła i wynikającej z tego pojemności wodnej instalacji grzewczej. Obliczenia maksymalnej ilości nieprzetworzonej wody dla kotłów aluminiowych o mocy do 600 kw dokonuje się wg następującego wzoru: Wielkości obliczeniowe: ( Q) Vmax 0 0235 Ca ------------------------------- ( kw) =, ------------------------------ ( HCO 3 ) 2 ( mol) ( m3) Twardość węglanowa: 15,7 dh Twardości wapniowa: 11,9 dh Z twardości węglanowej obliczamy: Ca(HCO 3 ) 2 = 15,7 dh x 0,179 = 2,81 mol/m 3 Z twardości wapniowej obliczamy: Ca(HCO 3 ) 2 = 11,9 dh x 0,179 = 2,13 mol/m 3 Do obliczenia dopuszczalnej ilości wody V maks. należy przyjąć niższą z obu obliczonych wartości. 560 Vmax 0 0235 213 ----------- ( kw) =, ------------------------------ = 62m3,, ( mol) ( m3) Przeliczenie: 1 dh = 1,253 e = 0,178 mmol/l = 17,8 ppm V max = maksymalna ilość nieuzdatnionej wody do napełniania i uzupełniania przez cały okres eksploatacji kotła grzewczego w m 3 Q = moc kotła w kw (< 600 kw) Ca(HCO 3 ) 2 = stężenie wodorowęglanu wapnia w mol/m 3 Informacje o stężeniu wodorowęglanu wapnia (Ca(HCO 3 ) 2 ) w wodzie wodociągowej udziela zakład wodociągowy. Jeżeli dane te nie są zawarte w analizie wody, stężenie wodorowęglanu wapnia można obliczyć z twardości węglanowej i twardości wapniowej w następujący sposób: 4 6 720 643 384 (2010/02)
Jakość wody 1.4.2 Krzywe graniczne dla uzdatniania wody Na poniższych wykresach można odczytać alternatywną wartość V maks. SUPRAPUR KBR 65-3 do 98-3 Rys. 1 Krzywa graniczna do uzdatniania wody dla kotła SUPRAPUR KBR 65-3 do 98-3 - kocioł pojedynczy Rys. 2 Krzywa graniczna do uzdatniania wody dla kotła SUPRAPUR KBR 65-3 do 98-3 - kaskada x Twardość w dh, (Przeliczenie: 1 dh = 1,253 e = 0,178 mmol/l = 17,8 ppm) y Objętość wody przez całą żywotność kotła grzewczego w m³ 1 Powyżej krzywej używać tylko wody całkowicie zdemineralizowanej o przewodności mniejszej niż 10 Microsiemens/cm. 2 Poniżej krzywej instalację można napełniać wodą nieuzdatnioną z wodociągu zgodnie z przepisami dotyczącymi wody użytkowej. Podstawowe ustawienie regulacji kaskadowej poprzez codziennie zmieniany kocioł wiodący powoduje, że roboczogodziny dla wszystkich kotłów są w przybliżeniu takie same. Dzięki temu zapewnione jest równomierne rozłożenie na wszystkie kotły grzewcze całości wapniowców zawartych w wodzie do napełniania. 6 720 643 384 (2010/02) 5
Jakość wody SUPRAPUR KBR 120-3 do 280-3 Rys. 3 Krzywa graniczna do uzdatniania wody dla kotła SUPRAPUR KBR 120-3 do 280-3 - kocioł pojedynczy Rys. 4 Krzywa graniczna do uzdatniania wody dla kotła SUPRAPUR KBR 120-3 do 280-3 - kocioł podwójny (podwójna kaskada) x Twardość w dh (Przeliczenie: 1 dh = 1,253 e = 0,178 mmol/l = 17,8 ppm) y Objętość wody przez całą żywotność kotła grzewczego w m³ 1 Powyżej krzywej używać tylko wody całkowicie zdemineralizowanej o przewodności mniejszej niż 10 Microsiemens/cm. 2 Przykład odczytu do porównania z przykładem obliczenia Podstawowe ustawienie regulacji kaskadowej poprzez codziennie zmieniany kocioł wiodący powoduje, że roboczogodziny dla wszystkich kotłów są w przybliżeniu takie same. Dzięki temu zapewnione jest równomierne rozłożenie na wszystkie kotły grzewcze całości wapniowców zawartych w wodzie do napełniania. 6 6 720 643 384 (2010/02)
Jakość wody 1.5 Czynności przy uzdatnianiu wody Jeżeli rzeczywiście potrzebna ilość wody jest mniejsza niż V maks., instalację można napełnić nieuzdatnioną wodą bieżącą. Jeżeli rzeczywiście potrzebna ilość wody jest większa niż V maks., to konieczne jest uzdatnianie wody. Uzdatnianie wody dokonywane jest dla wszystkich kotłów grzewczych z aluminiowymi wymiennikami ciepła poprzez całkowite zdemineralizowanie wody. Podczas całkowitej demineralizacji usuwa się dodatkowo, oprócz usunięcia pierwiastków utwardzających (Ca, Mg), także wszystkie inne minerały, aby zmniejszyć przewodność wody do napełnienia do 10 Microsiemens/cm. Początkowa przewodność wody do napełnienia wzrasta po wielomiesięcznej pracy grzewczej instalacji o ok. 100 Microsiemens/cm. Dzięki niższej przewodności woda całkowicie zdemineralizowana stanowi nie tylko środek zabezpieczający przed tworzeniem się kamienia kotłowego, ale jest również dobrym zabezpieczeniem przed korozją. Całkowite zdemineralizowanie wody to także działanie w zakresie uzdatniania wody zalecane przez przepisy miejscowe (np. VDI 2035 w Niemczech). 6 720 643 384 (2010/02) 7
Książka eksploatacji 2 Książka eksploatacji Parametry instalacji ogrzewczej: Data uruchomienia: Maks. ilość wody V maks m 3 przy stężeniu Ca(HCO 3 ) 2 : mol/m 3 Data Ilość wody (zmierzona) m 3 Stężenie Ca(HCO 3 ) 2 * mol/m 3 Całkowita ilość wody m 3 Nazwa firmy (Pieczęć) Podpis Suma wody do napełniania w m 3 Woda do uzupełnienia m 3 Tab. 2 Książka eksploatacji * przeliczenie: stopień twardości [ dh] x 0,179 = stężenie Ca (HCO 3 ) 2 w [mol/m 3 ] 1 dh = 1,253 e = 0,178 mmol/l = 17,8 ppm 8 6 720 643 384 (2010/02)
Książka eksploatacji Parametry instalacji ogrzewczej: Data uruchomienia: Maks. ilość wody V maks m 3 przy stężeniu Ca(HCO 3 ) 2 : mol/m 3 Data Ilość wody (zmierzona) m 3 Stężenie Ca(HCO 3 ) 2 * mol/m 3 Całkowita ilość wody m 3 Nazwa firmy (Pieczęć) Podpis Suma wody do napełniania w m 3 Woda do uzupełnienia m 3 Tab. 3 Książka eksploatacji * przeliczenie: stopień twardości [ dh] x 0,179 = stężenie Ca (HCO 3 ) 2 w [mol/m 3 ] 1 dh = 1,253 e = 0,178 mmol/l = 17,8 ppm 6 720 643 384 (2010/02) 9
Notatki 10 6 720 643 384 (2010/02)
Notatki 6 720 643 384 (2010/02) 11
Robert Bosch Sp. zo. o. ul. Jutrzenki 105 02-231 Warszawa Infolinia: 0801 600 801 Infolinia serwis: 0801 300 810 www.junkers.pl